Morgunblaðið - 07.02.1997, Síða 34

34 FÖSTUDAGUR 7. FEBRÚAR 1997
MORGUNBLAÐIÐ
AÐSENDAR GREINAR
Karlar hreppa milljónir
konur fá
smáaura
JAFNRÉTTISBAR-
ÁTTA kynjanna hefur
staðið lengi og virðist
enn eiga framtíð fyrir
sér. Kvenréttindafélag
íslands varð nírætt á
dögunum og það er
auðvitað enginn aldur
,í ellefu hundruð ára
sögu þjóðar. Um svip-
að leyti og Kvenrétt-
indafélagið var stofn-
að hóf nútíminn
skrykkjótta innreið
sína á íslandi. 1915 fengu konur
kosningarétt. 1970 fæddist Rauð-
sokkahreyfingin. 1975 tóku konur
sér víðfrægt „frí“. 1980 var Vig-
dís kosin forseti fyrst kvenna í
heiminum í lýðræðislegum kosn-
ingum. Sama ár var samningur
Sameinuðu þjóðanna um afnám
allrar mismununar gegn konum
undirritaður fyrir íslands hönd.
1983 voru stofnuð Samtök um
kvennalista. 1991 setti þjóðin sér
Steinunn
Jóhannesdóttir
jafnréttislög. 1997
setti Vala Flosadóttir
heimsmet í stangar-
stökki unglinga.
25 milljóna munur
í landinu er fyrir
annar glæsilegur
stangarstökkvari, tug-
þrautarmaðurinn fal-
legi Jón Arnar Magn-
ússon. Stökkkraftur
Jóns Arnars er heldur
meiri en Völu, þó ekki
heimsmet karia. En
karl er hann, Vala er
kona. Sá munur gerir
tæpar 25 milljónir
umreiknaður í íslensk-
ar krónur. Um svipað leyti og
Vala bætti heimsmetið tók íþrótta-
hreyfingin sig saman við Sauðár-
krók, heimabæ Jóns Arnars og
fleiri aðila, um að veita íþróttahetj-
unni 25 milljón króna styrk fram
að næstu Ólympíuleikum. Sydney
2000. Lítið hefur frést af styrk til
Völu, en í smáklausu í Morgun-
blaðinu 30. janúar kvartar þjálfari
hennar yfir áhugaleysi forystu
íþróttahreyfingarinnar fyrir ár-
HAPPDRÆTTI
Vinningaskrá
37. útdráttur 6. febrúar 1997
íbúðarvinningur
Kr. 2.000.000 Kr. 4.000.000 (tvöfaldur)
34013
Kr. 100.000
Ferðavinningar
49014 54207 66801 77979 |
Kr. 50.000
Ferðavinningar
12108 20891 25422 30025 39168 49584
17522 24889 28895 39147 43356 51091
Húsbúnaðarvinningar
Kr. 10.000 Kr. 20.1 )00 (tvöfaldur)
56 14430 25388 34677 44530 50922 62124 72410
169 14584 25595 34832 44539 51060 62285 72730
446 14926 25806 34869 45029 51392 62541 72756
573 16038 25939 35003 45033 51988 63277 72803
1596 16628 26034 35327 45228 53462 63284 73022
1928 16757 27186 35923 46176 54852 64333 73722
2516 16860 27332 36158 46387 55007 64615 73848
3139 16985 28588 36235 46464 55303 64668 74089
4279 17303 28649 36273 46603 55451 64931 74187
4369 17305 28829 36695 46786 55539 65400 74408
4693 17427 28860 37276 46843 55716 65731 74699
5220 17686 29667 37495 46925 55729 66080 74852
5292 17956 29784 38087 47360 55878 66238 74871
5782 18247 30321 38311 47416 56247 67836 75469
6036 19539 30712 38559 47438 56590 68041 76747
6104 19860 30815 38974 47584 56613 68091 76866
6194 20151 31087 40337 47875 56963 68557 77125
6691 20332 31113 40478 47951 57247 68678 77142
6880 20877 31242 40674 48026 57517 68862 77177
6934 21040 31345 40685 48326 57727 69123 77367
7893 21520 31884 40886 48361 57828 69241 77644
8049 22126 32315 41244 48571 57975 69759 77810
8604 22498 32613 41593 48675 58024 69852 77890
10458 22501 32762 41764 48771 58043 70410 78441
10944 22522 32777 41854 48877 59831 70726 78634
11036 22934 32898 42717 49177 60091 71042 79010
12912 23456 33141 43212 49853 60574 71063 79331
13046 24110 33142 43286 50133 60857 71524 79744
13969 24346 33625 43803 50414 60982 71655
14037 24779 33885 44297 50518 61851 71897
Heimasíöa á Interneti: Http//www.itn.is/das/
angri hennar og framförum. 31.
jan svarar forysta Frjálsíþrótta-
sambandsins og lýsir undrun sinni
á þessum ummælum og greinir frá
greiðslum til Völu úr Afreks-
mannasjóði, 50 þúsundum á mán-
uði.
89,7 milljóna munur
Á dögunum var 90 milljónum
króna úthlutað til íslenskrar kvik-
myndagerðar. Það er hæsta upp-
hæð sem veitt hefur verið í þennan
málaflokk, sem er afar þýðingar-
mikill fyrir íslenska menningu,
Stjórn Kvikmyndasjóðs
o g forysta íþróttahreyf-
ingarinnar, segir Stein-
unn Jóhannesdóttir,
gera sig sekar um að
starfa í anda misréttis.
tunguna, sjálfstæðið og allt það. í
hópi kvikmyndagerðarmanna eru
nokkrar konur sem tala og skrifa
íslensku og hafa gert athyglisverð-
ar kvikmyndir, þótt engin þeirra
teljist heimsmeistari enn. Friðrik
Þór er þungaviktarmaðurinn í ís-
lenskri kvikmyndagerð. Mestur
hluti styrktarfjárins rennur því til
kvikmynda sem gerðar verða af
hans fyrirtæki eða í umsjá h_ans.
(Myndir Ara Kristinssonar og Ósk-
ars Jónassonar.) Afganginn af 90
milljónunum fá aðrir strákar ef frá
er talinn handritsstyrkur til Hrann-
ar Kristinsdóttur 300 þúsund krón-
ur. Vilyrði fyrir styrkúthlutunum
næsta árs, sem bindur samanlagt
64,7 milljónir, fá svo Friðrik Þór
sjálfur og Hrafn Gunnlaugsson.
Harður bransi
Keppnisíþróttir og kvikmynda-
gerð eru harður bransi. í nútíma-
samfélagi eru bæði kynin skráð til
þátttöku þótt skilyrðin séu þeim
greinilega mishagstæð. íþróttir
snúast að verulegu leyti um það
að menn neyti aflsmunar, þó eftir
ströngum reglum, áhorfendum til
skemmtunar. Augljós munur á lík-
amsburðum kynjanna ræður þvi
að konur keppa yfirleitt ekki beint
við karla, en óbeint gera þær það
þegar um er að ræða fjármuni og
hylli áhorfenda. Kvikmyndum er
sömuleiðis ætlað að vera áhorfend-
um til skemmtunar og afþreying-
ar, en einnig til fróðleiks og með
því móti að vekja þá til umhugsun-
ar um líf sitt og sögu, hlæja yfir
því eða gráta ef ekki að öskra eins
og siður er á íþróttakappleikjum.
Við gerð kvikmynda á samkeppnis-
markaði neyta menn aflsmunar
með öðrum hætti, þar skipta and-
legir burðir meginmáli, kunnátta
og leikni eru metnar til fjár og
frama. Þar að auki er innihaldið
mikilvægt. Það skiptir máli hvaða
sögur eru sagðar. I kvikmyndagerð
keppa konur við karla á sama velli.
Þ.e.a.s. sé þeim yfirleitt hleypt
inná.
„Réttur“ hins sterka
Við búum í þjóðfélagi þar sem
„réttur“ hins sterka ræður miklu.
Það er arfur úr frumskóginum og
hefur sína kosti, alveg eins og
„fijáls" samkeppni sem hreyfiafl í
samfélaginu. En „fijáls" sam-
keppni hefur tilhneigingu til þess
að vera ekki frjáls nema afar stutt
í einu og jafnskjótt og einhver
aðili er orðinn svo fjársterkur eða
voldugur á sínu sviði að hann
kemst í einokunaraðstöðu koma
gallarnir í ljós. Yfirburðastaðan
skapar forskot sem gerir öllum
öðrum ókleift að keppa við hann á
jafnréttisgrundvelli. Samkeppnis-
skilyrðin verða óréttlát. í íþróttum
sést þetta svo vel. Hundrað metra
hlaupararnir byija allir á sömu
sekúndu. Þar líðst ekki að einn sé
kominn 50 metra þegar hinir byija.
Fótboltalið sem hreppir meistara-
titil í ár gengur ekki að honum
vísum næsta ár. Það þarf að beij-
ast fyrir honum alveg upp á nýtt.
í íþróttum er alltaf verið að byija
upp á nýtt. Þar er það mjög skýrt
afmarkað hveijir fá að keppa við
hveija. Það fer eftir aldri, kyni,
þyngd og öðru auðmælanlegu. I
öðrum greinum mannlífsins er ekki
hægt að vega og meta manneskjur
með jafneinföldum hætti. Þess
vegna hafa öll siðuð samfélög sett
sér lög um samskipti manna, versl-
un þeirra og viðskipti og ákveðið
umferðar- og samkeppnisreglurnar
á hveiju sviði. Skattpeningum er
varið til þess að jafna skilyrðin.
Flest þjóðfélög leita að einhvers
konar réttlæti, lýðræðisþjóðfélög
leggja áherslu á að hver einstakl-
ingur fái að njóta sín. Konur og
karlar.
Konur fá smáaura
Samningurinn um afnám allrar
mismununar gegn konum og lög
um jafnrétti kynjanna eru sett til
þess að rétta við og veija hags-
muni kvenna og setja skorður við
árþúsunda drottnun og yfirráðum
karlkynsins í krafti aflsmunar.
Þeim er ætlað að breyta skilyrðun-
um, frelsa konur úr fjötrum fortíð-
ar og bæta samkeppnisstöðu þeirra
á „heilögum markaði“ nútímans.
Nútíma þar sem konur gera kvik-
myndir og konur stökkva á stöng.
Stjórn Kvikmyndasjóðs starfar
samkvæmt lögum og hefur
áreiðanlega unnið vanþakklátt
starf sitt af kostgæfni og átt fullt
í fangi með að gera upp á milli
„föstu“ kúnnanna með forskotið.
Forystumenn í íþróttahreyfingunni
leggja oft á sig mikið og fórnfúst
starf. Það breytir ekki því að báð-
ir aðilar gera sig seka um að starfa
í anda misréttis aldanna. Með út-
hlutun sinni af almannafé sýnir
stjórn Kvikmyndasjóðs að hún líti
svo á að samningurinn um afnám
allrar mismununar gegn konum
komi kvikmyndagerð ekki við.
Karlmenn munu áfram verða nær
einir um að segja okkur sínar sög-
ur með sínum hætti. Með ofurá-
herslu á mikilvægi þess að koma
Jóni Arnari Magnússyni (sem
sannarlega er frábær) til Sydney
en skeyta miður um Völu Flosa-
dóttur (er hún ekki frábær!) og
aðrar stórgóðar og stórefnilegar
íþróttakonur, m.a. í hlaupum og
sundi, sýnir íþróttaforystan að hún
lætur sér anda jafnréttislaganna í
léttu rúmi liggja.
Það er einsýni, forpokun og gróf
mismunun kynjanna að ausa millj-
ónum í strákana en telja smáaura
í stelpurnar. Þvi hljóta konur að
mótmæla.
Höfundur er rithöfundur.
Bjóða upp á 80 mismunandi
endurmenntunarnámskeið
Búnaðarskólarnir á Hólum, Hvanneyri og Reykjum
VIÐ Bændaskól-
anna á Hvanneyri,
Bændaskólann á Hól-
um og Garðyrkjuskóla
ríkisins, Reykjum í
Ölfusi hefur á undan-
förnum árum verið
rekið umfangsmikið
starf á sviði endur-
og símenntunar. Á
vorönn 1997 verða í
boði 80 mismunandi
námskeið í þessum
skólum, sem segir
best um hversu öflugt
námskeiðahaldið er.
Dæmi um námskeið
eru hrossahársvinna,
Magnús Hlynur
Hreiðarsson
fóðuröflun, loðdýrarækt, tamning
fjárhunda, bændaskógrækt og
landgræðsla og skógrækt á rýru
landi. Öll námskeiðin verða kynnt
í sérstökum fjórblöðungi sem fylg-
ir Bændablaðinu.sem kemur út í
byijun febrúar. Nánari upplýs-
ingar eru einnig gefnar af endur-
menntunarstjórum skólann. Starf-
semi búnaðarskólanna á sviði end-
urmenntunarmála felst einkum í
öflugu námskeiðahaldi en þeim er
m.a. ætlað að styrkja þátttakendur
á einstökum sviðum búskapar og
annarra atvinnu í sveitum. Þessi
starfsemi skapar lika mikilvæg
tengsl milli viðkom-
andi skóla, bænda og
annarra aðila sem að
námskeiðunum koma.
Efni námskeiðanna er
fjölbreytt og einkum
ætlað fólki í dreifbýli.
Mörg þeirra eru haldin
í samvinnu við aðrar
stofnanir. Vakin er
sérstök athygli á því
að þátttakendur á
námskeiðum ætluðum
bændum njóta fjár-
hagslegs stuðnings
Framleiðnisjóðs land-
búnaðarins, sem tekur
þátt í að greiða kostn-
að við kennslu og ferðir. Þátttak-
endur greiða sjálfir kennslugjald,
fæði og gistingu. Fjöldi þátttak-
enda á námskeiðum búnaðarskól-
anna síðustu ár hefur farið stöð-
ugt vaxandi enda er mikilvægt
fyrir einstaklinginn að hann fylg-
ist með nýjungum og geti tileinkað
sér þær eftir þörfum í okkar sí-
breytilega samfélagi. Það er því
brýn ástæða til að hvetja alla þá
sem starfa að landbúnaði á einn
eða annan hátt að sækja end-
urmenntunarnámskeið búnaðar-
skólanna og ná sér þannig í hag-
nýta þekkingu sem nýtist bæði í
leik og starfi. Námskeiðin sem
haldin eru við Garðyrkjuskóla rík-
isins á sviði skógræktar- og land-
græðslufræðslu eru haldin í sam-
vinnu við Landgræðslu ríkisins og
Skógrækt ríkisins samkvæmt þar
til gerðum samstarfssamningi.
Lögð verður sérstök áherslu á
Starfsemin skapar mik-
ilvægtengsl, segir
Magnús Hlynur Hreið-
arsson, milli viðkom-
andi skóla, bænda og
annarra hlutaðeigandi.
skógræktarnámskeið á Suðurlandi
vegna hugsanlegs átaks í skóg-
rækt í kjördæminu í tengslum við
Suðurlandsskóga. Einnig verður
boðið upp á skógræktarnámskeið
á Austurlandi og Vesturlandi og
önnur áhugaverð námskeið víða
um landið á sviði Landgræðslu- og
skógræktar.
Höfundur er
endurmenntunarsljórí.