Morgunblaðið - 24.04.1996, Page 10

MORGUNBLAÐIÐ

10 MIÐVIKUDAGUR 24. APRÍL 1996
FRETTIR
Morgunblaðið/Halldór Sveinbjörnsson
DJÚPBÁTURINN Fagranes leggur úr höfn á ísafirði síðastliðinn föstudag. Þá flutti skipið átta bíla inn að Arngerðareyri og samtals
ellefu bíla þá leiðina í vikunni. Yfirleitt hafa litlir flutningar verið til baka, enda ferjan fullsnemma á ferðinni fyrir fólk sem kemur
akandi úr Reykjavík eða frá Akureyri.
Sjóvegur eða landleið?
AF
INNLENDUM
VETTVANGI
Útlit er fyrír það að samgönguráðherra láti
á næstunni bjóða út byffffinffli ferjubryggja
á Amgerðareyri og ísafírði og að Hf. Djúp-
báturinn geti þá með eðlilegum hætti stund-
að siglingar með bílfeiju sinni Fagranesi.
Afar skiptar skoðanir eru meðal Vestfírðinga
HF. DJUPBATURINN á
ísafirði keypti bílfeiju
sem kom til landsins í
ársbyijun 1991. Stjórn-
endur fyrirtækisins telja að þá hafi
verið gefin fyrirheit um byggingu
feijubryggja á ísafirði og inni í
Djúpi. Engilbert Ingvarsson, for-
maður stjómar Djúpbátsins, segir
að Fagranesið hafí verið tiltölulega
ódýrt skip, kostað 45 milljónir kr.
Um þetta leyti hafi hins vegar kom-
ið í ljós hversu mikill kostnaður
væri við stóru feijurnar, ekki síst
Heijólf og Baldur, og nauðsynlegt
verið að taka á fjármálum feijanna
í landinu. Hann segir að Djúpbátur-
inn hafí lent inni í þeirri atburðarás
og málið byijað að frestast.
Skipið hefur verið notað til að
þjóna tveimur byggðum eyjum í
Isafjarðardjúpi og Snæfjallaströnd-
inni á meðan búið var þar og í sigl-
ingar með ferðafólk á Homstrand-
ir. Einnig hefur verið haldið úti
feijusiglingum á Djúpinu yfír vetur-
inn, án þess að almennilegar að-
stæður hafi verið fyrir hendi til að
taka bílana að og frá --------------
borði.
Stjórnendur Djúp-
bátsins hafa rukkað
stjórnvöld um efndir á
loforðum um feiju-
bryggjur á Arngerð-
um þetta mál og hafa lengi verið, eins og
fram kemur í grein Helga Bjarnasonar.
Andstæðingar bílferjuáforma óttast að rekst-
ur bílferju í samkeppni við veginn muni draga
úr uppbyggingu Djúpvegar.
Hugmyndir um skólaskip
Hafa rukkað
stjórnvöld um
efndir á
loforðum
areyri og í Isafjarðarhöfn. Hafna-
mannvirkin voru hönnuð á sínum
tíma en þóttu of dýr og hafa tvi-
svar verið endurhönnuð síðan til að
reyna að minnka kostnaðinn. Fjár-
veiting fékkst í verkið á fjárlögum,
samtals tæplega 40 milljónir, en
Vita- og hafnamálastofnun hefur
ávallt verið beðin um að fresta út-
boði framkvæmdanna þegar að því
hefur verið komið.
Við fjárlagagerð á síðasta ári
gerðu þingmenn kjördæmisins sam-
komulag við samgönguráðherra um
að Djúpvegurinn yrði tekin á stór-
verkefnaskrá gegn því að hætt yrði
við hugmyndir um reglubundnar
bílfeijusiglingar og spamaðurinn
notaður til að flýta vegabótum.
Jafnframt voru uppi hugmyndir um
að nota Fagranesið fyrir Slysa-
vamaskóla sjómanna en halda
áfram siglingum með ferðamenn til
Homstranda á sumrin og hafa skip-
ið staðsett á ísafirði yfir harðasta
veturinfi af öryggisástæðum. Settur
-------- var á fót starfshópur
heimamanna og Slysa-
vamafélagsins til að
samræma þetta hlutverk.
Með samkomulaginu var
í raun tekin stefnumót-
andi ákvörðun um að
hefði forgang en áður
Djúpbátsins um nýtingu þess. Hall-
dór Jónsson, bæjarfulltrúi á ísafirði
og formaður hafnarstjórnar, segir
að í viðræðum við Slysavarnafélag-
ið hafi komið í ljós að félagið teldi
sig þurfa skipið mestallt árið og
vildi gera svo miklar breytingar á
því að það hefði ekki getað þjónað
tilgangi sínum í ísafjarðardjúpi eft-
ir það. „Það mátti öllum vera það
ljóst í upphafi að þetta gat aldrei
gengið. Stjórnmálamenn voru að
ýta vandanum á undan sér. Þeir
þorðu ekki að segja fólki það hreint
út að þessari starfsemi skyldi hætt,
heldur töluðu í hálfkveðnum vís-
segir Halidór.
Vildu halda skipinu
um,
vegurinn
höfðu feijuáformin verið ofar á list-
anum.
Einar K. Guðfinnsson, þingmað-
ur Sjálfstæðisflokksins, segir að það
hafí verið forsendan fyrir þessu
samkomulagi að skipið yrði áfram
fyrir vestan og hefði þar verið litið
til öryggissjónarmiða. Hins vegar
hafi ekki náðst samkomulag milli
Slysavarnafélagsins og stjórnar
Halldór segir að í þessu ljósi
hafi þurft að endurmeta stöðuna.
Ef Fagranesið færi þyrfti eftir sem
áður að þjónusta eyjarnar, Vigur
og Æðey. Vegagerðin hafi viljað
gera það með smábátum. Reyndar
hafi fólkið í eyjunum ekki verið
spurt, það teldi lítið öryggi í slíkri
þjónustu. Auk þess hefði þurft að
breyta bryggjunum og setja á þær
krana og það hefði umtalsverðan
kostnað í för með sér sem ekki
hefði verið gert ráð fyrir. „Ég tel
að úr því stjórnmálamennirnir vildu
ekki afsegja skipið, verði að láta
reyna á upphaflegan tilgang þess.
Á vegalögum er ekki gert ráð
fýrir bílfeiju á ísafjarðardjúpi, held-
ur einungis þjónustu við eyjarnar
og aðra afskekkta bæi við Djúpið.
HF. Djúpbátnum stendur til boða
að fá 6 milljóna kr. styrk frá Vega-
gerðinni til þess verkefnis, en það
segir Halldór Jónsson að sé sú íjár-
hæð sem hvort sem er hefði þurft
að greiða fyrir þjónustu smábát-
anna. Vegaáætlun gerir ekki ráð
fyrir að styrktar séu bílfeijur þar
sem vegir eru fyrir hendi. Helgi
Hallgrímsson vegamálastjóri segir
að ekki sé gert ráð fyrir feiju-
rekstri á Isafjarðardjúpi í núgild-
andi vegaáætlun og því ekki heim-
ilt að styrkja rekstur Fagranessins
í þeim tilgangi.
Halldór Blöndal sam- -----------
gönguráðherra segir að
í undirbúningi séu við-
ræður við stjóm HF.
Djúpbátsins og bæjar-
stjórann á ísafirði vegna
samnings um þjónustu
afstaða hennar ráði úrslitum.
Á að standa undir sér
Djúpbáturinn hefur fengið um
20 milljónir kr. í rekstrarstyrk á
ári en nú fer sá styrkur niður í 6
milljónir. Auk þess fær félagið 5-8
milljónir á ári til að greiða niður
stofnlán en gert er ráð fyrir að þau
framlög verði áfram í einhveiju
formi. Stjómendur Djúpbátsins
telja að reksturinn geti staðið undir
sér, ef ekjubrýrnar fást útbúnar.
Tekjur af auknum flutningum muni
vinna upp lækkun ríkisstyrks. Vitna
þeir til rekstraráætlunar sem endur-
skoðandi fyrirtækisins hefur gert.
Engilbert Ingvarsson segir að
kostnaður við rekstur feijunnar sé
áætlaður 35 milljónir kr. á ári.
Gert sé ráð fýrir styrk vegna þjón-
ustu við eyjarnar upp á 6 milljónir,
11 milljónir fáist fyrir siglingar með
ferðafólk á Hornstrandir og síðan
sé gert ráð fyrir 18 milljóna kr.
tekjum af bílaflutningum mílli ísa-
fjarðar og Arngerðareyrar.
Ákveðið er að fara tvær ferðir á
dag þijá daga vikunnar yfir vetur-
inn. Er þá miðað við mokstursdaga.
Dagana tvo á milli á það að þjóna
eyjunum. Á sumrin er skipið í sigl-
ingum með ferðafólk en Reynir
Ingason, framkvæmdastjóri Djúp-
bátsins, segir hugsanlegt að þá
verði hægt að fara eina ferð á dag,
suma dagana að minnsta kosti.
Reynslan og eftirspurnin verði síðan
að ráða því hvernig þetta þróist.
Til þess að reksturinn standi
undir beinum útgjöldum þarf tekjur
sem samsvara flutningi 9 fólksbíla
í ferð að meðaltali (18 báðar leiðir)
Fagranesið var keypt með stuðningi
og vilja stjórnvalda en hefur aldrei
fengið tækifæri til að sanna sig,“
segir Halldór.
Einar Kristinn segir að um tvennt
hafi verið að ræða í þessari stöðu,
að selja skipið og láta þær 30 millj-
ónir sem við það spöruðust ganga
til vegagerðar eða reyna að halda
skipinu á svæðinu með því að fela
því að annast þjónustu við eyjarnar
og skapa aðstöðu svo það geti sinnt
annarri þjónustu á eigin vegum, það
er bílaflutningum inn í Djúp og sigl-
ingum með ferðafólk á sumrin.
Lýsir hann þeirri skoðun sinni að
ekki sé veijandi að láta skipið fara
og því sé skynsamlegt að fara út i
feijuframkvæmdirnar.
Ferjuframkvæmdir
verða boðnar út
Ræður ekki
úrslitum um
uppbyggingu
vegarins
Fagranessins við eyjarnar á Isa-
fjarðardjúpi og stöðu og eignarhald
skipsins að öðru leyti. Að því búnu
verði framkvæmdir við feijubryggj-
urnar boðnar út. Samgönguráð-
herra bendir á að vilji Alþingis liggi
fyrir, á fjárlögum sé gert ráð fyrir
byggingu feijubryggju á Arngerð-
areyri og á ísafirði. Hann segir
einnig að bæjarstjóm ísafjarðar
hafi lagt ríka áherslu á málið og
og er þá miðað við að farnar verði
300 ferðir inn í Djúp. Ferjan getur
tekið 22 fólksbíla. Nú kostar 2.000
kr. á flytja hvern bíl, 1.000 kr. að
auki fyrir bílstjórann og 500 kr. ef
farþegi er með. Gjaldið fer þó aldr-
ei yfir 3.500 kr. Ef flutningabílar
nota feijuna þarf færri fólksbíla.
Feijan þarf hins vegar 13 bíla í
ferð tii þess að fá tekjur til að
standa undir vöxtum og afborgun-
um sem ríkið hefur hingað til greitt.
Samkvæmt þessu þarf feijan að
fá flutning sem samsvarar meira
en 5.000 fólksbílum á ári, einungis
til að standa undir beinum rekstrar-
kostnaði. Til samanburðar má geta
þess að hún flutti aðeins 273 bíla
á síðasta ári, samkvæmt upplýsing-
um framkvæmdastjórans, en þá fór
hún tvær ferðir í viku. Reynir Inga-
son segir að léleg aðstaða í höfnun-
um hafi takmarkað svo þjónustuna
að ekki sé hægt að miða við flutn-
ingana hingað til. Nefnir hann sem
dæmi að nú sé keyrt að og frá
borði eftir sliskjum og því verði að
stilla ferðirnar eftir sjávarföllum en
ekki þörfum fólks. Þá sé erfitt að
gefa út áætlanir og auglýsa þjón-
ustuna þegar aðstaðan sé svona.
Einnig segir hann að margir séu
hræddir við að keyra um borð við
þessar aðstæður. Engilbert og
Reynir eru bjartsýnir á að fólk
muni nota sér feijuna þegar ekju-
brýrnar komast upp og segjast miða
allar sínar áætlanir við könnun sem
Gallup gerði á viðhorfum vegfar-
enda til þjónustunnar.
Vegagerðarmenn hafa miklar
efasemdir um áætlanagerð Djúp-
bátsins. Helgi Hallgrímsson vega-
málastjóri telur engan grundvöll
fyrir rekstri bílfeiju nema með mikl-
um ríkisstyrkjum. Gísli Eiríksson,
umdæmisverkfærðingur Vegagerð-
arinnar á ísafirði,,telur að Djúp-
bátsmenn ofmeti niðurstöður um-
-------- ræddrar könnunar Gall-
ups. Flestir vegfarendur
séu auðvitað fylgjandi
því að hafa möguleika á
feiju. En þeim fækki
verulega þegar tekið sé
tillit til skilyrðanna sem
fylgi. Til dæmis segir hann að þeir
sem eru vanir að keyra Djúpið seg-
ist ætla að keyra áfram.
Á móti vitleysunni
Skiptar skoðanir eru um það
hvort fólk muni nota feijuna eða
ekki. Fólk úr viðskiptalífinu er áber-
andi í hópi gagnrýnenda feiju-
áforma. Margt þess er vant að nota
veginn og telur ekki henta að stilla