Morgunblaðið - 22.03.1996, Blaðsíða 12

12 FÖSTUDAGUR 22. MARZ 1996
MORGUNBLAÐIÐ
_______________________________FRETTIR_______________________________
NEAFC tekur ákvörðun um stjóm veiða á úthafskarfa á Reykj aneshrygg
Hvatning til að
leysa aðrar fisk-
veiðideilur
Utanríkis- og sjávarútvegsráðherra lýsa ánægju með
niðurstöðu fundar NEAFC í London. Þeir segja sam-
þykktina um úthafskarfaveiðarnar vera hvatningu til
að leysa aðrar fiskveiðideilur við nágrannaríkin.
Morgunblaðið/Golli
SKIPVERJAR á Svalbaki EA skera á trollið eftir að hafa fengið
70 tonna risahal af karfa á Reykjaneshrygg.
NORÐ AU STUR- Atlantshaf sfiskveiði-
nefndin, NEAFC, tók í gær ákvörð-
un á fundi í London um stjórn út-
hafskarfaveiða á Reykjaneshrygg á þessu
ári. Meirihluti aðildarríkjanna greiddi mála-
miðlunartillögu íslands og Grænlands at-
kvæði, en Rússland og Pólland voru á móti.
Þorsteinn Pálssoú sjávarútvegsráðherra
segist vera ánægður með niðurstöðu NE-
AFC-fundarins. „Það er í sjálfu sér mark-
vert að nú skuli loks fást ákvörðun um stjórn
á svo mikilvægu veiðisvæði utan landhelg-
innar. Þetta er eitt af stærri málunum, sem
við höfum verið að beijast í um nokkurn
tíma og því mjög ánægjulegt að lyktir skuli
fást með þessum hætti. Niðurstaðan er við-
unandi fyrir okkur og hugsanlegt er að
ræða við Grænlendinga um kaup á frekari
aflaheimildum. Það hefur verið nefnt við
þá og þeir tekið því ágætlega, en ekkert
er afráðið í þeim efnum,“ segir Þorsteinn.
Verður að fylgja niður-
stöðunni eftir
Ráðherra segir að afstaða Rússa bregði
vissum skugga á það samkomulag, sem
hafi náðst. Þeir hafi boðað mótmæli til þess
að verða óbundnir af niðurstöðunni. „Það
vekur okkur til umhugsunar um það, að
ekki er nóg að fá niðurstöðu af þessu tagi,
heldur verður að fylgja henni eftir og
tryggja að aðrar þjóðir og skip, sem sigla
undir hentifánum, virði hana. Það er verk-
efni framtíðarinnar að fylgja ákvörðunum
eins og þessum eftir,“ segir Þorsteinn.
Hann bendir á að sú regla hafi gilt, að
sérhvert ríki hafi eftirlit með eigin skipum.
Með hinum nýja úthafsveiðisáttmála Sam-
einuðu þjóðanna fái strandríki hins vegar
meiri heimildir en áður til að sinna eftirliti
á svæðum utan lögsögu.
Aðspurður hvort ísland myndi hugsan-
lega grípa til einhverra aðgerða gagnvart
skipum, sem ekki virtu ákvörðunina um
kvótaskiptingu á Reykjaneshrygg, sagðist
Þorsteinn ekki vilja vera með neinar bolla-
leggingar um það á þessu stigi. „Vonandi
munu allir virða þessa niðurstöðu og von-
andi þarf ekki til þess að koma. Við þurfum
hins vegar að fylgjast mjög vel með,“ segir
hann.
Rætt hefur verið um að niðurstaðan í
viðræðum um úthafskarfann innan NEAFC
yrði prófsteinn á hinar nýju úthafsveiðiregl-
ur SÞ. „Við vorum vissulega farnir að ótt-
ast að NEAFC myridi ekki rísa undir því
hlutverki að komast að niðurstöðu. Þess
vegna er það fagnaðarefni að þetta skyldi
nú takast," segir Þorsteinn. „Auðvitað er
mjög mikilvægt að fá niðurstöðu í einni af
þessum stóru deilum, sem verið hafa, og
það ætti að örva menn frekar en hitt til
að finna lausn á þeim deilum, sem eftir er
að fá botn í.“
Þjóðirnar geta komið sér
saman um hlutina
Halldór Asgrímsson utanríkisráðherra
segist telja afar mikilvægt að niðurstaða
hafi náðst í London. „Við höfum verið í
samningaviðræðum um mörg erfið mál að
undanförnu og það skiptir miklu máli að fá
niðurstöðu í einu þeirra,“ segir Halldór.
„Hitt er svo annað mál að ekki standa allir
að þessu samkomulagi og Rússar eru ósátt-
ir við það.“
Halldór bendir á að ísland og Grænland
hafi lagt fram sameiginlega málamiðlunartil-
lögu, sem mikilvægir aðilar á borð við Noreg
og Evrópusambandið hafi síðan tekið undir.
„Við hljótum að fagna því að þarna er þó
komin þessi niðurstaða, þótt hún sé ekki
endanleg og skapi ekki vissu um alla fram-
tíð,“ segir hann. „Þetta mál sýnir að þessar
þjóðir geta komið sér saman um hlutina, en
margir voru farnir að reikna með að það
væri útilokað. Ég er þeirrar skoðunar að
þetta verði hvatning til að halda áfram og
skapi lag til annarra samninga. Síðan á eftir
að koma í ljós hvort stjórnvöld í þessum ríkj-
um eru menn til að nota það tækifæri."
Halldór segir að menn verði að vona að
Rússar sýni ábyrga afstöðu gagnvart ákvörð-
un NEAFC. Veiðar þeirra á Reykjaneshrygg
hafi dregizt saman að undanförnu og erfitt
sé að gera sér grein fyrir hvað þeir muni
veiða á næstu vertíð. „Það verður að gera
ráð fyrir að áframhald verði á þessum samn-
ingum. Vonandi sjá Rússar sér hag í því að
semja um málið í stað þess að bíða niður-
stöðu hafréttardómstólsins, sem settur verður
á laggirnar á næstunni,“ segir utanríkisráð-
herra. ,,Að því leyti eru þeir í svipaðri stöðu
og við íslendingar getum séð fram á gagn-
vart alþjóðlega hafsvæðinu í Barentshafi.
Við höfum viljað semja um það, en ef við
náum ekki neinni viðhlítandi niðurstöðu að
okkar mati, þýðir það málarekstur."
Hugmyndafræðilegur ágreiningur
Guðmundur Eiríksson, formaður íslenzku
viðræðunefndarinnar, sagði í samtali við
Morgunblaðið að loknum samningafundinum
í London að hann væri mjög ánægður með
þann árangur, sem náðst hefði. „Þótt ekki
hafi verið hægt að ná fullkomnu samkomu-
lagi er þetta mjög merkur áfangi," segir
Guðmundur.
Hann segir að þetta sé í fyrsta sinn, sem
hinar nýju úthafsveiðireglur Sameinuðu þjóð-
anna séu útfærðar. „Það er alltaf gott að
leysa eitt mál. Stundum fylgja mörg önnur
í kjölfarið,“ segir Guðmundur.
Guðmundur segir að samvinnan við Græn-
lendinga hafi skilað sér mjög vel í viðræðum
innan NEAFC. Afstaða Rússlands sé hins
vegar nokkurt áhyggjuefni. Rússar hafa lagt
áherzlu á að skipta karfastofninum nær ein-
göngu út frá veiðireynslu einstakra ríkja. „Á
milli strandríkjanna og Rússlands var hug-
myndafræðilegur ágreiningur, sem ekki var
hægt að leysa og þess vegna var ekki hægt
að ná samkomulagi, þar sem Rússland væri
með,“ segir Guðmundur. „Rússar eru hins
vegar áhugasamir um að vernda stofninn,
þannig að vonandi verður góð samvinna við
þá, þótt þeir hafi ekki staðið að þessari
ákvörðun nú.“
Ekki náðist í Kristján Ragnarsson, for-
manns Landssambands íslenzkra útvegs-
manna, er Morgunblaðið hugðist leita álits
hans á niðurstöðunni í NEAFC.
Reykjavíkurborg frestar viðræðum um gerð starfssamnings við LR
Engin skylda um
framlag án samnings
FULLTRÚAR Reykjavíkurborgar í
viðræðunefnd um rekstur Borgar-
leikhúss lögðu í gær fram greinar-
gerð á fundi nefndarinnar, þar sem
kveðið er á um að fresta frekari við-
ræðum um gerð nýs samkomulags
við LR. Fulltrúar borgar gera kröfu
um að stjórn félagsins geri grein
fyrir breyttri stöðu, upplýsi um
kostnað sem leiðir af uppsögn Viðars
Eggertssonar og samstarfsmanna
hans og hvernig þeim kostnaði verði
mætt. Ekki hefur verið gengið frá
nýju samkomulagi og fellur því hið
eldra úr gildi um næstu áramót að
óbreyttu.
í greinargerðinni er þess getið
sérstaklega að í þeim samningum
sem Reykjavíkurborg og LR hafa
gert um Borgarleikhúsið séu engin
ákvæði um fjárframlög borgarinnar
til LR vegna leiklistarstarfsemi. Af
stofnskrá fyrir Borgarleikhúsið frá
1975 megi ráða að reiknað hafi ver-
ið með að starfsemi LR í Borgarleik-
húsi yrði rekin án styrkja, því gert
hafi verið ráð fyrir að borgarráð
gæti gert LR að greiða leigu fyrir
afnot af Borgarleikhúsinu.
Háð ákvörðun borgarstjórnar
Styrkveiting borgarinnar til starf-
semi LR, sem nemur samtals tæpum
160 milljónum á þessu ári með styrkj-
um til annarrar starfsemi Borgarleik-
húss og viðhalds þess, sé því ekki
samningsbundin heldur háð ákvörð-
un borgarstjórnar við afgreiðslu fjár-
hagsáætlunar hverju sinni.
Greinargerð fulltrúa borgar er
ætluð viðræðunefnd um endurskoðun
samkomulags borgar og félagsins
sem tók til starfa seinasta sumar,
en fyrri nefnd um starfsemi Borgar-
leikhúss lagði í apríl síðastliðnum
fram tillögur um breytta skipan
mála þar. Fulltrúar Reykjavíkur-
borgar, Hjörleifur B. Kvaran borgar-
lögmaður og Örnólfur Thorsson sem
situr fyrir borgina í leikhúsráði, segja
í greinargerðinni að þeir telji forsend-
ur þeirra draga að samkomulagi sem
lágu fyrir, mjög breyttar og er vísað
til brottvikningar leikhússtjóra í því
sambandi.
„Svo virðist sem stjórn LR, sem
skipar þijá af þeim fjórum fulltrúum
leikhúsráðs sem ákvörðun taka um
ráðningu Ieikhússtjóra, telji félags-
fund LR æðra leiðhúsráðinu þegar
til ráðningar eða uppsagnar leikhús-
stjóra kemur. Þetta er í algjöru ósam-
ræmi við það sem um var rætt og
byggt var á við gerð skýrslunnar um
„Málefni Borgarleikhúss".
Sjálfstæði leikhússtjórans verður
lítið og allt annað en að var stefnt
ef hann þarf áfram að sækja umboð
sitt til féiagsfundar LR. Þátttaka
fulltrúa borgarstjóra í leikhúsráði
við ráðningu leikhússtjóra verður
einnig til lítils með þessum hætti,“
segir m.a. í greinargerðinni og að
stjórn LR verði að gera sér grein
fyrir þessari breyttu stöðu og gera
upp við sig hvort vilji standi til þess
að byggja áfram á þeim grunni sem
samkomulag hafði náðst um milli
fulltrúa Reykjavíkurborgar og fuil-
trúa LR.
í því sambandi er minnt á hug-
myndir í þá veru að Reykjavíkurborg
tilnefni tvo af fjórum stjórnarmönn-
um leikhúsráðsins, í samræmi við
hlutfallsleg framlög til rekstursins.
Með slíkri skipan væri leikhússtjóri
hvorki ráðinn né sagt upp nema með
stuðningi fulltrúa beggja aðila.
„Greinargerðin felur í sér einskon-
ar stöðumat í ljósi breyttra aðstæðna
í Borgarleikhúsi. Það er vond staða
fyrir báða aðila að hafa starfsemi í
húsinu í uppnámi og án þeirrar undir-
stöðu sem búið var að leggja til að
byggja á í starfi fyrri viðræðunefnd-
ar um Borgarleikhúss," segir Örnólf-
ur.
„Við teljum þetta mikið alvörumál
og brýnt að gerður verði samstarfs-
samningur hið fyrsta, þar sem tryggt
verði að umboð þess sem fari með
rekstrarlega og Ijstræna ábyrgð á
starfsemi þessarar stofnunar sé ótví-
rætt. Við sjáum ekki að svo sé nú
þegar félagsfundur gengur gegn
anda þess starfs sem unnið var í við-
ræðunefndinni. Það er mikið í húfi
því starfsemi Borgarleikhússins er
orðin mjög íjölþætt og nýting hússins
mun meiri en áður.“
Örnólfur kveðst telja óeðlilegt að
kostnaður við uppsögn leikhússtjóra
og samstarfsmanna hans verði
greiddur af styrkjum Reykjavíkur-
borgar, og hyggist LR nota aðrar
tekjur sínar til þess, hljóti það hlut-
fall sem borgin greiðir af hveijum
aðgangseyri að hækka.
I greinargerðinni er minnt á að í
skýrslu fyrri viðræðunefndar um
Borgarleikhús komi m.a. fram að
leikárið 1993-1994 námu rekstrar-
gjöld Borgarleikhússins samtals
rúmum 228 milljónum króna en
styrkur borgarinnar á sama ári tæp-
um 120 milljónum króna, eða rúm-
lega 52%.
Nýbreytni tvöfaldar
gestafjölda
Á umræddu leikári hafi áhorfend-
ur verið 65.860 talsins, og sé því
kostnaður á hvern áhorfenda um
3.500 krónur. Hver áhorfandi greiddi
að meðaltali 1.370 krónur í aðgangs-
eyri, eða um 40%, borgarsjóður
greiddi um 1.820 krónur með hveij-
um áhorfanda, eða 52% en aðrar
tekjur LR greiddu um 8% af kostnaði.
I greinargerðinni kemur fram að
staðið hefur verið fyrir margvíslegri
nýbreytni í starfsemi Borgarleikhúss
á yfirstandandi leikári, í samræmi
við niðurstöður viðræðunefndarinnar
í apríl í fyrra. Virðist gestafjöldi
Borgarleikhúss ætla að verða helm-
ingi meiri á þessu leikári en því síð-
asta.
„Stafar aukningin eingöngu af
þessum nýmælum í starfi og starfs-
háttum Leikfélagsins," segir í grein-
argerð fulltrúa borgarinnar.