Morgunblaðið - 03.01.1997, Qupperneq 4

4 FÖSTUDAGUR 3. JANÚAR 1997
FRETTIR
MORGUNBLAÐIÐ
íslenskum skipum bannaðar rækjuveiðar á Flæmingj agrunni án leyfis
Leyfi bundin þeim sem hafa
stundað veiðar síðustu 4 ár
NY REGLUGERÐ um úthlutun
veiðiheimilda til íslenskra fiskiskipa
á Flæmingjagrunni tók gildi 1. jan-
úar sl.
Samkvæmt reglugerðinni er ís-
lenskum skipum óheimilt að stunda
rækjuveiðar á Flæmingjagrunni frá
1. janúar, án sérstaks leyfis Fiski-
stofu íslands. Fiskistofu er aðeins
heimilt að veita leyfi til veiðanna til
þeirra skipa sem hafa stundað slíkar
veiðar á árunum 1993, 1994, 1995
og 1996 og útgerðir þeirra skilað
skýrslum um veiðarnar til Fiskistofu.
Heildarkvóti íslenskra skipa á
VALDIMAR H. Jóhannesson hefur
óskað eftir áliti umboðsmanns Al-
þingis á synjun sjávarútvegsráðu-
neytisins á umsókn hans um veiði-
leyfi á yfirstandandi fískveiðiári.
Valdimar telur að með synjuninni
hafi ráðuneytið brotið gegn grund-
vallarreglum stjómskipunar ís-
lands um jafnrétti og atvinnufrelsi.
Valdimar skrifaði sjávarútvegs-
ráðuneytinu bréf í síðasta mánuði
og fór fram á að fá veiðileyfi til
að stunda fiskveiðar við ísland.
Hann sótti jafnframt um að fá að
veiða 500 tonn af þorski, 100 tonn
af ýsu, 150 tonn af ufsa, 50 tonn
af steinbít, 20 tonn af grálúðu, 20
tonn af skarkola, 50 tonn af rækju,
10 tonn af humri, 1.200 tonn af
síld og 5.000 tonn af loðnu. Þetta
gerði hann með vísan til 4. gr. laga
um stjórn fiskveiða.
Veiðileyfi bundin við skip
Sjávarútvegsráðuneytið hafnaði
beiðninni á þeirri forsendu að veiði-
leyfi til fískveiða í atvinnuskyni séu
alfarið bundin við fiskiskip. Jafn-
Flæmingjagrunni er 6.800 lestir af
rækju og verður hveiju skipi sem
fær leyfi til veiðanna reiknuð afla-
hlutdeild samkvæmt veiðireynslu. en
5% heildarkvótans, um 340 tonnum,
verður úthlutað til þeirra skipa einna
sem stunduðu veiðamar á árunum
1993 og 1994 og er miðað við afla
beggja áranna.
4% frádráttur af rækjukvóta
Úthlutunin er bundin því skilyrði
að útgerð skips afsali sér 4% þeirrar
rækjuhlutdeildar sem henni var út-
hlutað innan íslenskrar lögsögu fyrir
framt hafnaði það beiðni um úthlut-
un aflaheimilda.
Valdimar segir í bréfi sínu til
umboðsmanns að með löggjöf um
stjóm fiskveiða sem sett var 1983
og 1984 hafi almennt frelsi íslenskra
ríkisborgara til að veiða í landhelg-
inni verið afnumið. Hann segist geta
fallist á, að þegar nauðsynlegt reynd-
ist í byijun að takmarka veiðar i fisk-
veiðilögsögunni, hafi það ekki verið
óeðlilegt þótt veiðileyfi yrðu til bráða-
birgða bundin við skip sem haldið
hafði verið til veiða næsta undan-
fama ár. Þannig hafi gefist ráðrúm
til að hanna fiskveiðistýringu sem
forðaði fiskistofnum frá ofveiði, en
tryggði landsmönnum jafnan rétt til
þess að nýta takmarkaða auðlind.
Þetta hafi ekki verið gert heldur
hafi löggjafinn valið þá leið að festa
í sessi bráðabirgðafyrirkomulag með
hróplegri mismunum þegnana.
„Ég tel því að 5. gr. núgildandi
laga um stjórn fiskveiða hygli á
ómálefnanlegan og stórfelldan hátt
tilteknum þegnum landsins á kostn-
að annarra," segir í bréfi Valdimars.
árið 1997. Þessi frádráttur er reikn-
aður á grundvelli verðmætastuðuls
fyrir fiskveiðiárið 1996/1997 og
kemur til framkvæmda 1. september
á þessu ári. Þau skip sem ekki hafa
veiðiheimildir innan íslensku lögsög-
unnar sæta einnig 4% skerðingu í
úthlutun aflahlutdeildar í rækju á
Flæmingjagrunni.
Þeim skipum sem verða við rækju-
veiðar á Flæmingjagrunni í janúar
á þessu ári verður úthlutað bráða-
birgðaleyfi frá Fiskistofu og afli í
janúar reiknaður til aflamarks skips
fyrir árið 1997. Skip sem hafa veiði-
ÁTTA börn fæddust á nýársdag
á fæðingardeild Landspítalans
en fyrsta barn ársins, stúlka,
fæddist fimm mínútum eftir mið-
nætti. Foreldrar hennar eru Erla
Geirsdóttir og Gunnar Gunnars-
son.
Þeirri litlu lá á að komast í
heiminn en hún fæddist viku fyr-
reynslu á svæðinu fá tilkynningu um
bráðabirgðaúthlutunina en útgerðir
sem hyggja á veiðar á Flæmingja-
grunni á árinu eiga fyrir 25. janúar
nk. að tilkynna Fiskistofu hvort rétt-
ur þeirra til úthlutnar verður nýttur
og í hvaða tegundum aflahlutdeild-
um verður skilað. Endanlegum veiði-
leyfum verður síðan skilað fyrir 1.
febrúar.
Samkvæmt reglugerðinni er
heimilt að framselja aflahlutdeild og
aflamark á milli fiskiskipa eins og
almennar reglur um stjórn fiskveiða
kveða á um.
ir timann og tók fæðingin aðeins
um fjórar klukkustundir. Að
sögn föðurins gekk fæðingin
mjög vel.
Stúlkan er tólf merkur að
þyngd og 51 sentimetri á lengd.
Hún er þriðja barn foreldranna
en fyrir eiga þau hjónin tvo
drengi, þriggja og þrettán ára.
Sprenging
við fjölbýl-
ishús
TVEIR keflvískir piltar, 16 og
17 ára, hafa játað að hafa
orðið valdir að sprengingu í
anddyri fjölbýlishúss að
Sléttuhrauni í Hafnarfirði um
klukkan 2 á nýársnótt.
Sprengingin var mjög öflug
og olli miklu tjóni.
Annar piltanna stakk
sprengjunni í póstkassa í and-
dyri hússins, áður en hann
hljóp út. Að sögn Gissurs Guð-
mundssonar rannsóknarlög-
reglumanns í Hafnarfirði og
splundruðust fjórar rúður,
hurðalæsingar eyðilögðust og
skemmdir urðu á sjálfu húsinu.
„Þetta var gríðarlegt tjón
og mikið lán að ekki urðu al-
varleg slys á fólki,“ sagði
hann.
Við yfirheyrslur báru söku-
dólgarnir að tilgangurinn með
sprengjunni hafi verið að
„stríða" manni, sem þó er ekki
búsettur í umræddu húsi. Þeir
voru ekki vissir á húsinu og
völdu það af handahófi. Þeir
kváðust hafa keypt sprengj-
una í flugeldamarkaði í Kefla-
vík, og er verið að kanna upp-
runa hennar.
Hélt eldi í
skefjum
ELDUR kom upp í húsi við
þjónustuíbúðir aldraðra við
Hjallasel skömmu fyrir mið-
nætti á gamlárskvöld. Eldur-
inn kom upp í eldhúsi og var
það athugull vegfarandi sem
kom auga á að kviknað hafði í.
Hann náði sér í hand-
slökkvitæki og tókst að halda
eldinum í skefjum þangað til
slökkviliðið í Reykjavík kom á
vettvang.
Glöggskyggnir vegfarendur
komu einnig í veg fyrir að eld-
ur næði að breiðast út við
Langholtsveg um klukkan 21
á gamlárskvöld og Laugalæk
nokkrum mínútum eftir að
nýtt ár gekk í garð.
Áverkar eftir
nauðgunartil-
raun
REYNT var að nauðga stúlku
í Tryggvagötu seint á nýárs-
nótt. Er tilraunin mistókst
sparkaði gerandinn í stúlkuna
svo flytja varð hana á slysa-
deild.
Þá var stúlka slegin í höfuð-
ið á veitingastað í Austur-
stræti en meiðsl hennar voru
talin minniháttar. Þriðja stúlk-
an var flutt á slysadeild eftir
að hafa fundist vönkuð í Aust-
urstræti undir morgun.
Þangað var einnig fluttur
maður sem dottið hafði í Aust-
urstræti og skorist á hendi.
Þrír menn voru síðan færðir
í fangageymslu á nýársnótt
eftir að hafa veist að dyra-
verði skemmtistaðar í Austur-
borginni.
Kinnbeins-
brotnaði í
áflognm
MAÐUR kinnbeinsbrotnaði í
áflogum í miðbæ Keflavíkur
að morgni nýársdags.
Slagsmál brutust út í mið-
bænum um kl. 6 um morgun-
inn og var maðurinn skallaður
og sleginn í andlit. Lögreglan
handtók árásarmanninn.
Reglugerð heilbrigðis- og tryggingamálaráðuneytis um lyfjakostnað
Aukín hlutdeild neytenda
HEILBRIGÐIS- og tryggingamála ráðneytið hef-
ur gefíð út reglugerð þar sem þátttaka almenn-
ings í greiðslu lyfjakostnaðar er aukin frá því sem
verið hefur. Ráðuneytið stefnir að um 200 m.kr.
lækkun útgjalda vegna lyfjakostnaðar á árinu
1997 með þessum breytingum en í fréttatilkynn-
ingu segir að vegna aukinnar samkeppni í lyfja-
sölu megi ætla að litlar breytingar verði á kostnað-
arhlut sjúklinga.
Ingi Guðjónsson, apótekari í Lyfju, segir að
með þessari breytingu sé á óbeinan hátt verið
að hefta samkeppni apótekanna. Hún hafi byggst
á því að veita afslátt frá hluta sjúklinga í lyfja-
verði. „Það má segja að þetta sé svar ráðuneytis-
ins við þessari samkeppni. Þessir afslættir hafa
verið tii neytenda og nú er minnkað það svigrúm
sem apótekin hafa til að veita þá.“
Lyfjum er skipt í ýmsa flokka. Sum greiðir
Tryggingastofnun að fullu hér eftir sem hingað
til. Onnur lyf greiða neytendur að fullu. Þar á
meðal eru sýklalyf og getnaðarvarnarpillur. Ingi
sagði að sér virtist að með nýrri gjaldskrá væri
hámarksverð þessara lyfja hækkað um ca. 10%.
Það hámarksverð hefði hins vegar ekki gilt hjá
fyrirtækinu en með reglugerðinni væri apótekum
veitt aukið svigrúm til að hækka verð lyfja sem
neytendur greiða að fullu.
Þá er lyfjum með reglugerð um þátttöku Trygg-
ingastofnunar í lyfjakostnaði skipt í tvo flokka
þar sem Tryggingastofnun greiðir að hluta en
neytendur að hluta. Hámarksverð lyfja til sjúkl-
inga sem nota þau lyf sem Tryggingastofnun rík-
isins tekur þátt í að greiða breytist ekki með
nýrri reglugerð en neytendur greiða hærra hins
vegar upphafsverð og hærra hlutfall af verði
umfram lágmarksverð en áður.
Svonefnd B-merkt lyf, t.d. asmalyf og geðlyf,
kosta eftir sem áður að hámarki 1.500 krónur
til neytenda. Neytendur greiða hins vegar nú
fyrstu 800 krónur af smásöluverði lyfs í stað
fyrstu 600 króna og greiða 24% af verði umfram
800 krónur í stað 16% af verði umfram 600 krón-
ur.
Fyrir B-merkt lyf greiða lífeyrisþegar að há-
marki 400 kr. eins og áður en þeir greiða fyrstu
250 kr. í stað fyrstu 200 kr. og 12% af verði
umfram 250 krónur en ekki 8% af verði umfram
200 krónur.
Svonefnd E-merkt lyf, sem eru m.a. algeng
verkjalyf, kosta sjúklinga að hámarki 3.000 krón-
ur. Neytendinn greiðir nú fyrstu 800 krónur af
smásöluverði í stað fyrstu 600 króna áður og síð-
an 40% af verði umfram 800 krónur, en eins og
fyrr sagði þó aldrei meira en 3.000 krónur. Áður
greiddi neytandi 30% af verði umfram 600 krón-
ur en aldrei meira en 3.000 krónur.
Lífeyrisþegar greiða fyrstu 250 krónur af E-
merktum lyfjum í stað fyrstu 200 króna áður og
síðan 20% af verði umfram 250 krónur uns 800
króna hámarksþátttöku er náð. Áður greiddu
þeir 12,5% af verði umfram 200 krónur og þar
til 800 kr. hámarki var náð.
Aukin samkeppni
í fréttatilkynningu frá heilbrigðis- og trygg-
ingamálaráðuneytinu segir að aukin samkeppni
hafi á undanförnum mánuðum í mörgum tilfellum
lækkað verulega hlutdeild sjúklinga í lyfjakostn-
aði. Til þess að þessi lækkun skili sér einnig til
almannatrygginga hefur verið ákveðið að gera
þessar breytingar á hámarkshlutdeild sjúklinga í
lyfjaverði en greiðsluþakið verði óbreytt. „Vegna
mjög aukinnar samkeppni í iyfjasölu má ætla að
litlar breytingar verði á fjárhæðum greiðsluhluta
sjúklinga. Á undanförnum mánuðum hefur af-
sláttur apóteka numið svipuðum eða hærri upp-
hæðum og nú koma til hækkunar," segir í frétta-
tilkynningu ráðuneytisins.
Þá kemur fram í fréttatilkynningu að lyfja-
verðsnefnd hafí ákveðið breytingar á reglugerð
um ýmis gjöld sem umboðsmenn skráðra lyfja
greiða og segir að það sé í samræmi við aukinn
kostnað við skráningarvinnu. Alls stefnir ráðu-
neytið að 250-300 m.kr. sparnaði á útgjöldum
vegna lyfjakostnaðar með þessum reglugerðar-
breytingum að því er fram kemur í fréttatilkynn-
ingu.
Einstaklingur óskar álits umboðs-
manns á lögum um stjórn fiskveiða
Vill fá veiðileyfi
og aflaheimildir
* v. ■
s. iJ v »í • * .* .* «•« » Vv

I
T
Morgunblaðið/
ERLA Geirsdóttir með dóttur sína, fyrsta barn ársins.
Átta böm á nýársdag