Morgunblaðið - 03.01.1997, Page 43

MORGUNBLAÐIÐ
FÖSTUDAGUR 3. JANÚAR 1997 43
AÐSENDAR GREIIMAR
Dómur Félagsdóms í máli
Fiskiðjunnar Skagfirðings hf.
Hráefnisleysi var viður-
kennd staðreynd, segir
Árni
Benediktsson
DÓMSTÓLAR setja
ekki lög. Hins vegar
túlka þeir lög og túlkun
þeirra getur fengið
lagagildi. Jafnan er lit-
ið til fyrri dóma þegar
þannig ágreiningur
verður að honum er
vísað til dómstóla.
Þetta er nauðsynlegt
að hafa í huga þegar
litið er til Félagsdóms-
málsins nr. 14/1996,
þar sem Alþýðusam-
band íslands, fyrir
hönd Verkamanna-
sambands íslands,
vegna verkalýðsfélag-
sins Fram, stefnir
Vinnumálasambandinu fyrir _ hönd
Fiskiðjunnar Skagfirðings hf. í þeim
dómi sem kveðinn var upp af meiri-
hluta dómsins eru farnar alveg nýj-
ar leiðir og mun það hafa veigamikl-
ar breytingar í för með sér.
Fiskiðjan Skagfirðingur hf. er
sýknuð af því að bijóta kjarasamn-
inga með uppsögn kauptryggingar
frá 12. ágúst til 31. ágúst. Hins
vegar er Fiskiðjan talin vera brotleg
fyrir sömu uppsögn frá 1. septem-
ber til loka þess mánaðar. Staðan
í hráefnismálum er nákvæmlega
eins fyrir og eftir 1. september.
Þrjú af fjórum ísfiskskipum félags-
ins eru á veiðum í Smugunni, bæði
fyrir og eftir 1. september. Fjórða
ísfiskskipið er að veiðum á heima-
miðum bæði fyrir og eftir 1. septem-
ber. Hráefni er landað í litlum
mæli og unnið í saltfisk bæði fyrir
og eftir 1. september. Hvað hefur
þá breyst hinn 1. september sem
veldur því að uppsögn á kauptrygg-
ingu er ekki brot fyrir 1. september
en brot eftir 1. september? Um þetta
segir í niðurstöðum dómsins: „Á
hinn bóginn er ljóst, að með nýju
kvótaári, sem hófst 1. september
1996, höfðu skip stefnda nægar
Þegar unnið var að setningu nýju
dýraverndarlaganna kom til álita,
að þau féllu undir dómsmálaráðu-
neytið, eins og í sumum nágranna-
löndum okkar. Bent var jafnframt
á, að fyrstu lagaákvæði um dýra-
vernd á íslandi voru í almennum
hegningarlögum og að enda þótt
nú væru sérstök lög um dýravernd
væri þörfin fyrir opinbera vernd
dýranna enn hin sama. Virðingin
fyrir hagsmunum dýranna hefir
ekki vegið þungt hér á landi og
mikill munur er á viðhorfi íslend-
inga til þeirra mála og annarra
þeirra ríkja, sem við berum okkur
helst saman við. Þegar samtök
dýraverndarmanna voru stofnuð
árið 1959 var ætlunin að taka
Foreningen til dyrens beskyttelse
í Danmörku til fyrirmyndar, en þau
samtök eru öflug og óháð og njóta
mikiis trausts. Því miður tókst það
ekki þá en vonir standa til að við
getum aftur byggt upp samtök
dýraverndarfólks í þeim anda.
Grundvallaratriðið er að dýravemd-
in njóta óskoraðs skilnings yfir-
valda. Með ofangreindri afstöðu
umhverfísráðuneytisins og pólitískt
skipaðri forystu þess í dýravemdar-
ráð hefír myndast trúnaðarbrestur
milli dýravemdarmanna og um-
hverfísráðuneytisins. Það hefír ekki
reynst þess megnugt að standast
ágang hagsmunaaðila, sem hagn-
ast á notkun dýra í atvinnuskyni.
Núverandi afstaða þess er ekki til
þess fallin, að glæða virðingu ís-
lendinga fyrir dýravernd og því er
nauðsynlegt að staldra nú við og
endurskoða hvaða ráðuneyti væri
líklegast til að standa dyggan vörð
um dýravemd í landinu. Lausnin
gæti verið sú að færa dýravemdar-
málin til dómsmálaráðuneytisins.
Höfundur er hdl. og formaður
Dýra verndunarfélags
Reykjavíkur.
aflaheimildir." Þetta
em þær forsendur sem
dómurinn gefur sér til
að dæma eftir.
Það breytir sem sagt
engu að skipin vom að
veiðum í Smugunni
fram yfir 1. september
en ekki á veiðum á
heimamiðum. Sá tekju-
auki sem íslenskri fisk-
veiðiflotinn og þjóðar-
búið hefur af úthafs-
veiðum skiptir því engu
máli. Skip Fiskiðjunnar
Skagfirðings hf. hefðu
ekki haft möguleika á
að fara á Smuguveiðar
ef þau áttu að vera
komin með físk til vinnslu í landi
hinn 1. september. Sú hagræðing
sem getur verið að því að nýta sér
möguleika til veiða utan kvóta, jafn-
vel þó að kvótar séu uppurnir, er
ekki metin neins. Dómur Félags-
dóms segir að það sé ekki hráefnis-
leysi á meðan kvóti er til. Þetta er
reyndar dálítið undarlegt þegar litið
er til þess að hráefnisleysi var viður-
kennd staðreynd löngu áður en
kvótar komu til sögunnar. En við
því er ekkert að gera. Nú til dags
snýst allt um kvóta og er ekki nema
von að dómstólar smitist af því, þó
að raunar sé ráð fyrir því gert að
þeir haldi sig við staðreyndir öðrum
fremur.
En þessi dómur á eftir að breyta
ýmsu. Á þessari stundu er ekki
hægt að gera sér að fullu grein
fyrir áhrifum hans. En fiskvinnslu-
og útgerðarfyrirtæki munu halda
áfram að beijast fyrir tilveru sinni,
jafnvel þótt margt sé andstætt.
Árni Benediktsson,
löngu áður en kvótar
komu til sögunnar.
Útgerð sem ekki hefur nægar afla-
heimildir mun halda áfram að leita
annað, jafnvel þó að afli þar sé
mestur eftir að nýtt kvótaár hefst
hér heima. Aflaheimildirnar glatast
ekki þó að þær séu ekki nýttar strax.
Félagsdómur tekur ekki tillit til
þess. En þegar bregðast skal við
nýjum viðhorfum í kjölfar dóms
Félagsdóms er ekki ósennilegt að
margir muni líta til þeirra ráðlegg-
inga sem þar eru gefnar. í niður-
stöðu dómsins segir: „... enda gat
stefndi auðveldlega gætt þeirra
hagsmuna sinna (rekstrarlegra
hagsmuna, ÁB) með öðrum hætti
t.d. með uppsögn starfsmanna.“
Ekki verður hjá því komist í lokin
að fordæma ósmekklegar aðdrótt-
anir um að Fiskiðjan Skagfirðingur
hf. hafa svikið fé út úr Atvinnuleys-
istryggingasjóði og jafnvel af skatt-
borgurunum með uppsögn sinni.
Það liggur í hlutarins eðli að hafí
einhveijir svikið fé út úr sjóðnum
af þessu tilefni eru það aðrir en
Fiskiðjan Skagfirðingur hf. Engin
ástæða er samt til að ætla að það
hafi verið gert.
Höfundur er formaður
Vinnumálasambandsins.
e Frískt loft eykur fersklelka!
e Útlvera eykur þol!
Alhliða líkamsþjálfun jafnt fyrir byrjendur
sem lengra komna.

Leiðbeinandi Ámý Helgadóttir, hjúkrunarfræðingur
og íþróttaþjálfari.
Skráning og upplýsingar í síma 554-3499 mánudaginn
6. og þriðjudaginn 7. janúar kl. 9-12.
Þeir sem hafa verið áður, mæti laugardaginn 4. janúar
kl. 10.00 A-B tími - kl. 11.00 B-C tími.
llmurinn
hennar
B0RSALIN0
MÍRÓ EHF. • SÍMI 565 5633

Líkamsrækt
SMIÐJUVEGI 1 • 200 KOPAVOGI
Sl
I: 5S4 3040
og 554 3026 GSM 895 0795
<7 i
H
Fullkominn tækjasalur
SMIÐJUVEGUR 1 ■ 200 KOPAVOGUR
SÍMI: 554 3040
8 vikna lokað fitubrennslunámskeið aðskildir
hópar fyrir konur og karla.
Mæling, vigtun, fitumæling, fyrirlestur, matarlistar.
Bolur, ljós og annar fróðleil

Leiðbeinendur: Ragna Bachmann, Heilproktíker,
Einar Vilhjálmsson, lífeðlisfræðingur.