Morgunblaðið - 12.12.1995, Blaðsíða 20

I
20 ÞRIÐJUDAGUR 12. DESEMBER 1995______
ÚR VERIIMU
____________________MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR: EVRÓPA
Morgunblaðið/Birgir Þórbjarnarson
Fiskað úr flotkvínni
ÞEIR félagar á Sæbirni frá Bol-
ungarvík hafa verið að ala þorsk
í flotkvíum á Prestabugtinni frá
því I sumar. Þeir hafa sett smáan
þorsk, sem veiðzt hefur á króka
í kvíarnar og alið þar áfram. Nú
fyrir skömmu fóru þeir svo á
„veiðar“ í kvíunum og reyndist
ágætur afli.
RF sækir um styrki til
ESB vegna 5 verkefna
meðhöndlun til að lengja geymslu-
þo)_ sem mest.
í fimmta lagi má nefna verkefni
sem snýst um bakteríugróður í fisk-
vinnsluumhverfí. Þar er leitast við
að skilja hvernig bakteríur vaxa
inni í fiskvinnsluhúsum, hvernig
þetta breytist yfir daginn, hvar
slæmu sýklarnir vaxi o.s.frv.
Þijú verkefni hafa þegar verið
samþykkt. Eitt snýst um verkun
síldar, annað um skynmat á fiski
og hið þriðja um reiknilíkön til að
spá fyrir um geymsluþol á fiski.
UMSÓKNIR um styrki til fimm
rannsóknaverkefna á vegum Rann-
sóknastofnunar fiskiðnaðarins bíða
afgreiðslu hjá ESB. Svars við um-
sóknunum er að vænta um miðjan
janúar.
í fyrsta lagi er um að ræða fisk-
duft sem bætivöru í önnur mat-
væli. Það yrði þá náttúrulegt hjálp-
arefni sem kæmi í staðinn fyrir
e-efni, t.d. glútómat og vatnsbindi-
efni. Verkefnið snýst um eiginleika
fiskpróteina í þessu skyni.
í öðru lagi má nefna verkefni sem
felst í að meta ferskleika fiskafurða
með sjálfvirkum hætti. Það er gert
með gasnemum sem eru fyrir ofan
færibandið og „lykta“ af fiskinum.
í þriðja lagi má nefna mælingu
á eituráhrifum og eftirlit með skor-
dýraeitrinu toxaphen, en það er
klóreruð terpentína sem mikið er
notuð í Afríku og Ameríku og safn-
ast fyrir í lifur og lýsi. Mikið er
deilt um skaðsemi þessa eiturs.
í fjórða lagi hitameðferð mat-
væla á nýjan hátt. Hún er til þess
ætluð að fínna bestu lágmarkshita-
Fundað um hvalveiðar
SJÁVARNYTJAR standa fyrir opn-
um fundi um hvalveiðar á Grand
Hótel í dag þriðjudaginn 12. desem-
ber og hefst fundurinn kl. 12.00.
Gestur fundarins verður Bruce
Vincent, formaður samtakanna All-
iance for America, en það eru sam-
tök náttúruvemdarmanna í Banda-
ríkjunum sem hafa skynsamlega
nýtingu_ náttúruauðlinda að mark-
miði. „Á fundinum mun formaður
Alliance for America lýsa baráttu
samtakanna við Greenpeace og
aðra öfgafulla hópa náttúruvernd-
arsinna og jafnframt heita íslend-
ingum stuðningi í Bandaríkjunum,
komi til átaka við slíka hópa, taki
íslendingar ákvörðun um að hefja
hvalveiðar á ný,“ segir meðal ann-
ars í frétt frá Sjávamytjum.
Sjávamytjar eru frjáls samtök
áhugamanna sem vinna að eðlilegri
og skynsamlegri nýtingu sjávar-
spendýra. Megin markmið samtak-
anna er að stuðla að almennum
skilningi á nauðsyn þess fyrir þjóð-
arbúið að nýta stofna sjávarspen-
dýra við ísland með skynsamlegum
hætti. Ætlar félagið að stuðla eftir
megni að því að hvalveiðar hefjist
hið fyrsta hér við land, enda verði
veiðin ekki meiri en hvalastofnarnir
þola, að mati Hafrannsóknastofn-
unar.
„Ástæðulaust er að ætla annað
en að ákvörðun um að hefja hval-
veiðar að nýju kunni að fela í sér
áhættu fyrir íslendinga varðandi
sölu sjávarafurða á erlendum mörk-
uðum, bæði í Evrópu, en þó einkum
í Bandaríkjunum. Þess vegna verða
íslendingar að vera vel undirbúnir
til að mæta gagnrýni og neikvæðum
áróðri sem ákvörðun um þetta efni
kynni að valda.
í þessu sambandi er hins vegar
rétt er að gera sér grein fyrir því
að staða ofstækisfullra umhverfis-
vemdarsamtaka er önnur nú en
fyrir nokkrum árum og viðhorf til
hvalveiða hafa breyst, bæði austan
hafs og vestan og eru nú jákvæð-
ari en áður var. Jafnframt má nefna
að bandarísku samtökin, Alliance
for America, sem hafa umhverfís-
vemd og skynsamlega nýtingu
náttúmauðlinda að markmiði, eins
og áður er getið, hafa heitið forystu
Sjávarnytja öflugum stuðningi við
málstað íslands, taki stjómvöld
ákvörðun um að hefja hvalveiðar á
nýjan leik,“ segir í frétt Sjávarnytja.
-----♦ ♦ »---
Námskeið í
frystingu
fiskafurða
RANNSÓKNASTOFNUN fiskiðn-
aðarins mun standa fyrir námskeiði
í frystingu fiskafurða 14. desem-
ber. Farið verður yfir geymsluþol,
frystibúnað, frystikerfi og tvífryst-
ingu. Leiðbeinendur verða Sveinn
Víkingur Árnason, Guðmundur
Stefánsson og Siguijón Arason.
Námskeiðið er ætlað öllum þeim
sem standa að frystingu fiskafurða,
bæði þeim sem eru á landi og þeim
sem eru í vinnsluskipum og nær
það til ráðgefenda, stjórnenda og
starfsmanna. RF stóð fyrir þremur
námskeiðum í október í þurrkun og
var þátttaka góð í þeim.
Kceru vinir! Hjartansþakkir til ykkar allra, sem
glöddu mig með heimsóknum, gjöfum og hlýjum
kveðjum á 90 ára afmceli minu 3. desember sl.
Sérstakar þakkir fcer hljómsveitin Papar fyrir
óvcenta heimsókn og hressilegan afmcelissöng.
Guð blessi ykkur öll.
SigríöurA sgeirsdóttir,
Brúnalandi 38,
Reykjavík.
Aðildarviðræð-
ur árið 1998?
Brussel. Reuter.
LEIÐTOGAR Evrópusambandsins
munu væntanlega ræða kröfur um
að þeir ákveði dagsetningu fyrir
upphaf viðræðna við ný aðildarríki,
er þeir koma saman til fundar í
Madríd á föstudag. Felipe Gonzalez,
forsætisráðherra Spánar, sem mun
stýra fundinum, vill að viðræður við
sum Austur-Evrópuríkin, sem sótt
hafa um aðild að ESB, hefyist árið
1998.
Að sögn embættismanna ESB-
ríkja er hugsanlegt að leiðtogarnir
tilkynni að viðræður við Austur-Evr-
ópuríkin hefjist á sama tíma og við-
ræðurnar við Kýpur og Möltu, þ.e.
sex mánuðum eftir að ríkjaráðstefnu
ESB, sem hefst á næsta ári, lýkur.
Leiðtogar ellefu ríkja, sem sótt hafa
um aðild að ESB, verða viðstaddir
á Madríd-fundinum.
Viðræðum lýkur ekki
á sama tíma
Miðað við að ríkjaráðstefnan
standi fram á árið 1997, getur mark-
mið Gonzalez um að viðræður heljist
árið 1998, náðst. Embættismenn
beiida hins vegar á að þótt viðræður
við öll eða flest ríkin kunni að hefj-
ast um leið, búist fáir við að þeim
ljúki á sama tíma.
Ciller skorar á EÞ
TANSU Qiller, forsætisráðherra
Tyrklands, hélt blaðamannafund
um helgina og endurtók einu
sinni enn áskorun sína til þing-
manna á Evrópuþinginu að veita
samningnum um tollabandalag
Tyrklands og ESB brautargengi.
(jiller sagði Tyrki einfaldlega
ekki hafa efni á að ganga að
niðurstöðu atkvæðagreiðslunnar
á Evrópuþinginu, sem sennilega
verður haldin á morgun, gefinni.
Búizt er við að Evrópuþingmenn
samþykki samninginn, en með
skilyrðum um að hann verði end-
urskoðaður, haldi lýðræðisum-
bæturnar í Tyrklandi ekki
áfram.
Danmörk og myntbandalagið
Áhugi á EMU en
beðið eftir árangri
Kaupmannahöfn. Morgnnblaðið.
HVORKI Poul Nyrup Rasmussen
forsætisráðherra Dana né Mogens
Lykketoft fjármálaráðherra nefna
Efnahags- og myntbandalag Evrópu
(EMU) án þess að minna á að Edin-
borgar-undanþágan gildi enn. Danir
hafi fengið leyfi til að standa utan
þess. Hins vegar hefur Marianne
Jelved efnahagsráðherra þegar sagt
að Danir verði að taka málið aftur
til athugunar, þegar myntbandalag-
ið sé orðið að veruleika. Ef svo verð-
ur er spurning hvort Danir sjái sér
ekki hag í aðild, þegar þeir fara að
fínna fyrir efnahagslegum áhrifum
þess að standa utan myntbandalags-
ins. Þeir hafa alltaf lagt efnahags-
legt fremur en pólitískt mat á Evr-
ópusambandsaðildina.
Þegar Þjóðveijar settu baráttuna
við verðbólguna á oddinn í byijun
síðasta áratugar gerðu Danir fljót-
lega það sama. Hægri stjórnin, sem
kom til valda 1982, tók við þrotabúi
stjórnar jafnaðarmanna, er ekki réði
við stjórn efnahagsmálanna. Hægri
stjórnin lagði kúrsinn þétt upp að
hinum þýska og jafnvel þó atvinnu-
ieysi ykist jafn og þétt, létu þeir
engan bilbug á sér finna. Þegar
stjórn jafnaðarmanna, Róttæka
vinstriflokksins og mið-demókrata
tók við í ársbyijun 1993 tók hún
upp sömu aðhaldssömu _ efnahags-
stefnuna og svo er enn. Árangurinn
er að Danir eru eitt af örfáum ESB-
löndum, sem hafa möguleika á að
uppfylla kröfur um aðild að mynt-
sambandinu.
Þessi aðhaldssemi og greinilegur
áhugi ýmissa stjómmálamanna eins
og Jelved hefur orðið til þess að
danskir andstæðingar myntsam-
bandsins hafa hvað eftir annað látið
í ljós áhyggjur af að danska stjómin
stefni þrátt fyrir allt beint í samband-
ið. Sterk bönd dansks efnahagslífs
til þess þýska gera það að verkum
að erfitt gæti orðið fyrir Danmörku
að vera utan myntsambandsins, en
þá er spurning hvernig hægt verður
að sannfæra Dani um gildi þess.
Dýrt að vera ekki með
Framtíð myntsambandsins er ekki
sérlega trygg þessa mánuðina, en
skýrist kannski eitthvað á leiðtoga-
fundi ESB í Madrid í vikunni.
Líklegast er að ef myntsambandið
kemst í framkvæmd muni danska
stjórnin bíða þar til áhrifin af því
að vera ekki með koma í ljós. Ef
gengi krónunnar fer að 'sveiflast til
og verðlag og húsverð hækkar verð-
ur auðvelt að sýna fram á að það
sé dýrt fyrir Dani að vera ekki með.
Og þar sem Danir hafa hingað til
haft meiri áhuga á efnahagslegu en
pólitísku gagni ESB-aðildar ætti að
vera auðvelt að fá þá til að kjósa
sig inn í myntsambandið í nýrri þjóð-
aratkvæðagreiðslu um það mál,
þrátt fyrir tortryggni þeirra á evr-
ópskt sambandsríki og það því sem
tilheyrir.
Meðan myntsambandið dansar
línudans er engin ástæða fyrir
danska stuðningsmenn þess að taka
upp baráttuna um það af neinni
hörku. Ef myntsambandið kemst
hins vegar í framkvæmd gegnir öðru
máli og þá er vart vafi á að danskir
stuðningsmenn þess taka málið fljótt
upp.
I
I
\
)
)
i
í
I
í
I
>
t
>
l
i
»
i
l
i

I
i