Morgunblaðið - 12.03.1996, Blaðsíða 23

MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
ÞRIÐJUDAGUR 12. MARZ 1996 23
KARLAKÓRINN Heimir
Karlakórinn Heimir
skemmtir í
FÉLAGAR karlakórsins Heimis í
Skagafirði skemmta á Suðvestur-
landi í vikunni. Fyrstu tónleikar kórs-
ins verða í Ytri-Njarðvíkurkirkju
föstudagskvöldið 15. mars en daginri
eftir kl. 17 verða þeir Heimismenn
í Háskólabíói og slá síðan botninn í
ferðina um kvöldið á Hótel íslandi.
Forsala aðgöngumiða að skemmt-
uninni í Háskólabíói er þar. Þessar
skemmtanir eru liður í undirbúningi
ferðar til Kanada nú í sumar, en þar
mun kórinn fara víða og skemmta
meðal annars í íslendingabyggðum.
Sagði Þorvaldur Oskarsson formaður
kórsins að þessi ferð hefði verið
ákveðin fyrir alllöngu og mikill undir-
búningur hefði verið unninn til þess
að hún mætti takast sem best.
„Að undanförnu hafa verið haldn-
ir tónleikar í heimabyggðum og eins
og alltaf hefur verið húsfyllir þar sem
Reykjavík
þeir Heimismenn bjóða til fagnaðar,"
að sögn Þorvaldar.
Undirleikarar með kórnum eru
þeir Thomas Higgerson og Jón St.
Gíslason, einsöngvarar eru þeir Einar
Halidórsson, Óskar, Sigfús og Pétur
Péturssynir, en tví- og þrísöng ann-
ast Björn Sveinsson, Gísli Pétursson,
Kristján Jósefsson og Kolbeinn og
Þorleifur Konráðssynir. Söngstjóri
er Stefán R. Gíslason.
Auk kórsins á Hótel íslandi koma
fram skemmtikraftar sem fyrr hafa
fylgt þeim Heimismönnum og má
þar nefna hagyrðinga, innan kórs
og utan, Ómar Ragnarsson og kynn-
ir kvöldsins er séra Hjálmar Jónsson
alþingismaður.
Hljómsveit Geirmundar Valtýs-
sonar leikur síðan fyrir dansi að
söngskemmtun lokinni.
Samstaða í 80 ár
s
Alþýðusamband Islands óskar 68 þúsund
félagsmönnum og fjölskyldum þeirra
innilega til hamingju á áttugasta
afmælisdegi sambandsins sem er um leið
80 ára afmæli sameinaðs afis launamanna.
Öll þjóðin nýtur með einum eða öðrum
hætti góðs af starfi sambandsins.
í langri baráttusögu ASÍ hafa skipst á sókn
og vörn. Mikilvægasta afiið í baráttu
fyrir betri kjörum og bjartari
framtíð er fólkið sjálft og
samtakamáttur þess.

Á sálnaveiðum
Morgunblaðið/Árni Sæberg
VALDATÆKI konunnar í verkinu er fyrst og fremst kyntöfrarn-
ir, hún tælir karlmenn og nær þannig valdi á þeim, bæði gjörð-
um þeirra og hugsunum. Ragnhildur, Bryndís Petra og Bergljót
í hlutverki hórunnar.
Nýtt bandarískt leikrit, Engillinn og hóran,
verður frumsýnt í Kaffileikhúsinu annað
kvöld. Þröstur Helgason fylgdist með
æfíngu á verkinu þar sem þrjár leikkonur
fara með eitt og sama hlutverkið.
„EINU sinni var ég hóra . .. og það
var gaman,“ segir hún glettulega og
horfir köldum augum til okkar. Hún
var hóra en þáði ekki peninga; þetta
var allt saman leikur í hennar aug-
um, leikur að karlmönnum sem hún
kallar sálnaveiðar. Hún vill hafa völd-
in, stjórna, ráða. Hún veit líka hvern-
ig hún á að fara að. Hún veit hvað
þeir hugsa, hvað þeir vilja: „Menn
sem stunda einnar nætur gaman eru
sjaldnast að því einungis fyrir kynlíf-
ið. Þeir eru að leita að meiru, ævin-
týri, egótrippi og viðurkenningu."
Bölmóðurinn, skynsemin
og vonin
Bandaríska leikritið Engillinn og
hóran verður frumsýnt á morgun,
miðvikudag í Kaffileikhúsinu. Höf-
undur verksins, Lesley Ann Kent, er
26 ára skáldkona í Los Angeles sem
vinnur fyrir sér sem sendiil á daginn
en stundar ritstörf á kvöldin og um
helgar. Verkið var fyrst sýnt á leik-
ritahátíð í Los Angeles í Bandaríkj-
unum árið 1992. Jón Gústafsson,
sem leikstýrir uppfærslu verksins í
Kaffileikhúsinu, sótti hátíðina, sem
nefnist New-Playwrites festival, og
segir að verk Kent hafí vakið mikla
athygli.
Verkið er eintal konu en í upp-
færslu Jóns Gústafssonar fara þrjár
leikkonur með hlutverk hennar, þær
Bryndís Petra Bragadóttir, Bergljót
Arnalds og Ragnhildur Rúriksdóttir.
Leikkonurnar eru saman á sviðinu
allan tímann en hver þeirra leikur
eina hlið konunnar; Bryndís Petra
hina svörtu hlið, Bergljót hina ein-
lægu og Ragnhildur hina rökrænu.
Jón Gústafsson segir að með því að
láta þijár leikkonur fara með hlut-
verk þessarar einu konu hafi gefist
ýmsir möguleikar á að sýna með
skýrari hætti togstreituna á milli
ólíkra viðhorfa hennar til þess sem
hún gerir og hugsar. „Það kannast
allir við að hafa púkann og engilinn
sitjandi hvorn á sinni öxlinni þegar
þarf að taka afstöðu til einhvers
máls. Þetta er svipað; hér togast á
bölmóðurinn, skynsemin og vonin í
hugrenningum konunnar og það er
óvíst hvað verður ofan á að endingu.
Lára Stefánsdóttir dansari tekur svo
þátt í sýningunni og flytur frumsam-
inn dans sem hún hefur samið við
leikritið. Með dansinum túlkar hún
þá hlið konunnar sem verður ekki
færð í orð.“
Kyntöfrar og feminismi
Eins og upphafsorð leiksins gefa
til kynna fjallar verkið um uppgjör
konu sem eitt sinn var hóra. „Leikrit-
ið segir frá konu sem kann ekkert
annað en að tæla karlmenn og hún
er vön að ná sínu fram,“ segir Bryn-
dís Petra, „en þegar hún svo kynnist
karlmanni sem beitir hana sömu
brögðum kemur í ljós að hún er ekki
eins sterk og hún þóttist vera. Þessi
maður afhjúpar hana; ímynd hennar
hrynur og eftir stendur tómleiki og
angist.“
Leikkonurnar þijár segja að leik-
ritið fjalli um valdabaráttu karla og
kvenna. Valdatæki konunnar í verk-
fnu er fyrst og fremst kyntöfrarnir,
hún tælir karlmenn og nær þannig
valdi á þeim, bæði gjörðum þeirra
og hugsunum. Hún missir hins vegar
tökin á þessu valdatæki þegar tii
sögunnar kemur maður sem lítur
hana allt öðrum augum en aðrir karl-
menn. En hafa konur ekki almennt
misst tökin á þessu tæki sem þær
hafa notað um aldir vegna þess að
það hvílir eins konar bannhelgi á
beitingu þess; völd kvenna eiga ekki
á nokkurn hátt að byggja á kynferð-
islegu aðdráttarafli heldur einungis
á mannkostum þeirra. Hefur femin-
isminn ekki eyðilagt þetta valdatæki
þannig að nú er óæskilegt að því sé
beitt?
Þessar vangaveltur falla í grýtta
jörð hjá leikkonunum þremur og
framkvæmdastjóra Kaffileikhússins,
Ásu Richardsdóttur, sem segir að
það vald sem byggi á kynferðislegu
aðdráttarafli sé ekki það vald sem
konur vilji hafa. „Konur vilja hafa
völd sem eru jafngild völdum karla.
Það þýðir hins vegar ekki að konur
nýti sér ekki vald kyntöfranna ef þær
vilja.“
Bergljót tekur undir þetta en bend-
ir samt á að það sé að vissu leyti
búið að skemma þetta valdatæki
konunnar. „Það hefur verið búin til
einhvers konar karikona og um leið
hefur dregið úr spennunni í sam-
skiptum kynjanna."
Ragnhildur segir hins vegar að
valdið sem konan í þessu verki sé á
eftir sé fremur sálfræðilegt en kyn-
ferðislegt. „Hún vill ná tangarhaldi
á sál mannanna, hún er að leita að
andlegum yfirburðum og það eru
þeir sem veita henni fróun; hvað hún
gerir til að ná þeim skiptir hana
ekki máli. Þegar hún missir þessa
yfirburði glatar hún líka fótfestunni
í tilverunni. Þetta er því ekki síður
saga um mannlegar tilfinningar og
brostna drauma."