Morgunblaðið - 07.02.1997, Síða 37
MORGUNBLAÐIÐ
of mikið fyrir ungan strákinn af
mölinni. Að verka fýl og salta í tunn-
ur er, eða réttara sagt var, hluti af
lífsstíl fólks á þessum slóðum sem
mér fannst mikið varið í að hafa
fengið að kynnast. Afi kenndi mér
að borða fýl sem er alveg sérstök
matmenning og þykir mér sá matur
mjög góður. Reyndar var hann aldr-
ei alveg sáttur við mig, hvernig ég
borðaði fuglinn. Ég gat nefnilega
aldrei látið fylluna af fuglinum inn
fyrir mínar varir. Talandi um mat
eða matarvenjur var það reyndar
fleira sem ég lærði af afa mínum
og hef síðan reynt að kenna börnum
mínum, en það er að taka lýsi reglu-
lega. Það fór ekki fram hjá neinum
sem þekktu afa að hann var óþreyt-
andi að bera hróður lýsis. Reyndar
er óhætt að segja að hann hafi sjálf-
ur verið gangandi auglýsing um
ágæti lýsis, ef í huga er haft bæði
hár aldur og góð heilsa. Bróður mín-
um vngsta, sem nú vinnur hjá Lýsi
hf., fannst hann einmitt gott dæmi
um ágæti vörunnar og lét birta heil-
síðumynd af honum í Morgunblaðinu
í auglýsingarskyni.
Ekki er hægt að minnast afa án
þess að segja frá því að hann var
mikill söngmaður. Eg leit ávallt upp
til afa og öfundaði hann af því
hversu góður hann var að syngja.
Sjálfum fannst mér gaman að syngja
þó að ég kæmist ekki með tærnar
þar sem hann hafði hælana. Tók ég
mér gjarnan stöðu rétt fyrir aftan
afa á fjölskyldumótum þegar lagið
var tekið og reyndi að herma eftir
röddinni. Hann var jafnvígur bæði á
bassa og tenór. Það er í raun stutt
síðan afi hætti að syngja og sakna
ég þess mikið að ekki skuli vera
tekið lagið á fjölskyldumótum eins
og tíðkaðist hér áður fyrr meðan afa
naut við. Hann söng í nokkrum
kirkjukórum og var lengi m.a. í
Skaftfellingakórnum.
Afi var mikill vinstri maður í póli-
tík og var hann lengst af flokksbund-
inn Framsóknarmaður. Fyrir utan
það að útvega mér ungum stráknum
vinnu á flokksskrifstofunni, sem þá
var við Hringbrautina, fórum við
saman sem sjálfboðaliðar og hjálp-
uðum til á kosningarskrifstofu
flokksins þegar kosningar voru.
Hann vissi nákvæmlega hvað var
að gerast í þjóðmálum alla sína
ævi. Það var gaman að tala við hann
um pólitík og er ég ekki frá því að
hann hafí haft ákveðin áhrif á skoð-
anir mínar í þeim efnum. Hann gerði
að minnsta kosti margar tilraunir
til þess.
Hann var hagmæltur og orti
gjarnan vísur um alþingismenn og
ráðherra. Þessar vísur vélritaði ég
gjarnan fyrir hann. Þó að afi hafi
aldrei miklað þessa hæfileika fyrir
sér þá er eitt öruggt að ég mun
gera tilraun til að taka þetta efni
saman og varðveita. Ef ég man
rétt var hann á tímibili með sér-
stakan vísnadálk í Dagblaðinu. Ef
hann orti ekki um pólitík þá orti
hann nú í seinni tíð lof eða þakkar-
rímur til starfskvenna í Lönguhlíð-
inni, en óhætt er að segja að afi
hafi verið kvensamur allt fram á
síðasta dag.
Nú í seinni tíð, eða eftir að afi
fluttu í Lönguhlíðina, heimsótti ég
hann oft eftir að vinnu lauk og
stundum um helgar og þá með börn-
in mín með mér. Það var ekki ósjald-
an þegar ég var í sunnudagsbíltúrum
með börnin mín að þau báðu mig
að fara í heimsókn til gamla afa,
eins og þau kölluðu hann.
Ég heimsótti afa í hádeginu sama
dag og hann lést, en það var ekki
sá tími sem ég kom venjulega í heim-
sókn til hans. Systir mín, sem hafði
heimsótt hann daginn áður, hringdi
til mín um kvöldið og sagði mér að
heilsu hans hefði hrakað nokkuð.
Þó að enginn viti hvenær kallið kem-
ur þykir mér samt sárt að hafa ekki
verið lengur hjá honum þennan dag
þegar yfir lauk.
Mér er sama þó það hljómi eigin-
gjarnt, en ég sakna hans sárt. Ég
trúi því að afi Villi sé kominn á
æðra tilverustig og nýtt hlutverk
hafi tekið við. Það er viðeigandi að
enda þessar hugrenningar með vísu,
en eins og áður hefur komið fram
var afi hagmæltur mjög og þess
vegna vel við hæfi. Þess vísu fann
ég á alnetinu, staddur í Nice í Frakk-
landi þegar ég skrifa þessar línur
en hér er engin íslensk Ijóðabók við
höndina. Höfundur er óþekktur og
er mér óhætt að segja að vandfund-
inn er ljóðabútur sem hefur betri
sambúð forms og efnis.
Kvðlda tekur, sest er sól,
sveimar þoka um dalinn.
Komið er heim á kvíaból
kýmar, féð og smalinn.
Vilhjálmur Guðmundsson.
Hinn 28. janúar kvaddi okkur
hljóðlega háaldraður maður, sem ég
hef átt samleið með nær óslitið um
sjötíu ár, Vilhjálmur K. Hallgrímsson
frá Felli í Mýrdal. Eru þá horfin
okkur nær öll systkinin frá Felli, sem
áttu mikið og gott samband við
móðurfólk mitt á Giljum í Mýrdal á
fyrstu áratugum aldarinnar og eins
hér í Reykjavík. Vilhjálmur batzt þó
sérstökum böndum við Gilnaheimil-
ið, því að hann kvæntist Huldu
Ragnheiði Jónsdóttur, sem var hvort
tveggja bróðurdóttir Sigríðar, móður
minnar, og uppeldissystir hennar.
Hafði Hulda verið tekin til fósturs
af ömmu sinni og afa á Giljum, þeg-
ar móðir hennar lézt árið 1905.
Dvaldist hún í góðu skjóli þeirra, þar
til hún giftist Vilhjálmi árið 1925.
Þau bjuggu fyrstu árin í Mýrdalnum,
en héldu svo til Reykjavíkur árið
1929 og dvöldust þar í allmörg ár,
og frá þeim tíma man ég þau vel.
Vilhjálmur hafði um skeið stundað
sjómennsku, eins og svo margir ung-
ir Mýrdælingar gerðu á árunum eft-
ir 1920. Hins vegar sneri hann blað-
inu alveg við á fjórða áratugnum
og tók að læra rafvirkjun hjá föður
mínum. Á sama tíma bjuggu þau
Vilhjálmur og Hulda um nokkur ár
í húsi foreldra minna á Sjafnargötu
1. Er sá tími mér um margt mjög
minnisstæður. Gestkvæmt var hjá
þeim hjónum uppi á loftinu, enda
þau bæði gestrisin með afbrigðum
og sérlega bamgóð. Naut ég þess
mjög á þeim árum og börn okkar
hjóna seinna. Vil ég nú þakka það
alveg sérstaklega, þegar Villi frá
Felli kveður okkur. Vilhjálmur var
söngmaður góður og minnist ég
þess, hversu gaman var að heyra
hann taka lagið með ýmsum söng-
vinum sínum, sem sóttu þau hjón
oft heim. Hann starfaði líka lengi í
ýmsum kórum.
Þegar Vilhjálmur hafði lokið prófi
í rafvirkjun, hélt hann til starfa á
ýmsum stöðum, og þá dvöldust þau
hjón um allmörg ár utan Reykjavík-
ur og m. a. um nokkurt skeið norð-
ur á Akureyri.
Þau fluttust svo aftur til Reykja-
víkur. Tókst þá að nýju samband
við þau hjón, enda hafði alltaf verið
mjög kært með þeim fóstursystrum.
Lengi bjuggu þau í Nóatúni 28, og
þar lézt Hulda árið 1983, nær áttræð
að aldri. Var það áreiðanlega Vil-
hjálmi mikill missir. Eftir það bjó
hann einn í íbúð sinni. Ekki var
hann þó alveg einn, því að Ragnhild-
ur, kjördóttir þeirra, og fjölskylda
hennar litu mjög til hans. Hið sama
gerði og Árni, sonur Vilhjálms, sem
er rafvirkjameistari á Húsavík, og
fjölskylda hans. Var samband Vil-
hjálms mjög náið við þessar fjöl-
skyldur, sem sýndu honum mikla
umhyggju til hinztu stundar.
Vilhjálmur var heilsuhraustur alla
ævi og þurfti því sjaldan að leita til
lækna, og ekki mun hann nema
tvisvar á ævi sinni, sem entist nær
98 ár, hafa lagzt inn á sjúkrahús.
Slíkt er mikil guðs gjöf. Fyrir all-
mörgum árum fluttist hann úr íbúð
sinni og settist að í lítilli íbúð í
Lönguhlíð 3. Þar undi hann sér vel
og hafði m.a. sér til dægraslyttingar
ýmiss konar föndurvinnu. Fórst hon-
um það mjög vel úr hendi. Þá fékkst
hann einnig við að mála landslags-
myndir og hafði mikið yndi af því.
Þetta sýnir, hversu myndvirkur hann
var í öllu því, sem hann tók sér fyr-
ir hendur og lifandi fram á hinzta
dag.
Þessum fáu orðum um horfínn
samferðamann fylgja svo að lokum
samúðarkveðjur til barna hans og
skylduliðs þeirra frá mér og fjöl-
skyldu minni.
Jón Aðalsteinn Jónsson.
FÖSTUDAGUR 7. FEBRÚAR 1997 37
MINNINGAR
PÁLL HILMAR
KOLBEINS
+ Páll Hilmar Kol-
beins fæddist í
Reylyavík 13. maí
1940. Hann lést á
Sjúkrahúsi Reykja-
víkur 31. janúar síð-
astliðinn. Foreldrar
hans voru Þorvald-
ur Kolbeins prent-
ari og ættfræðingur
í Reykjavík, f. 24.
maí 1906, d. 5. febr-
úar 1959, og Hildur
Þorsteinsdóttir Kol-
beins húsmóðir, f.
12. maí 1910, d. 13.
ágúst 1982. Systkini
Páls eru: Jóhanna, lést 14.
september 1991, Hannes, Þor-
steinn, Július, Þóra Katrín tví-
burasystir Páls, Þórey, Sigríð-
ur, Eyjólfur og Þuríður.
Hinn 6. júlí 1963 kvæntist
Páll eftirlifandi konu sinni,
Helgu Sigríði Claessen, f. 22.
ágúst 1940. Foreldrar hennar
voru Jean Emil Claessen stór-
kaupmaður í
Reykjavík, f. 11.
nóvember 1911, d.
7. ágúst 1970, og
Jóhanna Guðbjarts-
dóttir Claessen hús-
móðir, f. 26. sept-
ember 1918, d. 11.
febrúar 1982. Börn
Páls og Helgu eru:
1) Helga Kristín, f.
8. nóvember 1963,
maki hennar er
Arnar Hjaltalín og
eiga þau einn son,
Ásgeir Helga, 2)
Jóhann Emil, f. 21.
maí 1970, 3) Hilmar Örn, f. 18.
október 1976.
Páll starfaði sem rafvirlya-
meistari hjá O. Johnson og
Kaaber og Heimilistækjum alla
sína starfsævi.
Útför Páls fer fram frá Bú-
staðakirkju föstudaginn 7. febr-
úar og hefst athöfnin klukkan
13.30.
Nú er Palli bróðir farinn í ferðina
miklu. Hann brá ekki út af vanan-
um að vera alltaf skrefi á undan
mér í einu og öllu. Hann fæddist
13 mínútum á undan mér, pínulít-
ill, en ég stór og feit. Hann var á
undan mér í stafrófínu. Hann byij-
aði að ganga á undan mér. Hann
lærði að hjóla á undan mér. Hann
lærði á bíl á undan mér.
Nú þegar komið er að hinstu
kveðjustundinni hrannast minning-
ar liðinna ára upp í huga mínum.
Ljúfar minningar, sem munu ylja
mér um hjartarætur á komandi
árum. Það var oft býsna kátt í
Meðalholtinu og mikill hávaði, enda
tíu systkini sem öll reyndu samtím-
is að ná athygli mömmu og pabba.
Ætíð var Palli bróðir reiðubúinn
að koma mér til hjálpar ef ég þurfti
á athyglinni að halda, en í frum-
bernsku fannst mér hann nú stund-
um einum of leiðinlegur, þegar
hann var að stinga mig af. „Það
er af því að þú passar ekki í stráka-
leiki,“ sagði hann, „þú ert bara
stelpa." Það voru fullkomin rök í
hans huga.
En svo tóku unglingsárin við,
og við náðum bæði nokkrum
þroska. Strákaleikir viku fyrir al-
vöru lífsins, skólagöngu og öðru
er átti að gera okkur betur í stakk
búin til þess að takast á við lífíð.
Palli bróðir var ungur að árum
þegar hann ákvað að læra rafvirkj-
un, honum sóttist námið vel og lauk
meistaraprófí í faginu. Það sýnir
best hvað Palli bróðir var staðfastur
og lítið gefínn fyrir hringlandahátt,
að eftir námið hefur hann unnið hjá
sama fyrirtækinu, O. Johnson og
Kaaber, og síðan dótturfyrirtæki
þess Heimilistækjum. Forráða-
mönnum þessara fyrirtækja skal nú
þakkað fyrir þann velvilja sem Palla
og fjölskyldunni hefur verið sýndur,
eftir að hann veiktist fyrir tæpum
fímm árum.
Stærsti og mesti hamingjudagur
í lífi Palla bróður var þegar hann
kvæntist henni Helgu sinni. Helga
hefur búið honum bróður mínum
yndislegt heimili og þau voru mjög
samrýnd um að gera allt saman,
og ógleymanlegt er hvað þau voru
samtaka um að gera allt það besta
fyrir Hilmar Örn, sem er yngstur
þriggja barna þeirra, en eldri eru
Helga Kristín og Jóhann Emil.
Ekki má gleyma litla afastráknum
honum Ásgeiri Helga, sem hefur
nú misst sinn besta vin, en Palli
var mjög hreykinn af Eyjapeyjan-
um sínum.
Missir Helgu og barnanna er
óendanlega mikill, en það er hugg-
un harmi gegn að nú er Palli laus
við allar þjáningar, og meira að
segja laus við hækjuna. Palli bróð-
ir var oft harður í horn að taka
hér áður fyrr, en eftir að hann
veiktist varð hann þeim mun mýkri
Palli, og þá gat ég farið að ráðsk-
ast með hann. Eitt af því sem við
Palli bróðir tókum okkur fyrir
hendur var að reyna okkur í mál-
aralistinni. Mörg yndisleg kvöld
erum við búin að eiga með Svein-
birni Þór, listmálara, sem hefur
verið svo elskulegur að segja okkur
til. Ekki var alltaf mikið málað, en
því meir hlegið og brandarar fuku
út og suður. Ég held að vinur okk-
ar Sveinbjörn Þór hafí að hluta til
gefið Palla trúna á lífíð aftur, því
þegar hann var kominn með pens-
ilinn í höndina var eins og hann
yrði annar maður.
Undanfarin ár hefur Palli bróðir
verið í dagvistun í MS-húsinu og
líkaði honum mjög vel að vera þar,
enda fékk hann þar frábæra
umönnun og þjálfun. Þar eignaðist
hann marga góða vini sem hér með
er öllum þakkað frábært starf. Síð-
ustu dagana var Palli bróðir á gjör-
gæsludeild Sjúkrahúss Reykjavík-
ur, og þar fékk hann alveg yndis-
lega umönnun, og er hjúkrunarfólki
og læknum þakkað það mikla starf
sem þar er unnið. Ég trúi því að
Palli bróðir sé nú í góðum höndum
hjá Hönnu systur, pabba og
mömmu og fleiri góðum vinum,
kominn heill á húfí á fund drottins
allsheijar. Það er trúin á Guð og
eilíft líf, sem sefar nú sárustu sorg-
ina, en mikill er söknuðurinn eftir
mínum elskulega bróður.
Þó Palli bróðir hafí stungið mig
af núna eins og hann gerði svo oft
þegar við vorum lítil böm, þá er
vissan um að ég mun fínna hann
aftur þegar minn tími kemur, sem
gerir lífið þessa dagana aðeins létt-
bærara.
Ég hlakka til endurfundanna við
kæran bróður. Við Maggi sendum
Helgu og börnunum, tengdasyni
og dóttursyni innilegar samúðar-
kveðjur, og biðjum Guð að styrkja
ykkur í þungri sorg.
Far í friði, elsku Palli minn.
Blessuð sé minning þín.
Þóra Katrín.
Við andlát góðs vinar streyma
minningarnar fram og vil ég með
fátæklegum orðum kveðja sam-
stafsmann minn til tæplega þijátíu
ára. Árið 1964 lágu leiðir okkar
Páls H. Kolbeins saman hjá Heimil-
istækjum hf. þar sem hann vann
við viðgerðir á stærri raftækjum.
Síðar varð hann yfirmaður þjón-
ustunnar og varð samvinna okkar
mjög náin þar sem ég vann við
sölu tækjanna. Páll var mjög fær
í sínu fagi og einstaklega ljúfur í
öllum samskiptum. Samskiptahæfí-
leikar hans við fólk sýndu sig best
í að aldrei kom til erfiðleika á milli
okkar öll þessi ár, þó að stressaður
sölumaðurinn gerði miklar kröfur,
og vil ég sérstaklega þakka honum
það. Þjónusta við biluð heimilistæki
er ein kröfuharðasta þjónusta sem
veitt er, heimili með slík tæki biluð
vilja viðgerð strax. Með lipurð og
lagni var leyst úr öllum málum svo
allir gátu vel við unað. Slíkir starfs- <
menn eru ómetanlegir hveiju fyrir-
tæki.
Þegar tóm gafst til var sest nið-
ur og dægurmálin rædd, sjón-
deildarhringur hans var stór og á
öllum málum hafði hann skoðun.
Páll hafði unun af málverkum og
mikið lán var að í veikindum sínum
gat hann snúið sér að hugðarefni
sínu og farið að mála eigin mynd-
ir. Það var stoltur myndlistarmaður
er hélt sína fyrstu sýningu fyrir
tæpum tveimur árum ásamt Katr-
ínu systur sinni. Hann hafði ákveð-. ^
ið að halda aðra sýningu en því
miður náði hann ekki að sjá það
verða að veruleika. Við hjónin erum
ánægð að verk Páls skuli prýða
veggi okkar í dag.
Páll var mjög raungóður vinur
og sýndi hann það í verki. Þess
nutum við hjónin mjög er hann tók
að sér alla rafmagnsvinnu, frá
hönnun til loka, er við byggðum
hús okkar. Slíkur vinargreiði
gleymist ei.
Leiðir okkar lágu ekki mikið
saman utan vinnustaðar utan nokk-
urra veiðiferða. Þær samveru-
stundir voru góðar. Þeir sem til
þekkja vita að Páll bar hag fjöl-
skyldunnar mjög fyrir bijósti ogC
umhyggjan fyrir börnunum var
mikil. Hilmari syni sínum gaf hann
allt sitt í hans veikindum. Við hjón-
in vottum Helgu og bömunum sam-
úð okkar við fráfall Páls. Hann var
góður drengur með stórt hjarta og
kom sér alls staðar vel.
Gunnar Kr. Gunnarsson.
Kveðja frá æskuvinum
Þú hafðir fagnað með gróandi grösum
og grátið hvert blóm, sem dó.
Og þér hafði lærzt að hlusta unz hjarta
í hveijum steini sló.
Og hvemig sem syrti, í sálu þinni
lék sumarið öll sín Ijóð,
og þér fannst vorið þitt vera svo fagurt
og veröldin ljúf og góð.
Og Dauðinn þig ieiddi í höll sína heim
þar sem hvelfingin víð og blá
reis úr húmi hnígandi nætur
með hækkandi dag yfir brá.
Þar stigu draumar þíns liðna lífs
í loftinu mjúkan dans.
Og drottinn brosti, hver bæn þín var orðin
að blómum við fótskör hans.
Hann tók þig í fang sér og himnamir hófu
í hjarta þér fagnandi söng.
Og sólkerfi daganna svifu þar
um sál þína í tónanna þröng.
En þú varst sem bamið, er beygir kné
til bænar í fyrta sinn.
Það á engin orð nógu auðmjúk til,
en andvarpar: Faðir minn!
Með þessum erindum hins dáða
borgarskálds okkar, Tómasar Guð-
mundssonar, kveðjum við þig,
æskuvin okkar. Þökkum þér fyrir
áratuga vináttu, tryggð, glaðværð
og þína ljúfu glettni.
Kæri vinur, „þótt úti sé alltaf
að snjóa“, eins og við sungum svo
oft, mun seint fenna í sporin þín.
Þau verða okkur ógleymanleg. Guð
geymi þig. y*
Elsku Helga, Hilmari, Jóhanni,
Helgu Kristínu, Arnari og Ásgeiri
svo og systkinum hans og fjölskyld-
um þeirra, að ógleymdum vini hans
Ottó, sendum við okkar innilegustu
samúðarkveðjur. Guð gefí ykkur
styrk í sorginni.
Gylfi Árnason,
Stefán B. Hjaltested.
Handrit afmælis- og minningargreina
skulu vera vel frá gengin, vélrituð eða
tölvusett. Sé handrit tölvusett er æskilegt,
að disklingur fylgi útprentuninni. Auðveld-
ust er móttaka svokallaðra ASCII-skrá*,
öðru nafni DOS-textaskrár. Ritvinnslu-
kerfin Word og Wordperfect eru einnig
auðveld í úrvinnslu. Senda má greinar til
blaðsins í bréfasíma 5691115, eða á netfang
þess þess Mbl@centrum.is en nánari upp-
lýsingar þar um má lesa á heimasíðum. Það
eru vinsamleg tilmæli að lengd greina fari
ekki yfir eina örk A-4 miðað við meðallínu-
bil og hæfilega línuleng — eða 2.200 slög.
Höfundar eru beðnir að hafa skírnarnöfn
sín en ekki stuttnefni undir greinununi-5