Morgunblaðið - 07.05.1996, Blaðsíða 64

MORGUNBLAÐIÐ, KRINGLAN 1, 103 REYKJAVÍK, SlMI 569 1100, SÍMBRÉF 569 1181,
PÚSTHÓLF 3040, NETFANG MBL@CENTRUM.IS / AKUREYRI: HAFNARSTRÆTI 85
ÞRIÐJUDAGUR 7. MAÍ1996
VERÐ í LAUSASÖLU 125 KR. MEÐ VSK
Mikilvægt
skref til að
ná stjórn á
veiðunum
Samið við Norðmenn, Færeyinga og Rússa um veiðar á norsk-íslensku síldinni
Islendingar fá 17,2%
af veiðikvóta ársins
AÐ lokinni undirritun samningsins í gær. Þorsteinn Pálsson og Björn Tore Godal, utanríkisráðherra
Noregs, takast í hendur. Á milli þeirra stendur Halldór Ásgrímsson, en fjær takast þeir í hendur
Jan Henry T. Olsen, sjávarútvegsráðherra Noregs og Vladimir Korelsky, formaður rússneska fisk-
veiðiráðsins.
Samningnrinn
gæti aukið verð-
mæti síldaraflans
með vinnslu til
manneldis
—- - •»
SAMNINGUR á milli íslands,
Færeyja, Noregs og Rússlands um
veiðar úr norsk-íslenska síldar-
stofninum var undirritaður í Ósló
í gærmorgun, en í samningnum
er kveðið á um að heildarafli land-
anna fjögurra verði 1.107 þúsund
lestir í ár. Kvótinn skiptist þannig
að hlutur íslendinga verður 190
þús. lestir, Færeyja 66 þúsund
lestir, Noregs 695 þús. lestir og
i>Rússa 156 þús. lestir.
Talsmenn sjómanna og útvegs-
manna gagnrýna samninginn og
sama gildir um flesta talsmenn
stjórnarandstöðunnar á Alþingi.
Viðbrögð voru jákvæð í Færeyjum,
en hagsmunaaðilar í norskum
sjávarútvegi eru óánægðir. Þá
sagði talsmaður sjávarútvegs-
deildar ESB að sambandið hefði
ekki fallið frá kröfu sinni um 150
þúsund tonna veiði á þessu ári.
Skipting aflaheimilda miðist
við breytingar á stofni
Aflahlutdeild íslendinga á árinu
1996 samsvarar 17,2% af heildar-
aflanum, en samkvæmt samningn-
úrh skulu aðilar í viðræðum sínum
um skiptingu aflaheimilda á kom-
andi árum taka mið af breytingum
sem verða á dreifingu stofnsins.
„Kostir samningsins eru að með
honum náum við utan um stjórnun
veiða, við tryggjum það til framtíð-
ar að stofninn verði ekki eyðilagð-
ur, við sameinumst gegn kröfum
annarra aðila eins og t.d. ESB,
og munum nú þegar snúa okkur
til þeirra í von um að sambandið
sýni skilning og víki frá óréttmæt-
um kröfum í sambandi við veiði
úr þessum stofni,“ sagði Halldór
Ásgrímsson utanríkisráðherra.
Þorsteinn Pálsson, sjávarút-
vegsráðherra, segir íslendinga
hafa staðið frammi fyrir þeim
veruleika að síldarstofninum væri
stefnt í verulega hættu ef veiðar
hefðu verið meira eða minna
stjórnlausar á næstu árum eins
og stefndi í. Ef ekki hefði verið
samið nú hefði verið ólíklegt að
hægt hefði verið að taka upp
samninga á nýjan leik.
íslendingar höfðu gert kröfu um
að fá að veiða 244 þúsund tonn í
ár. Halldór sagði það vera sam-
eiginlega niðurstöðu íslendinga og
Færeyinga að samningurinn þjón-
aði hagsmunum þjóðanna og að
þjóðhagslega mætti jafnvel ná
meira út úr umsömdum 190 þús-
und tonnum, en hefði verið hægt
að fá úr 244 þúsund tonnum, með
því að vinna hluta aflans til mann-
eldis.
Gagnrýna
samninginn
Kristján Ragnarsson, formaður
LÍÚ, og Sævar Gunnarsson, for-
maður Sjómannasambandsins,
gagnrýna samninginn og segja að
Islendingar hafi gefið miklu meira
eftir en Norðmenn og Rússar.
Steingrímur Sigfússon sagði í
umræðu á Alþingi í gær að lang-
hættulegast í samkomulaginu
væri að 17% aflahlutdeild úr stofn-
inum nú yrði þröskuldur eða þak
sem okkur mundi á komandi árum
reynast mjög erfitt að yfirstíga.
Alls sóttu 85 skip um leyfi til
ráðuneytisins til veiða úr norsk-
íslenska síldarstofninum sam-
kvæmt þágildandi reglugerð um
244 þúsund tonna óskiptan
heildarafla. Um er að ræða ýmsar
tegundir skipa, m.a. togara, og
átti ýmist að frysta aflann, bræða
og salta. Nú er unnið að því að
móta reglur um kvótaskiptingu
sildarinnar og er að því stefnt að
þær verði tilbúnar í vikunni þann-
ig að veiðar geti hafist 10. maí.
Ari Edwald, aðstoðarmaður
ráðherra, sagði að dæmi væru um
umsóknir fyrir skip sem ekki hefðu
veiðileyfi í íslenskri lögsögu. í ljósi
breyttra forsendna þyrfti að af-
marka nánar hveijir fengju veiði-
heimildir og hvernig þær skiptust
á einstök skip.
■ Saka stjórnvöld/12
■ Langtímamarkmið/32
JAKOB Jakobsson forstjóri Haf-
rannsóknastofnunar segir að
hefði verið tekið til við veiðar
úr norsk-íslenska síldarstofnin-
um án samkomulags um stjórn-
un, hefði það
verið viðkom-
andi ríkjum til
ævarandi
skammar.
„Ég tel þenn-
an samning
ákaflega mik-
ilvægt skref í
þá veru að ná
heildarstjórn
á veiðunum en án þess hefði það
verið gjörsamlega vonlaust,"
segir Jakob.
Hann minnti á að langtíma-
hagsmunir íslendinga í þessu
sambandi eru talsvert aðrir en
t.d. Norðmanna, þar sem þeir
fá síldarstofninn til sín þegar
hann hrygnir. fslendingar verði
hins vegar að fá mikið af eldri
árgöngum, 7-17 ára, en uppi-
staða stofnsins nú er 4-5 ára
gömul síld, þannig að hagsmun-
ir okkar felist í að sem allra
minnst verði veitt næstu 2-3 árin
til að síldin sem væntanlega
gangi hingað þá verði á réttum
aldri.
Lifandi auðlind
„Ég held að þessi langtíma-
sjónarmið og ábyrgð séu lykil-
atriði í afstöðu okkar til skipu-
lagðrar veiðistjórnunar á þess-
ari stærstu lifandi auðlind Norð-
ur-Atlantshafsins,“ segir Jakob.
Norsk-íslenski síldarstofninn
hrygnir við Noreg og elst upp
í Barentshafi. Hann gekk áður
fyrr á íslandsmið í ætisleit og
hafði vetursetu út af Austfjörð-
um fram yfir áramót en þá hélt
hann aftur til Noregs til að
hrygna.
Elstu árgangar stofnsins fóru
alla leið til Norðurlands og fylltu
þar flóa og firði um áratuga-
skeið. Eftir að stjórnlausar veið-
ar höfðu verið stundaðar úr
stofninum í mörg ár, einkum á
7. áratugnum, hrundi hann.
Tekið hefur nær 30 ár að byggja
veiðistofninn upp að nýju.
Flugleiðir og
Air China í
viðræðum
FLUGLEIÐIR og kínverska ríkis-
flugfélagjð Air China hafa ákveð-
ið að taka upp viðræður um sam-
starf í flugmálum. Ferðaþjónustu-
fyrirtækið China International
JTravel Service Group hefur milli-
göngu um viðræðurnar en fulltrú-
ar þess eru staddir hér á landi.
Halldór Blöndal samgönguráð-
herra kveðst sannfærður um að
heimsókn Kínverjanna leiði til
þess að samstarf geti tekist milli
Flugleiða, China International
Travel Service Group og Air
Ghina um flug- og ferðamál og
um fargjöld milli Kína og íslands.
*
Velta Islenzkra sjávarafurða jókst um 61% fyrstu fjóra mánuði ársins
Framleiðslan þrefaldast
ÍSLENZKAR sjávarafurðir hafa þre-
faldað heildarframleiðslu sína á
fyrsta þriðjungi þessa árs. Heildar-
framleiðslan í ár er um 77.000 tonn
en var 25.400 t á sama tíma í fyrra.
Mest er aukningin vegna samstarfs-
samnings IS og útgerðar- og fisk-
vinnslufyrirtækisins UTRF í
Petropavlovsk á Kamtsjatka. Heild-
arvelta fyrirtækisins þetta tímabil
varð 8.150 millj. kr., sem er rúmlega
60% aukning frá sama tíma í fyrra.
Framleiðsla ÍS hér heima varð um
35.500 tonn fyrstu fjóra mánuði árs-
ins, sem er aukning um 12.600 tonn.
í Rússlandi varð framleiðslan alls um
38.000 tonn, sem er aukning um
37.500 tonn og í Namibíu voru fram-
leidd 3.500 tonn, sem er 1.500 tonn-
um meira en á sama tima í fyrra.
Á íslandi varð mest framleiðslu-
aukning á frystri loðnu, frystri síld
og rækju. Alls voru fryst um 21.000
tonn af loðnu þetta tímabil í ár, en
9.320 tonn í fyrra. 2.250 tonn af
síld voru fryst nú, en aðeins 330 í
fyrra. Loks nam rækjufrysting 1.920
tonnum á móti 1.110 tonnum í fyrra.
Samningur ÍS og UTRF gekk í
gildi fyrsta desember síðastliðinn og
tekur hann til allra veiða og vinnslu
á vegum UTRF, alls 26 skipa. Fyrir
þann tíma var samningur milli fyrir-
tækjanna, sem tók til eins frystiskips.
Framleiðsluaukningu í Namibíu
má meðal annars rekja til frystitog-
arans Seaflower, sem hóf veiðar og
vinnslu undir lok ársins 1995. Fyrir-
tækið Seaflower Whitefish, gerir tog-
arann út auk fleiri skipa.
Velta ÍS fyrstu fjóra mánuði ársins
nam um 8,2 milljörðum króna á
móti 5,1 milljarði á sama tíma í fyrra.
Velta vegna frystra sjávarafurða
nam rúmlega 7,1 milljarði króna og
jókst um 49% miðað við sama tíma
í fyrra. Mjöl og lýsi skilaði nú 695
milljónum, en engu í fyrra.
(SLENSKAR SJÁVARAFURÐIR:
Verðmæti afurðaflokka
janúar-apríl 1996
Bolfiskur, landfryst
Bolfiskur, sjófryst
Rækja
5%, rækja,
sjófryst
Loðna
Mjöl og lýsi
4%, síld
-AfurðirfráKamchatka
5%, afurðirfráNamibíu