Morgunblaðið - 28.01.1996, Blaðsíða 21

MORGUNBLAÐIÐ
SUNNUDAGUR 28. JANÚAR 1996 21
Kínvetja um að kínverska verði
tekin upp sem opinbert mál
ICAO.“
Andstæóir pólar
Þorgeir segir að á svona stór-
þingum megi segja að „hrepparíg-
urinn“ birtist í sínum ýmsu mynd-
um á milli landa og heimshluta
og sífelld átök á mörgum sviðum.
Oftar en ekki væru andstæðu pól-
amir þróuðu ríkin á móti þróunar-
ríkjunum. Þróunarríkin vildu sí-
fellt meiri aðstoð á meðan þróuðu
ríkin vildu spoma við fótum enda
flest að etja við sama vandamálið
og við íslendingar, halla á rekstri
ríkissjóðs. Vilji vestrænna ríkja
beindist að því að halda umsvifum
Alþjóðaflugmálastofnunarinnar
óbreyttum með aðaláherslu á
tæknimálin sem kæmi niður á
tæknisamvinnu og öðram mýkri
málum.
„Sömuleiðis hafa þróunarríkin
barist fýrir því með oddi og egg
að fá inn samþykktir, sem vemda
þau gegn hugsanlegum ágangi
vestrænna þjóða. Flug í Evrópu
og Bandaríkjunum hefur verið
gefið fijálst og stendur vilji vest-
rænna þjóða til þess að sú þróun
eigi sér stað um heim allan. Þróun-
arríkin óttast hinsvegar að með
því geti þau ekki lengur haldið
uppi sjálfstæðri flugstarfsemi,
heldur muni koma að því
að stóra vestrænu flug-
félögin gleypi minni fé-
lögin í þróunarlöndunum
og vilja þar af leiðandi
fá inn alls kyns sérrétt-
indi til að spoma gegn þessu lög-
máli markaðarins."
Gervihnattatækni
Að sögn Þorgeirs er nú unnið
að því að kanna alþjóðlegar laga-
hliðar þess að innleiða gervihnatta-
tækni til flugleiðsögu og fjarskipta.
Þó GPS-kerfíð, sem Bandaríkja-
menn létu þjóðum heims í té endur-
gjaldslaust til tíu ára, sé nú í notk-
un, er óvíst hvað muni gerast að
þeim tíma liðnum. „Að mati margra
er ekki fýsilegt að þurfa að treysta
alfarið á bandarískt kerfí, heldur
vilja menn fá fastari grandvöll
undir framtíðina." Ekkert evrópskt
gervihnattastaðsetningakerfí er til
sem hentar til almennra nota. Aft-
ur á móti hefur Evrópusambandið
sett á laggimar nýja áætlun undir
heitinu EGNOS og er henni ætlað
að gera hlut ESB sem mestan á
þessu sviði. Þá hafa Rússar auk
þess boðið sitt GLONASS-gervi-
hnattastaðsetningakerfí til afnota
sem mun vera mjög líkt því banda-
ríska að uppbyggingu en er ekki
að fullu tilbúið til notkunar. Að
mati Þorgeirs, væri farsælast ef
heimurinn gæti sameinast um
framtíðarkerfí, sem byggðist á al-
þjóðlegum granni.
Mengunarvarnir
Hávaðamengun, útblástur frá
flugvélum og reykingar bar einnig
á góma á þinginu. Þorgeir segir
að enn sé ekki nógu mikið vitað
um hver áhrifin séu á efri lög loft-
hjúpsins vegna útblásturs frá flug-
vélum. „Fram kom tillaga frá
Svíum og Svisslendingum um sér-
stakt gjald á eldsneyti vegna þessa
sem naut þó ekki fylgis annarra
enda ekki ljóst hvemig
slíkt gjald ætti að draga
úr óæskilegum loftteg-
undum nema með því að
draga úr flugi í heimin-
um. Það yrði til þess eins
að hækka flugkostnað. Gífurlegar
framfarir hafa orðið á flugvéla-
hreyflum á undanförnum árum
sem leitt hafa til þess að vélarnar
nota mun minna eldsneyti en áður
og dregið hefur úr mengun hávaða
og lofts.
Á þingi ICAO 1992 var gerð
nokkuð hörð samþykkt um að
stefna bæri að reyklausu flugi
árið 1996. Menn létu í ljós efa-
semdir nú um að þetta markmið
myndi nást og var ríkjum í sjálfs-
vald sett hvernig þau stæðu að
verki. Fram komu sjónarmið um
að algjört reykingabann um borð
í flugvélum væri erfiðleikum háð.
Einnig er ljóst að þjóðir heims líta
reykingar misalvarlegum augum,
til dæmis eru Suður-Evrópubúar
ekki nærri því eins harðir í afstöðu
sinni til reykingabanns og Norður-
Evrópubúar og Bandaríkjamenn.
Fulltrúar Ástralíu, Bandaríkjanna
og Kanada hvöttu aðrar þjóðir til
þess að gerast aðilar að sérstöku
samkomulagi þeirra í milli um að
flug milli þessara landa skuli allt
vera reyklaust. Jafnframt kom
fram tillaga frá Egyptum um að
kannað yrði hvort hægt yrði að
koma upp aðskildum reykingaklef-
um um borð í flugvélum sem hefðu
jafnframt aðskilin loftræstikerfí.
Tæknilega er erfítt að sjá hvernig
slíku yrði fyrir komið. Engu að
síður var tillagan samþykkt sem
þýðir að fastaráð ICAO mun skoða
málið nánar,“ segir Þorgeir.
Svartur listi
Eftir því sem flugið hefur orðið
almennara, hafa komið fram
brestir í flugöryggismálum í heim-
inum enda misjafnir sauðir í
mörgu fé, að sögn Þorgeirs. „Við
eigum hinsvegar að geta treyst
því að flugvél, sem kemur frá að-
ildarríki ICAO, uppfylli kröfur
stofnunarinnar um flugöryggi.
Ekkert virkt eftirlit er með því að
þjóðirnar uppfylli kröfur þessar,
heldur er gengið út frá því að
aðildarríkin, hvert fyrir sig, passi
upp á þetta. Flugmálayfírvöld
ríkja geta þó upp á sitt einsdæmi
gert athuganir á því hvort reglum
um flugöryggi sé framfylgt. Sem
dæmi um þetta má nefna að
Bandaríkjamenn hafa gripið til
sérstakra aðgerða þar sem þeir
höfðu ástæðu til að ætla að ýtrastu
öryggisreglum væri ekki fram-
fylgt. Þeir hafa unnið að úttekt á
loftferðaeftirliti allra ríkja, sem
fljúga til Bandaríkjanna, og hefur
sú vinna orðið til þess að nokkur
ríki hafa verið útilokuð frá banda-
rískum flugvöllum. Meðal þeirra
ríkja, sem farið hafa á svokallaðan
svartan lista Bandaríkjamanna,
era nokkur ríki í Afríku, Mið- og
Suður-Ameríku. Bandaríkjamenn
hafa ekki enn gert slíka úttekt á
flugöryggi Vestur-Evrópuríkja.“
Þessar úttektir hafa ekki mælst
vel fyrir alls staðar og hafa sumir
haldið því fram að með þessu vilji
þeir færa bandarískar reglur og
staðla yfír á allan heiminn. Nú
hefur Alþjóðaflugmálastofnunin
mótað sína eigin áætlun á þessu
sviði og er hún eindregið studd
af Evrópuríkjum. Sömuleiðis hafa
Evrópuríkin unnið að framgangi
flugöryggismála með því að setja
á laggirnar samtök loftferðaeftir-
lita, Joint Aviation Authorities eða
JAA, sem vinnur að samræmingu
reglna um flugöryggi í Evrópu.
Hingað til hafa ríkin, hvert um
sig, sett sér sínar eigin reglur inn-
an ramma Alþjóðaflugmálastofn-
unarinnar, en með evrópskum
samrana hefur mönnum orðið ljóst
mikilvægi sameiginlegra reglna í
flugi. Viðhaldsverkstæði
fyrir flugvélar hafa nú
þegar verið samhæfð og
eru allar íslensku við-
haldsstöðvarnar fyrir at-
vinnuflug nú viður-
kenndar skv. sérstökum reglum,
sem JAA hefur sett og tóku gildi
í ársbyrjun 1995.
Tvöföldwn flugflutninga
Þorgeir segir að reiknimeistarar
Alþjóðaflugmálastofnunarinnar
búist við allt að tvöföldun flug-
flutninga á næstu fímmtán áram.
Gert sé ráð fyrir þessari aukningu
í heiminum öllum, en þó mismik-
illi eftir svæðum. Aukningin verði
væntanlega mest á þeim svæðum
Asíu sem nú séu í örustum hag-
vexti og þar sem flugflutningar
hafa hingað til ekki verið eins al-
mennir og í Vesturheimi. „Þessari
spá fylgir óneitanlega aukin bjart-
sýni um afkomu fólks. Hitt er einn-
ig mikilvægt að flugrekstrarkostn-
aður hefur verið að lækka verulega
og enn era menn að leita leiða til
að spara tilkostnað við flugið.“
Að sögn flugmálastjóra hefur
ekkert komið fram sem ætti að
útiloka íslensk flugfélög frá harðn-
andi samkeppni. Þvert á móti ætti
landfræðileg staðsetning okkar að
gera okkur sterkari þegar fram
líða stundir. Með sívaxandi fjölda
flugfarþega væra stóra alþjóðlegu
flugvellirnir einn af öðram að
mettast og sumir hveijir væra
þegar farnir að ýta frá sér um-
ferð. Umframstraumnum væri ýtt
til annarra staða, sem hingað til
hefðu ekki verið aðaltengipunktar
í flugnetinu.
„A undanförnum árum hefur
orðið bylting í íslensku áætlunar-
flugi sem felst í því að Flugleiðir
hafa verið að byggja upp sam-
tengt flugnet með Keflavík sem
miðpunkt. Félagið nýtur þess að
eiga réttindi á stóru flugvöllunum
í Evrópu og Bandaríkj-
unum. Jafnframt er ekki
útilokað að þeir flugvell-
ir, sem ekki hafa verið
taldir til nafla alheims-
ins, yrðu vænlegri og
eftirsóttari áfangastaðir en hingað
til. Þá vekur uppbygging leigu-
flugs á vegum Atlanta bjartsýni
um vaxandi verkefni erlendis sem
hérlendis. Með tilliti til flugsam-
gangna eram við síður en svo á
hjara veraldar á meðan héðan er
stundað flug milli heimsálfa," seg-
ir Þorgeir Pálsson að lokum.
Brestir eru í
flugöryggis-
málum heims
Vellirnir eru
einn af öðrum
að mettast
Tanduriirein strönd, firábært
loftslag og gististaðir í
algerum sérflokki. _ ^ dH®.
Verðfró Portugal
ítalska Rivieran og Gardavam.
BeintflugtilMílanóí
íígúst og septemlrer.
Verð frá jk.
Mallorca stendur ailtaf undir
ítrustu væntingum um
, óglevrnanlegt sumaifrí.
Fyrir kóngafólkið,
kvikmyndastjömumar og þig.
Verðfrá PlERRl-el VVCA]
Borg pálmanna við yivolgan
Verð frá Mexíköflóann.
Verðfrá
slgr. á nuuin m.v. tvo ful Ibrðiia og
tvö böm, 2ja-l 1 ára á Varandas
12 vikur. Rauð dagsetning.________
tgr. trmann m.v. tvo'Tullorðöa ogivö böm,
2ja-l 1 ára á Royal Magaluf í tvær vikur.
Rauð dagsetning.
á ntann m.v. tvo tuÚorðna og tvo böm,
2ja-l 1 ára á Santa Maria í 15 nætur.
á mann í tlug og bít til Mflanó
m.v. tvo í Ftat Punto í eina viku.
Stúdíó á Cap Esterel fýrir tvo í eina viku.
listing eingöngu t tentBÍum við flug og bíl.
duinrell
Hamingjueyja Karíbahafeins þar
sem þú finnur allt sem ftillkomnar
frábært sólarfirí.
LA CABANA
Skemmtileg sumarhús á Sjálandi
og ferðamannaíbúðir
í kóngsins Kaupmannaliöih.
Verðfrá M
Sumarhúsa- og skemmti-
garðurinn Duinrell er fráliær
sumarleyfiskostur fyrir fjölskyldur.
Verðfrá a
Sólarströndin eina og sanna!
Verðfrá
Lágmúla 4: stmi 569 9300
Hafnarfirði: sími 565 2366
Keflavík: stmi 421 1353
Akureyri: stmi 462 5000
Selfossi: stmi 482 1666
og hjá umboðsmönnum um laná allt.
á mann m.v. tvo fullorðna og tvo böm,
2ja-l 1 ára í Duinrell í tvær vikur.
á mann m.v. tvo fullorðna og tvo böm,
2ja-ll ára í sumariiúsi í viku.
á mann m.v. tvo í stúdíói í tvær vikur
á Marbella Inn.
m.v. tvo í stúdíói á
LaCabanaí8
febrúar