Morgunblaðið - 02.04.1997, Blaðsíða 28

28 MIÐVIKUDAGUR 2. APRÍL 1997
MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
„Eg sakna æðisins heima“
Elísabet Rónaldsdóttir vinnur við kvik-
myndaklippingar í Kaupmannahöfn og hefur
hlotið góðar viðtökur á þeim vettvangi.
Sigrún Davíðsdóttir ræddi við hana um
starf klipparans og muninn á því að
starfa á íslandi og í Danmörku.
HÚN kom út til Kaupmannahafnar
til að klippa barnamynd hjá Nord-
isk Film og bjóst ekki við að hafa
vinnu nema þá mánuði sem vinnan
tæki, svo hún kom sér fyrir í Sví-
þjóð þar sem foreldrar hennar búa.
Síðan eru liðin tvö ár og Elísabet
Rónaldsdóttir hefur haft meira en
nóg að gera síðan við klippingar.
Hún býr enn í Málmey og fer því
á milli með flugbátnum eða feij-
unni, þegar ekki viðrar fyrir flug-
bátinn eins og gerðist I frostakafl-
anum í fyrra.
Elísabet stýrir klippingum sjón-
varpsfréttanna á TV3 og er í þeirri
góðu aðstöðu þar að geta fengið
frí til að sinna öðrum verkefnum.
Eitt þeirra var klipping á heimilda-
myndinni „Bandleader", sem fjallar
um dönsku hljómsveitina New
Jungle Orchestra og hinn einstaka
stjórnanda hennar Peter Dorge,
sem kom fram ájasshátíðinn Rúrek
við mikinn fögnuð. Það vildi reynd-
ar svo til að hluti myndarinnar var
tekinn á íslandi en það vissi hún
ekki fyrr en hún sá upptökur frá
Bláa lóninu. Fyrir það starf hlaut
hún mikið hrós.
í Berlingske Tidende varði Kjeld
Frandsen mestum hluta umsagnar
sinnar til að hrósa klippingu Elísa-
betar. Það gerist annars örsjaldan
að klipping fái nokkra athygli í
umsögn og ekki var verra að
Frandsen er einn virtasti kvik-
myndagagnrýnandi Dana. Og frá
dönsku kvikmyndastofnuninni, sem
fjármagnaði myndina, fékk hún
bréf, þar sem henni var þakkað
gott starf. Og það eru einmitt heim-
ildamyndir sem hún hefur mest
gaman af að klippa, segir hún.
í starf á fölskum
forsendum
Elísabet flutti til Suður-Svíþjóð-
ar með foreldrum sínum á mennta-
skólaárunum, var um skeið í skóla
þar, en á íslenska vísu mátti hún
ekkert vera að því, heldur fiutti
heim til að fara að búa með kærast-
anum og eignast barn. Hún lauk
stúdentsprófi frá Kvennaskólanum
og vann á skrifstofu skattrann-
sóknarstjóra, þegar hún sá auglýs-
ingu frá kvikmyndafyrirtækinu
Sýn hf. eftir símastúlku sem ekki
reykti. Á þeim forsendum réð
Hjálmtýr Heiðdal, framkvæmda-
stjóri Sýnar, hana. Þetta með reyk-
ingarnar var nú ekki alveg sann-
leikanum samkvæmt, því Elísabet
reykti, en vinnuna fékk hún.
Einhvern veginn hætti hún svo
að svara í símann, en fór í önnur
störf hjá fyrirtækinu og það kveikti
í henni löngun til að læra eitthvað
tengt kvikmyndagerð.
Fyrir hvatningu Hjálmtýs og
Sýnar varð það ofan á að Elísabet
fór á International Film School í
London. Hjálmtýr studdi hana með
því að greiða fyrir hana farið út
og sú hvatning var ómetanleg, seg-
ir Elísabet. Á þessum skóla hafa
flestir íslendingar, menntaðir í
London, lært og þar einbeitti hún
sér að kvikmyndatöku. Eftir þijú
ár í London ákvað Elísabet að halda
heim á leið og fara að vinna þar.
Á íslandi er kýlt á það -
í Danmörku er fundað
Á íslandi vann hún svo í nokkur
ár, vann við auglýsingakvikmyndir
og allt, sem hún komst í tæri við.
Vann úr sér lifrina, ségir hún, „því
þannig vinna íslendingar. Það er
gott að vinna í Kaupmannahöfn,
en ég sakna æðisins heima. Ef ég
sit enn við vinnu kl. 18.30 líta
Danimir undrandi á mig og spyija
hvort ég ætli ekki að fara að fara
heim. Heima datt andlitið af fólki,
ef maður stóð upp til að fara heim
kl. 22.30.“
Það hefur heldur ekki farið fram-
hjá Elísabetu að Danir leggja mikla
vinnu í undirbúning allra fram-
kvæmda. „Heima er alltaf auðvelt
að leysa málin. Það er alveg sama
þó að efnahagskerfi hrynji, snjó-
fljóð falli eða geimverur skjóti upp
kollinum; íslendingar vinna alltaf.
Það kom kannski einhver hlaupandi
til mín um kvöld með stafla af spól-
um, sagðist vera búinn að selja
sjónvarpinu myndina, en hefði bara
gleymt að myndinni ætti að skila
á morgun og nú þyrfti að klippa
hana.
Danir halda hins vegar enda-
lausa fundi, fyrst áður en verkið
hefst og svo til að sjá hvernig því
miðar. Og loks þegar allt er búið
og maður heldur að maður sé laus
þarf að halda fund til að athuga
hvemig til hafi tekist. Og alltaf er
boðið upp á bjór, rauðvín, brauð
og osta með, sem vísast er ástæðan
fyrir fundahöldunum, en þetta er
vissulega huggulegt.“
Um þessar mundir er hún að
vinna fyrir Cosmo Film, sem heldur
upp á fjögurra ára afmæli um þess-
ar mundir. Þar er hún að klippa
heimildamynd, sem Klaus Kjeldsen
hefur gert. Efni myndarinnar eru
samskipti í skóla. Dönsk fræðslulög
byggja að miklum hluta á uppeldis-
fræði og í myndinni er reynt að
athuga hvernig sú krafa að nem-
endur vinni sjálfstætt kemur út í
skólastarfinu. í myndinni hugar
Kjeldsen að skólabekk, samskiptum
innan hans, við kennarana og kenn-
aranna á milli. Myndin er styrkt
af Egmont sjóðnum og Kvikmynda-
stofnun ríkisins.
Viðvarandi
panikástand
En lífið á einkasjónvarpsstöðinni
getur líka gengið hratt fyrir sig
og Elísabet nýtur starfsins við
klippingu sjónvarpsfréttanna alveg
í botn.
„Þar lærist að vinna fljótt og
hugsa hratt, því fréttirnar eru unn-
ar í nokkurs konar viðvarandi
panikástandi." i upphafi var hún
ráðin á TV3 til afleysinga í þrjár
vikur, en nú hefur hún verið þar í
tvö ár og hefur þá góðu aðstöðu
að hafa fast athvarf, en frí þegar
skemmtileg verkefni bjóðast og
hingað til hafa það verið nokkrar
heimildamyndir, sem hún er hæst-
ánægð með.
Á íslandi klippti hún meðal ann-
ars heimildamynd um Dag Sigurð-
arson skáld. Hið skemmtilega við
heimildamyndir eru að hennar sögn
að þær eru lausari við þann fasta
ramma sem leiknar myndir hafa.
„Heimildamyndir hafa eigið líf, sem
klipparinn reynir að fanga, svo
vinnan við þær gengur mikið út á
tilfínningu. Hver einasta heimilda-
mynd hefur sitt hjarta og klippar-
inn þarf að finna út hvemig það
slær, sem er ekki auðvelt þegar
það er eins og núna. Ég er með
áttatíu klukkustundir af efni í
höndunum sem ég á að klippa nið-
ur í fimmtíu mínútna þátt.
Meðan ég vann við „Bandleader"
lifði ég og hrærðist í djassi, hlust-
aði bara á djass. Núna þegar ég
er að klippa myndina um skóla-
krakkana haga ég mér eins og
krakki, hendi mér upp í sófa og læt
mig dreyma. Það er líklega íslend-
ingurinn í mér sem gerir það að
ég get ekki bara farið heim og
verið búin í vinnunni.“
Þótt líf klipparans geti virst svo-
lítið einmanalegt við fyrstu sýn, því 1
þeir sitja inni í myrku herbergi úr i
tengslum við allt líf fyrir utan, seg-
ir Elísabet klipparann upplifa annað
líf í staðinn, líf persónanna í mynd-
inni.
„Klipparinn lifir og hrærist í
raunveruleika ókunnugra, sem
hann kynnist við að klippa efnið
og það er kannski líka þess vegna
sem mér fellur betur að klippa )
heimildamyndir um raunverulegt j
fólk en leiknar myndir. En munur-
inn við að vinna við klippingar hér ^
og á íslandi er að hér er borin virð-
ing fyrir starfínu og séð til þess
að maður fái að vera í friði. Það
er fylgst vel með að maður hafí
allt sem til þarf. Klipparinn þarf
ekki að gera neitt annað en að
klippa, þarf ekki að standa í alls
konar öðrum reddingum eins og
tíðkast á íslandi. Hér eru klipping- '
ar alvöru starf og vel metnar.“
ELÍSABET Rónaldsdóttir
ásamt sonum sínum, Sindra
og Mána.
Morgunblaðið/Theodór.
BJÖRN Jóhannsson, Ólafur Gunnarsson og Stefán V Ólafsson
í hlutverkum sínum á æfingu á leikritinu „Deleríum Búbónis“
sem frumsýnt verður 5. apríl næstkomandi.
Deleríum Búbónis
Borgarnesi. Morgunblaðið.
í Borgarnesi
Týndur fannst...
HUGLEIKARAR bregða á leik í Embættismannahvörfunum.
LEIKDEILD Ungmennafélags-
ins Skallagríms æfir um þessar
mundir gamanleikritið „Delerí-
um Búbónis" eftir Jónas Árnason
og Jón Múla Árnason undir leik-
stjórn Jóns Einars Gústafssonar.
Leikritið verður frumsýnt þann
5. apríl næstkomandi í samkomu-
húsi Borgnesinga, Félagsmið-
stöðinni Oðali.
Leikritið „Deleríum Búbónis"
er kunnur gamanleikur sem not-
ið hefur vinsælda í áratugi en
það var síðast sett á svið í Borg-
amesi af leikdeild Skallagríms
fyrir réttum þrjátíu árum. Þá
leikstýrði annar höfundurinn,
Jónas Árnason, sýningunni og
fór hann einnig með hlutverk
jafnvægismálaráðherrans. Mikið
er sungið í Ieikritinu og sem
dæmi um lög má nefna „Einu
sinni á ágústkvöldi" og „Úti er
alltaf að snjóa".
Leikritið gerist í Reykjavík
árið 1960. Ægir Ó. Ægis for-
stjóri og jafnvægismálaráðherr-
ann, mágur hans, reyna að fresta
jólunum til þess að forða sér frá
yfirvofandi gjaldþroti. Á sama
tíma eyðir eiginkona Ægis öllum
peningunum hans í að fjármagna
ballett sem dóttir þeirra fer með
aðalhlutverk í.
T.FTKLIST
Tjarnarbíó
EMBÆTTISMANNA-
HVÖRFIN, HUGLEIKUR
Höfundar: Anna K. Kristjánsdóttir,
Ármann Guðmundsson Fríða B. And-
ersen, Sigrún Óskarsdóttir, Sævar
Sigurgeirsson, Unnur Guttormsdótt-
ir, V. Kári Heiðdal, Þorgeir Tryggva-
son. Leiksljóri: Jón St. Kristjánsson.
Leikarar: Sævar Sigurgeirsson, Sig-
ríður Lára Sigurjónsdóttir, Jónina
Björgvinsdóttir, Ami Friðriksson,
Gunnar Halldór Gunnarsson, Hrefna
Friðriksdóttir, Unnur Guttarmsdótt-
ir, Hulda B. Hákonardóttir, Ævar
Isak Sigurgeirsson, Sijja Björk Ólafs-
dóttir, Guðrún Ögmundsdóttír, Berg-
lind Steinsdóttir, Guðrún Edda
Gunnarsdóttir, Hildur Þórðardóttír,
Hrafnhildur Brynjólfsdóttir, itoiar
Hrólfsson, Jón Om Bergsson, Ólafur
Þór Jóelsson, Fríða B Andersen.
Tjamarbíói 26. marz.
ÉG TEL að allir leikhúsáhuga-
menn bíði spenntir sýninga Hug-
leiks, a.m.k. ég. En ég er aðeins
leikhúsáhugamaður, ekki -menn.
Miðvikudagskvöldið 26. marz sl.
frumsýndi Hugleikur Embættis-
mannahvörfin, leikrit um, einsog
nafnið bendir til, embættismanna-
hvörf. Ungum manni, Friðþjófi að
nafni, er falið að rannsaka hvarf
nokkurra embættismanna Reykja-
víkurborgar sem lagt hafa leið sína
að Korpúlfsstöðum en ekki sézt
eftir það. Þegar Friðþjófur kemur
þangað bíður hans lítið samfélag
sem er meira eða minna úr öllum
tengslum við lífið og veruleika þess
utan veggja Korpúlfsstaða.
Iæikarar stóðu sig almennt vel
en voru þó á stundum ansi mistæk-
ir. Engu var líkara en sumar per-
sónurnar væru enn í mótun.
Sævar Sigurgeirsson fór á kost-
um í hlutverki hins hálfmisheppn-
aða Friðþjófs (eru slíkir menn ekki
nefndir lúseranördar á gullaldarís-
lenzku?). Sævari tókst ekki bara
að gera Friðþjóf hlægilegan í
tryggð sinni við kerfið, heldur líka
bijóstumkennanlegan. Sigríður
Lára Siguijónsdóttir lék Júlíu,
ungu stúlkuna sem verður ástfang-
in af Friðþjófí. Ekki var mikið í
hana lagt af hendi höfundanna, hún
var voða svipuð öðrum ungum
stúlkum sem falla fyrir Friðþjófum
annarra sagna eða leikrita. En Sig-
ríður náði að blása í hana lífí og
gera hana að stúlku þessa verks.
Sagan tók óvænta stefnu eftir
hlé, en samt var endirinn nokkuð
fyrirsjáanlegur. Alveg er ég viss
um, þó að ekkert sé minnst á það ,
í leikskránni, að einhver innanhúss-
maður hjá Þjóðleikhúsinu hafi kom- |
ist í lokaatriðið því allir komu fram j
og sungu saman lokalagið. Vafa-
laust má finna einhvern boðskap í
verkinu, en hver hann er verður
hver að fínna fyrir sig.
Að mínum dómi hefði leikritið
sómt sér betur sem atriði á árshá-
tíð Ráðhússins en sem sjálfstæð
sýning. En það er gaman að geta
sezt inn í Tjarnarbíó og talið sér t
trú um að veruleiki leiksins sé sá
eini sanni. Það breytir samt ekki
því að Hugleikur hefur gert betur. |
Heimir Viðarsson