Morgunblaðið - 05.04.1997, Síða 8

8 LAUGARDAGUR 5. APRÍL 1997
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
ÞEIR hefðu nú kannski sloppið ef þeir hefðu bara haldið sig við landabruggið. En að fara
að breyta vatni í vín það var nú einum of gróft vinur . . .
RSV-faraldur í rénun
á barnaspítala Hringsins
ÁSTANDIÐ á barnaspítala Hrings-
ins er enn erfítt vegna RSV-veiru-
sýkingar, en að undanförnu hafa
10-15 börn með slíka sýkingu legið
þar, að sögn Þórólfs Guðnasonar,
sérfræðings í smitsjúkdómum
barna. Hann kveðst þó sjá merki
þess að faraldurinn sé í rénun.
RSV-veirusýking leggst helst á
böm á fyrsta ári og lýsir sér í hita,
nefrennsli, særindum í hálsi, hósta
og astmakenndri öndun. Börn eru
lögð inn á sjúkrahús ef öndunarörð-
ugleikar eru miklir. Undanfamar
vikur hefur faraldurinn verið í há-
marki á barnaspítalanum. „Við telj-
um að þetta sé í rénun núna, því
þrátt fyrir að enn séu 10-15 börn
að jafnaði á deildinni, þá koma þau
ekki eins ört inn og áður,“ sagði
Þórólfur.
Eins og skýrt var frá í Morgun-
blaðinu um miðjan mars, þegar far-
aldurinn var í hámarki, var gripið
til ýmissa ráðstafana til að draga
úr smithættu á deildinni. Húsa-
kynni spítalans gerðu mönnum hins
vegar erfitt um vik. Þórólfur sagði
að hann vildi ekki tjá sig um ein-
stök tilfelli og erfitt væri að segja
um hvar og hvenær börn smitist,
en í heildina litið hefði tekist vel
að hefta útbreiðslu sýkingarinnar
innan spítalans.
Þórólfur var inntur eftir því hvort
grípa þyrfti til sérstakra ráðstafana
vegna sýkingarhættu á heimilum
barna, sem greinast með RSV-veir-
una. Hann sagði að ekki væri þörf
á sótthreinsun eða aðgerðum af
slíku tagi, því veiran lifði stutt utan
líkamans.
Albönsku feðgarnir heilu og höldnu til Neskaupstaðar
Fjölskyld-
an sam-
einuð á ný
ALBÖNSKU feðgarnir Enkelea
og Bashkim Vokrri, sem hafa
fengið dvalar- og atvinnuleyfi
hér á landi, eru komnir heilu á
höldnu til Neskaupstaðar eftir
að hafa verið innlyksa í höfuð-
borginni Tirana í Albaníu í um
tvær vikur vegna stjórnleysis þar
í landi.
Þeim var að vonum vel fagnað
af eiginkonu Bashkim, Qerime
og dætrunum Lazarela og Marin-
ela, en þær höfðu beðið eftir
þeim milli vonar og ótta eins og
greint hefur verið frá í Morgun-
blaðinu.
Bashkim og Enkelea hófu störf
hjá Síldarvinnslu Neskaupstaðar
eins og Qerime, en dæturnar
tvær ganga í grunnskóla staðar-
ins. Að sögn systur Qerime, Lind-
itu Óttarsson, sem býr hér á landi
Morgunblaðið/Ágúst Blondal
FJÖLSKYLDAN sameinuð í Neskaupstað, f.v. Enkelea, Qerime,
Bashkim, Marinela og Lazarela.
ásamt íslenskum eiginmanni sín-
um, líður þeim feðgum vel og eru
fegnir því að fjölskyldan skyldi
vera sameinuð á ný eftir aðskiln-
aðinn.
Lindita segir að þeir hafi feng-
ið að gista hjá kunningjum í Tir-
ana á meðan þeir biðu eftir því
að komast úr landi og hafi að
mestu haldið sig innan dyra
vegna þess ófremdar ástands
sem ríkir á götum úti. Þegar svo
flugvöllurinn hafi verið opnaður
fyrir flugumferð hafi þeim
reynst auðvelt að komast af landi
brott.
Aherslur í menntun
Siðferðisgildi
tengist náminu
Sunita Gandhi
SUNITA Gandhi rekur
nú einkastofnunina
Hnattræn hugtök
[Global Concepts] með að-
alstöðvar í Bandaríkjunum
er vinnur að útbreiðslu
menntastefnu þar sem not-
uð er reynslan af grunn-
skólunum í Lucknow. Lögð
er áhersla á heildrænan
þroska barnanna. Undir-
stöðuþættirnir fjórir í
stefnunni eru svonefnd
hnattræn hugtök í siðferð-
isefnum, námsfæmi, skiln-
ingur milli þjóða og samfé-
lagsþjónusta, t.d. í um-
hverfismálum eða við fá-
tæka.
Skólar á vegum Hnatt-
rænna hugtaka eru nú í
um 30 löndum, í Banda-
ríkjunum einum eru þeir
rúmlega hundrað.
-Flestir hljóta að taka undir
að þessi hugtök eða gildi séu já-
kvæð og svipaðar áhersiur er að
finna í menntastefnu margra
þjóða. Hvers vegna er þeim ekki
fylgt betur eftir?
„Ég hygg að litið hafi verið á
siðferðisgildi sem sjálfsagða hluti.
Þau hafa verið hluti fjölskyldulífs
og samfélags og þess vegna ekki
talin þörf á að leggja sérstaka
áherslu á þau. Þróunin á okkar
tímum, einkum eftir að iðnbylt-
ingin hófst, hefur umbylt lífshátt-
um og siðferðisgildin hafa ein-
hvern veginn orðið útundan. Þess
vegna hefur orðið til þörf fyrir
aðgerðir sem beinast að því að
lyfta þeim aftur á stall, gera þau
eðlilegan hluta af lífi okkar á ný.
Börn kynnast nú margs konar
andstæðum skoðunum, gildum og
trú, þetta ruglar þau í ríminu.
Þetta er eins og garður sem eng-
inn sinnir, húsið getur verið fal-
legt en á nokkrum árum getur
garðurinn fyllst af illgresi ef ekk-
ert er að gert. Tilviljun ræður
hvað vex í honum.“
-Er til almenn og viðurkennd
túlkun á þessum siðferðisgildum?
„Það eru til almennt viður-
kenndar reglur um ákveðin gildi
í mannlegum samskiptum, sam-
skiptareglur um góðvild, kurteisi,
heiðarleika, fyrirgefningu og rétt-
læti. Það er síðan nokkuð mis-
jafnt hvernig þessi gildi eru túlkuð
í ólíkum menningarheimum en
það breytir engu um nytsemd
þeirra eða varanleika."
-Hvernig eiga kennarar og
foreldrar að bæta sig?
„Kennarar eru eins og annað
fólk, þeir hafa ekki þá siðferðis-
legu kjölfestu sem áður var svo
algeng. Ég vil ekki nota orðið
þjálfun heldur segja að auka þurfi
vitund þeirra um að þessi hefð-
bundnu gildi séu mikilvæg.
Skilin milli skóla og heimilis
eru víðast hvar alltof
skörp þótt auðvitað sé
ljóst að foreldrar megi
ekki ráðskast um of með
skólastarfið eða kennar-
ar annast það uppeldis-
hlutverk sem ávallt hlýtur fyrst
og fremst að vera á hendi foreldr-
anna. Þegar samskiptin takast vel
hafa foreldrarnir áhrif og kennar-
inn er jafnframt viljugur að hlusta
á óskir foreldranna."
-Nú kvarta kennarar undan
því að stundaskráin sé ofhlaðin,
á að bæta uppfræðsiu í siðferðis-
giidum ofan á eða feiia eitthvað
niður?
„Það er ek'.'i verið að bæta við
nýrri grein í venjulegum skilningi
og að jafnaði þyrfti þetta ekki að
kosta meira fé til menntamála
sem nokkru nemur. Þetta er aðal-
► Foreldrar dr. Sunitu Gandhi
stofnuðu á sjötta áratugnum af
Iitlum efnum einkaskólann City
Montessori í indversku borginni
Lucknow en skólinn er kenndur
við ítalskan umbótamann í
mennta- og uppeldismálum,
Mariu Montessori. Lögð er
áhersla á að innræta börnunum
siðferðisleg gildi jafnframt
hefðbundnu námi og foreldrar
stöðugt látnir taka þátt í starf-
inu. Alls eru nú nær 20.000
nemendur í 15 skólum af þessu
tagi í Lucknow og þykir árang-
ur afburða góður. Hafa nem-
endurnir oft unnið til alþjóð-
legra verðlauna í raungreinum
og tekið þátt í ráðstefnum um
gæðastjórnun í kennslu.
Dóttir hjónanna, sem stödd
er hér á landi, er doktor í eðlis-
fræði og starfaði árum saman
hjá Alþjóðabankanum.
lega spurning um hugarfar. For-
dæmi kennarans er mikilvægt,
einnig skiptir máli að siðferðis-
gildi séu höfð í huga við samningu
námskrár, að bókmenntir séu t.d.
ræddar með siðgerðisgildi þeirra
í huga og svo frv.
Gott er að skólinn setji sér vel
skilgreint markmið, t.d. með ein-
kunnarorðum eða slagorði. Gera
þarf eðlilegt og eftirsóknarvert
fyrir nemendurna að fá áhuga á
framtíðarstörfum þar sem tekj-
urnar eru ekki eini mælikvarðinn
heldur sjálft inntak starfsins."
-Þarf að ieggja meiri áherslu
á færni í grunngreinum, lestri,
skrift og reikningi og á að nota
próf til að mæla árangur?
„Færni'í grunngreinunum er
geysilega mikilvæg en hæfni
barna til að læra þessar greinar
og byggja frekar á þeim er einnig
ótrúlega mikil. Sýna þarf börnum
virðingu og láta þau
læra með því að kanna
umhverfi sitt, hluti og
áhöld úr daglegu lífi
sínu. Ég vil bæta tveim
grunngreinum við
þessar þrjár, virðingu og ábyrgð.
Agi er grundvallaratriði, ég tel
að hann sé þáttur í hugtakinu
ábyrgð. Börn hlíta vel reglum ef
gagnsemi þeirra er útskýrð.
Próf eru bráðnauðsynleg, ég
er mjög íhaldssöm í þeim efnum.
Þetta er ein af aðferðunum sem
nota þarf til að sýna börnum hvað
þau kunna með samanburði við
ákveðinn mælikvarða. Það er frá-
bært að keppa við sjálfan sig,
reyna að bæta fyrri árangur. Próf
geta hins vegar valdið tjóni þegar
þau eru notuð til að bera saman
einstaklinga.“
Kennarinn
þarf að hlusta
á foreldrana