Morgunblaðið - 28.01.1996, Blaðsíða 2

2 SUNNUDAGUR 28. JANÚAR 1996
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Hreppsnefndin á Fáskrúðsfirði lánar Goðaborg hf. 19 milljónir króna
Andvirði íþróttahúss
lagt til fyrirtækja
BUÐAHREPPUR á Fáskrúðsfirði
hefur lánað fískvinnslufyrirtækinu
Goðaborg hf. 19 milljónir kr. vegna
erfiðleika fyrirtækisins. Hreppurinn
hefur á örfáum árum lagt um 90
milljónir kr. til atvinnufyrirtækja á
staðnum í formi ábyrgða, lána og
hlutafjárframlaga. Samsvarar það
andvirði íþróttahúss fyrir þorpið.
Steinþór Pétursson, sveitarstjóri á
Fáskrúðsfirði, segir að atvinnu-
ástandið hafi verið ágætt en það sé
mjög viðkvæmt, lítið megi út af bera
án þess að til fjöldaatvinnuleysis
komi. Goðaborg hf. er með aðstöðu
til loðnufrystingar og segir Steinþór
að ef fyrirtækið stöðvaðist kæmu
30-40 manns á atvinnuleysisskrá.
Því hafi hreppsnefndin ákveðið að
taka 19 milljóna króna lán til að
endurlána Goðaborg til þess að
reyna að koma í veg fyrir að fyrir-
tækið stöðvaðist. Sú skuldbreyting
sem nú stæði yfir og góð loðnuver-
tíð kæmi því vonandi aftur á réttan
kjöl.
40 milljóna kr. ábyrgðir
Hreppsnefnd Búðahrepps hefur
áður veitt Goðaborg hf. ábyrgð og
einnig útgerðum úthafsveiðiskip-
anna Óttars Birtings og Klöru
Sveinsdóttur, samtals um 40 millj-
ónir kr. Hreppurinn lagði fram tæp-
lega 32 milljóna kr. hlutafjárframlag
í Loðnuvinnsluna hf. sem nú er að
hefja starfsemi. Samtals hefur
hreppsfélagið veitt þessum fyrir-
tækjum 90 milljóna króna aðstoð.
Búið er að selja Óttar Birting og
vonast Steinþór til að þeirri ábyrgð
verði aflétt á næstunni.
Til samanburðar má géta þess að
áætlað er að íþróttahús sem verið
er að byggja á Fáskrúðsfírði kosti
um 90 milljónir kr. Húsið hefur ver-
ið í byggingu frá því árið 1992 og
er nú um það bil hálfnað.
Stillt upp við vegg
Sveitarstjórinn segir að sveitar-
félögin á landsbyggðinni séu neydd
til þess að veita atvinnufyrirtækjun-
um aðstoð. Bankastofnanir hafi tii
dæmis í vaxandi mæli gert bæjar-
ábyrgð að skilyrði fyrir fyrirgreiðslu
og ný fyrirtæki eigi í erfíðleikum
með að komast í afurðalánavið-
skipti. „Þetta er í raun ekki hlutverk
sveitarfélaganna, heldur bankanna
en sveitarfélögunum er í mörgum
tilvikum stillt upp við vegg, fyrirtæk-
in stöðvast ef ekki kemur til aðstoð
þeirra," segir Steinþór.

r* ■»
Dagsbrún 90 ára
VERKAMANNAFÉLAGIÐ Dags-
brún efndi til hátíðarsamkomu í
Borgarleikhúsinu í gær, laugar-.
dag, í tilefni af 90 ára afmæli fé-
lagsins, en félagið var stofnað 26.
janúar 1906.
Hátíðarsamkoman hófst með því
að Jóhannes Sigursveinsson, for-
maður afmælisnefndar, setti sam-
komuna, en síðan voru á dagskrá
ávörp Guðmundar J. Guðmunds-
sonar, fyrrverandi formanns
Dagsbrúnar, og Ingibjargar Sól-
rúnar Gísladóttur, borgarstjóra.
Síðan afhenti formaður Dagsbrún-
ar heiðursmerki, Guðmundur Ól-
afsson leikari flutti þætti úr sögu
verkalýðshreyfingarinnar, Krist-
inn Sigmundsson söng við undir-
leik Jónasar Ingimundarsonar og
Helgi Skúlason ieikari las úr verk-
um Tryggva Emilssonar. Þá söng
karlakórinn Fóstbræður undir
stjórn Arna Harðarsonar og Lúðra-
sveit verkalýðsins lék í anddyri
áður en hátíðarsamkoman hófst.
Rannsóknir við HÍ á kostum slímhimnubólusetninga
Líklesft að sprautur
víki fyrir nefúða
Alþingi
Þingfundir
á þriðjudag
ÞINGFUNDIR hefjast á Alþingi á
þriðjudag og er gert ráð fyrir að
vorþingið standi fram yfir miðjan
maí.
Ólafur G. Einarsson forseti Al-
þingis sagði að þingið færi af stað
með venjubundnum hætti og
fyrstu vikuna yrðu á dagskrá
bæði stjórnarfrumvörp og þing-
mannamál sem lögð voru fram á
haustþinginu.
Haldinn verður fundur í for-
sætisnefnd Alþingis á mánudag
þar sem meðal annars verður fjall-
að um endurskoðun á starfsáætlun
þingsins. Ólafur sagði að svo kynni
að fara að þinglok yrðu viku síðar
í maí en upphaflega var áætlað
vegna þess að jólaleyfi var viku
lengra en upphafleg áætlun gerði
ráð fyrir.
Framhalds-
skólar og vegir
Búast má við að umfangsmestu
mál vorþingsins verði nýtt fram-
haldsskólafrumvarp, sem mennta-
málaráðherra mælti fyrir i haust,
og vegaáætlun.
Þá hafa enn ekki komið fram
um 80 stjórnarfrumvörp af þeim
130 sem talin voru upp í fylgi-
skjali með stefnuræðu forsætis-
ráðherra í haust.
Ólafur sagðist hafa skrifað bréf
til forsætisráðherra og óskað eftir
að ráðherrar legðu mál sín fram
sem allra fyrst, helst fyrir 15. febr-
úar, til að tryggja afgreiðslu
þeirra.
LÍKLEGT er, að mati Sveinbjarnar
Gizurarsonar, dósents í lyfjafræði,
að nefúði við bólusetningu muni í
framtíðinni leysa sprautur af hólmi,
en hann hefur staðið að umfangsm-
iklum rannsóknum á möguleikum
nefúða í þessu skyni hin seinustu ár.
Hugmyndin að baki þessari aðferð
er að virkja það ónæmiskerfi sem
er til staðar í slímhimnu nefsins og
fer slímhimnubólusetning þannig
fram að blöndu af bóluefnum ásamt
efnum sem hjálpa slímhimnunni er
úðað upp í nefið.
Mikilvægthjálparefni
í nýjasta hefti tímarits Háskóla
íslands, Sæmundi á selnum, er haft
eftir Sveinbirni, sem er einn af frum-
kvöðlum rannsókna á slímhimnu-
bólusetningum, að tekist hafi að þróa
hjálparefni sem virðist geta virkjað
ónæmiskerfið í slímhimnunni og
gegni hjálparefnið því lykilhlutverki.
Mótefnakerfíð sem myndast í slím-
himnunni eftir bólusetninguna grípur
örverurnar þegar þær lenda á slím-
himnunni, en væri bólusett á vana-
legan hátt myndast ekki virkt ónæm-
iskerfí í slímhimnunni, heldur aðeins
í bióðinu. Af þeim sökum vaknar
ónæmiskerfið ekki til fulls fyrr en
sýking hefur orðið. Slímhimnubólu-
setning veldur þvf mun skjótari við-
brögðum hjá ónæmiskerfinu gagn-
vart utanaðkomandi áhrifum.
Rannsóknir Sveinbjamar hafa
staðið yfír síðan 1991 og hefur slím-
himnubólusetning með nefúðá þegar
verið reynd á 26 sjáifboðaliðum. Þau
bóluefni sem hafa verið reynd í þess-
um rannsóknum eru notuð við með-
Neskaupstaður
Kirkjusókn
eykst um 46%
KIRKJUSÓKN jókst um 46% í Nes-
kaupstað á síðasta ári.
Að sögn sr. Þorgríms Daníelsson-
ar sóknarprests sóttu alls 2.503
kirkju árið 1994, en 3.654 árið 1995.
Þessar tölur eiga við um almennar
messur, sunnudagaskóla og aðrar
guðsþjónustur.
ferð við barnaveiki, inflúensu, stífkr-
ampa, herpes, kóleru og alnæmis-
veirunni.
Ekki fyrir aldamót
Sveinbjöm segir að með ofurkappi
væri hugsanlega unnt að setja nefúð-
ann á markað innan 5 til 7 ára, en
líklegt megi þó telja að biðin verði
lengri.
Hugmyndir Sveinbjamar að þessari
aðferð við bólusetningu kviknuðu fyr-
ir um áratug þegar fréttir bámst af
alnæmissmiti sem upp kom við fjölda-
bólusetningu í Afríku og var það rak-
ið til óhreinna eða endumýttra spraut-
unála. Þetta varð til þess að hann
hóf að velta fyrir sér möguleika á
öðrum leiðum við bólusetningu, meðal
annars til að útiloka að samsvarandi
smit geti endurtekið sig.
►Umræða um samneiningu sveit-
arfélaga er víða hafín á nýja leik.
Víðtækasta tilraunin er Skagafírði
en sú róttækasta á Austfjörðum.
/10
Endurreisn í austri
►Rússneskir umbótasinnar hafa
verið gerðir útlægir úr Kreml og
óvissa ríkir um framhald þeirrar
stefnu sem fylgt hefur verið á
undanfömum árum. /12
Leiðintil að
öðlast er að gefa
► Fyrir fáeinum árum urðu vís-
indamenn sammála um greining-
araðferð til þess að finna Asper-
ger-heilkennið hjá fólki, en það
lýsir sér í þroskatruflun hjá börn-
um. /18
Úr viðjum ríkis-
rekstrar
►Þorgeir Pálsson flugmálastjóri
varð fyrstur Norðurlandabúa til
þess að njóta þeirrar virðingar að
vera kjörinn forseti þings Alþjóða-
flugmálastofnunarinnar. Rætt er
við Þorgeir. /20
Farið að sjást til lands
►í Viðskiptum/Atvinnulífi á
sunnudegi er rætt við David L.C.
Pitt, stofnanda og aðaleiganda
heildverslunarinnar David Pitt ehf.
Fyrirtækið á sér nokkuð sérstæða
sögu, auk þess sem saga eigand-
ans, Davids Pitt, er ef til vill enn
sérkennilegri. /22
B
► l-32
Duranona
►Kúbumaðurinn Julian Duran-
ona, sem leikur handknattleik með
Akureyrarfélaginu KA í vetur hef-
ur vakið athygli, og í viðtali segist
hann eiga sér þann draum heitast-
an að keppa fyrir íslands hönd.
/1-4
Goðsögn í lifanda lífi
►íslandsfarinn og djasskóngurinn
Gerry Mulligan kvaddur. /6
Aldursforseti í fluginu
►Bjöm Guðmundsson fyrrverandi
leigubifreiðastjóri lærði flug á full-
orðinsárum og reynir nú að fljúga
daglega, að verða 83ja ára gam-
all. /14
Kettir fara á kreik
►Mikið er um að vera í Verzlunar-
skóla Islands þessa dagana. A
föstudaginn kom Verzlunarskóla-
biaðið út og næstkomandi fimmtu-
dag fer nemendamótið fram með
frumsýningu á söngleiknum
fræga, Cats. /16
BÍLAR____________
► l-4
Suzuki Sidekick eða
Vitara V6
►Dæmi eru um að sambærilegir
bílar séu boðnir hérlendis frá mis-
munandi framleiðslulöndum, t.d.
Suzuki jepparnir, Vitara og Si-
dekick. /3
Reynsluakstur
►Enn liprari Polo með sjálfskipt-
ingu. /4
FASTIR ÞÆTTIR
Préttir 1/2/4/6/bak Skák 40
Leiðari 26 Fólk I fréttum 42
Helgispjali 26 Bíó/dans 44
Reykjavíkurbréf 26 Útvarp/sjónvarp 49
Minningar 32 Dagbók/veður 61
Myndasögur 38 Gárur 8b
Bréftilblaðsins 38 Mannlífsstr. 8b
Ídag 40 Kvikmyndir lOb
Brids Stjörnuspá 40 40 Dægurtónlist 12b
INNLENDAR FRÉTTIR:
2-4-8-BAK
ERLENDAR FRÉTTIR:
1-6