Morgunblaðið - 22.03.1997, Blaðsíða 31

MORGUNBLAÐIÐ
LAUGARDAG UR 22. MARZ 1997 31
AÐSEIMDAR GREINAR
Heilbrigðis-
þjónustan í landinu
TILEFNI þess að ég
sest niður og skrifa
þessar línur er að á síð-
ustu vikum og jafnvel
síðustu mánuðum hefur
verið mikil umræða í
gangi vegna „sparnað-
ar“ á sjúkrahúsunum á
landsbyggðinni og eins
og venjan er sýnist sitt
hverjum um fyrirhuguð
áform. Eins og háttvirt-
ur alþingismaður, Ein-
ar Oddur Kristjánsson,
sagði í sjónvarpsfrétt-
um, virðist komin hefð
á það að ef niðurskurð-
ur og sparnaður er boð-
aður í heilbrigðisþjón-
ustunni, þá er mótmælt. Að þessu
leyti er ég sammála háttvirtum þing-
manni, en ég tel að „gjörbreyta"
þurfi heilbrigðisþjónustunni hér á
landi.
Það skal tekið fram að undirrit-
aður hefur ekki neina sérþekkingu
á þessum málum og vel má vera að
þær tillögur sem hér eru settar fram
séu ekki framkvæmanlegar.
Nú skulum við aðeins horfa til
heilbrigðisþjónustunnar eins og hún
er í dag. I flestum bæjum, þar sem
eru 1.000 íbúar eða fleiri, er sjúkra-
hús, þau eru misjafnlega búin og þar
starfa misjafnlega margir, sem sagt,
það er verið að reyna að halda úti
fullkominni heilbrigðisþjónustu í
hveijum einasta smábæ á landinu.
Það segir sig alveg sjálft að þetta
er ekki framkvæmanlegt. Eitt af því
sem sagt er þessu til málsbóta er,
að það fólk sem býr á þessum stöðum
borgi alveg jafnmikið, og jafnvel
meira, til samfélagsins og við hin sem
búum á höfuðborgarsvæðinu. Vissu-
lega er þetta alveg rétt og við sem
á höfuðborgarsvæðinu búum verðum
að gera okkur grein fyrir því að rétt-
ur þeirra sem á landsbyggðinni búa
er alls ekki minni en okkar, en sá
réttur réttlætir ekki sóun á almanna-
fé (þ.e.a.s. ijármunum skattborgar-
anna) en það firrir okkur ekki þeirri
ábyrgð að það verður að tryggja
þeim sem á landsbyggðinni búa sama
öryggi í heilbrigðismálum og við hin
höfum. Það er þekkt
vandamál að ekki hafa
fengist læknar með sér-
þekkingu til þess að
vera úti á landi og komi
það til fer ungur maður
með sérfræðimenntun
út á land til þess að ná
sér í reynslu og jafnvel
fer þessi sami maður út
á land á meðan hann
er að bíða eftir því að
staða losni við stóru
sjúkrahúsin í Reykjavík.
Segja má að fólk sem
býr í bæ úti á landi búi
við „falskt öryggi", því
kannski er sjúkrahús á
staðnum, en þetta sama
sjúkrahús er hvorki búið tækjum né
mannafla (sérfræðiþekkingu og
kunnáttu) sem á þarf að halda þegar
og ef slys eða veikindi verða.
Það er þekkt vandamál,
segir Jóhann Elíasson,
að ekki hafa fengist
læknar með sérþekk-
ingu til þess að vera úti
á landi.
Þá er það fyrsta sem við spyijum
okkur að hvernig farið sé að því að
ná þessu markmiði og hvað það
komi til með að kosta okkur? Ekki
er ég með neinar „patentlausnir" á
þessu vandamáli en hugmyndir um
þetta eru til og um kostnaðinn vil
ég ekki og get ekki fjallað um hér.
í fyrsta lagi tel ég að stórefla
ætti sjúkrahúsin á höfuðborgar-
svæðinu hvað varðar húsnæði,
tækjakost, mannafla og fjölga sér-
fræðingum eða með öðrum orðum
auka og bæta .'.fkastagetu sjúkra-
stofnana á höfuðborgarsvæðinu til
muna. Jafnframt yrði unnið að því
að sjúkrahús á landsbyggðinni sam-
ræmi og jafni þá heilbrigðisþjónustu
sem þau koma til með að veita og
það verði einfaldlega ákveðið hvaða
þjónustu á að veita og fullt samræmi
verði þar á milli sjúkrahúsa á lands-
byggðinni. Vera má að margir reki
nú upp ramakvein þegar þeir lesa
þessar línur, en það verður að viður-
kennast að ekki er öllum sem í þessu
landi búa gert jafn hátt undir höfði
hvað varðar heilbrigðisþjónustuna í
dag. Að mínu áliti verður aldrei
hægt að laga þessi mál alveg, en
eins og staðan er í dag tel ég að
það sé hægt að auka öryggi þeirra
sem á landsbyggðinni búa.
Tel ég að útbúa eigi öll lands-
byggðarsjúkrahúsin þannig að þau
hafi góða aðstöðu og þjónustu fyrir
þyrlu. Fullkomin björgunarþyrla ætti
að vera staðsett í hveijum lands-
fjórðungi, t.d. í Reykjavík (þar sem
er reyndar nú þegar staðsett full-
komin þyrla og þjónusta í kringum
hana), á ísafirði, Akureyri og Egils-
stöðum. Hver þessara þyrlna þjónaði
sínum landsfjórðungi og miðunum.
Á landsbyggðarsjúkrahúsunum
yrði svo fólk sem væri sérþjálfað í
að búa sjúklinga til flutnings. Þann-
ig væri það tryggt að sjúklingurinn
kæmist á sem skemmstum tíma í
þá meðferð sem hann þarf á að
halda. Því það hefur verið reynsla
undanfarinna ára að erfiðustu og
alvarlegustu tilfelli, t.d. slysadeildar,
hafa komið af landsbyggðinni og það
að þessi tilfelli hafa verið þetta erfið
er fyrst og fremst vegna þess að of
langur tími hefur liðið þar til viðkom-
andi aðili (sjúklingur) hefur fengið
þá meðferð sem hann hefur þurft.
Ekki er til staðar sú þekking, reynsla
og tækjakostur sem á þarf að halda
á landsbyggðarsjúkrahúsunum.
Eins og staðan er í dag er hægt
að áætla að þeir sem á Iandsbyggð-
inni búa hafi mun minni líkur á því
að að ná fullum bata vegna slyss eða
sjúkdóma en þeir sem á höfuðborgar-
svæðinu búa. Hlýtur það öllum að
vera ljóst að það verður að breyta
og lagfæra í heilbrigðisþjonustunni.
Langt mál væri hægt að gera úr
þessu en hér læt ég staðar numið í
bili.
Höfundur er framkvæmdastjóri.
Jóhann
Elíasson
Siggi dipló
Athugasemd frá Jóni Steinari
Gunnlaugssyni hrl.
MORGUNBLAÐINU hefur bor-
izt svohljóðandi yfirlýsing frá
Jóni Steinari Gunnlaugssyni
hæstaréttarlögmanni, þar sem
hann skorar á Alþingi að breyta
lögum um leigubílaakstur:
„Þessa dagana eru fluttar af
því fréttir að ákæruvald fari fram
með málatilbúnað gegn öldruðum
leigubílstjóra fyrir þá sök að hann
skuli ekki vilja hætta að vinna.
Hann er kallaður Siggi dipló.
Þessi heiðursmaður mun vera
orðinn 76 ára gamall. Það er
búið að setja lög í landinu um
að slíkir menn skuli sviptir rétt-
indum til að stunda atvinnu sína
sem leigubílstjórar hvað sem líði
heilsuhögum þeirra og hæfni til
að aka.
Samkvæmt heimild í almenn-
um umferðarlögum hafa verið
settar reglur um að þeir sem orðn-
ir eru 70 ára geti ekki fengið
framlengt ökuleyfi sitt nema um
takmarkaðan tíma í senn. Til að
fá slíka framlengingu þurfa þeir
að undirgangast læknisskoðun og
framvísa vottorði um heilsufar
sitt. Er þetta ekki nóg? Af hveiju
má Siggi dipló ekki keyra leigu-
bíl áfram ef hann uppfyllir þessi
almennu skilyrði og hefur gilt
ökuleyfi upp á vasann?
Það er vegna þess að öflugur
þrýstihópur „Frama“-potara hef-
ur fengið löggjafarsamkunduna
til að setja lagafyrirmæli um að
svipta skuli leigubílstjóra at-
vinnuleyfinu við tiltekinn aldur.
Þetta er gert til þess að leyfi losni
fyrir aðra yngri. Undan þessu
lætur samkundan, enda jafnan
höll undir þrýstihópana sem hæst
láta hveiju sinni. Niðurstaðan er
sú, að daginn sem Siggi dipló
missir leyfið til að vinna við leigu-
akstur, getur hann tekið til við
að drepa tímann með því að fara
út og keyra bílinn, sem hann má
ekki lengur aka sem leigubíl.
Eftir stendur sú siðferðilega
spurning hvaðan handhöfum rík-
isvalds komi heimildin til að
svipta stoltan og virðulegan
mann við fulla heilsu og andlegt
atgervi heimildinni til að halda
áfram að vinna? Kannski jafn-
gildir hún heimildinni til að halda
áfram að lifa og vera maður. Ég
skora á alþingismenn að breyta
lögum og afnema þessar ómann-
úðlegu reglur. Sérstaklega vegna
þess að þær þjóna engum skyn-
samlegum tilgangi. Siggi dipló á
skilið að fá að halda áfram að
vinna meðan heilsa hans endist
honum.“

Bæjarhrauni 14, Hafnarfirði
Sími 565 3900
Kr. 49am
Frábær listi fullur af glæsilegum vorfatnaði
Afgreiðslutimi frá aðeins 3 dögum!
Silkiblóm
Páskakrusi
Páskakrusi
Páskaliljur
Afgreiðslutími
Mán.-föstud. 10:00-18:30
Laugardag: 10:00-17:00
Sunnudag: 13:00-17:00