Morgunblaðið - 12.04.1997, Blaðsíða 52

)2 LAUGARDAGUR 12. APRÍL 1997
MORGUNBLAÐIÐ

i
f
I
j
I
I
■J.1
|
\
1
j
|
|

»
Matur og matgerð
Rúgbrauð með
rjóma á,...
... rúgbrauð með ijóma á er gott að fá,
söng Kristín Gestsdóttir hér áður fyrr
eins og aðrir íslendingar.
Rúgbrauð eða öllu heldur pott-
brauð hefur um aldaraðir verið
bakað hér á landi. Það brauð var
seytt, þ.e. bakað við lágan hita í
Iangan tíma. Við það brotnar
sterkja komsins niður og sykur
myndast. Hliðstætt við það sem
gerist í eplum sem eru geymd
við of hátt hitastig. Við könn-
umst sennilega öll við hið sæta
bragð seydda brauðsins sem
stundum er bætt í sykri, en ætti
að vera óþarft enda finnst manni
stundum seydda brauðið óþarf-
lega sætt. Hér áður fyrr var pott-
brauðið bakað við glæður á hlóð-
um þegar hinn eiginlegi eldur var
kulnaður og glóðin sat eftir, en
mór og svarð var sett yfir til að
halda hitanum, sem mátti ekki
verða of mikill. Potti var hvolft
yfir brauðið í bakstrinum og
þannig er nafnið til komið. Brauð-
ið var bakað að afliðnum degi,
þegar eldamennsku var lokið og
tilbúið að morgni áður en skarað
var í eldinn og hann glæddur á
ný. Margt gott er hægt að búa
til úr seyddu rúgbrauði svo sem
brauðsúpu, sem allir eldri íslend-
ingar þekkja og mætti vel vekja
upp að nýju og ég hafði hana sem
ábætisrétt sl. sunnudag og bar
þeyttan ijóma með. Þegar ég var
búin að skera rúgbrauðið í pott-
inn, fleygði ég molunum af brauð-
inu út á pall fyrir fuglana eins
og ég geri gjarnan, en það voru
ekki fuglar sem mættu í rúg-
brauðið heldur einmana haga-
mús. Varla hefur henni veitt af
enda líklega orðið þröngt í búi
svona undir vetrarlokin, en hún
fékk engan ijóma með.
Brauðsúpa
með eplum
300 g seytt rúgbrauð
1 lítil ferna eplasafi
5 dl vatn
safi úr '/2 lítilli sítrónu
1 dlsykur
'ti dl rúsínur
1 epli
1 peli þeytturrjómi
1. Skerið rúgbrauðið í þykkar
sneiðar 0g setjið í pott ásamt
eplasafa, vatni, sítrónusafa og
sykri. Sjóðið við hægan hita í
15-20 mínútur.
2. Meijið brauðið í pottinum
með kartöflustappara eða sleif.
3. Afhýðið eplið, skerið í litla
bita, setjið í pottinn ásamt rúsín-
um og sjóðið í 10 mínútur.
4. Þeytið ijómann og berið
með.
Athugið: Köld brauðsúpa er
líka góð með nýmjólk eða ijóma-
blandi.
Rúgbrauðs-
eplakaka
75 g sykur
75 g smjör
150g seytt rúgbrauð
'/2 kg græn epli
1 dl rifsberjahlaup
100g suðusúkkulaði
1 peli rjómi
1. Rífið rúgbrauðið fínt. Setj-
ið sykur á pönnu og brúnið örlít-
ið, setjið þá smjör út í, blandið
saman og setjið síðan rifið rúg-
brauðið saman við og takið
pönnuna af hellunni. Setjið allt
í eldfasta skál með breiðum
botni.
2. Rífið súkkulaðið og setjið
yfir rúgbrauðsmaukið. Geymið
1 msk. til að strá yfir þeytta
ijómann ofan á í lokin.
3. Afhýðið eplin, stingið úr
þeim kjarnann, skerið í sneiðar,
setjið í pott ásamt rifsbeija-
hlaupinu og sjóðið saman í um
15-20 mínútur. Kælið örlítið,
meijið og setjið ofan rúgbrauðs-
maukið í skálinni. Kælið.
4. Þeytið ijómann, setjið ofan
á, stráið súkkulaði yfir.
I DAG
VELVAKANDI
Svarað í síma 569 1100 frá 10-12 og 13-15 frá mánudegi til föstudags
Bannaðar
myndir
VELVAKANDA barst eft-
irfarandi: „Ég vil senda
þakklæti mitt til Hinriks
Bjarnasonar fyrir að taka
myndina um Krist,
„Síðasta freisting Krists“,
út af dagskrá og eins vil
ég koma með þá ábendingu
að aldrei ætti að sýna
myndir á kvöldin og um
helgar sem eru bannaðar
innan 16 ára, því að ef
böm eru ein heima er mikil
hætta á því að þau horfi á
myndir sem eru bannaðar.
Móðir.
Of mikið af
handbolta og
fótbolta?
VELVAKANDA barst eft-
irfarandi: „Það er alltaf
verið að rugla með
dagskrána vegna íþrótta,
þetta tröllríður jdir og
versnar með hveiju árinu.
Hvenær verður hætt að lesa
fréttir og hafa almennilega
dagskrá? Það er orðið of
mikið af handbolta og
fótbolta í sjónvarpinu og
finnst mér þetta ganga allt
of langt. Ég borga
afnotagjöldin eins og aðrir
og mér finnst ekkert vera
orðið nema þessar íþróttir
í sjónvarpinu, það er látið
ganga fyrir öllu öðru. Þegar
er verið að sýna landslags-
myndir í sjónvarpinu þá er
oft spiluð tónlist, hvers
vegna er ekki spiluð hressi-
leg tónlist yfir handbolta
og fótbolta? Svo er það
annað, hvers vegna er alltaf
hafður þessi trumbusláttur
þegar verið er að lesa upp
ágrip af fréttum, er þetta
nauðsynlegt?"
Fullorðin kona.
Tapað/fundið
SVÖRT vinnumappa tap-
aðist, mappan er með frá-
sögum af biskupaæfum,
hún tapaðist líklega nálægt
Háskólanum eða miðbæn-
um. Skilvís finnandi vin-
samlega hafi samband í
síma 482-2190.
Svört og brún
taska tapaðist
STÓR hliðartaska tapaðist
í Lyngásnum í Garðabæ.
Taskan er svört með brún-
um bryddingum. Skilvís
finnandi hringi í síma
564-3792 eftir kl. 17.
Stórt hálsmen
tapaðist
STÓRT hálsmen án keðju
tapaðist 1. apríl sl. við
Sundaborg 13, vörumót-
tökuna hjá Bónusi, Sel-
tjarnarnesi eða inni í sömu
verslun. Skilvís finnandi
vinsamlega hafi samband
við Bergþóru í síma
533-1900 eða 553-8884.
Zippo-kveikjari
tapaðist
GYLLTUR Zippo-kveikj-
ari, sem er merktur Helgi
Tattoo, tapaðist í desember
í Lækjargötu. Skilvís
finnandi hafi samband í
síma 552-9877.
Bíllyklakippa
tapaðist
SAAB-lyklakippa með
tveimur bíllyklum og
tveimur húslyklum tapað-
ist um páskana á Reykja-
víkursvæðinu. Tapið kem-
ur sér illa fyrir eigandann,
því ekki er hægt að búa
til nýja lykla að bílnum sem
kominn er til ára sinna.
Skilvís finnandi er því
vinsamlega beðinn að
hringja í síma 568-3670.
Dýrahald
Kettlingur fannst
í Fjóluhlíð
KETTLINGUR, ca 4 mán-
aða, hvítur, svartur og
brúnn, fannst í Fjóluhlíð í
Hafnarfirði. Upplýsingar í
síma 565-2622 og
533-3334 Steingrímur.
BRIDS
Um.sjón Guömundur Páll
Arnarson
MACALLAN boðsmótið,
arftaki Sunday Times tví-
menningsins, fer fram í
London í janúarmánuði ár
hvert, og er þá 16 heims-
þekktum pörum boðin þátt-
taka. Mótið er virðulegt;
karlar í smóking og konur
í síðkjólum, en að sama
skapi sérviskulegt; blátt
bann er lagt við margræð-
um sögnum eins og „multi“
eða öðrum fjöldjöflum, og
nú síðast gengu mótshald-
arar feti framar í hafta-
stefnunni þegar þeir bönn-
uðu sterk laufkerfi! Sigur-
vegararnir í ár voru ítölsku
landsliðsmennirnir Lauria
og Versace og hér sjáum
við þá renna sér í slemmu
gegn Kanadamönnunum
SKÁK
Umsjón Margcir
Pctursson
STAÐAN kom upp á minn-
ingarmóti í Búdapest um
ungverska byijanasérfræð-
inginn sókndjarfa Bela Per-
enyi. Hann lést í bílslysi á
leið á skákmót í Grikklandi
árið 1988.
Ungverski stórmeistar-
Mittelman og Gitelman:
Suður gefur; enginn á
hættu.
Norður
♦ Á1075
¥ G732
♦ 8
♦ KG95
Vestur Austur
♦ KD986 ¥ 432
¥ DIO IIIIH * 865
♦ 9763 llllll 4 KD104
♦ 42 ♦ Suður ♦ G ¥ ÁK94 ♦ ÁG52 ♦ ÁD63 1087
Vestur Norður Austur Suður
MittelmanLauria Gitelman Versace
1 lauf
1 spaði Dobl* Pass 3 hjörtu
Pass 4 lauf Pass 4 tíglar
Pass 4 hjörtu Pass 4 spaðar
Pass 6 hjörtu Allir pass
* Neikvæð dobl lifðu þenn-
an vetur af, hvað sem síðar
verður.
inn Peter Lukacs (2.470)
hafði hvítt og átti leik gegn
Þjóðveijanum Arnd Lau-
ber (2.360).
20. Bxh7+! - Kxh7 21.
Dh4+ - Kg8 22. Rg5 -
Rf6 (Eina vonin. Nú gæti
svartur svarað 23. exf6 með
23. — Bf5 og bjargað mát-
inu) 23. Rd5! og svartur
gafst upp, því hann verður
mát eða tapar drottning-
unni.
Úrslitin á mótinu sem
Útspilið var spaðakóngur,
sem Versace tók með ás og
tók strax til við að trompa
tígul í blindum. Hann ferðað-
ist einu sinni heim á tromp,
einu sinni á lauf og loks
stakk hann spaða. Þegar
drottningin í hjarta féll síðan
undir síðari hjartahámann-
inn voru þrettán slagir í
húsi. Ekki flókið spil.
Bandaríkjamaðurinn
Bobby Wolff fór hins vegar
niður á sex laufum. Það var
gegn Dönunum Lars Blakset
og Jens Auken, sem enduðu
í öðru sæti, en „Úlfurinn“
og Hamman urðu þriðju.
Blakset hafði stokkið í tvo
spaða við opnun Wolffs í
suður. Hann kom síðan út
með spaðakóng og Wolff
spilaði eins og Versace fram-
an af: trompaði þrjá tígla í
borði og fór heim á hjartaás
og með spaðatrompun.
Hjartatían fór ekki fram hjá
honum og þegar hann átti
út í blindum í þessari stöðu,
lauk um mánaðamótin urðu
þessi: 1.—2. Agrest, Rúss-
landi og Sax 8 '/2 v. af 12
mögulegum, 3. Bezold,
Þýskalandi 8 v., 4. Lukacs
7'A v., 5.-7. Istvan Almasi
(bróðir stórmeistarans),
Anka og Ruck 6 v. 8. Nieto
Estrada, Mexíkó 5'/2 v., 9.
Garcia Gonzales, Mexíkó 5
v., 10,—12. Lauber og
Grund, báðir Þýskalandi og
Vadasz 4 'A v., 13. Dittmar,
Þýskalandi 3'/2 v.
taldi hann víst að skipting
vesturs væri 6-1-4-2:
Norður
♦ 107
¥ G73
♦ -
* G
Vestur Austur
♦ D98 ♦ 3
¥ D ♦ - II ¥ 86 ♦ -
♦ 42 ♦ 1087
Suður
♦ -
¥ K94
♦ -
♦ ÁD6
Hann spilaði laufgosa og
yfirdrap með drottningu til
að spila ásnum og þriðja lauf-
inu til austurs. Hann bjóst
við að austur ætti nú aðeins
hjörtu eftir - D86 - og yrði
að gefa þijá síðustu slagina.
En þá dró Auken fram einn
óvæntan spaða og spilið fór
tvo niður!
I ± li.* \Ul/2b, A * 4
i W •» Mt & &
i A i
m m a
ABk. B A
1 S'é’
HVÍTUR leikur
og vinnur.
Víkveiji skrifar...
FRAMLEIÐENDUR og seljend-
ur gúmmíhanzka hafa aug-
ljóslega ekki áttað sig á breyttri
verkaskiptingu á heimilum. Enn eru
umbúðir gúmmíhanzka skreyttar
myndum af velsnyrtum kvenhönd-
um, sem njóta verndar gúmmí-
hanzka við uppvaskið. Og það sem
verra er: Það getur verið mjög erf-
itt að finna gúmmíhanzka, sem
passa á karlmenn, í verzlunum.
Oftast er stærsti hluti úrvalsins ein-
göngu í kvenstærðum eða þá fyrir
ósköp netta karla. Víkveiji dagsins
- sem er karlkyns og vaskar upp
- stendur oft frammi fyrir því að
einu gúmmíhanzkarnir, sem eru til
í hans stærð, eru bleikir. Hvaða
karlmaður með snefil af sjálfsvirð-
ingu vaskar upp með bleika gúmmí-
hanzka? Svo er auðvitað miklu
praktískara fyrir t.d. hjón að eiga
gúmmíhanzka af stærri gerðinni,
því að þá geta bæði notað þá, í
stað þess að karlinn sé hálft kvöld-
ið að ná af sér hönzkunum eftir
uppvask.
xxx
AÐ ERU ekki bara gúmmí-
hanzkaframleiðendur, sem
ekki gera ráð fyrir jafnri verka-
skiptingu kynjanna á heiinilinu.
Strauborð eru til dæmis oft óþol-
andi lág fyrir hávaxna karla, jafn-
vel í hæstu stillingu. Og þegar kem-
ur að auglýsingum fyrir heimilis-
tæki, hreingerningavörur eða eld-
húsáhöld eru það yfirleitt konur,
sem sjást nota græjurnar og gefa
yfirlýsingar um það hvernig þær
hafi breytt lífi þeirra. Sama á við
um flestar vörur fyrir ungbörn, til
dæmis bleiurnar, sem eru auglýstar
oft og mikið. Alltaf eru það konur,
sem halda lærða fyrirlestra um
þurra bossa og rakadrægni og sjást
dedúa við ungabörnin. Ekki karl-
maður í augsýn.
xxx
EKKI stuðlar þetta aðeins að
því að viðhalda gömlum og
úreltum viðhorfum til hlutverka
kynjanna, heldur hlýtur þessi mark-
aðspólitík hreinlega að koma niður
á fyrirtækjunum, sem um ræðir.
Atta framleiðendur þessara vara sig
ekki á að með því að markaðssetja
þær þannig að það höfði til beggja
kynja jafnt, myndu þeir stækka
hópinn, sem er líklegur til að verzla
við þá? Af hverju að útiloka helm-
inginn af markhópnum, sem þeir
ættu að beina auglýsingum sínum
að?