Morgunblaðið - 20.02.1997, Blaðsíða 8

8 FIMMTUDAGUR 20. FEBRÚAR 1997
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
ÞAÐ verður ekkert mál að rífa blaðið upp, strákar. Bara að hafa nóg af klámi og
kynlífi fiska á hverri síðu. . .
Morgunblaðið/Ásdís
FULLTRÚAR bjóðenda fylgjast með því þegar tilboðin voru opnuð í Ráðhúsi Reykjavíkur síðdegis í gær.
Kaup ÚA á vinnslufiski frá Noregi
Lítið af fiski á
markaðnum
FORSVARSMENN Útgerð-
arfélags Akureyringa hf. höfðu
vonast til að fyrsti farmurinn
af ferskum fiski sem ÚA hyggst
kaupa frá Noregi kæmi til
vinnslu í frystihúsum félagsins
á Akureyri og Grenivík nk.
mánudag. Nú er ljóst að af því
verður ekki en vegna ótíðar á
Lofoten svæðinu hafa afla-
brögð þar verið með eindæm-
um léleg.
Magnús Magnússon, for-
stöðumaður framleiðslu- og
markaðssviðs ÚA, vonast til að
fyrsti farmurinn frá Noregi að
þessu sinni komi til vinnslu und-
ir lok næstu viku. ÚA tók ný-
lega norskt flutningaskip á
leigu, til að sækja fískinn til
Noregs en ekki þykir hagkvæmt
að sigla á milli landanna nema
með töluvert magn í einu.
„Vegna þess hversu aflabrögð
hafa verið léleg er mikill skortur
á físki á svæðinu og samkeppn-
in á markaðnum því harðari fyr-
ir vikið.“
Magnús var staddur í Hol-
landi í gær, þar sem hann og
fleiri forsvarsmenn íslenskra
fískvinnslu- og sölufyrirtækja
voru m.a. að skoða búnað og
tæki til frekari vinnslu hráefnis-
ins. „Það er stefna okkar að
vinna hráefnið frekar og það
hlýtur að koma að því,“ sagði
Magnús.
Hverfilsamstæða í
Nesjavallavirkjun
Lægsta
boð 76,1%
af áætlun
JAPANSKA fyrirtækið Sumitomo
Corporation átti lægsta tilboð, rúm-
lega 1,2 milljarða, í hverfilsam-
stæðu fyrir Nesjavallavirkjun. Er
það 76,1% af kostnaðaráætlun, sem
er rúmir 1,6 milljarðar.
Fjögur tilboð bárust. Mitsubishi
Corporation átti næstlægsta boð,
rúmlega 1,3 milljarða, eða 79,7%
af áætlun. Þá kom franska fyrir-
tækið GEC Alsthom, með rúmlega
1,4 milljarða og loks ítalska fyrir-
tækið Ansaldo Energia S.P.A., með
rúmlega 1,6 milljarða eða 98,8%
af kostnaðaráætlun.
Að sögn Marínós Þorsteinssonar,
skrifstofustjóra Innkaupastofnunar
Reykjavíkurborgar, verður farið
yfír tilboðin með tilboðsgjöfunum
áður en ákvörðun verður tekin.
Samband móður og barns metið
Islenskar mæð-
ur kaldlyndari
en bandarískar
VALGERÐUR
ÓLAFSDÓTTIR
VALGERÐUR Ólafs-
dóttir flytur fyrir-
Iestur í kvöld á
vegum Félags íslenskra
háskólakvenna og Kven-
stúdentafélags íslands.
Fundur þeirra hefst klukk-
an 18 í Þingholti á Hótel
Holti. Valgerður er félags-
sálfræðingur og mun fjalla
um samband móður og
barns á íslandi í saman-
burði við þetta samband í
Bandaríkjunum og Japan.
A hvaða rannsóknum
byggist lesturínn?
„Annarsvegar rannsókn
á sambaridi íslenskra
mæðra og tveggja ára
gamalla barna þeirra. Kon-
urnar voru valdar af handa-
hófi og sambandið greint
með aðstoð myndbands. Ég
hafði tvo samanburðar-
hópa, annan með banda-
rískum mæðrum og börnum og
hinn með japönskum. M.A.-verk-
efnið mitt byggist á þessari rann-
sókn.
Hinsvegar reisi ég niðurstöður
mínar á rannsókn sem hófst 1992
og stendur enn. Hún felst í við-
tölum við íslenskar mæður um
samband sitt við mæður sínar. Hér
er því um að ræða tvær ólíkar
rannsóknaraðferðir en á hinn bóg-
inn benda rannsóknarniðurstöð-
urnar í sömu átt.“
- Hverjar eru svo niðurstöðurnar?
„Það má merkja greinilega fjar-
lægð í sambandi íslenskra mæðra
gagnvart börnum sínum, sam-
kvæmt niðurstöðum mínum. Það
er eins og móðirin og barnið lifi í
tveimur ólíkum heimum og að
færri snertifletir séu á milli þeirra
en bandarískra og japanskra
mæðra og bama.“
- Hvað áttu við?
„íslenskar mæður veigra sér við
að tjá börnum sínum tilfinningar
sínar og ást, samkvæmt rannsókn-
unum, og börnin eru full efa og
spurninga um samband sitt við
þær. Það er eins og þau skilji ekki
sambandið, sem virðist einkennast
af misskildum skilaboðum. Bömin
eru óvissari um sambandið en jap-
önsku og bandarísku börnin í sam-
anburðarhópunum.
Báðar rannsóknirnar sem ég
gerði benda til að samband ís-
lenskra mæðra og barna einkenn-
ist meira af skilningsleysi og ráða-
leysi en sama samband meðal
hinna þjóðanna, þar sem samband-
ið er innilegra og áberandi hlýrra,
sérstaklega það japanska.
íslenskar mæður eru tregar til
að sýna hlýju, þær em stjórnsam-
ari en kynsystur þeirra í saman-
burðarhópunum og börnin eru
hlýðnari en a.m.k. japönsku börn-
in.
íslensku mæðurnar
sem ég tók viðtal við
um mæður sínar lýsa
margar hveijar von-
brigðum yfír sambandi
sínu við foreldra sína og segja að
það hafí skort traust. En þegar
þær ræða um samband sitt við
foreldra sína minna þær mjög á
börnin á myndböndunum.“
-Hver er ástæðan fyrir því að ís-
lenskar konur eru kaldlyndari
mæður en þær í samanburðarhóp-
unum?
„Ég leita skýringa í sögu þjóð-
arinnar, þegar foreldrar hikuðu
vegna landlægs barnadauða við að
bindast börnum sínum of sterkum
tilfínningaböndum. Þeir þurftu að
► VALGERÐUR Ólafsdóttir er
fædd áríð 1951 í Reykjavík. Hún
varð stúdent frá Menntaskólan-
um í Reykjavík árið 1971 og
meinatæknir frá Tækniskóla Is-
lands árið 1974. Eftir rannsókn-
arstörf á íslandi og í Bandarílg-
unum stundaði hún nám í sál-
fræðivið University of Chicago
og lauk prófum með M.A.-gráðu
árið 1991. Rannsóknarverkefni
hennar varum samband móður
og barns á íslandi. Hún starfaði
í þroskasálfræðideild háskólans
í Chicago þangað til hún fluttist
til Boston þar sem hún Iagði
stund á nám í Client Centered
Therapy og Focusing Therapy.
Hún flutti heim aftur síðastliðið
haust. Eiginmaður Valgerðar er
Kári Stefánsson og eiga þau
þrjú börn.
sýna æðruleysi gagnvart dauð-
anum vegna harðæris í landinu og
slæms aðbúnaðar. íslenskar mæð-
ur fínna því ekki í sögunni hina
alltumlykjandi og hlýju móður.
Fordæmið og ímyndina vantar."
- Eru þá kaldlyndar mæður ís-
lenskur veruleiki?
„Já, samkvæmt minni rann-
sókn, en ég tel tíma til kominn
að móðurhlutverkið verði endur-
skoðað því það ætti að endur-
spegla íslenskt samfélag. Við erum
föst í gamla veruleikanum um
harðbýla landið. Okkur er kannski
orðið óhætt að opna okkur og
hætta á að tjá ást okkar opin-
skátt. Við erum ekki lengur að ala
upp einstaklinga sem þurfa að lifa
af í harðbýlu landi. Aðstæðurnar
eru breyttar og það má breyta
móðurhlutverkinu og hafa um leið
áhrif á allt samfélagið."
- Hvernig á að breyta því?
„Hlutverk mitt er ekki að fínna
lausnir, heldur að
benda á með gagnrýni
hvar mætti gera betur,
og það er byijunin á
því verkefni að breyta
móðurhlutverkinu til
samræmis við nútíðina.
En rannsóknirnar koma hins-
vegar heim og saman við rannsókn
Baldurs Kristjánssonar. Nið-
urstöður hans sýndu að slysatíðni
meðal barna er mun hærri hér á
landi en í nágrannalöndunum, og
að þau njóta minni leiðsagnar en
almennt gerist í hinum vestræna
heimi.
Það bendir til að ennþá eimi
eftir af einhverri hættu, aftan úr
grárri forneskju, í sambandi ís-
lenskrar móður og barns.“
Vantar for-
dæmi fyrir
hlýrri móður