Morgunblaðið - 02.02.1996, Blaðsíða 40

40 FÖSTUDAGUR 2. FEBRÚAR 1996
MORGUNBLAÐIÐ
+ Ólafur Geir Sig-
urjónsson var
fæddur í Reykjavík
8. ágúst 1928. Hann
lést á heimili sinu í
Reykjavík 27. jan-
úar síðastliðinn.
Foreldrar hans
voru Siguijón Ól-
afsson, f. 1898, d.
1964, bóndi og bíl-
stjóri á Geirlandi
við Lögberg, og
kona hans, Guðrún
Amundadóttir, f.
1896, d. 1972. Sig-
uijón yar sonur 01-
afs Ólafssonar, skósmiðs í
Reykjavík, og konu hans, Þór-
önnu Jónsdóttur. Þau voru
bæði austan af Síðu, hann frá
Geirlandi og hún frá Mörk.
Guðrún var dóttir Ámunda
Sigmundssonar, bónda í Kambi
í Villingaholtshreppi, og konu
hans, Ingibjargar Pálsdóttur.
Ólafur Geir var fjórði í röð
eftirtalinna systkina: Unnur,
f. 1923, d. 1987, Anna, f. 1925,
Svava, f. 1927, d. 1985, Helga
Marín, f. 1930, Sigrún, f. 1931,
Fanney, f. 1934, og Bragi, f.
1936.
Hinn 8. ágúst 1953 kvæntist
Ólafur Áróru Tryggvadóttur,
f. 2. apríl 1931. Foreldrar
hennar voru Tryggvi Einars-
son, f. 1901, d. 1985, bóndi
Miðdal I Mosfellssveit, og Guð-
laug Elliðadóttir Norðdahl, f.
1906, d. 1984, lengst af hús-
freyja á Selásbletti 2B í
Reykjavík. Maður hennar og
fósturfaðir Áróru var Magnús
Magnússon^ f. 1909, d. 1992.
Ólafur og Áróra eignuðust sjö
börn. Þau eru: 1) Elliði
Norðdahl, f. 1948, kvæntur
Auði Auðbergdóttur og eiga
þau þijú börn og fjögur barna-
börn. 2) Sigrún Guðlaug, f.
FRÆNDi minn og vinur, hann Óli,
er dáinn. Hann var fæddur í húsi
sem hét Norðurpóllinn og stóð ein-
hvers staðar nærri Hlemmi. Á þess-
um tíma voru afi og amma ekki
búin að koma sér upp húsnæði en
höfðu leigt á nokkrum stöðum. Þeg-
ar Óli er 8 mánaða flytjast þau með
'“’hann og dæturnar að nýbýlinu sínu,
Geirlandi, sem byggt var úr landi
Lögbergs, þá í Seltjarnarneshreppi.
Þar áttu þau heima nær óslitið upp
frá því. Það hefur verið töluvert
átak að byggja upp á Geirlandi en
um leið yndilegt að komast með
börnin úr leiguhúsnæði í Reykjavík
í fijálsræðið í sveitinni. Þau stofn-
uðu lítið bú en auk þess stundaði
afi mjólkur- og vöruflutninga fyrir
nærliggjandi bæi. Börnunum fjölg-
aði, þijá dætur bættust í hópinn
og yngstur var síðan faðir minn,
Bragi, átta árum yngri en Óli. Þrátt
fyrir þennan aldursmun urðu þeir
samrýndir bræður og fylgdust alltaf
vel hvor með öðrum. Þeir sem
þekkja annan þeirra eða báða hafa
örugglega oft heyrt minnst á Óla
bróður eða Braga bróður.
Þegar Geirlandssystkinin voru að
alast upp var heilmikið mannlíf
þarna upp frá þó í dag sé þetta í
raun hálfgerð eyðisveit í 10 km fjar-
lægð frá Reykjavík. Fjölmennt
heimili, búskapur og veitingasala á
Lögbergi, töluverður búskapur í
Elliðakoti og stórbú á Gunnars-
hólma. Auk þess var byggt talsvert
að sumarbústöðum í næsta ná-
grenni þar sem fólk úr Reykjavík
dvaldi með börn sín mest allt sumar-
ið.
Óli var snemma áhugasamur um
búskapinn,_ fyrstu kindina fékk
hann frá Ólafi afa sínum árið sem
flutt var að Geirlandi og upp frá
því átti hann kindur. Hestarnir heill-
uðu hann snemma og átti hann
hross allt frá unglingsaldri. Hann
hefur líka áreiðanlega fljótt fengið
1949, hún á þijú
börn. 3) Magnús, f.
1951, kvæntur
Laufeyju Stefáns-
dóttur og eiga þau
þrjú börn og fjögur
barnabörn. 4)
Sunna, f. 1952,
maður hennar er
Björn Ingi Rafns-
son. 5) Kolbrún, f.
1953, gift Marinó
Guðmundssyni og
eiga þau tvö börn.
6) Ásgeir,
Norðdahl, f. 1954,
kvæntur Kolbrúnu
Karlsdóttur og eiga þau tvö
börn og eitt barnabarn. 7) Sig-
urjón, f. 1958, kvæntur Matt-
hildi Kristinsdóttur og eiga
þau tvö börn, en hún átti auk
þess tvö börn fyrir. Afkomend-
ur Ólafs og Áróru eru 31.
Ólafur ólst upp á Geirlandi
og vann nær eingöngu á búi
foreldra sinna til 17 ára ald-
urs. Hann gerðist þá um tíma
va.ktmaður í herskemmunum
við Geitháls en árið 1948 réðst
hann til starfa hjá Skóg-
ræktarfélagi Reykjavíkur og
starfaði þar samfleytt uns
heilsan brást, eða í 47 ár. Hann
stundaði mest akstur á eigin
vörubil en vann einnig mikið
við ýmiss konar viðgerðir.
Hann var félagi í Vörubíl-
stjórafélaginu Þrótti frá 1949.
Þrátt fyrir að hann byggi allan
sinn búskap í Árbæjarhverfi
var hann Iengst af með kindur
og hross heima á Geirlandi.
Hann var leitarstjóri á afrétti
Reykjavíkur og Kópavogs yfir
20 ár og smalaði á þessu svæði
á hveiju hausti allt frá tólf ára
aldri eða í meira en hálfa öld.
Útför Ólafs fer fram frá
Árbæjarkirkju í dag og hefst
athöfnin klukkan 15.
mikinn áhuga á mannlífinu í ná-
grenninu, því þar átti hann marga
vini. Lífínu hefur hann áreiðanlega
tekið létt því margir hafa sagt mér
frá ýmsum glettum og prakkara-
strikum hans frá þessum árum.
Glettni og gamansemi fylgdi honum
allt lífíð og strákslegan prakkara-
skap lagði hann eiginlega aldrei
alveg á hilluna. Hann hafði mikið
yndi af söng, eins og þau raunar
flest systkinin, og kunni ógrynni
af lögum og textum. Hann hafði
fallega og hljómmikla tenórrödd og
naut þess að syngja í glöðum vina-
hópi. Lög eins og Fiskimannaljóð
frá Capri og kvæðið um Catarinu
voru t.d. í miklu uppáhaldi. Mér
dettur alltaf Óli í hug þegar ég
heyri minnst á eyjunna Capri, sem
er víst suður í Miðjarðarhafi, en
hann fór aldrei út fyrir landstein-
ana.
Skólagangan hans Óla var stutt.
Einn og hálfan vetur var hann í
heimavist í Mýrarhúsaskóla en
kunni nú samt skil á mun fleiru en
margur langskólagenginn. Hvers
kyns viðgerðir og smíðar léku í
höndunum á honum, allt sem þessu
viðkom lá alveg opið fyrir honum.
Hann var líka vel heima í öllu sem
laut að búskap og sveitina sína,
heiðina og fjöllin gjörþekkti hann
og var fróður um mannlífið þar
fyrr á öldinni.
Árið 1948 eignuðust Reykvíking-
ar friðland sem fékk nafnið Heið-
mörk og var frá upphafi í umsjá
Skógræktarfélags Reykjavíkur.
Þeir Geirlandsfeðgar fóru allir að
vinna í Heiðmörkinni, fyrst í girð-
ingarvinnu og síðar við skógrækt,
vegagerð og fleira. Þetta reyndist
þeim góður vinnustaður. Afi vann
þar til dauðadags 1964, Óli vann
þar upp frá þessu, keypti sér strax
vörubíl og sá m.a. um alla vöru-
flutninga fyrir Skógræktafélagið í
meira en 40 ár. Pabbi vann þarna
MINNINGAR
á sumrin fram undir tvítugt og
hefur síðan unnið við ýmiss konar
jarðvegsframkvæmdir og vegagerð
hjá félaginu í gegnum árin og þá
oftast í samvinnu við Óla.
Ungur að árum kynntist Óli konu
sinni, henni Öddu, fyrsta barn
þeirra fæðist sama árið og hann
byijar í Heiðmörkinni. Tíu árum
síðar eru börnin orðin sjö, svo hann
hafði lengi fyrir stóru heimili að
sjá. Þau bjuggu fyrstu árin á æsku-
heimili Öddu í Selásnum en settust
síðan að við Þykkvabæinn og áttu
þar heima síðan.
Þrátt fyrir að Óli stofnaði sitt
heimili í Árbæjarhverfinu var hann
áfram í miklum tenglum við for-
eldra sína og æskuheimili á Geir-
landi. Hann átti þar áfram skepn-
ur, byggði sér síðan fjárhús niður
í Þykkvabæ en flutt féð aftur upp
að Geirlandi um 1962 og var þar
með féð og hrossin alla tíð síðan.
Eftir að afi dó bjó amma ein á
Geirlandi til dauðadags. Hún vildi
ekki vera annars staðar til lengdar
en hefði þó aldrei getað búið upp
frá ein ef ekki hefði notið aðstoðar
Óla. Hann kom daglega að Geir-
landi allan ársins hring sem var
mikið öryggi fyrir hana. Mér fannst
alltaf ákaflega skemmtilegt sam-
band á milli þeirra enda voru þau
lík að mörgu leyti.
Þegar ég var íjögurra ára gaf
afi á Geirlandi mér kind sem hét
Skeifa en þetta var jafnframt síð-
asta kindin sem hann átti. Þetta
var fullorðin ær og varð nú ekki
langlíf en eina gimbur fékk ég und-
an henni fyrsta vorið, sem ég nefndi
Ljómahyrnu. Ég var lengi að reyna
finna nafn sem mér fannst nógu
fallegt og tilkomumikið. Ég man
að ég sagði Óla hátíðlega hvað hún
ætti að heita en hann skellihló en
sagði svo að þetta væri ágætt nafn.
Næstu árin fylgdist ég vel með
Ljómahyrnu sem að sjálfsögðu var
í fóðri hjá Óla og það var mikill
spenningur þegar þær fréttir bárust
frá Óla eða ömmu á vorin, að nú
væri Ljómahyrna borin.
Þegar ég var níu ára fékk ég svo
að vera á Geirlandi allan sauðburð-
inn og þá opnaðist nú heldur betur
nýr heimur. Óli átti þá um 50 kind-
ur og var með um 40 kindur á fóðr-
um fyrir aðra því sauðljárhald utan
lögbýla var bannað á þessum tíma
í Reykjavík og margir í vandræðum.
Auk þessa var Maggi tengdafaðir
hans með um 20 kindur í svoköll-
uðu Þvottahúsi sem stóð við ána
dálítið austan við Geirlandsbæinn.
Þetta var spennandi annatími, ég
vildi helst vera innan um rollurnar
frá morgni til kvölds, svo ömmu
þótti alveg nóg um. í lok sauðburð-
ar þekkti ég þær líka flestar með
nafni. Þetta kunnu þeir nú að meta
kindakarlarnir Óli og Maggi og
voru óþreytandi að fræða mig um
ærnar og allt sem þeim viðkom.
Þeir fengu heldur engan frið, ég
elti Óla hvert sem hann fór og
spurði og spurði. Ég þurfti að vita
allt um kindurnar, ætt þeirra, aldur
og ótalmargt annað. Alltaf hafði
Óli einhver svör og mikla þolin-
mæði, gantaðist auðvitað oft en
talaði samt einhvern veginn við mig
eins og jafningja en ekki eins og
krakka. Þetta var hans sérstaki eig-
inleiki sem átti áreiðanlega sinn
þátt í að mörg börn og unglingar
hændust að honum.
Um eitt atriði vorum við Óli ekki
sammála. Hann sagði að fallegast
væri að kindur væru hvítar, kollótt-
ar og með stór eyru. Ég var þessu
ósammála þá og taldi hornin alveg
nauðsynleg og helst ættu kindur
að vera flekkóttar. Mig dreymdi um
að eignast flekkótta kind en þá
áttí ég orðið þijár kindur, allar
hvítar. Óli var hins vegar sífellt að
segja mér hvað flekkóttar kindur
væru ómögulegar á allan hátt.
Seint um haustið kom ég sem
oftar í fjárhúsin og rek augun í
gráflekkótta gimbur sem var í
lambastíunni. Ég rýk til Óla og
spyr hann hvernig standi á þessu.
„Hún var með mömmu sinni og
bróður í Heiðmörkinni og er frá
Kiddjóni á Bessastöðum," var svar-
ið. „Áf hveiju er hún hér?“ spyr ég.
Þá hló Óli og sagði: „Nú, ég keypti
hana handa þér.“ Ég varð orðlaus
og hann skellihló að mér. Ég held
að engin gjöf hafi glatt mig meir
um ævina. Kindina nefndi ég Ósk,
hún varð mikil ættmóðir og sannaði
ágæti mislitra kinda.
Eftir að ég fékk þessa „ólækn-
andi kindadellu“ var ég mikið á
Geirlandi hjá ömmu meðan hennar
naut við og fylgdist með búskapn-
um hjá Óla af miklum móð. Eftir
að hún amma hefur enginn haft
fasta búsetu á Géirlandi en ég fékk
þá oft að fara með Óla í gegning-
ar. Um þetta leyti fékk pabbi sér
hesta, alltaf var ég að fjölga fénu
svo brátt vorum við feðgar komnir
með dálítinn íjárhóp og hrossin svo
byggja varð yfir hvoru tveggja með
tímanum. Allt var þetta í nánu sam-
starfi við Óla og stóð þessi búrekst-
ur okkar feðga í 17 ár en Óli hélt
áfram til æviloka. Geirland og bú-
skapurinn þar skipaði stóran sess
í mínu lífí frá 9 ára aldri og fram
undir þrítugt, svo margt höfum við
Óli brasað saman á þessum tíma.
Það voru smalamennskur, rétta-
ferðir, heyskapur, járningar o.fl. og
svo hittumst við flesta daga yfir
veturinn við gegningar. Þetta var
löng og ánægjuleg samvera.
Eftir að ég. stofnaði fjölskyldu
og flutti í sveitina í Borgarfirðinum
höfum við hittst alltof sjaldan en
alltaf var hann Óli minn eins, svona
einn af þessum föstu punktum í
tilverunni. Ég veit að ég má líka
mæla fyrir hönd systkina minna,
Helgu Bjarkar, Siguijóns Rúnars
og Guðrúnar Hlínar, að öll eiga þau
ljúfar og góðar minningar um Óla
á Geirlandi og búskapinn þar sem
hefur verið samofinn bernsku okkar
allra.
Ég fór upp að Geirlandi að kvöldi
dánardags Óla, ég gat einhvern
veginn ekki farið heim án þess. Ég
skildi ekki hvernig Geirland gat
verið án hans. Það var milt veður,
tunglskin og heimsins fallegasta
útsýni af Miðmundarhólnum eins
og alltaf. Það var ólýsanlegur friður
og ró yfir öllu.
Guð blessi minningu Óla og
styrki alla sem syrgja. Fjölskyldan
hans Braga bróður þakkar sam-
fylgdina og ótal glaðar stundir.
Árni Brynjar Bragason.
Kær vinur og starfsfélagi er
kvaddur í dag eftir 48 ára samferð,
sem mér vitanlega bar aldrei
skugga á. Það er umhugsunarefni
á kveðjustund.
Óli Geir var búinn að vera starf-
andi hjá Skógræktarfélagi Reykja-
víkur frá 1948 en ég hóf þar störf
1950. Hann var einn fyrsti starfs-
maður félagsins ásamt föður sínum
Siguijóni Ólafssyni á Geirlandi,
Reyni Sveinssyni, Bjarna Bjarna-
syni, Birni Vilhjálmssyni og Braga
Siguijónssyni bróður Óla sem þá
var ungur að árum, en var samt
með. Einar G. E. Sæmundsen var
þá framkvæmdastjóri félagsins.
Hann var fundvís á gott verkafólk
og hafði tekið að sér vandasamt
verk. Hann átti að friða Heiðmörk,
þá 1.350 ha lands, ófært hraun og.
blásnauða mela. Hann valdi fólk
sem þekkti landið, bændur af svæð-
inu. Þessir menn unnu allir fyrir
félagið af sama eldmóði sem til var
stofnað í upphafi, sumir til dauða-
dags, nú seinast Óli Geir.
Oli Geir var einstakur persónu-
leiki. í honum bjó hinn sanni íslend-
ingur. Skólagangan var ekki löng,
en hans meðfæddu eiginleikar
hefðu dugað mörgum í nútíma þjóð-
félagi vel. Sönglist, læknisfræði,
verktækni, félagsfræði, svo eitt-
hvað sé nefnt. Óli Geir var bráðger
og fann sér fljótlega konu, Áróru
Tryggvadóttur og áttu þau saman
sjö börn, allt vel gerð börn sem
hann mat mikils.
Aðalstarf Óla Geirs hjá Skóg-
ræktarfélagi Reykjavíkur var vöru-
bílaakstur og umsjón með tækjum
og tólum félagsins og nú seinustu
árin aðallega með vélum. Hann var
frábærlega næmur á því sviði. Það
var eins og hann hefði röntgenfing-
ur og augu, hvert það tól sem var
sett í hans stóru hendur fékk líf á
örskammri stund. Mörg eru þau
ÓLAFUR GEIR
SIG URJÓNSSON
ungmennin sem hafa verið hjá
Skógræktarfélagi Reykjavíkur frá
upphafi, þeim öllum var hann sem
besti faðir, umhyggjusamur, hjálp-
andi og gjöfull með ráð og lausn á
lífsins vanda. Hann gaf af sér meira
en hann þáði af öðrum og taldi aldr-
ei eftir sér stundir til að létta öðrum
lífið, svo að oft fannst mér hann
taka of lítið tillit til sín og sinna
nánustu.
Óli Geir var mikill náttúrumaður,
að sumu leyti frummaður. Hann
hafði þá skynjun sem fáum er gef-
ið, að skilja dýr. Hundana sína ag-
aði hann og kenndi til verka, núna
seinast átti hann Border Collie þeg-
ar hann sem fjallkóngur smalaði
seinast fé af fjalli.
Hann Óli gaf okkur sem vorum
honum samferða óneitanlega mikið.
Hann söng sig inn í okkar hjörtu í
blíðu og stríðu. Það er mikils virði
öllum að finna gleði í hjarta og að
syngja frá sér sút, það kunni Óli
Geir. Ég man marga morgnana
þegar ég við starf mitt heyrði morg-
unsöng hans Óla Geirs álengdar.
Það gaf mér styrk til frekari fram-
kvæmda, sem hann var alltaf þátt-
takandi í. Hann var íjallkóngur í
mörg ár og fáir þekktu betur afrétt-
inn hér í kring. Hann var áhuga-
maður um uppgræðslu lands og sá
til þess að græða upp Selfjallið og
landið vestan af Sandskeiði. Þetta
er nú gróið land en voru áður blás-
in holt.
Fyrir hönd Skógræktarfélagsins
og starfsmanna þess sendi ég eftir-
lifandi ástvinum hans innilegar
samúðarkveðjur.
Að lokum vil ég þakka Óla Geir
umhyggju og ástúð við mig og mitt
fólk. Guð blessi minningu hans.
Vilhjálmur Sigtryggsson.
Eflaust verða alltaf til einhveijir
menn sem skera sig úr fjöldanum,
fara sínar eigin leiðir og verður
minnst sem einstakra í sinni röð.
Óli var einn slíkra. Honum lá minna
á en okkur hinum, gaf sér tíma til
þess að íhuga mál og var fyrir vikið
úrræðagóður um lausnir á þeim. í
löngu og farsælu starfi sínu hjá
skógræktinni var hann ómissandi í
viðhaldi véla og tækja og í frístund-
unum á Geirlandi, þar sem hann
sinnti bæði fjárbúskap og hesta-
mennsku, var hann með fádæmum
útsjónarsamur. Gilti þá einu hvort
málin snerust um innréttingar eða
húsasmíð, hrossatamningar eða
dýralækningar - Óli var einkar fund-
vís á leiðir út úr hveijum vanda.
Á námsárum okkar vorum við
hjónin vinnufélagar Óla í skógrækt-
inni á sumrin og upp úr því lágu
ieiðir okkar saman á Geirlandi - at-
hvarfí Óla rétt utan við þéttbýli höf-
uðborgarinnar. Þar dvaldi hann nær
hveija stund sem gafst áratugum
saman og var óumdeildur kóngur í
þessu ríki sínu sem við vorum svo
lánsöm að vera þegnar í. Leið okkar
á Geirland lá í gegnum þann eigin-
leika Óla að mega helst ekkert aumt
sjá án þess að rétta fram hjálpar-
hönd. Þegar unga stúlkan réð ekki
við fyrsta hrossið sitt og var að því
komin að gefast upp bauð Óli henni
til sín á Geirland. Þegar heilræði
hans dugðu ekki til að hemja hross-
ið bauð hann hestakaup af þeim
rausnarskap sem honum einum var
laginn og lét örviljugan en alþægan
gæðing sinn í skiptum fyrir baldinn
folann. Um leið lagði Óli grunn að
nýrri upplifun og margföldum áhuga
á hestamennskunni - og ekki leið á
löngu þar til hann gaf okkur fyrstu
kindina og hjálpaði til við fyrstu
sporin í sauðfjárræktinni. Æ síðan
hafa tengsl okkar, og síðar barnanna
okkar líka, við Óla og Geirland verið
óijúfanleg.
Við vorum langt í frá þau einu
sem Óli hvatti og hjálpaði í hesta-
mennsku. í gegnum tíðina hefur
hann hnippt í margan unglinginn
sem hann taldi að hefði gott af
nærveru við dýrin og náttúruna,
boðið þeim á hestbak og hjálpað af
stað með ýmsu móti. Ekki síður
hefur hann tekið margan hestinn,
sem eigandinn átti í vandræðum
með, í meðferð upp á Geirland. Einn
þurfti e.t.v. að spekja, annan að fíta,
sá þriðji hafði fótamein o.s.frv. Fæst