Morgunblaðið - 12.04.1997, Blaðsíða 41

Morgunblaðið - 12.04.1997, Blaðsíða 41
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 12. APRÍL 1997 41 - MINIUINGAR Hann réð sig til sjóróðra á Eyrar- bakka, þaðan sem hann hafði áður róið og_ hugðist gleyma landbúnað- inum. Árið 1882 fær hann bréf frá móður sinni í Hvammi, þar sem hún grátbænir hann að koma heim, hús- in séu hrunin og jörðin að fjúka upp. Hann sinnir þessu kalli, þau tjalda yfir heimilisfólkið um sumarið og endurreisnin hefst. Eyjólfur eldri byijaði að hlaða garða fyrir sandfokið og varð að athlægi um allt land fyrir, en ekki lengi, því sandurinn datt niður skjól- megin og plönturnar gátu dafnað. Hann er upphafsmaður sandgræðsl- unnar á Islandi, sem núna heitir Landgræðslan, með höfuðstöðvar einmitt í Gunnarsholti. Hann byggði upp bæinn í Hvammi, sem stendur enn og þoldi landskjálftana 1896. Hann beitti sér, ásamt Gesti á Hæli, fyrir samningum sunnlensku sveitarfélaganna við vin sinn Einar Benediktsson og Titanfélagið, að vatnsréttindi Þjórsár-Tungnár- svæðisins yrðu seld félaginu með stórvirkjanir í huga. Einar var með breskt og norskt fjármagn og fengu sveitarfélögin stórfé fyrir. Þegar Titanfélagið fór svo á hausinn runnu öll þessi vatnsréttindi frítt tii ís- lensku þjóðarinnar og er sú eign grundvöllurinn að Landsvirkjun ásamt virkjununum í Soginu. Eyjólfur eldri beitti sér líka fyrir viðlagasjóði sveitarinnar, sem styrkti bændurtil sjálfsbjargar, sem voru að flosna upp og gekk svo vel að engir þurftu styrk úr kreppulána- sjóði íslenska ríkisins í Landsveit. Hann stofnaði fóðurfélag bænd- anna, ijómabú og búnaðarfélags- deild og styrkti Guðmund skóla- skáld frá Hrólfstaðaheldi til náms. Þessar hugsjónir bjargarlauss fólks í örvasa sveit, sem braut af sér ok örlaganna, komst til bjarg- álna og þáði að lokum frelsið sjálft þjóð sinni til handa drakk Eyjólfur yngri í sig með móðurmjólkinni. Ein helsta frelsishetja íslendinga, Björn í ísafold, faðir Sveins, fyrsta forseta lýðveldisins, gaf afa hans og fóst- bróður sínum, Eyjólfi oddvita, heið- ursnafnbótina landshöfðingi. Þann titil þótti Eyva mínum í Hvammi vænt um, ekki síður en fálkaorðu gamla mannsins og Dannebrog og hafði ekkert á móti því að bera landshöfðingja-titilinn með réttu sjálfur. Eyjólfur var við fyrstu sýn lukk- unnar pamfíll í lífinu. Átti yndislega foreldra, Ágúst Kristin bónda og kennara í Hvammi og Sigurlaugu Eyjólfsdóttur húsfreyju í Hvammi og seinna verslunarkonu hjá Slátur- félagi Suðurlands í Reykjavík. Hon- um auðnaðist að lifa tuttugu ár með afa sínum landshöfðingjanum, sem hann dáði mjög og tók síðan við glæsiiegri kostajörð, Hvammi, að föður sínum látnum. Hann eignaðist yndislega konu og sex gullfalleg böm og fjölda barnabama. Allt var eins og best varð á kosið, ekki síst fyrir frændgarðinn, sem átti enda- laust skjól heima hjá honum og Dúnu. Margt braut þó á Eyjólfi, sem hann bar aldrei á torg. Fyrir hann var lífið fyrst og fremst spurning um að standa sig og sjá sínum far- borða. Það gerði hann svo sannar- lega, en drottinn ræður lífi okkar. Enginn má sköpum renna. Við get- um aðeins beðið um það að fá að skilja, - þótt við alltaf lútum hinum heilaga vilja. Harmar af missi tveggja yndis- legra sona og heilsubrestur urðu höfðingjanum, glæsimenninu og vini svo margra, Eyva í Hvammi, að fjör- tjóni. Þessir atburðir allir í vetur eru svo óvægir, hörmulegir, óvæntir og þungbærir, að fólkið er sem lostið niður, má sig ekki hræra og biður guð almáttugan um miskunn. Eins og átt hefði sér stað sjóslys, sem heggur niður heilt byggðarlag eða snjóflóð, landskjálftar eða eldgos með glóandi hraunstraum, sem steypist yfír heimilið. Við biðjum algóðan guð um styrk fyrir Dúnu, bömin og bamabömin, sem líka höfðu áður svo mikið misst. Kærleikans guð gefi þeim von, trú og styrk og leggi Eyjólf minn í Hvammi sér að hjarta. Guðlaugur Tryggvi Karlsson. Elskulegur föðurbróðir okkar, Eyjólfur Ágústsson, Hvammi í Landsveit, hefur nú kvatt sitt jarð- neska líf. Ekki, - að á óvart þurfi að koma, þegar maður á hans aldri fellur frá. Þaðan af síður, þegar svo harmþrungnir atburðir hafa gerst sem raun er á hjá Hvammsfjölskyld- unni. Tveir elstu synir Eyjólfs og Dúnu í Hvammi, þeir Kristinn og Ágúst, létust báðir langt um aldur fram sl. haust. Var það þungbært áfall. Frumburðurinn, Kristinn, hafði verið foreldmm sínum sterk stoð og stytta við búskapinn allan sinn aldur, þótt hann byggi með fjölskyldu sinni á Hellu mörg hin síðari ár. En Eyjólfur í Hvammi var hins vegar þannig að öllum burðum, að manni fannst næstum ekkert getað grandað honum. En „eitt sinn skal hver deyja“. Eyjólfur fór fyrir- varalaust, hratt og fumlaust. Eyjólf- ur var okkur bræðram næstum sem annar faðir. Enda vora þeir um margt mjög líkir, faðir okkar og hann, og með þeim mikill kærleikur alla tíð. Þegar við sem drengir dvöld- um oft langtímum í Hvammi, fóram við stundum á þeim villt. Við getum margt gott sagt um Eyjólf frænda, og aðeins gott eitt um hann hugs- að. Við ætlum, að svo sé einnig um þá aðra, sem til hans þekktu. Ekki hefði verið að skapi Eyjólfs, að hér væru tíundaðir hans mannkostir í langhundi. Eyjólfur var stór maður vexti og rammur að afli. Hann var búhöldur góður, gestrisinn, virtur vel í héraði sem utan. Ágætur mað- ur, Eyjólfur í Hvammi, og elskuleg manneskja. Við bræðurnir minn- umst hans með söknuði, en jafn- framt mikilli gleði. Minningarnar munu hlýja okkur ætíð. Við bræðurnir ásamt fjölskyldum, móður okkar, Páli Braga, bróður, og fjölskyldu hans, biðjum Drottin allsheijar að blessa Dúnu og alla fjöl- skylduna þeirra Eyjólfs, - að veita þeim trú og styrk um ókomna tíð. Agúst Þórðarson og Stefán Þórðarson. Nú er hann dáinn hann Eyjólfur minn í Hvammi, maðurinn sem heill- aði mig upp úr skónum þegar ég var að alast upp því ég ætlaði að verða eins stór og hann og taka hann mér til fyrirmyndar í einu og öllu, en það hefur heldur lítið farið fyrir því. Hann Eyjólfur var mikill dugnaðarforkur, ósérhlífinn og ham- hleypa við allt sem hann tók sér fyrir hendur í orðsins fyllstu mnerk- ingu. Það hefur líka sýnt sig við búskapinn í Hvammi, því það er sitt- hvað að vera bóndi eða kunna að vera bóndi. Hann Eyjólfur var bóndi af lífi og sál, hafði alla tíð búið stór- búi og hafði líka mikla ánægju af sínum skepnum. Eyjólfur í Hvammi var meiriháttar skemmtilegur höfð- ingi heim að sækja og sterkur per- sónuleiki, kvikur á fæti og léttur í lund. En hann Eyjólfur minn í Hvammi bjó nú ekki einn, hann hafði hana Dúnu sér við hlið, konuna sem hann virti og dáði og elskaði, voru þau mjög samhent hjón í einu og öllu svo af bar því hún Dúna er og hefur alltaf verið mikil húsmóðir og dugleg kona. Eyjólfur og Dúna áttu miklu barnaláni að fagna, voru þau og eru mjög dugleg að fara heim að Hvammi og hjálpa foreldrum sínum við bústörfín og ganga í öll verk eins og þau ólust upp við. Svona er líka með tengda- og barnabörnin. Svona var líka með börnin sem voru á sumrin í Hvammi, þau komu alltaf aftur hvert sumarið eftir annað og eins eftir að þau voru fulltíða fólk, hafa þau verið með annan fótinn þar. Því Eyjólfur var mikill félagi þeirra og vinur og kenndi þeim að vinna, því Eyjólfur mátti ekki vamm sitt vita í einu eða neinu og skuld- aði engum neitt, hafði allt á hreinu. Það er eins og Már tengdasonur hans sagði við mig, að það væri sjón- arsviptir að honum Eyjólfi og það er orð að sönnu. Því hann var svo mikill heimilisfaðir og góður maður. Því það var eins og hann ætti hvert bein í manni. Elsku Eyjólfur minn, hjartans þakkir fyrir allt og mikið var nú gaman að fara með þér í fjárhúsin í hitteðfyrra. Drottinn blessi minningu þína. Ég votta Dúnu, börnpm, tengdabörnum og barnabörnum samúð mína. Bjarney Guðrún Bj örgvinsdóttir. Mig langar að kveðja hann afa minn og nafna með nokkrum orð- um. Þau orð verða aldrei annað en fátækleg því allar minningarnar sem ég geymi um afa myndu eflaust fylla heila bók. Mér telst til að ég hafi verið meira og minna í 16 sum- ur í sveit hjá afa og ömmu í Hvammi. Maður var nú ekki nýti- legur til margra hluta í fyrstu en Selma frænka passaði mig í fyrstu. Seinna bættust svo við skyldustörf- in, í fyrstu fór maður með kaffí út á tún og sótti kýmar og endaði svo sem fullgildur vinnumaður á kaupi. En bæði afi og amma pössuðu vel að við krakkarnir ofreyndum okkur ekki og fengum við tíma til að leika okkur og þroskast ásamt þeim litlu skyldustörfum sem við sinntum. En þegar maður var við hlið afa, sem aldrei féll verk úr hendi, fylltist maður metnaði og lagði enn harðar að sér við vinnuna til að hafa við afa sem var og verður alltaf mín helsta fyrirmynd í lífínu. Elsku afi minn, minningarnar sem ég á um þig og okkur saman geymi ég alltaf í hjarta mínu og börnin mín skulu fá að fræðast um langafa sinn sem þrátt fýrir háan aldur hefur nú fallið frá fýrir aldur fram. Ég efast ekki um að þú hefur ennþá átt eftir að gera margt í líf- inu, en átt samt góðar minningar um ævistarfið í Hvammi. Elsku amma, pabbi og systkini, ég vona að góður Guð styrki okkur í þeim áföllum sem þessi fíölskylda hefur þolað síðustu mánuðina og gefí að þessum áföllum ljúki. Eyjólfur Pétur Pálmason. Að kvöldi páskadags barst mér sú fregn að hann Eyvi væri látinn. Þótt Eyvi væri að nálgast áttrætt var það eitthvað svo fjarlægt í huga manns að hans tími væri kominn því í honum bjó sá mesti kraftur og lífsgleði sem ég hef kynnst. Við systkinin vorum öll til lengri og skemmri tíma í sveit hjá þeim Eyva og Dúnu. í fyrstu kom ég upp í Hvamm til þess að heimsækja Steina eldri bróður minn og fékk ég stundum að vera viku og viku í sveitinni. Þar til ég var 12 ára spurði Eyvi mig hvort ég vildi ekki verða vinnumaður hjá sér næsta sumar. Ég man það eins og það hefði gerst í gær, slík var upphefð- in að fá að vera vinnumaður í Hvammi. Hjá þeim hjónum var ætið gott að vera. Frá fyrsta degi tilheyrði maður fjölskyldunni. í Hvammi var oft glatt á hjalla og margt um manninn og þá sérstak- lega í kringum heyskapinn enda í mörg hom að líta. Eyvi fór þar fremstur í flokki og keyrði sig áfram dag og nótt, kvartaði aldrei en hafði af því áhyggjur að við sem vorum á léttasta skeiði yrðum þreyttir. Þannig maður var Eyvi, hlífði okkur á sinn kostnað. Hjá Eyva og Dúnu lærði maður að taka til hendinni og kröfurnar voru aldr- ei það miklar að maður gæti ekki skilað sínu og þótt gerð væru mis- tök og eitthvað færi miður var það alltaf sama viðkvæðið: „Þetta geng- ur bara betur næst, Óli minn.“ Það var ekki verið að tönnlast á því sem verr fór heldur reynt að gera bet- ur. Dvöi mín í Hvammi hefur verið mér ómetanlegt veganesti í gegnum lífíð. Þótt oft hafi liðið langur tími milli heimsókna minna upp í Hvamm var alltaf eins og ég hefði talað við þau Eyva og Dúnu í gær, tilfinning- in var ætíð sú að maður væri kom- inn á sitt annað heimili. Ég lít á það sem forréttindi að hafa kynnst þér, Eyvi minn, og ég trúi því að þín bíði eitthvert annað verkefni handan þessa jarðneska lífs. Hafðu þökk fyrir allt. Elsku Dúna, börn, tengdabörn, bamaböm og aðrir aðstandendur. Guð styrki ykkur í þessum miklu áföllum sem þið hafið orðið fyrir. Ólafur Kristján Jónsson. VILHJÁLMUR HALLDÓRSSON - Vilhjálmur Hall- dórsson var fæddur í Vörum í Garði 5. júlí 1913. Hann lést á Garð- vangi 1. apríl síðast- liðinn. Hann var son- ur hjónanna Kristj- önu Pálínu Kristj- ánsdóttur frá Hellu- koti á Vatnsleysu- strönd, f. 2.11. 1885, d. 1.8. 1975, og Hall- dórs Þorsteinssonar frá Melbæ í Leiru, f. 22.2. 1887, d. 3.1. 1980. Systkini Vil- hjálms voru Þorsteinn Kristinn, f. 22.2. 1912, d. 19.1. 1990, gift- ur Önnu Sumarliðadóttur, f. 25.8. 1917, Gísli Jóhann, f. 10.6. 1914, giftur Lovísu Haraldsdótt- ur, f. 2.5. 1922, d. 1.6. 1988, Halldóra, f. 27.9.1915, Steinunn, f. 29.10. 1916, maki Benedikt Guðmundsson, f. 1.1. 1922, Guð- rún, f. 23.3. 1918, maki Sigur- björn Tómasson, f. 15.2. 1919, Elísabet Vilborg, f. 22.5. 1919, maki var Jónatan Agnarsson, f. 11.4. 1924, d. 21.11. 1978, Þor- valdur, f. 17.8. 1920, maki Ingi- björg Jóhannsdóttir, f. 24.9. 1925, Kristín, f. 22.11. 1921, maki Friðrik Guðjónsson, f. 9.7. 1921, Marta Guðrún, f. 12.2. 1923, maki Kjartan Ásgeirsson, f. 8.6. 1922, Helga, f. 9.9. 1924, d. 10.9. 1924, Þorsteinn Nikulás, f. 10.1. 1927, d. 24.12. 1984, maki var Greta Jósefsdóttir, f. 18.6. 1934, látin, Karitas Hall- bera, f. 12.9. 1928, maki var Einar Danielsson, f. 6.9. 1927. Hinn 1.12. 1938 giftist Vil- hjálmur eiginkonu sinni, Stein- unni Sigurðardóttur frá Hellis- sandi, f. 24.8. 1917. Viliyálmur og Steinunn eignuðust sjö börn, Krisiján Vilberg, f. 28.9. 1938, maki Ásta Vigdís Böðvarsdóttir, f. 14.6. 1943, Sigurður Stefán, f. 15.10. 1939, maki Ástríður Svala Svavarsdóttir, f. 5.8.1944, Krisljana Þorbjörg, f. 3.6. 1941, maki Friðrik Ágúst Pálmason, f. 13.11. 1941, Steinunn, f. 5.3. 1945, d. 22.11. 1995, maki var Guðmundur Sveinbjörnsson, f. 21.1.1945, Halldór, f. 22.6.1947, maki Gunnhildur Ásgeirsdóttir, f. 10.1. 1948, Vil- hjálmur, f. 31.12. 1949, maki _var Kristín Hulda Ósk- arsdóttir, f. 11.3. 1954, Stefanía, f. 25.11. 1956, Krist- inn Kristinsson, f. 6.1. 1959. Afkomendur Vil- hjálms og Steinunn- ar eru í dag 41. Vil- hjálmur byijaði ungur að hjálpa til við útgerð og bú- skap að Vörum eins og systkini hans gerðu, sextán ára var hann á vertíð í Sandgerði. Vilhjálmur hóf að aka vörubifreið sautján ára, það var nánast hans aðal- starf, allt til ársins 1960 er hann gerðist leigubifreiðastjóri á Að- alstöðinni í Keflavík, þar sem hann starfaði til ársins 1980 er hann lét af störfum vegna veik- inda. Vilhjálmur stundaði ávallt ýmis störf með akstrinum. Þeg- ar hann og Steinunn giftu sig, reistu þau sér hús á næstu jörð við Varir, á Brekku, þar ráku * þau búskap til ársins 1954. Vil- hjálmur átti góðan áttæring sem nú er á byggðasafni, oft var fiskað vel á hann í Garðsjónum fyrr á árum. 1943 til 1948 rak Vilhjálmur einnig matvöruversl- un á Brekku. Eftir að þau hættu með búskap 1954, keypti hann oft fisk á vorin, verkaði og sól- þurrkaði. Villyálmur var um- boðsmaður fyrir Bindindisfélag ökumanna og tryggingafélagið Ábyrgð hf. frá 1961 og til dán- <'->» ardægurs. Umboðsmaður fyrir Tryggingamiðstöðina hf. frá 1968 til 1981. Hann var ötull ökukennari og starfaði við það til ársins 1980. Villýálmur var mikill áhugamaður um skák og brids, eftir að hann hætti að vinna stundaði hann það mikið að „pútta“ og var aðalhvatamað- ur að stofnun tveggja pútt- klúbba, Púttklúbbs Suðurnesja og Púttklúbbs Ness. Jarðarför Villyálms fer fram frá Útskálakirkju í dag og hefst athöfnin kiukkan 14. Elsku bróðir. Með þessum fátæk- legu orðum langar mig að segja þér hvað þú hefur verið mér mikils virði. Þú hefur alltaf verið mín fyrirmynd, svo sterkur og tryggur vinur I raun. Á síðari áram hefur þú verið braut- ryðjandi í pútti fyrir eldri borgara. Það hefur glatt mig og svo marga aðra að hittast og vera með. Metnaður þinn var mér hvatning, en þú varst alltaf í fremstu röð. Við eigum þér mikið að þakka. Takk fyrir allt, elsku bróðir. Það er hugg- un í harmi, að þjáningum þínum er lokið. Hvíl þú í friði og guð blessi eiginkonu og fjölskyldu þína. Þín systir, Kristín. Eiginmaður, faðir, tengdafaðir, afí og langafi, Vilhjálmur Halldórs- son, Brekku í Garði, hefur kvatt og gengið mót ljósinu. Á hans æsku- og uppvaxtaráram snerist allt hans líf um físk og sjó eins og oft gerist í sjávarplássum. Þegar Vilhjálmur giftist Steinunni Sigurðardóttur hófu ungu hjónin sinn búskap á Brekku og börnin urðu sjö. Vilhjálmur vann mikið og skaffaði sínu fólki alltaf vel. Ekki var hann þó alltaf heilsuhraustur og eitt árið þegar heilsan var slæm opnaði hann búð í einu herbergi í húsi sínu til þess að hafa eitthvað fyrir stafni og sjá fyrir sér og sínum. Vilhjálmur var bifreiðastjóri og ökukennari um árabil og á þeim árum kynntist ég honum best, þess- um öragga, prúða manni sem talaði ekki alltaf mikið. Gott var að fá hann í hádegismat þegar hann var að keyra og var hann þessi fasti punktur í hádeginu með sínar venj- ur, hlusta átti á fréttir og ekkerf**" bull á meðan. Vilhjálmur hafði lag á að hafa rólegt í kringum sig, einu skiptin sem hann æsti sig örlítið var þegar pólitík var til umræðu, þá hækkaði hann róminn og stóð fast á sinni skoðun. Fyrir kosningar hafði hann þann sið að hringja og minna okkur á hvaða flokkur væri nú bestur og þegar barnabörnin fengu nú kosn- ingarétt var líka hringt í þau. Villi var sannur sjálfstæðismaður. Þó að heilsan bilaði sat hann ekki auðum höndum. Hann var góður spilamað- ur, stofnaði púttklúbba og fagrar útsaumaðar og málaðar myndir prýða nú veggi heimila okkar. Þú varst traustur maður senr^ gott vað að kynnast, ég minnist þín með kærleika. Þín tengdadóttir, Svala Svavarsdóttir. Sérfræðingar í l)lómaskreytinj>um við (»11 tækifæri m blómaverkstæði ÖINNA Skolauirftuslig 12. á liorni Bergslafiastrætis. sími 551 909»
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.