Morgunblaðið - 07.05.1996, Blaðsíða 29

MORGUNBLAÐIÐ
ÞRIÐJUDAGUR 7. MAÍ 1996 29
LISTIR
Morgunblaðið/Árni Sæberg
INGIBJORG Marteinsdóttir og Jónas Ingimundarson.
Ein rós í
blómasafn
Fagurhljóm-
andi lofsöngur
TONLIST
Gcrdubcrg
LJÓÐATÓNLEIKAR
Inglbjörg Marteinsdóttir og Jónas
Ingimundarson fluttu íslenskan og
erlendan Lieder. Sunnudagurinn 5.
mai, 1996.
LJ ÓÐATÓNLEIKAR þeir sem
menningarmiðstöðin í Gerðubergi
hefur staðið fyrir í átta vetur eru
merkilegt framlag, sem þakka ber
þó Jónasi Ingimundarsyni sérstak-
lega fyrir, því ekki einasta hefur
hann verið samleikari flestra söngv-
aranna, sem þar hafa komið fram,
heldur og skipulagt tónleikana með
þeim hætti, að flestir okkar bestu
söngvarar hafa lagt til í þann menn-
ingarsjóð, sem söngvasafn ljóðatón-
leikanna er nú þegar orðið.
A fimmtu tónleikum þessa vetrar
var það Ingibjörg Marteinsdóttir sem
bætti við þetta merkilega safn og
hóf tónleikana með ágætu lagi eftir
Pétur Sigurðsson. Ingibjörg og Jónas
„sungu“ þetta einfalda en fallega lag
mjög vel. Eftir Sigfús Halldórsson
voru flutt tvö lög, Vorsól og Vorljóð,
og síðan Vorvindur eftir Sigvalda
S. Kaldalóns. Sem millispil við alla
þessa vorsöngva, voru tvö lög eftir
Skúla Halldórsson, Smaiadrengurinn
og Smalastúlkan, en vorsöngskrá
þessari lauk með meistaraverkinu
Vorgyðjan kemur eftir Árna Thor-
steinsson. Öll voru þessi vorfögru
söngverk fallega flutt en sérstaklega
þó Vorvindur Kaldalóns og Vorgyðj-
an kemur eftir Árna Thorsteinsson.
Fimm söngljóð eftir Gustav Mahl-
er, við kvæði eftir Friedrich Rúckert,
eru ákaflega sérstæðar tónsmíðar,
þar sem Mahler reynir að nálgast
ýmis blæbrigiði ljóðanna með sérlega
fínlegu tónferli, bæði söngraddarinn-
ar en þó sérstaklega í píanóundir-
leiknum. Þessi undarlegu og við-
kvæmu sönglög samdi Mahler árið
1902, sama ár og 5. sinfóníuna í
cís-moll. Mahler var sérkennilegur
og leitandi maður um ýmsa leyndar-
dóma lífsins, þjáðist af trúarlegum
efasemdum, var í raun „Welt-
schmerz“ maður og kom þessi heims-
þjáning hans mjög sterklega fram í
verkum hans og birtist einnig í vali
hans á ljóðaefni, eins t.d. Ijóðum
Rúckerts, sem flest eru ákaflega inn-
hverf og yfirfljótanlega viðkvæm.
Þessa viðkvæmni er erfitt að nálgast
og þó Ingibjörg gerði margt fallega
vantaði enn nokkuð á að hún gæti
í raun hamið mikla rödd sína til að
ná virkilega tökum á hvíslandi inn-
hverfu efni Ijóðanna. Jónas náði oft
að gæða píanóleik sinn sérlega fal-
legum blæbrigðum, einkum í síðasta
ljóðinu Um Mitternacht, sem er und-
arlega seiðmagnað tónverk.
Fjórir söngvar eftir Samuel Ba'rber
voru mjög vel fluttir, sérstaklega það
síðasta, Næturljóð, sem var sérlega
vel túlkað af Ingibjörgu. Í sex lögum
eftir Richard Strauss reis söngur
Ingibjargar hæst og þá sérstaklega
í lögum eins og Du mein Herzens
Krönelein og Stándchen, en einnig í
Traum durch die Dámmerung þar
sem Ingibjörg lék sér mjög fallega
með viðkvæman „píanissmo" söng.
Með þessum tónleikum hefur Ingi-
björg Marteinsdóttir bætt einni rós
í blómasafn sitt og tekið sér stöðu
sem ljóðasöngkona.
Jón Ásgeirsson
TÖNLIST
Langholtskirkju
ÓRATORÍAN SKÖPUNIN
Flytjendur: Söngsveitin Filharmonía,
stjórnandi Ulrik Ólason, kanuner-
sveit,konsertmeistari Szymon Kuran
og einsöngvararnir Sigrún Hjálmtý’s-
dóttir, Bergþór Pálsson og Þorgeir
Andrésson. Laugardagurinn 4. maí,
1996.
SKÖPUN allra hluta er vaxin
upp úr einhvers konar óreiðu og
þörf mannsins að koma skikkan á
umhverfi sitt er einn af frumþátt-
um allra mannlegra umsvifa. Ha-
ydn skynjaði sig sjálfan sem verk-
færi Guðs, en sú hugmyndafræði,
að Guð sé skapari alls, hefur verið
máttugur aflvaki listsköpunar og
margir telja að fagurfræði sé í
raun samstofna allri siðfræði, að
fagurmat og siðmat leiði til einnar
niðurstöðu, hvað sé gott og fagurt
og illt og ljótt.
Margir gufræðingar vilja skilja
þarna á milli og segja að trúin á
Guð sé hafin yfir mannasetningar,
eins og siðfræði og að tignun
Hans verði að vera hrein og óum-
deilanleg. Samkvæmt þessu er allt
amstur manna óþarft. Bruni bóka-
safnsins í Alexandríu í frumkristni
byggðist á þessari afstöðu, því
aðeins ein Bók skal vera til og
allt andlegt umstang mannsins,
nema lestur Hennar, er í raun
syndsamlegt og tortímandi fyrir
manninn. Hvernig liti heimurinn
út í dag ef markmiðið með brunan-
um í Alexadndríu, hefði ráðið
gjörðum manna?
Það er trú mín að ástæðuna
fyrir niðurstöðum Þorgeirs ljós-
vetningagoða er hann sagði upp
þau lög að allir menn hér á landi
skyldu játast undir kristni sé að
finna í sköpunarsögunni. Hann
vissi að goðin voru ofurseld lög-
málum náttúrunnar, þ.e.dauðleg
og þeirra biði tortíming er heimur-
in færist. Anstætt þessu stendur
Guð ofar sjálfu sköpunarverki sínu
og Hann er alvaldur og eilífur og
því hafi Þorgeir, sem vissulega
þekkti til trúarhugmynda krist-
inna manna, valið sér þann hlut
að fylgja Guði kristinna manna.
Það má vera að ýmis pólitísk atr-
iði hafi einnig haft áhrif en þarna
er að finna virkilegan grundvallar-
mun sem mönnum hefur oftlega
sést yfir en undir feldinum forðum
hefur Þorgeir trúlega einnig lagt
mat á siðfræði og fagurfræði kris-
tinnar trúar.
Já, hvernig liti heimurinn út í
dag undir leiðsögn Alexandríu-
manna, hefðum við sungið sköpun-
arsöguna, tónsetta af Joseph Ha-
ydn? Það er stór spurning og þá
má bæta við, hvernig ber mannin-
um að ávaxta sitt pund ef tónpred-
ikun Haydns er syndsamleg og
guðlast.
Sköpunarsagan er glæsilega
tónsett af meistara Haydn og einn
allsheijar fagurhljómandi lofsöng-
ur, er endar á því að allir skuli
syngja Drottni og þakka „honum
gjörvallt sköpunarverkið“ og veg-
sama Hans „heilga nafn, því dýrð
hans varir að eilífu". Flutningur-
inn í heild var mjög góður, þó á
köflum nokkuð um of kraftmikill,
á kostnað hins glaðlega og hjarta-
hlýja tónmáls meistarans, bæði af
hálfu kórs og hljómsveitar. Ein-
söngvararnir voru sérlega góðir.
Sigrún Hjálmtýsdóttir í hlutverki
Gabríels og Evu, Þorgeir Andrés-
son sem Uríel og Bergþór Pálsson
sem Rafael og Adam. Textafram-
burður söngvaranna var góður og
túlkunin í heild mjög fallega mót-
uð.
í svona stóru verki, þar áem
mjög reynir á einsöngvarana, er
erfitt að tiltaka eitthvað sérstakt.
Einn skemmtilegasti þáttur þessa
verks, er hlutverk Rafaels sem
flytur leikrænustu kaflana um
sköpunina og var túlkun Bergþórs
aldeilis frábær. Úríel stýrir lof-
söngvum og segir frá sköpun ljóss-
ins og er sá þáttur einn af feg-
urstu köflum verksins og var hann
frábærlega vel fluttur af Þorgeiri.
í Þorgeirs hlut kom einnig að
syngja um sköpun mannsins og
undir lok verksins ávarpar hann
Adam og Evu. „ ... sæl um allan
aldur, ef látið ekki af falsi blekkj-
ast til að óska ykkur meira en þið
hafið eða að vita meira en ykkur
er ætlað.“ Gabriel, sem sunginn
var glæsilega af Sigrúnu, syngur
um gróandann í fagurlega gerðri
aríu og í upphafi annars þáttar
um að „Vötnin verði kvik af lif-
andi skepnum og fuglar fljúgi yfir
jörðina undir festingu himinsins"
en á eftir fylgir ein frægasta aría
verksins, um söng fugla himins-
ins. í þriðja þætti er hlutverk
Adams og Evu viðamikið og sér-
lega í dúettinum með kórnum, sem
var vel fluttur en þó vantaði nokk-
uð á að gott jafnvægi væri í styrk
hljómsveitar og kórs á móti ein-
söngvurunum. Dúettinn á milli
Adams og Evu er sérkennilegur
ástarsöngur, sé tillit tekið til efni
textans en tónlistin er falleg og
var afburða vel mótuð af Sigrúnu
og Bergþóri.
Hljómsveitin var góð og af
flutningnum í heild, mátti vel
greina að Úlrik Ólason er vaxandi
stjórnandi og í stjórn sinni orðinn
töluvert krefjandi um sterka túlk-
un. Það vantaði nokkuð á and-
stæður í styrk en í sumum þáttun-
um leggur Haydn áherslu á þessar
andstæður, sem hann mun hafa
lært í heimsókn sinni til Lundúna,
er hann heyrði óratoríur Handels
í fyrsta sinn. Tónleikarnir voru
mikill sigur fyrir stjórnandann,
Úlrik Ólason og kórinn hans,
Söngsveitina Filharmoníu, sem
söng sinn þátt nokkuð vel, þó
hljómurinn hafí á köflum verið
helst til harður.
Jón Ásgeirsson
GuðœunduK Rapt Gemóal
„Þjóðfélagið getur aukið lýðræði í
gegnum forsetann með því að forsetinn
einbeiti sér að því að stuðla að umræðum
um slíkt meðal manna og íhuga enn betri
leiðir en hingað til. Verið getur að hægt
sé að efla lýðræðið með því að auka til
dæmis skoðanakannanir sem gerðar
eru af óháðum fagaðilum, til dæmis
Félagsvísindastofnun, og gefa þeim
viðeigandi vægi við ákvarðanatektir í
einstökum málefnum þjóðarinnar, jafnvel
meir en hingað til. Einnig mætti athuga
hvort nýta mætti síma- og tölvutækni
nútímans til að framkvæma leynilegar
kosningar, og ekki aðeins varðandi
forseta- og alþingiskosningar, heldur
einnig varðandi einstök málefni; en þessi
hugmynd kom frá Ástþóri Magnússyni,
framkvæmdastjóra."
LAUGAÞRESTIR í heimsókn á Reyðarfirði. Mo^nblaðið/Hilmar Siguöónsson
Laugaþrestir heimsækja Reyðarfjörð
Reyðarfjörður. Morgunblaðiö.
SÍÐUSTU helgina í apríl kom
Tónlistarskólinn að Laugum í
Reykjadal og Laugaþrestir, sem
er skólakór Litlu-Laugaskóla, í
heimsókn til Reyðarfjarðar.
Tónlistarskóli Eskifjarðar og
Reyðarfjarðar og skólakór
Grunnskóla Reyðarfjarðar tóku
á móti hópnuni
Markmið ferðarinnar var að
gefa nemendum skólanna tæki-
færi A að hittast, spila, syngja
og skemmta sér saman. Sameig-
inlegar æfingar voru á laugar-
dag og eftir þær buðu krakkarn-
ir á Reyðarfirði Norðlendingun-
um heim til kvöldverðar. Um
kvöldið var spilað og sungið fyr-
ir bæjarbúa, seinna uni kvöldið
var haldið diskótek í skólanum
og þar gisti síðan allur hópurinn.
Þaktækni ehf.
símar 565 8185 og 893 3693.
Vinnum um land allt