Morgunblaðið - 06.01.1996, Síða 16

16 LAUGARDAGUR 6. JANÚAR 1996
MORGUNBLAÐIÐ
VIÐSKIPTI
Framkvæmdastjóri VSI
Sljómvöld eru að
tala upp vextí
FRÁ FUNDI Félags íslenskra stórkaupmanna í gær, f.v. Ari Bergmann Einarsson, Sigurjón Sighvats-
son, Stefán Guðjónsson, framkvæmdastjóri félagsins, og Jón Ásbjörnsson formaður.
Nýtt kvikmyndafyrirtæki Siguijóns Sighvatssonar
sendir sína fyrstu mynd frá sér í vor
Framleiðir kvikmyndir
með Paramount
ÞÓRARINN V. Þórarinsson, fram-
kvæmdastjóri Vinnuveitendasam-
bands íslands, segir stjórnvöld í
raun vera að tala vexti upp miðað
við þær yfirlýsingar sem emb-
ættismenn fjármálaráðuneytisins
og Seðlabankastjóri hafi gefið að
undanförnu. Hann segir ennfrem-
ur að vinnuveitendur séu ekki
sammála þeim rökum Seðlabanka-
stjóra að hækkanir bankans á
vöxtum á skammtímamarkaði, til
að draga úr þenslu og gjaldeyrisút-
streymi, hafi engin áhrif á vexti
á iangtímamarkaði.
Þórarinn segir að aðgerðir
Seðlabankans að undanförnu
sendi fjármagnsmarkaðnum þau
skilaboð að þörf sé á vaxtahækk-
unum og því sé hann ósammála
þeirri skoðun Seðlabankastjóra
að bankinn sé ekki leiðandi á
langtímamarkaði.
„Það er alveg rétt hjá Birgi að
þetta eru tveír aðskildir markaðir
í þeim löndum þar sem fjármála-
kerfið hefur verið þróaðra heldur
en hér. Hins vegar hefur verið
ótrúlega mikið samhengi hér á
landi á milli vaxtaþróunar á
skammtímamarkaði og vaxtaþró-
unar á langtímamarkaði, og raun-
ar miklu meira en efni standa til.
Þau viðbrögð bankans að hækka
skammtímavexti með vísan til
þenslu og gjaldeyrisútstreymis
eru því bein skilaboð til alls fjár-
magnsmarkaðarinns að bankinn
telji þörf á því að hækka vexti til
þess að draga úr neyslu og um-
svifum."
Þórarinn segir að þegar við
bætist að talsmenn fjármálaráðu-
neytisins hafi slegið á svipaða
strengi, þ.e. að hætta sé á þenslu
i hagkerfinu og jafnframt að
hætta sé á því að ríkissjóður
muni í auknum mæli beina lántök-
um sínum inn á innlendan- lána-
markað á þessu ári, þá felist einn-
ig í því skilaboð til fjármagns-
markaðarinns að vaxtahækkanir
séu eðlilegar að mati stjórnvalda.
„Við metum það því svo að þeir
séu því að tala upp vextina," seg-
ir Þórarinn.
Ótrúverðug stefna
Þórarinn segist ennfremur telja
að sú stefna Seðlabankans að láta
2-3 mánaða skammtímasveiflur
ráða vaxtastiginu sé ótrúverðug.
„Við erum ekki þeirrar skoðunar
að að nein vantrú ríki á stöðug-
leika íslensku krónunnar. Þvert á
móti finnum við fyrir miklu trausti
á gengi hennar og sjáum fjölmörg
merki um það í atvinnulífinu.
Fyrirtækin eru frekar að skuld-
setja sig í erlendum myntum eða
með erlendum viðmiðunum, sem
sýnir að þau hafa mjög mikið
traust á krónunni."
Þá segir Þórarinn að ekki sé
ástæða til að óttast gjaldeyrisút-
streymi. Þvert á móti sé fyrirsjáan-
legt að mikið innstreymi verði af
gjaldeyri á næstu mánuðum og
raunar næstu misserum vegna
fjárfestinga ísal.
„Það er rétt að ítreka að það
er þörf á því að auka framleiðni
í íslensku atvinnulífi og það gerist
ekki nema með auknum fjárfest-
ingum frá því sem verið hefur á
undangengnum misserum,“ Segir
Þórarinn. „Rétta meðalið tii þess
er ekki að hækka vexti og Vinnu-
veitendasambandið mun taka
þessi mál upp við Seðlabankann
og stjórnvöld á næstu dögum og
vikum.“
HIÐ nýja kvikmyndafyrirtæki Sig-
urjóns Sighvatssonar í Los Angeles,
Lakeshore, mun senda frá sér sína
fyrstu kvikmynd næsta vor. Hér er
um að ræða gamanmynd sem unnin
er í samvinnu við Paramount pictur-
es og annan þekktan framleiðanda,
Lorn Michael. Áætlað er að hún
kosti um 10 milljónir dollara í fram-
leiðslu sem samsvarar um 650 millj-
ónum króna. Myndin er byggð á
kanadískum sjónvarpsþáttum með
heitinu „Kids in the hall“.
Þetta kom fram á hádegisverðar-
fundi Félags íslenskra stórkaup-
manna í gær, þar sem Sigutjón
ræddi um sín umsvif í kvikmyndaiðn-
aðinum í Bandaríkjunum.
Siguijón stofnað.i fyrirtækið
Lakeshore fyrir réttu ári með
nokkrum fjársterkum aðilum eftir
að átta ára ferli hans hjá Propagada
lauk. „Þetta er sjálfstætt kvik-
myndafyrirtæki sem þýðir að við
stöndum utan við og keppum við
kvikmyndaverin í Hollywood, þ.e.
Disney, Paramount, Warner Brot-
hers, Fox, MGM og Universal,“
sagði Siguijón í ræðu sinni. „Þessi
sex fyrirtæki ráða yfir 80-90% á
allri kvikmyndaframleiðslu í heim-
inum. Til þess að komast inn á dreif-
ingarkerfið sem kvikmyndaverin
ráða gerðum við samning við Para-
möunt Picturers. Paramount er
hluthafi í fyrirtækinu og leggur
fram ákveðið fjármagn, bæði í
framleiðslukostnað og dreifingu. “
Fjársterkir meðeigendur í
Chicago
Siguijón sagði tvær ástæður fyrir
því að kvikmyndaver á borð við
Paramount vildu eiga í slíkri sam-
vinnu. „Ég er með mjög fjársterka
aðila í Chicago með mér sem hafa
orðið auðugir í öðrum viðskiptum,
tryggingum og fasteignaviðskiptum.
í öðru Iagi hefur dreifingar- og
markaðskostnaður kvikmyndaver-
anna sjálfra hefur hækkað um 50%
á undanförnum fimm árum.“ Hann
segir að í því sambandi skipti máli
að stóru kvikmyndaverin hafi samn-
inga við stéttarfélög sem hefðu mjög
mikið vald á framleiðslunni, sérstak-
lega í stórborgum eins og New York
og Los Angeles. Það sé ekki hægt
að framleiða kvikmynd yfir ákveð-
inni stærðargráðu í þessum borgum
án þess að vinna með stéttarfélög-
um. Þar séu allir mjög vel launaðir.
„Við höfum miklu meiri sveigjan-
leika en stóru kvikmyndaverin."
Siguijón sagði í samtali við Morg-
unblaðið að Lakeshore fyrirtækið
væri einnig að helja samstarf við
BBC í Bretlandi um framleiðslu á
kvikmyndum í Evrópu. Þar væri um
að ræða ódýrar myndir sem áætlað
væri að kostuðu um 5 milljónir doll-
ara hver. Síðan væri áætlað að hefja
framleiðslu á töluvert stórri mynd í
apríl eða maí sem byggð yrði á teikni-
myndasögunni um Prince Valiant.
Verðbréfafyrirtæki mótmæla hugmynd-
um um skert svigrúm hlutabréfasjóða
Þurfum frelsi tíl að
viðhalda trausti
* *
Jafet Olafsson hættir sem útvarpsstjóri Islenska útvarps-
félagsins og Jón Ólafsson tekur við stjórnarformennsku
Stjói nai 'forniíi ður með
í daglegum rekstri
GUÐMUNDUR Hauksson, forstjóri
Kaupþings og formaður Samtaka
verðbréfafyrirtækja, segir að hluta-
bréfasjóðirnir þurfi frelsi til að við-
halda því trausti sem þeir hafí áunn-
ið sér meðal almennings. Því yrði
það mjög hæpið ef stjórnvöld færu
inn á þá braut að ætla sjóðunum
mjög þrönga fjárfestingarstefnu.
Eins og fram kom í Morgunblaðinu
í gær telur fjármálaráðherra hins
vegar koma til greina að setja við-
miðunarreglur um ráðstöfun fjár-
muna hjá sjóðunum.
„Það verða ekki til nægilega
öflugir hlutabréfasjóðir ef Ijárfest-
ingarstefnu þeirra verður mjög
þröngt skorinn stakkur," sagði
Guðmundur í samtali við Morgun-
blaðið. „Þeir verða að hafa mögu-
leika á nokkuð rúmri fjárfestingar-
stefnu. Ástæðan fyrir því að þeir
hafa ekki keypt meira af hlutabréf-
um en raun ber vitni eru einfaldlega
aðstæður á íslenskum hlutabréfa-
markaði. Þar hefur verið takmarkað
framboð af bréfum og markaðurinn
er grunnur.
Þá hafa verið sveiflur í þessum
sjóðum og þeir verða að vera í
aðstöðu til að geta mætt innlausn-
um með sölu á auðseljanlégum
verðbréfum ef hluthafar vilja fá fé
sitt aftur. Að þessu samanlögðu
er ljóst að sjóðirnir verða að hafa
rúma fjárfestingarstefnu. Það þarf
frelsi til að viðhalda trausti sjóð-
anna og víddin er fjárfesturum til
góðs.
Einnig má benda á að það er
ekkert eftirlit með því hvernig þau
fyrirtæki, sem skattstjóri hefur
samþykkt m.t.t. skattaívilnana,
veija sínum fjármunum. Ekkert er
fylgst með því hvort þau fjárfesti
í atvinnutækjum, í fyrirtækjum er-
lendis eða hreinlega í verðbréfum."
Endurskoða þarf lög um
verðbréfasjóði
Guðmundur kvaðst hins vegar
geta tekið undir það að eftirlit og
um'sjón með hlutabréfasjóðum ætti
að vera með allt öðrum hætti en
nú er. „I því sambandi hefur fjár-
málaráðherra bent á bankaeftirlitið.
Okkar tillögur hafa einmitt snúið
að þessu atriði. Við höfum lagt til
að lögin um verðbréfasjóði verði
endurskoðuð í heild. Heimildir ís-
lenskra verðbréfasjóða til fjárfest-
inga eru mun þrengri en hjá erlend-
um verðbréfasjóðum og það kemur
í veg fyrir að hlutabréfasjóðir hér
á landi geti fallið undir löggjöf um
verðbréfasjóði. Samtök verðbréfa-
fyrirtækja hafa margoft bent
stjórnvöldum á að þarna þurfi að
gera breytingu á. Að þessu leyti til
erum við algjörlega sammála ráð-
herra. Það þarf að skoða þessi mál
í heild sinni þannig að starfsum-
hverfi og eftirlit hlutabréfasjóða
verði svipað hérlendis og erlendis.“
JAFET Ólafsson hefur látið af
störfum sem útvarpsstjóri íslenska
útvarpsfélagsins. Jafet óskaði eftir
þvl við stjórn félagsins að hann
yrði leystur frá störfum og á það
var fallist á fundi stjórnar í gær.
Á fundinum voru jafnframt sam-
þykktar þær breytingar á yfirstjórn
fyrirtækisins að setja á fót fjög-
urra manna framkvæmdastjórn,
sem fara mun með daglegan rekst-
ur félagsins ásamt nýjum stjórnar-
formanni þess, Jóni Ólafssyni. Jón
mun jafnframt fara með ábyrgð
útvarpsstjóra samkvæmt útvarps-
lögum. Fráfarandi stjórnarformað-
ur, Sigurður G. Guðjónsson, hefur
hins vegar tekið við varafor-
mennsku ásamt Bandaríkja-
manninum Nathan W. Pearson,
sem tók sæti í stjórn íslenska út-
varpsfélagsins í ágúst síðastliðn-
um, eftir að gengið hafði verið frá
samningum íslenska útvarpsfé-
lagsins og Chase Manhattans
bankans.
Nýju framkvæmdastjórnina
skipa þeir Bjarni Kristjánsson,
framkvæmdastjóri rekstrar- og
framleiðslusviðs; Hreggviður Jóns-
son, framkvæmdastjóri þróunar-
sviðs; Magnús E. Kristjánsson,
framkvæmdastjóri markaðssviðs og
Páll Baldvin Baldvinsson, fram-
kvæmdarstjóri dagskrársviðs.
Hættir að eigin ósk
Jafet segir að þessar breytingar
hafi verið gerðar að hans ósk og
fullkomin sátt hafi ríkt um þær á
milli hans og stjórnar félagsins.
„Þegar að ég kom að þessu fyrir-
tæki á sínum tíma þá voru það
einkum tvö verkefni sem að blöstu
við. Annars vegar að setja niður
hluthafadeilur þær sem voru innan
fyrirtækisins og sköðuðu mjög
rekstur þess og hins vegar að vinna
að endurfjármögnun á fyrirtækinu.
Þetta tókst hvoru tveggja nú á
haustdögum og minnihlutaeigendur
í Islenska útvarpsfélaginu fóru
mjög sáttir frá því. Jafnframt var
notað tækifærið til þess að endur-
fjármagna öll lán fyrirtækisins
þannig að nú er aðeins um einn
skuldunaut, Chase Manhattan, að
ræða. Mér fannst því ástæða til
þess að stokka spilin upp og snúa
mér að öðrum hlutum sem að ég
mun gera á næstu vikum,“ segir
Jafet. Hann segist hins vegar ekki
geta greint frá því að svo stöddu
hvað taki við hjá honum annað en
að hann muni ganga frá sínum
málum hjá íslenska útvarpsfélaginu
á næstu dögum og vikum.
Jón Ólafsson, nýr stjórnarfor-
maður íslenska útvarpsfélagsins,
segir að ekki liggi fyrir hvort að
þessum mannabreytingum muni
fylgja einhver stefnubreyting. „Það
verða örugglega einhveijar áherslu-
breytingar eins og gengur og ger-
ist. Þarna eru komnir framkvæmda-
stjórar sem hafa starfað innan fyrir-
tækisins og þeir eru lykilmennirnir
nú. Valdið er komið meira inn í
félagið sjálft og ég vona það verði
til þess að allt gangi vel fyrir sig,“
segir Jón.