Morgunblaðið - 22.03.1997, Blaðsíða 42

42 LAUGARDAGUR 22. MARZ 1997
MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ
INGVAR RAGNAR
ING VARSSON
+ Ing-var Ragnar
Ingvarsson var
fæddur á Spóastöð-
um í Biskupstungu-
m 31. mars 1918.
Hann lést á heimili
sínu, Bergholti í
Biskupstungum,
hinn 12. mars síð-
astliðinn.
Foreldrar hans
voru Jónína Ragn-
heiður Krisljáns-
dóttir, f. 30.8. 1890,
d. 26.12. 1974, og
Ingvar Jóhannsson,
f. 11.3.1897, d.23.4.
1983. Ingvar Ragnar var elstur
þrettán systkina frá Hvítár-
bakka (áður Halakoti) í Bisk-
upstungum þeirra sem upp
komust, eitt barnanna dó við
fæðingu. Hin systk-
inin eru: Ingigerð-
ur, f. 23.8. 1920,
Einar, f. 19.9. 1921,
Kristinn, f. 24.11.
1922, Jóhanna Vil-
borg, f. 15.4. 1924,
Kormákur, f. 7.3.
1926, Hörður, f. 3.6.
1927, d. 20.3. 1986,
Hárlaugur, f. 14.6.
1928, Ragnhildur,
f. 13.8. 1929, Guð-
rún, f. 26.2. 1932,
Elín, f. 9.5. 1933,
Sumarliði Guðni, f.
22.6. 1934, og
Haukur, f. 11.10. 1935.
Útför Ingvars Ragnars fer
fram frá Skáiholtskirkju í dag
og hefst athöfnin klukkan 14.
Jarðsett verður í Bræðratungu.
Ingi mágur minn frá Hvítár-
bakka er dáinn. Hann lagðist til
svefns að kvöldi þriðjudagsins 11.
mars sl. og vaknaði ekki aftur til
þessa lífs.
Með þessum góða dreng er fall-
inn hugljúfur vinur og samferða-
maður sem margir munu minnast,
bæði sveitungar og aðrir.
Ingi bjó alla tíð í foreldrahúsum
á Hvítárbakka, fyrst með foreldrum
sínum og síðar í sambýli við Hauk
bróður sinn.
Árið 1989 fluttu þeir bræður í
íbúðir aldraðra í Bergholti í Bisk-
upstungum, þar sem þeir hafa búið
síðan í farsælu sambýli við góða
vini og sveitunga. Ingi var frum-
burður foreldra sinna og ekki fór
á milli mála að á honum hvíldu
mikil og erfið störf allt frá barn-
æsku, auk þess að vera fyrirmynd
og stuðningsaðili yngri systkina
sinna. Á yngri árum dvaldi hann
tíma og tíma í vinnumennsku til
sjávar og sveita, meðal annars að
Guðlaugsstöðum í Húnaþingi og á
Hrafnkelsstöðum í Hrunamanna-
hreppi.
Ingi átti líka ófá handtökin til
hjálpar sveitungum sínum í bygg-
ingavinnu og við önnur störf. Hann
kvæntist aldrei og svo var raunar
einnig um yngsta bróður hans,
Hauk. Nú þegar Ingi er allur er
missirinn sárastur fyrir Hauk, en
þakklæti öðrum aðstandendum of-
arlega í huga fyrir dæmafáa um-
hyggjusemi Inga í garð bróður síns
alla tíð.
Á langri starfsævi eignaðist Ingi
á Hvítárbakka marga góða vini og
kunningja enda var hann óvenju
greiðvikinn og hjálpfús og alltaf
reiðubúinn að rétta öðrum hjálpar-
hönd. Ingi var glaðvær og söng-
maður góður eins og hann átti kyn
til. Hvar sem hann fór, hvort sem
var í fjallferðum, í öðrum ferðalög-
um eða á samkomum og vinafund-
um, var hann leiðandi í almennum
söng, með miklum tilþrifum og
næmi sem honum einum var lagið.
Inga á Hvítárbakka mun verða
minnst sem eins af dugmestu fjall-
mönnum Tungnamanna. Um árabil
var hann fastur liðsmaður í þriðju-
ieit á afréttinum og reyndi þá oft
á ratvísi og karlmennsku leitar-
manna í misjöfnum veðrum seint
að hausti. Mér segir svo hugur um,
að margt ungmennið muni minnast
hans frá þessum fjallferðum, sem
góðs vinar og skemmtilegs félaga.
Fræðandi og eðlisglaður, gerandi
Handrit afmælis- og minningargreina
skulu vera vel frá gengin, vélrituð eða
tölvusett. Sé handrit tölvusett er æskilegt,
að disklingur fylgi útprentuninni. Auðveld-
ust er móttaka svokallaðra ASCII-skráa,
öðru nafni DOS-textaskrár. Ritvinnslu-
kerfin Word og Wordperfect eru einnig
auðveld í úrvinnslu. Senda má greinar tii
blaðsins í bréfasíma 5691115, eða á netfang
þess þess Mbl@centrum.is en nánari upp-
lýsingar þar um má lesa á heimasiðum. Það
eru vinsamleg tilmæli að lengd greina fari
ekki yfir eina örk A-4 miðað við meðallínu-
bil og hæfilega línuleng — eða 2.200 slög.
Höfundar eru beðnir að hafa skírnarnöfn
sín en ekki stuttnefni undir greinunum.
að gamni sínu, syngjandi sæll og
glaður í þeim fjallasal sem hann
unni og þekkti svo vel.
Við hjónin áttum þess kost, að
fara með þeim bræðrum Inga og
Hauki í ógleymanlega fræðslu- og
skemmtiferð um Tungnamannaaf-
rétt sumarið 1995 í sól og blíðu.
Þá rifjaði Ingi upp margar
skemmtilegar sögur og frásagnir
úr fjallferðum og tengdi þær ýms-
um stöðum, kennileitum og örnefn-
um á afréttinum.
Við sem þekktum Inga best viss-
um að hann var mikill tilfínninga-
maður og lagði mikið upp úr já-
kvæðum viðhorfum fólks og góð-
vild hvers til annars. Þessi eigin-
leiki hans kom m.a. fram í ein-
lægri umhyggju hans fyrir velferð
bróður síns sem áður getur, skyld-
menna sinna og annarra vina. Ingi
kom oft fram opinberlega í söng
og nú undir það síðasta starfaði
hann í Skálholtskirkjukórnum.
Hann hafði yndi af hestamennsku
og eignaðist marga góða vini á
þeim vettvangi.
Þá er ótalin þátttaka þeirra
bræðra í félagsstarfi eldri borgara
í Biskupstungum og raunar á Suð-
urlandi. í sameiginlegum skemmti-
ferðum sunnlenskra eldri borgara
tóku þeir virkan þátt um árabil,
og eignuðust þar marga trausta
og góða vini, sem minnast þeirra
með ánægju og þökk. Þegar Ingi
hélt upp á 70 ára afmæli sitt í
Aratungu fyrir nokkrum árum,
kom það best í Ijós hversu vinsæll
hann var og vinmargur.
Þar var saman komið fólk á
ýmsum aldri, sveitungar og aðrir
sem hylltu góðan dreng, sem þeir
töldu að hefði haft svo mikið að
gefa samferðafólki sínu. Ingi naut
þessarar stundar og þakkaði fyrir
sig með bráðsnjallri ræðu blaða-
laust, þar sem hann sannfærði vini
sína um að hann væri hamingju-
samur maður og sáttur við lífshlaup
sitt. Það duldist þó engum að það
sem uppúr stóð í minningunni voru
samferðamennirnir í hinum fjöl-
mörgu afréttarferðum Tungna-
manna um áratuga skeið.
Dvölin í Bergholti í Reykholts-
hverfi var honum líka að skapi.
Hann naut sín þar til fulls í hópi
afburða góðra sambýlismanna,
vina og góðra sveitunga. Hann mat
það líka mikils að vera á þessum
stað þar sem mannlífið blómstraði
og herya mátti æðarslög þess
samfélags sem hann hafði búið í
allan sinn aldur.
Aldrei heyrði ég Inga mág minn
fella hnjóðsyrði um nokkurn mann.
Hann var traustur vinur vina sinna
og trúði þeim fyrir hugrenningum
sínum um menn og málefni. Hann
fylgdist vel með til hinstu stundar
og var vel lesinn. Þegar kallið kom,
var hann farinn að huga að og
undirbúa þátttöku sína í fyrirhug-
uðu ættarmóti Hvítárbakkafjöl-
skyldunnar að vori. Þar verður nú
skarð fyrir skildi.
Tveir af bræðrunum átta úr
systkinahópnum stóra hafa nú
kvatt þennan heim, þ.e.a.s. Ingi og
Hörður bróðir hans. Ég þori að
fullyrða að á enga sé hallað, þótt
þeir bræður verði í minningunni
taldir með þeim fremstu í hópi
söngvina á Suðurlandi á undan-
förnum árum. Ekki er að efa að
ættarmótið í vor verður mikil
söngveisla og á þann veg verði
Hvítárbakkahjónanna líka best
minnst og þeirra afkomenda. Lífíð
heldur áfram þrátt fyrir ýmis
ótímabær og óvænt þáttaskil í lífi
okkar.
Að heilsa og kveðjast er lífsins
saga, sagði Ingi mágur minn stund-
um og ég veit að það væri í anda
hans og honum best að skapi að
við færum nú að hlakka til ættar-
mótsins og það skulum við gera.
Ég hafði raunar séð hann í anda
standandi á tröppunum í Aratungu
14. júní í vor og stjórnandi almenn-
um söng og okkur öll „Syngjandi
sólskin í bæinn og sumarið til okk-
ar heim“.
Blessuð sé minning góðs vinar.
Við Hildur óskum Hauki velfarn-
aðar um ókomin ár og aðstandend-
um öllum guðs blessunar.
Hafstelnn Þorvaldsson.
Við lát Ingvars eða Inga eins
og hann var oftast kallaður koma
upp í hugann löngu liðnir dagar.
Þegar ég var að alast upp í Tungu-
hverfinu var Ingi orðinn fulltíða
maður. Tunguhverfíð var í þá daga
frekar einangrað pláss, óbrúuð jök-
ulvötn til beggja handa. Þarna
standa nokkrir bæir í sama túninu
og bjó þar hver að sínu eins og
annars staðar en samvinna var þó
um marga hluti. Það var skipst á
að flytja mjólkina í veg fyrir
mjólkurbílinn út yfir Fljót á Króks-
feiju. Smalamennskur allar sam-
eiginlegar og lagði þá hver til eins
og hann hafði getu og bolmagn
til. Ekki man ég annað en að allt
væri gert á jafnréttisgrundvelli og
ekki fárast í því þó einhver legði
til meira eða minna í það sinnið,
þá var reiknað með því að það jafn-
aðist næst. Sá sem elst upp við
slíkar aðstæður býr að því alla ævi.
í þessu samfélagi ólst Ingi upp
frá því hann var á sjöunda ári er
hann fluttist með foreldrum sínum
í Tunguhverfið og átti síðan eftir
að vera þar mestan hluta ævi sinn-
ar eða þar til þeir bræður Haukur
og hann fluttu í Reykholtshverfíð
fyrir nokkrum árum. Þótt þeir
væru fluttir þangað var það ósjald-
an sem Ingi fór að hjálpa til á
bæjunum í Hverfinu. Éinkanlega
var það í fjárstússi á haustin sem
hann var fús til að rétta hjálpar-
hönd enda þörfin oft brýn.
Ingi mun eins og aðrir ungir
menn fljótlega hafa farið að fara
til fjalls á haustin. Við minnumst
hans samt best sem eftirleitarfor-
ingja en því starfi gegndi hann
áratugum saman. Var hann vel lið-
inn og farsæll í því starfi eins og
annars staðar enda úrræðagóður
og fljótur til ef á þurfti að halda.
Ein fyrsta stórveisla sem ég man
eftir að hafa setið var þegar Ingi
varð þrítugur. Þá fengum við
krakkarnir að vera með og þótti
mikið til koma. Þar var eins og
alls staðar þar sem Ingi var í gleð-
skap tekið lagið, enda söngmaður
góður og söng í, að ég held, öllum
kórum sem starfað hafa í Tungun-
um. Varla brást að hann byijaði á
réttum tóni og þótti illt ef „lagið
féll“ er á leið sönginn sem vel get-
ur hent þegar ekki er um undirleik
að ræða.
Ingi átti alla tíð góða reiðhesta
og hafði yndi af þeim. Minnist kon-
an mín, Renata, þess er hún fyrst
kom til landsins að Ingi kom ríð-
andi í hlað í Bræðratungu með tvo
til reiðar. Áður en hún vissi af var
hún komin á bak á þeim Skjótta,
riðið, eins og ekkert væri sjálfsagð-
ara í einum fleng út að Króki.
Voru þar þegnar veitingar, tekið
lagið og þar með kennt óreyndri
erlendri „stórborgarstúlku“ hvað
sveitalífið hefur upp á að bjóða og
hvað það væri sem skipti máli til
að yfírbuga einmanaleik og tungu-
málaörðugleika: Þar ber hæst
mannleg samskipti, söng og hesta-
mennsku. Allar götur síðan höfum
við sungið saman í Skálholtskórn-
um og víðar og ævinlega haft
ánægju af.
Síðast þegar við sungum við
jarðarför eins sveitunga okkar varð
Inga að orði: „Hér stöndum við enn
og munum líklegast standa og
syngja yfir sveitungum okkar á
meðan ævin endist." En nú er Ingi
allur og við minnumst hans sem
góðs drengs og frábærs félaga.
Blessuð sé minning hans.
Renata og Gunnlaugur.
Elsku Ingi, það væri ekki í þínum
anda að mæra þig með einhveiju
væli en það átti vissulega vel við
hversu hljóðlega þú kvaddir þennan
heim og lagðir af stað til nýrra
heimkynna:
Ferð þín er hafín.
Fjarlægjast heimatún.
Nú fylgir þú vötnum
sem falla til nýrra staða
og sjónhringar nýir
sindra þér fyrir augum.
(H.P.)
Ég veit ósköp vel að hver verður
að fylgja sínu kalli þegar það kem-
ur en þú varst bara svo góður karl
að ég hefði alveg viljað hafa þig
hérna aðeins lengur. Þegar ég
hugsa til þín á þessari kveðjustund
þá er það af einhveijum ástæðum
á þessa leið: Það er söngur, jarm-
ur, hófatök og köll. Þú situr á hest-
baki í regnstakk og smellir svipu
snöggt í stígvélið. Röddin er hörð
en hláturinn snöggur og glettinn.
Það er lykt af blautri ull og sveitt-
um hestum. Þannig er gott að
muna þig.
Ég sakna þess að fá ekki að
syngja með þér oftar, en sú tilfinn-
ing sem fylgir því að „syngja með
gömlu sveitakörlunum“ er alveg
einstök. Það er eitthvað óáþreifan-
legt, sjaldgæft og notalegt. Þú
varst ekki af þeirri kynslóð sem
hrópar tilfinningar sínar á torgum
úti en þú kunnir þeim mun betur
að koma þeim til skila á annan
hátt: Faðmlag þitt var fast en hlýtt
og klappið sem fylgdi á öxlina var
þitt sérkenni. Þegar ég heimsótti
þig á sjúkrahúsið þá sá ég í augum
þínum og fann í snertingunni hvað
þér þótti vænt um að ég liti til þín.
Það þurfti engin orð til að skilja
það. Og þú kunnir að meta litlu
hlutina og gleymdir aldrei að þakka
okkur Melkorku fyrir jólakortin.
Þegar ég var stelpa varstu óijúf-
anlegur partur af Hvítárbakka og
ég finn enn fyrir andrúmsloftinu
þar: Hollningunni sem ríkti í stof-
unni þegar þið feðgarnir lögðuð
ykkur undir veðurfréttunum. Og í
seinni tíð tilheyrðir þú „körlunum
í Bergholti". Þar er líka alveg sér-
stök stemmning. Nú er einum
færra en viðbrigðin eru mest fyrir
Hauk sem hugsaði svo vel um þig.
Hann hlustaði meira að segja eftir
þér á nóttunni þegar heilsu þinni
fór að hraka. Það er líka missir að
þér í Ásakoti og Bræðratungu en
ykkur Hauki hefur svo sannarlega
ekki verið úthýst af gömlu ná-
grönnunum. Það er dýrmætt að fá
að taka áfram þátt í sauðburði,
rúningi og öðrum störfum.
Það er gott að hafa átt þig fyrir
frænda og ég kveð þig með gleði
og hlýju. Ég er þess fullviss að
amma og afi hafa tekið vel á móti
þér og Hörður hefur vafalítið fagn-
að bróður með opnum faðmi. Best
gæti ég trúað að hann hafí leitt
undir þig flugviljugan fák og þeyst
með þig til nýrra heimkynna. Ekki
er ólíklegt að hraustlega hafí verið
sungið á einhveijum áningarstaðn-
um.
Vorið er á næsta leiti hérna hjá
okkur og ég er sannfærð um að
það verður ekki síðra þarna hjá
ykkur:
Lambféð á gljúpu túni, ernir á heiðum
svanir á engi, hrafnar í blautum högum
hneggjandi stóð sem öslar mýrasund
tekur á rás og þýtur, bylgjast í breiðum.
(H.P.)
Elsku Haukur, missir þinn er
mestur, en ég veit þú stendur það
af þér eins og aðrar hryðjur. Það
er leit að slíkri tryggð og natni sem
þú sýndir í samvistum ykkar
bræðra. Auðvitað var stundum ver-
ið að kýtast en það gefur minning-
unum bara meira gildi.
Þín frænka,
Kristín Heiða frá Austurhlíð.
Einn kaldan vetrarmorgun
hringir síminn: „Hann Ingi dó í
nótt.“ Hann Ingi, sem söng bassann
í öllum lögunum á árshátíð hesta-
manna fyrir tveimur dögum. „Hvað
er svo glatt“ og „Nóttin vart mun
verða löng“ og öll hin lögin, sem
Tungnamenn eru vanir að syngja
saman, bæði í réttum og við önnur
góð tækifæri. En svona er lífið,
„Líf mannlegt endar skjótt“, eins
og segir í sálminum góða. Að vísu
var aldurinn nokkuð hár, fæddur
31. mars 1918, elstur 13 barna
þeirra Jónínu R. Kristjánsdóttur og
Ingvars Jóhannssonar. Ekki fór það
ár mjúkum höndum um íslendinga
með sínum hörmungum. Eldgos,
einn mesti frostavetur sem komið-
hefur, og þar að auki spánska veik-
in, sem dró fjölda þeirra til dauða.
Ingi var þá á fyrsta aldursári og
veiktist illa, en hafði sigur í barátt-
unni. „Þá var ég rétt dauður,“ sagði
hann stundum á sinn sérstaka hátt.
En eftir það má segja að honum
hafí ekki orðið misdægurt þangað
til á síðasta ári.
Ingi var þeirrar gerðar að hann
þótti sjálfsagður í afmælum og við
önnur tækifæri þar sem meiningin
var að syngja. Oftast var hann í
miðjum hópnum, sló taktinn með
krepptum hnefa og augun lokuð,
þá var fyrst gaman. Illa þoldi hann
falskan söng og gretti sig þá stund-
um ósjálfrátt. Hann söng þar fyrir
utan í karlakór, sem ungur maður,
og einnig í Skálholtskórnum frá
stofnun hans til dauðadags.
Skemmtilegur var hann og fyndinn,
án þess að vita af því, sannkallaður
gleðigjafí. Þegar hann hætti að
fara á fjall þótti öllum mikið vanta.
Voru sumir fjallmanna eins og
vængbrotnir að hafa hann ekki til
að glettast við og syngja með.
Hjálpsamur var hann með af-
brigðum og notalegur á heimili,
ekki síst með börnum, enda hænd-
ust þau að honum. Gömul minning
kemur upp í hugann: Húsbóndinn
víðsfjarri í vinnu, Ingi að hjálpa
húsfreyju að taka upp kartöflur,
en hún langt gengin með. Ekki
vildi hún hætta fyrr en allt væri
upp tekið. „Það er nú ekki svo
slæmt þó eitthvað verði eftir, en
hitt er öllu verra ef þú átt barnið
hérna úti í garði, væna mín.“ End-
urgjald mátti ekki nefna enda vann
hann mikið öðrum en sjálfum sér
alla tíð.
Hesta átti hann oft ágæta og
hafði gaman af, enda nauðsynlegir
í þær fjölmörgu fjallferðir sem hann
fór. Lengi hafði hann þann sið að
koma ríðandi í heimsókn á afmælis-
daginn sinn og var þá ekki farið
fetið. Haukur bróðir hans var að
sjálfsögðu með í ferð. Eins og allir
vita, sem til þekkja, var ekki hægt
að nefna annan án þess að hinn
fylgdi með, svo samrýndir og sam-
hentir voru þeir. Sá elsti og yngsti
af þrettán barna hópi. Mættu
margir taka sér það samkomulag
til fyrirmyndar. „Við rifumst aldr-
ei,“ sagði Haukur að bróður sínum
látnum.
Mörg orðatiltæki og tilsvör Inga
munu lifa áfram meðal þeirra sem
þekktu hann best. En fyrst og
fremst mun hans verða minnst sem
góðs og skemmtilegs manns. Hann
var einn af þessum sérstöku Islend-
ingum, sem vonandi halda áfram
að vera til. Mestur er missir Hauks,
þó allir sakni hans mjög, guð styrki
hann. Það er huggun harmi gegn
að hann fékk hægt andlát eins og
hann óskaði sér. Að lokum viljum
við þakka fyrir öll árin, sem við
fengum að vera Inga samferða.
Megi hann hvíla í friði.
Hárlaugur og fjölskylda.