Morgunblaðið - 04.06.1997, Page 6

6 MIÐVIKUDAGUR 4. JÚNÍ 1997
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Vígsla nýs tölvusneiðmyndatækis á Sjúkrahúsi Reykjavíkur
Morgunblaðið/Arnaldur
INGIBJÖRG Sólrún Gísladóttir og Ingibjörg Pálmadóttir tóku
nýja sneiðmyndatækið formlega í notkun.
Áhafnir henti-
fánaskipa
slysatryggðar
Þörfín
sífellt að
aukast
NÝTT og fullkomið tölvusneið-
myndatæki var formlega tekið í
notkun á röntgendeild Sjúkrahúss
Reykjavíkur í gær að viðstöddum
heilbrigðisráðherra, Ingibjörgu
Pálmadóttur, og borgarstjóra,
Ingibjörgu Sólrúnu Gísladóttur.
Sneiðmyndatæki þetta er annað
sinnar tegundar hérlendis en fyr-
ir hafði Röntgen- og geislagrein-
ingin í Domus Medica yfir öðru
tæki af sömu gerð spíraltækja að
ráða. Samanlagður kostnaður við
tækið, uppsetningu þess og breyt-
ingar á aðstöðu samfara því nem-
ur um 120 milljónum.
Þörfin fyrir tölvusneiðmynda-
rannsóknir hefur verið sívaxandi
undanfarin ár og með tækniþróun
hefur rannsóknum enn fjölgað.
Fyrsta tölvusneiðmyndatækið hér-
lendis var tekið í notkun árið 1981
á Borgarspítalanum. Mun nýja
tækið leysa af hólmi annað eldra
sem verið hefur í notkun frá 1988.
Árið 1987 var fjöldi rannsókna
með tölvusneiðmyndum 1600. Árið
1996 var fjöldi rannsókna orðinn
6.000. Þeim greinum læknisfræð-
innar fjölgar einnig sem geta nýtt
sér þessa tækni. Með nýja tækinu
munu úrvinnslumöguleikar marg-
faldast og rannsóknartími styttast.
Sneiðmynd má fá á innan við 3
sek. og mun sá skammi tími sem
fer í að gera hveija sneiðmynd
koma að sérstöku gagni í meðferð
á stórslösuðum og bráðveikum
sjúklingum.
Framfarir hraðar
Með tækinu er í fyrsta sinn
hægt að framkvæma æðamynda-
töku sem hjálpar mjög við allan
undirbúning skurðaðgerða. Nú
má skoða allan líkamann í einu
vetvangi og í máli Arnar Smára
Arnaldssonar, forstöðumanns
Myndgreiningar- og rannsóknar-
sviðs, kom fram að eini flösku-
hálsinn væri sá tími sem fer í
flutning sjúkiinganna. Hann
benti jafnframt á að framfarir í
læknisfræði væru með ólíkindum
og að fjármunir til tækjakaupa
hérlendis hefðu verið af allt of
skornum skammti undanfarin ár.
Dvöl sjúkra og slasaðra á sjúkra-
húsum hefði styst og fjármunum
væri því vel varið í tækjakaup
sem flýta fyrir greiningu og -
meðferð.
Ingibjörg Pálmadóttir, heil-
brigðisráðherra, tók undir þau
orð Jóhannesar Pálmasonar,
framkvæmdastjóra Sjúkrahúss
Reykjavíkur, að með vígslu nýja
tækisins hefði birt yfir í málefn-
um sjúkrahúsanna í Reykjavík og
að svo yrði enn þar sem frekari
framkvæmdir væru nú fyrirhug-
aðar.
Ingibjörg Sólrún Gísladóttir,
borgarstjóri, sagði það ljóst að
ekki yrði lengra gengið í sparnaði
og handan við hornið biði erfið
pólitísk umræða um hvernig auka
mætti fjármagn til spítalanna í
Reykjavík. Von hennar væri sú
að þetta væri upphafið að góðu
uppbyggingar starf i.
TRYGGINGASTOFNUN ríkisins
hefur ákveðið að til bráðabirgða
verði sjómenn á hentifánaskipum
taldir slysatryggðir til 1. janúar
1998. Fyrir þann tíma telur stofn-
unin nauðsynlegt að trygginga-
málum sjómanna á hentifánaskip-
um verði fundinn annar farvegur.
Tryggingastofnun hafnaði um-
sókn ekkna mannanna tveggja sem
fórust með Dísarfelli, sem Samskip
gerðu út, um dánarbætur á þeim
forsendum að skipið sigldi undir
erlendum fána og því hafi starfs-
menn þess ekki átt rétt til bóta
samkvæmt almannatryggingalög-
gjöfinni. Samskip kærðu málið til
tryggingaráðs og töldu að fordæmi
væru fyrir því að Tryggingastofn-
un hefði greitt slysabætur vegna
sjómanna á skipum sem ekki eru
skráð á íslandi.
„Samkvæmt 24. grein almanna-
tryggingalaga nr. 117/1993 eru
launþegar sem starfa hér á landi
slysatryggðir. Starf um borð í ís-
lensku skipi eða íslenskri flugvél
jafngildir starfi hér á landi. Því er
ótvírætt að sjómenn er starfa um
borð í hentifánaskipum geta ekki
talist slysatryggðir samkvæmt lög-
unum,“ segir í tilkynningu frá
Tryggingastofnun.
Þar segir einnig að ítarleg könn-
un á sjóslysamálum hjá Trygginga-
stofnun ríkisins hafi leitt í ljós að
greiddar hafi verið slysabætur í
nokkrum slíkum tilvikum undan-
farin ár þrátt fyrir að bótaskylda
hafi ekki verið fyrir hendi. Af þess-
um sökum hefur Tryggingastofnun
tekið þá ákvörðun að sjómenn á
hentifánaskipum teljist áfram
slysatryggðir til 1. janúar 1998.
Há skráningargjöld ástæða
hentifánaskráningar
Jónas Garðarsson, formaður Sjó-
mannafélags Reykjavíkur, kveðst
ánægður með snör viðbrögð for-
stjóra Tryggingastofnunar ríkisins.
„Eg er reyndar ekki viss um að
hann hafi komið að þessu máli fyrr
en nú. Við vissum af þessum laga-
krókum þegar þetta mál kom upp
en við trúum varla að stjómvöld
geti haft þessa stefnu gagnvart sjó-
mönnum. Það þarf að slípa þessa
hluti til svo eitthvað þessu líkt komi
ekki upp á aftur,“ sagði Jónas.
Hann sagði að fyrir Alþingi lægi
frumvarp um að skráningargjöld-
um af skipum yrði breytt þannig
að þau yrðu síður skráð undir hent-
ifána.
„Eina ástæðan fyrir því að
skipafélögin skrá skip undir hentif-
ánum eru há skráningargjöld hér-
lendis. En jafnvel þótt einhver skip
séu skráð undir hentifána hlýtur
að teljast eðlilegt að þeir sem borga
sína skatta og skyldur hérlendis
eigi rétt til almannatrygginga,"
sagði Jónas.
Fjölskyldutekjur hæstar á Vestfjörðum samkvæmt kjarakönnun
Vinnuvika karla 9 stund-
um lengri en hjá konum
Samningur um
handboltasjónvarp
Ekki
ástæða til
afskipta
SAMKEPPNISRÁÐI þykir
ekki tilefni til íhlutunar vegna
samnings Ríkisútvarpsins og
Stöðvar 3 síðasta haust við
Handknattleikssambandið um
einkarétt á sýningum frá leikj-
um í fyrstu deild.
Lögmaður Stöðvar 2 óskaði
eftir úrskurði samkeppnisyfir-
valda um það hvort opinbert
fyrirtæki eins og Ríkisútvarp-
ið, sem nýtur ótakmarkaðrar
fjárhagslegrar ábyrgðar ríkis-
sjóðs á skuldbindingum sínum,
geti við efniskaup boðið ein-
stökum einkafyrirtækjum að
taka þátt í viðkomandi kaup-
um til að bæta samkeppnis-
stöðu sína.
Meðan málið var í athugun
hjá samkeppnisráði urðu þær
breytingar að Stöð 2 yfirtók
rekstur Stöðvað Samkeppnis-
stofnun héldi athugun málsins
áfram samt sem áður.
Breyting á markaði
í umsögn samkeppnisráðs
segir að Ríkisútvarpinu sé ekki
heimilt að raska samkeppni
með því að veita einkafyrir-
tækjum hlutdeild í því hagræði
sem stofnunin geti notið vegna
stöðu sinnar. Hins vegar þyki
ekki þörf á að grípa til sér-
stakra aðgerða vegna þessa
samnings með hliðsjón af at-
vikum og þeim breytingum
sem orðið hafí á markaðnum
að undanförnu. i
KARLAR á vinnumarkaði vinna
níu klukkustundum lengur á viku
að meðaltali en konur, en hafa
talsvert hærra tímakaup. Þetta er
meðal niðurstaðna úr kjarakönnun
Félagsvísindastofnunar, sem gerð
var á síðasta ári. í könnuninni
kemur einnig fram að fjölskyldu-
tekjur eru hæstar á Vestfjörðum
en lægstar á Norðurlandi vestra.
Meðalvinnuvika fullvinnandi ís-
lendinga er 51,8 klukkustundir,
samkvæmt niðurstöðum könn-
unarinnar. Karlar vinna að meðal-
tali 55 stunda vinnuviku en konur
46 stundir. Um er að ræða meðal-
tal allrar vinnu í aðalstarfi viðkom-
andi og í launuðum aukastörfum.
Sjómenn og bændur gáfu að
meðaltali upp lengstan vinnutíma,
eða 70 og 63 klukkustundir á viku
að jafnaði. Af öðrum stéttum hafa
stjómendur og atvinnurekendur
iengsta vinnuviku eða 56 stundir,
en skrifstofufólk stytzta, 47 stundir.
í niðurstöðum Félagsvísinda-
stofnunar kemur fram að þetta séu
hærri tölur en Kjararannsóknar-
nefnd fái út úr sínum gögnum,
enda miði nefndin aðeins við
greiddar vinnustundir hjá aðal-
vinnuveitanda en Félagsvísinda-
stofnun við heildarfjölda vinnuvið-
vistarstunda í allri launaðri vinnu.
Nokkur kynbundinn
launamunur
Meðalmánaðartekjur fullvinn-
andi fólks voru 154.000 krónur á
síðasta ári. Meðaltekjur á vinnu-
stund voru 693 krónur. Hjá körlum
var meðaltímakaupið 768 krónur
en 200 krónum lægra hjá konum
eða 568 krónur. Félagvísindastofn-
un segir muninn skýrast m.a. af
mismunandi starfsstéttaskiptingu,
mismunandi tegund menntunar,
ólíkum starfsvettvangi (konur
vinna fremur hjá ríki og sveitarfé-
lögum), mismunandi vægi auka-
vinnukaups (karlar hafa fleiri
vinnustundir á aukavinnutaxta),
en jafnframt sé um að ræða nokk-
urn kynbundinn launamun.
Heildaratvinnutekjur fullvinn-
andi einstaklinga voru hæstar á
Vesturlandi, 176.000 krónur, og á
Vestfjörðum, 167.000 krónur.
Lægstar eru þær hins vegar á
Austurlandi, 120.000 krónur.
Meðalfjölskyldutekjur
voru 235.000
Ef litið er á fjölskyldutekjur
hjóna og fólks í sambúð voru þær
að meðaltali 235.000 krónur á síð-
asta ári. Svarendur í stétt stjórn-
enda og atvinnurekenda höfðu
hæstar fjölskyldutekjur, eða um
306.000 krónur. Lægstar fjöl-
skyldutekjur höfðu bændur,
153.000 krónur að jafnaði.
Munur er á fjölskyldutekjum
eftir menntun. Þannig hefur fólk
með háskólapróf hæstar tekjur en
fólk með grunnskólapróf eða
minna minnstar tekjur.
Fjölskyldufólk á Vestfjörðum er
tekjuhæst, með 269.000 krónur á
mánuði, en lægstar eru fjölskyldu-
tekjur á Norðurlandi vestra,
210.000 krónur á mánuði.
Niðurstöður Félagsvísinda-
stofnunar eru fengnar úr tveimur
spurningakönnunum, en úrtakið í
hvorri um sig var 1.500 manns.
Önnur könnunin var gerð í maí á
síðasta ári en hin í desember.
Nettósvörun í könnununum var
72-73% og þykja úrtökin endur-
spegla þjóðina ágætlega. Tvær
kannanir voru gerðar til að jafna
út hugsanlegar árstíðasveiflur í
atvinnu og tekjum.