Morgunblaðið - 31.12.1996, Blaðsíða 11

MORGUNBLAÐIÐ
ÞRIÐJUDAGUR 31. DESEMBER 1996 11
FRÉTTIR
Nýjar reglur um landamæraeftirlit með fiski taka gildi í Evrópusambandinu um áramót
Óbreytt framkvæmd
gagnvart íslendingum
Rússneskar útgerðir hafa 4-5 mánuði til að skrá sig á
lista yfir skip, sem mega selja fisk til EES-ríkja
NYJAR samræmdar reglur um
heilbrigðiseftirlit með sjávaraf-
urðum á landamærum taka gildi
í Evrópusambandinu á nýársdag.
Reglurnar kveða á um samræmda
gjaldtöku og aukna tíðni sýnatöku
úr sjávarafurðum frá ríkjum utan
Evrópusambandsins. Framkvæmd
heilbrigðisskoðunar á íslenzkum
sjávarafurðum verður þó óbreytt
um sinn, þar til reglurnar taka
gildi á Islandi síðar á árinu.
Að óbreyttu hefðu nýju reglurn-
ar kostað íslenzka fiskútflytjendur
um 500-700 milljónir króna á ári
vegna gjaldtöku, seinkana og
margvíslegrar fyrirhafnar, sam-
kvæmt lauslegu mati sjávarút-
vegsráðuneytisins. ísland og Nor-
egur hafa hins vegar samið um
að reglurnar verði teknar upp í
EES-samninginn. Þannig taka
löndin tvö að sér heilbrigðiseftirlit
með fiski á ytri landamærum Evr-
ópska efnahagssvæðisins, en sjáv-
arafurðir þeirra verða undanþegn-
ar eftirliti í ríkjum ESB.
Dýralæknanefnd Evrópusam-
bandsins samþykkti á
fundi sínum 19.-20.
desember síðastliðinn að
fram að því að reglurnar
verða teknar upp í EES,
sem verður sennilega í
apríl eða maí, verði ríkjum ESB
heimilt að viðhafa óbreytt eftirlit
með sjávarafurðum frá Islandi og
Noregi. Þetta þýðir t.d. að í Hol-
landi, þar sem reglur hafa verið
fijálslegastar, verða aðeins tekin
sýni úr hundruðustu hverri send-
ingu af íslenzkum sjávarafurðum,
en hefðu reglurnar tekið gildi
gagnvart íslandi þegar í stað
hefðu verið tekin sýni úr annarri
hverri sendingu af skelfiski og úr
fimmtu hverri sendingu af öðrum
fiski.
90 ríki fá ekki að flytja inn
fisk til EES
Eftir að reglurnar hafa verið
teknar upp í EES-samninginn og
taka gildi á íslandi og í Noregi
er þessum ríkjum aðeins heimilt
að flytja inn físk frá
löndum, þar sem heil-
brigðisyfirvöld í sjáv-
arútvegi njóta viður-
kenningar __ Evrópusam-
bandsins. Á fundi dýra-
læknanefndarinnar, þar sem ís-
land á nú áheyrnaraðild þegar
fjallað er um sjávarútvegsmál, var
lagður fram listi yfir þau ríki, sem
hafa hlotið þessa viðurkenningu.
Níutíu ríki, sem hafa flutt inn fisk
til ESB, eru ekki á listanum. Að
sögn Kristjáns Skarphéðinssonar,
sjávarútvegsfulltrúa í sendiráði
íslands í Brussel, nemur fiskinn-
flutningur frá þessum ríkjum um
7% af heildarinnflutningi sjávaraf-
urða til ESB. Ekkert þessara ríkja
hefur hins vegar selt fisk til Is-
lands svo vitað sé, enda er einkum
um þriðjaheimsríki að ræða. Að
vísu er Grænland aðeins tíma-
bundið á listanum og þarf að gera
ákveðnar úrbætur í heilbrigðis-
málum til að festast þar í sessi.
Aðeins tvö skip frá Múrmansk
á rússneska listanum
Islenzk fyrirtæki kaupa einkum
fisk af Rússum til frekari vinnslu.
Evrópusambandið viðurkennir
rússnesk heilbrigðisyfirvöld í sjáv-
arútvegi. Þar til bær yfirvöld í
Rússlandi verða síðan að tilkynna
Evrópusambandinu um fisk-
vinnslustöðvar og fiskiskip, sem
vinna aflann um borð, sem upp-
fylla kröfur ESB um heilbrigði og
mega þar af leiðandi selja físk til
EES-ríkja eftir að nýju reglurnar
bætast við EES-samninginn. Eft-
irlitsmenn Evrópusambandsins
sannreyna síðar að réttum heil-
brigðisreglum sé fylgt í viðkom-
andi fiskvinnslustöðvum og skip-
um.
Að sögn Kristjáns brá Islend-
ingum nokkuð í brún er listi frá
rússneskum yfirvöldum var lagð-
ur fram á fundi dýralækna-
nefndarinnar. Á honum var að-
eins eitt skip, sem skráð er í
Múrmansk, og annað, sem skráð
er í Moskvu en gert út
frá Múrmansk. Nánast
allur fiskur, sem ís-
lenzkar fiskvinnslu-
stöðvar kaupa af Rúss-
um, kemur úr skipum
frá Múrmansk-svæðinu. Sama á
við um Noreg og fyrirtæki í Dan-
mörku og Þýzkalandi hafa einnig
keypt fisk af skipum frá Múr-
mansk.
Kristján segir að listinn sé hins
vegar ekki endanlegur og sjávar-
útvegsráðuneytið hafi bent kaup-
endum Rússafisks á að hvetja
rússneska viðskiptavini sína til
að sækja um að skip þeirra verði
sett á listann. Rússnesku útgerð-
irnar hafi því fjóra til fimm mán-
uði til stefnu að koma skipum
sínum inn á listann áður en nýju
heilbrigðisskoðunarreglurnar
taka gildi á íslandi.
Jón Sigurðarson, fram-
kvæmdastjóri Fiskafurða hf., sem
kaupa mikið af Rússafiski, segist
telja að í sjávarútvegsráði Rúss-
lands hafi verið einhver misskiln-
ingur á ferðinni og annars konar
skip en þau, sem gerð eru út frá
Múrmansk, hafi því verið skráð
á listann. Jafnframt hafi Rúss-
arnir sennilega ekki áttað sig á
að sama ætti að ganga yfir ísland
og Noreg í þessum efnum og yfir
aðildarríki Evrópusambandsins.
„Ég held að þetta verði ekkert
vandamál. Við höfum fært þetta
í tal við viðskiptavini okkar,“ seg-
ir Jón. „Flest skipin uppfylla kröf-
urnar, það þarf bara að skrá
þau.“
Sömu kröfur til
erlendra .
skipa og íslenzkra
Kristján Skarphéðins-
son segist tvímælalaust
telja það hagsmunamál
fyrir ísland að sömu kröfur séu
gerðar til fiskvinnsluhúsa og fisk-
vinnsluskipa frá ríkjum utan EES
og eru gerðar til íslenzkra aðila.
„Samkeppnislega hlýtur að vera
mjög mikilvægt að við gerum ekki
lakari kröfur til skipa frá öðrum
ríkjum en við gerum til okkar eig-
in skipa,“ segir hann.
Tvö skipfrá
Múrmansk á
lista ESB
Kostnaður
hefði numið
700 milljónum
HARPA Birgisdóttir, fyrir miðju, var sjötíuþúsundasti gestur-
inn, sem sá Djöflaeyju Friðriks Þórs Friðrikssonar. Hún fær
hér veglegar móttökur hjá starfsfólki Sam-bíóanna, þeim Bryn-
dísi Kristinsdóttur og Birni Inga Hrafnssyni, er hún kom í Bíó-
höllina á föstudagskvöldið.
Friðrik Þór Friðriksson um Djöflaeyjuna
Blæs lífi í íslenzka
kvikmyndagerð
VELGENGNI Djöflaeyju Friðriks
Þórs Friðrikssonar í kvikmyndahús-
unum hefur að mati leikstjórans sýnt
fram á að íslendingar séu ekki orðn-
ir fráhverfir íslenzkum kvikmyndum.
Metaðsóknin á Djöflaeyjuna „blæs
lífi í alla íslenzka kvikmyndagerðar-
menn,“ segir Friðrik.
Meginorsök velgengni Djöflaeyj-
unnar segir Friðrik vera hinar miklu
vinsæidir bókanna eftir Einar Kára-
son. Hann telur þó að einnig megi
draga þá ályktun af metaðsókninni,
að það skili sér að leggja meira í
kvikmyndagerðina. „Flestar íslenzk-
ar myndir hafa verið ódýrar - þær
hafa kostað í kring um 60 milljónir
kr. - síðan kemur mynd sem kostar
170 milljónir kr. og það virðist hrífa,“
segir Friðrik.
Þrátt fyrir þennan mikla tilkostnað
hefur Djöflaeyjan nú þegar skilað
hagnaði. Þennan hagnað segir Frið-
rik fara í að greiða skuldir af mynd-
um sem hann hefur verið framleið-
andi að, þar á meðal Tár úr steini
eftir Hilmar Oddsson, sem ekki naut
viðlíka áhorfendahylli og Djöflaeyjan
þrátt fyrir góða dóma gagnrýnenda.
Dreifing
myndarinnar erlendis
Sýningar á Djöflaeyjunni erlendis
hefjast í Gautaborg, þar sem hún
verður opnunarmynd kvikmyndahá-
tíðarinnar þar í borg. I kjölfar þess
verður hún sýnd á öllum Norðurlönd-
unum, sem ekki hefur tíðkazt með
íslenzkar kvikmyndir fyrr, að sögn
Friðriks. Friðrik segist ekki ætla að
eyða eins miklum tíma í að fylgja
Djöflaeyjunni eftir á kvikmyndahá-
tíðum erlendis eins og hann hefur
gert við fyrri myndir sínar.
Hver þessi næsta mynd verður er
enn óljóst. Friðrik segist hafa sent
Kvikmyndasjóði fjórar umsóknir og
það sé undir stjórn hans komið hvert
þessara verkefna verði fyrir valinu.
Um verkefnin sjálf vill hann ekki
segja meira að svo komnu máli en
það, að í öllum tilvikum er um að
ræða kvikmyndir, sem unnar verða
í samvinnu við erlenda aðila.

Auglýsing um innlausnarverð
verðtryggðra spariskírteina ríkissjóðs
FLOKKUR INNLAUSNARTÍMABIL INNLAUSNARVERÐ* ÁKR. 10.000 GKR.
1976-2.fl. 25.01.97 kr. 16.400,00
1977-l.fl. 25.03.97 kr. 15.306,70
1978-l.fl. 25.03.97 - 25.03.98 kr. 10.378,30
1979-1.fl. 25.02.97 - 25.02.98 kr. 6.862,30
FLOKKUR INNLAUSNARTÍMABIL INNLAUSNARVERÐ* ÁKR. 10.000,00
1981-l.fl. 25.01.97 - 25.01.98 kr. 260.165,10
1985-l.fl.A 10.01.97 - 10.07.97 kr. 78.602,80
1985-1.fl.B 10.01.97 - 10.07.97 kr. 34.900,60**
1986-l.fl.A3 ár 10.01.97 - 10.07.97 kr. 54.179,90
1986-1. fl.B 10.01.97 - 10.07.97 kr. 25.740,50**
1986-2.fl.A 4 ár 01.01.97 - 01.07.97 kr. 51.283,20
1987-1.fl.A 2 ár 10.01.97 - 10.07.97 kr. 42.112,60
1987-1.fl.A 4 ár 10.01.97 - 10.07.97 kr. 42,112,60
1989-l.fl.A 2,5 ár 10.01.97 - 10.01.98 kr. 20.652,70
*) Innlausnat verð er höfuðstóll, vextir, vaxtavextir og verðbætur.
**) Við innlausn fylgi ógjaldfallnir vaxtamiðar spariskírteinis.
Innlausn spariskírteina ríkissjóðs fer fram í afgreiðslu Seðlabanka íslands,
Kalkofnsvegi 1, og liggja þar jafnframt frammi nánari upplýsingar um skírteinin.
Reykjavík, 31. desember 1996
SEÐLABANKIÍSLANDS