Morgunblaðið - 05.04.1997, Blaðsíða 2

2 LAUGARDAGUR 5. APRÍL 1997
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Meiri kaup máttaraukn-
ing en þekkst hefur
DAVÍÐ Oddsson forsætisráðherra segir að
kaupmáttaraukning á tímabilinu 1995-1999
verði samtals 20% eða meiri en þekkst hafi
áður hér á landi og mun meiri en er í nágranna-
löndunum. Kaupmáttaraukning næstu þriggja
ára er áætluð 4% á ári. Þetta kom fram í utan-
dagskrárumræðu á Alþingi í gær um áhrif
kjarasamninga.
Samkvæmt spá Þjóðhagsstofnunar verður
hagvöxtur næstu þriggja ára 3,5% á ári og
verðbólga 2,5-3%. Gert er ráð fyrir að atvinnu-
leysi fari minnkandi á tímabilinu og verði
3-3,5% í lok sarnningstímabils nýgerðra kjara-
samninga. Davíð telur að helsta áhyggjuefni
næstu ára verði viðskiptahalli vegna aukinnar
neyslu.
Ráðherrann segir að ekki verði þörf á að
hækka þjónustugjöld eða aðrar álögur á al-
menning eða grípa til niðurskurðar til að
mæta kostnaði vegna kjarasamninganna. Hann
sagði einnig að stefnt væri að því að lífeyrisþeg-
ar og bótaþegar fengju kjarabætur í samræmi
við samninga launafólks og að þær kæmu til
framkvæmda á svipuðum tíma.
Hagvöxtur
á veikum grunni
Margrét Frímannsdóttir, Alþýðubandalagi,
sem var upphafsmaður umræðunnar, sagði
spár um þjóðhagshorfur hvíla á veikum grunni
stórframkvæmda fyrir lánsfé. Hagvöxtur sem
þeim fylgdi væri í raun lítils virði.
Margrét og aðrir stjórnarandstæðingar
gagnrýndu tillögur ríkisstjórnarinnar í skatta-
málum og sögðu þær einkum koma barnlausu
hátekjufólki til góða.
Kristín Ástgeirsdóttir, Kvennalista, fagnaði
þeim hækkunum sem náðst hefðu á kjörum
hinna lægstlaunuðu í kjarasamningum og taldi
að sú hækkun yrði konum til mikilla hags-
bóta. Hún varaði hins vegar við hættu sem
því fylgdi að færa ákvörðunarvald um launa-
kjör opinberra starfsmanna til stofnana. Hún
sagði það reynslu annarra landa að það yrði
til þess að launabil, og sérstaklega launamun-
ur kynjanna, myndi aukast við það.
Kristinn H. Gunnarsson, Alþýðubandalagi,
sagði nauðsynlegt að auknar tekjur ríkisins i
góðærinu yrðu notaðar til að styrkja heilbrigð-
is- og almannatryggingakerfið og að auka
ýmsar tekjujafnandi bætur á borð við barna-
bætur og húsaleigubætur.
Svavar Gestsson, Alþýðubandalagi, sagði
það hafa ráðið úrslitum um að kjarasamningar
tókust að samþykkt hefðu verið tryggingar-
ákvæði þess efnis að kjör launafólks hérlendis
bötnuðu ekki minna en kjör í nágrannalöndun-
um. Þetta sagði hann í samræmi við þá stefnu
sem Alþýðubandalagið hefði samþykkt.
Stjórnarþingmenn og Gísli S. Einarsson,
Þingflokki jafnaðarmanna, lögðu í umræðunum
áherslu á að stöðugleikanum í efnahagsmálum
yrði viðhaldið.
Undirbúa
verkfall
hjá P&S
NOKKUR stéttarfélög sátu á samn-
ingafundum í Karphúsinu í gær og
héldust mislengi við efnið. Rafiðn-
aðarmenn slitu viðræðum við full-
trúa Pósts og síma hf. síðdegis.
Heldur samninganefnd þeirra fund
í dag og ræðir tillögu um að boða
verkfall 25. apríl.
Af öðrum hópum sem ræddu
kjaramál sín hjá sáttasemjara í gær
má nefna flugmenn og fulltrúa
Flugleiða, Landssamband lögreglu-
manna, ÍSAL og Starfsmannafélag
Ríkisútvarpsins.
Hjá rafíðnaðarmönnum snúast
umræður við fulltrúa Pósts og síma
m.a. um hvemig raða eigi símsmið-
um í launaflokka. Þar er ekki síst
upp á teningnum spuming hvernig
meta eigi lífeyrisréttindi þegar þeir
hverfa úr starfi hjá ríkinu til hluta-
félags.
Morgunblaðið/Þorkell
Fylgst með bílbeltanotkun
LÖGREGLAN í Reylqavík hefur undanfarna daga voru 18 bílstjórar, sem ekki voru spenntir í bíl-
fylgst grannt með bílbeltanotkun í borginni. í gær belti, sektaðir um 2.000 krónur.
Salan
áVÍS
staðfest
FULLTRÚARÁÐSFUNDUR
eignarhaldsfélagsins Bruna-
bótafélag íslands staðfesti i
gær sölu á eignarhlut félags-
ins í Vátryggingarfélagi Is-
lands og líftryggingarfélagi
þess til Landsbanka íslands.
Alger samstaða var um málið,
að sögn Valdimars Bragason-
ar, formanns stjórnar félags-
ins.
Fulltrúaráð Brunabótafé-
lagsins fer með æðsta vald í
málefnum eignarhaldsfélags-
ins. Fundurinn í gær var auka-
fundur um söluna.
Valdimar segir að hefja eigi
vinnu við að marka stefnu um
framtíð félagsins eftir þessar
ráðstafanir. Einnig var sam-
þykkt ályktun þar sem fundur-
inn lýsir furðu sinni yfir þings-
ályktunartillögu fjögurra al-
þingismanna um slit á Bruna-
bótafélaginu og henni lýst sem
móðgun við fulltrúaráðið.
■ Deilt um slit/12
Islenskur
sigur í
Blackpool
ÍSLENSKT par, Davíð Gill
Jónsson og Halldóra Sif Hall-
dórsdóttir, sigraði í keppni í
suður-amerískum dönsum í
flokki barna ellefu ára og
yngri í gær í Blackpool í Eng-
landi.
Um er að ræða bama- og
unglingakeppni í samkvæm-
isdönsum og hefur verið haft
á orði að um sé að ræða eitt
sterkasta mót á þessu sviði,
jafnvel nokkurs konar óopin-
bert heimsmeistaramót. Davíð
og Halldóra hafa sigrað í fjór-
um mótum ytra seinustu viku,
seinast í standard dönsum á
þriðjudag.
■ Fyrsttilaðsigra/11
*
Ahrif kjarasamninga á afkomu sjávarútvegsins
Úr 1,3% hagnaði
niður í núllpunkt
Morgunblaðið/Egill Egilsson
Nóg að gera í snjómokstri
Flateyri. Morgunblaðið.
SNJÓ hefur kyngt niður undan-
farið í ríkjandi norðaustanátt.
Þetta hefur leitt til þess að næg
verkefni hafa verið í sambandi
við snjómokstur á götum Flat-
eyrar. Erfitt hefur verið yfir-
ferðar og menn þurft að klofa
margan skaflinn á Ieið til vinnu
sinnar. Grétar á gröfunni eins
og hann er kallaður manna á
milli, en heitir fullu nafni Grétar
Arnbergsson, hefur haft meira
en nóg að gera við að ryðja
mannhæðarháum sköflum til
hliðar svo hinn almenni vegfar-
andi komist leiðar sinnar. Það
er ekki laust við að mönnum
finnist orðið meira en nóg um
snjóinn og bíði vorkomunnar
með óþreyju.
AFKOMA sjávarútvegsins í heild
versnaði um 1,4 prósentustig við
nýgerða kjarasamninga. Útvegur-
inn var rekinn með 1,3% hagnaði
fyrir þá, en er því kominn á núll-
punktinn nú. Halii á botnfiskvinnslu
í heild er um 5%, en veiðar og
vinnsla á loðnu skila nær 27% hagn-
aði þrátt fyrir 15% launahækkun í
loðnubræðslu.
Þessar upplýsingar komu fram í
ræðu Þorsteins Pálssonar sjávarút-
vegsráðherra á aðalfundi ÍS í gær.
Þar sagði Þorsteinn: „Þrátt fyrir
margs konar ytri erfiðleika á und-
anförnum árum hefur sjávarútveg-
urinn í heild verið rekinn með hagn-
aði. Ég bað Þjóðhagsstofnun að
gera úttekt á rekstrarstöðu sjávar-
útvegsins í Ijósi nýgerðra kjara-
samninga. Hún hefur nú metið þær
breyttu forsendur, sem orðið hafa
síðan staðan var síðast metin í des-
ember síðastliðnum.
Þjóðhagsstofnun metur að launa-
kostnaðarhækkun kjarasamninga sé
um 7,1% í almennri fiskvinnslu en
um 15% í loðnubræðslu. Þessar
breytingar hafa það í för með sér
að rekstur sjávarútvegsins, sem í
byijun þessa árs skilaði 1,3% hagn-
aði í heild, er nú kominn á núllpunkt-
inn. Þetta sýnir okkur tvennt. Sjáv-
arútvegurinn getur ráðið við þessa
niðurstöðu og unnið sig út úr henni,
en auðvitað er teflt á tæpasta vað.
Það er ljóst að viðskiptahalli mun
nokkuð vaxa í kjölfar þessara kjara-
samninga og þess vegna er brýnt
að fylgja eftir mjög stífri stefnu í
ríkisfjármálum og peningamálum til
að tryggja að jafnvægisstefnan
raskist ekki. Um leið er ljóst að þessi
niðurstaða um rekstur sjávarútvegs-
ins kallar á enn frekari aðgerðir inn-
an atvinnugreinarinnar til aukinnar
hagræðingar. Það er mitt mat að
sjávarútvegurinn hafi alla burði til
að takast á við þetta verkefni.
Hagnaður af söltun um 2%
Afkoman innan einstakra þátta
sjávarútvegsins er eftir sem áður
mjög misjöfn. Botnfiskvinnslan í
heild er rekin með rúmlega 5% halla,
hagnaður af söltun er um 2% en
tæplega 10% halli er á frystingu
botnfisks. Þessar tölur hafa versnað
lítið eitt frá stöðunni í desember.
Loðnuveiðar og loðnubræðsla skila
umtalsverðum hagnaði eftir þessa
kjarasamninga eins og fyrir þá, eða
26,7% og bera að verulegu leyti
uppi þá bærilegu stöðu sem er í at-
vinnugreininni í heild,“ sagði Þor-
steinn Pálsson.