Morgunblaðið - 04.07.1997, Page 41

MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
FÖSTUDAGUR 4. JÚLÍ1997 41
I
►
>
>
í
>
>
I
J
I
g
I
I
i
I
I
.
i
i
i
í
i
i
J
Laugardalshrepps hafa ekki lengur
eins bundnar hendur og áður og
þeirra er framtíðin.
Ég trúi því að staðurinn sem slík-
ur og þessi undurfagra sveit muni
á komandi tíð gegna mikilvægu og
vaxandi hlutverki í skólamálum
þjóðarinnar eins og verið hefur um
langt árabil, og ekki síður á sviði
ferðaþjónustu. Framundan er
áframhaldandi uppbygging á sviði
íþrótta, lista og menningar til þess
að styrkja öll góðu áformin sem
tengd eru þessum stað og Þóri Þor-
geirsson og ýmsa fleiri hugsjóna-
menn hefur dreymt um.
Ég sendi að lokum eiginkonu
Þóris, Esther Matthildi Kristinsdótt-
ur, börnum þeirra og öllum aðstand-
endum innilegar samúðarkveðjur
frá okkur Hildi. Blessuð sé minning
góðs vinar og samverkamanns.
Hafsteinn Þorvaldsson.
Þórir Þorgeirsson hóf kennslu við
Hérðasskólann á Laugarvatni
haustið 1941, þá nýútskrifaður
íþróttakennari, og starfaði við þann
skóla allt til 1972 þegar skipulagi
íþróttakennslu á Laugarvatni var
breytt. Hann hafði því starfað við
skólann tæpa þijá áratugi þegar
mig bar að garði haustið 1970 og
leiðir okkar lágu saman. Við vorum
ekki aðeins samstarfsmenn í fá-
mennu starfsliði skólans heldur vor-
um við einnig nánir grannar, bjugg-
um hvor í sínu heimavistarhúsi, ég
í Mörk og hann í Grund. Hann var
svo sannarlega góður granni.
Stundum er sagt að betra sé að
eiga fáa vini en marga kunningja.
í meira en aldarfjórðung höfum við
Þórir starfað saman á ótal sviðum
og aldrei hefur borið skugga á það
samstarf. Hann tók öllu með jafnað-
argeði þótt ég reyndi stundum að
koma honum úr jafnvægi. Helst
varð ég var við að honum stóð ekki
á sama ef ég hnýtti í þrenninguna
heilögu sem hann trúði á. Fram-
sóknarflokkinn, Samvinnuhreyfíng-
una eða ungmennafélögin. Þórir var
nefnilega gegnheill framsóknar-
maður af gömlu gerðinni eins og
þeir gerast allrabestir.
Þórir var kosinn í hreppsnefnd
Laugardalshrepps vorið 1970 og tók
þá þegar við starfi oddvita sem
hann gegndi til dauðadags. Hann
var því langt kominn með sjöunda
kjörtímabil sitt þegar hann lést.
Þtjú þessara tímabila sat ég í
hreppsnefnd með honum og fann
glöggt hve oddvitastörfin fóru hon-
um vel úr hendi. Hvert mál var
rætt til hlítar og væru menn ósam-
mála var reynt í lengstu lög að finna
flöt sem allir gátu fellt sig við.
Sumir halda að það sé næsta
auðvelt verk að stjóma litlu sveitar-
félagi. Það má vel vera að svo sé
þar sem eindrægni og samhugur
ríkir en sveitarfélag þarf ekki að
vera stórt eða fjölmennt til að
flokkadrættir verði vegna ólíkra
hagsmuna ýmissa afla sem gera
kröfur. í Laugardalshreppi togast
stundum á hagsmunir Laugvetn-
inga, bænda, ríkisins og sumarbú-
staðaeigenda og ef einn hópur reyn-
ir að troða á öðrum er hætt við að
illa fari. Þóri tókst ótrúlega vel að
sætta sundurleit sjónarmið og fékk
stundum nánast „rússneska" kosn-
ingu þótt einhverjir lukkuriddarar
reyndu að bijótast til valda.
Þórir var mannasættir og það svo
að mér fannst oft sem það væri
hvort tveggja í senn styrkur hans
og veikleiki. Mér fannst stundum
langlundargeð hans gagnvart
ósanngjörnum kröfum með ólíkind-
um. En þessi eiginleiki hans nýttist
honum vel í oddvitastarfinu og sam-
starfsmenn hans í hreppsnefnd hafa
örugglega getað lært ýmislegt í
þolinmæði og þrautseigju af honum.
Sagt var forðum um Erling Skjálgs-
son: „Öllum kom hann til nokkurs
þroska."
í oddvitatíð Þóris hefur Laugar-
vatn breytt um svip. Það hefur ekki
gerst í stórum stökkum en engum
dylst að hér hefur snyrtimennska
verið í fyrirrúmi. Þar eiga auðvitað
margir hlut að máli en oddvitinn
hefur haft forystu á hendi. Þeir sem
taka nú við stjóm hreppsins þurfa
örugglega að hafa sig alla við ætli
þeir að halda merki Þóris á lofti.
Síðustu ár hef ég litið öðru hvetju
inn á skrifstofu til Þóris, oftast án
þess að eiga erindi annað en að
spjalla. Það hafa verið ánægjulegar
stundir. Ekki era margir dagar síð-
an ég sat hjá honum dagpart og
endurskoðaði hreppsreikninga liðins
árs. Mér duldist ekki að Þórir eltist
eins og aðrir menn. Hann var ekki
hinn sami og sá sem ég hitti haust-
ið 1970. Hann hafði verið hér nán-
ast samfellt í rúm sextíu ár frá því
hann kom hingað fýrst, nemandi í
Héraðsskólann. Mestallan tímann
þjónaði hann íbúum þessa sveitarfé-
lags með einum eða öðrum hætti.
Hann hafði svo sannarlega goldið
torfalögin í þessari sveit.
Ég kveð þennan vin minn með
þakklæti fyrir samfylgdina og votta
fjölskyldu hans samúð mína.
Hreinn Ragnarsson.
Öllu er afmörkuð stund. Pendúll
lífsklukku okkar tifar áfram í amstri
dagsins, í gleði eða sorg, á sumri
eða vetri, í draumi eða veraleika.
Hlutverk mannanna eru mörg og
mismunandi á jörðinni, lífsklukk-
urnar slá í mislangan tíma og af
mismunandi öryggi enda er gang-
verkið misgott. Við sem erum veg-
farendur á óræðri braut lífsins.
Skyndilega hefur lífsklukka gamla
kennarans míns og vinar Þóris Þor-
geirssonar á Laugarvatni stöðvast.
Klukkan sem slegið hefur af þrótti,
áræði og velvilja í hartnær áttatíu
ár. Lífsklukka sem svo margir hafa
haft mikla trú á í gegnum árin og
viljað líkja eftir slættinum. Þetta
sanna verk hans sem fjölskylduföð-
urs, uppalanda, kennara, íþrótta-
þjálfara, félagsmálamanns og odd-
vita og sveitarstjómarmanns í
Laugardalshreppi í langan tíma,
reyndar allt til dauðadags.
Ég hitti Þóri síðast glaðan og
reifan á þjóðhátíðardaginn þar sem
hann samfagnaði með okkur
Rangæingum því að þann dag var
vígt nýtt glæsilegt fþróttahús á
Hvolsvelli. í endurminningunni
verður þessi stund mér dýrmæt því
margt var skrafað og skeggrætt að
vanda og Þórir taldi byggingu
íþróttahússins hina bestu íjárfest-
ingu sem ætti eftir að skila ómæld-
um arði. Heilræði voru gefin hvað
þjóðmálin varðaði enda Þórir áhuga-
samur um velferð þjóðarinnar.
Gengur þetta bara ekki vel hjá ykk-
ur, spurði Þórir, sem var einlægur
og traustur framsóknarmaður.
Stundin var í raun táknræn fyrir
áhuga Þóris fyrir líðandi stund og
fyrir æskulýðs- og íþróttastarfi.
Þórir var einn af framkvöðlum í
uppbyggingu íþrótta- og æskulýðs-
starfs á Suðurlandi og í raun á land-
inu öllu. Hann hafði mikil áhrif á
ungt fólk sem stundaði nám á Laug-
arvatni en þangað komu nemendur
víðs vegar af landinu. í langan tíma
kenndi Þórir við íþróttakennara-
skóla íslands og aðra skóla á Laug-
arvatni. Sem ungur maður ferðaðist
hann um landið og kenndi m.a. sund.
Einnig þjálfaði hann ungt fólk á
vegum Héraðssambandsins Skarp-
héðins. Hann ferðaðist þá um sveit-
ir Suðurlands á sumrin og hvatti
æskuna til dáða um heilbrigt og
reglusamlegt líferni og hvatti unga
fólkið til íþrótta- og félagsmála-
starfs. Á þessum tíma var öll að-
staða til íþrótta með öðrum hætti
en nú tíðkast. Á Landsmótum UMFÍ
var Þórir í fylkingarbijósti fyrir sitt
félag HSK og kom færandi hendi
með sigurliðið og tilheyrandi verð-
launagripi, sinn eftir sinn. Ávallt
var Þórir til mikillar fyrirmyndar
hvort heldur innan vallar eða utan.
Það var einmitt á íþróttaæfíngu við
Gunnarshólma í Landeyjum sem ég
kynntist þessum áhugasama öðlingi
í fyrsta sinn. Kynnin áttu eftir að
eflast, því þegar ég settist á skóla-
bekk á Laugarvatni kynntist ég
þessum kvika og síunga manni enn
betur og með okkur tókst ágætur
vinskapur. Alltaf var Þórir jafn
hvetjandi og glettinn. Hann hóf
gjarnan kennslustundina á því að
depla augum, rétta fram hendur,
kreisti fingur að lófum og rétta úr
fingumr og segja: „Er ekki allt í
sómanum, era ekki allir- hressir og
kátir". Ferskleikinn og áhuginn var
alltaf á sínum stað. Hans göfugi
ásetningur sem kennara var að gera
námið skemmtilegt, markmiðið var
einfaldlega gamla heilræðið „það
er leikur að læra“. Ekki alls fyrir
löngu heyrði ég vangaveltur virts
prófesors sem fjallaði um það hvern-
ig skólinn á 21. öldinni ætti að vera
og þetta markmið var einn af grunn-
þáttum í fyrirlestri hans. Þegar fjall-
að er um starf Þóris sem kennara
má vitna í ummæli um annann góð-
an uppalanda en um hann var sagt
„öllum kom hann til nokkurs
þroska". Þóri var mjög annt um
velferð nemenda sinna og fylgdist
gjaman vel með því hvað þeir voru
að fást við hvetju sinni. Mér þótti
afar vænt um það þegar ég var
ráðinn sem sveitarstjóri á Hvolsvelli
að einn af fyrstu mönnum sem
hringdu í mig var Þórir oddviti á
Laugarvatni. Hann óskaði mér vel-
farnaðar í starfi var hvetjandi og
gaf mér eitt heilræði: „Hættu aldrei
að vinna fyrr en þú hefur lokið
ætlunarverki þínu þann daginn.
Gaktu frá hreinu skrifborði." Þetta
var gott heilræði og lýsir Þóri vel.
Þannig hygg ég að öll störf hans
hafi verið enda er mjög óvenjulegt
að tæplega áttræður maður sé í
forsvari fyrir sveitarfélag nú á tím-
um.
Þó að lífsklukka Þóris Þorgeirs-
sonar hafi nú stöðvast eftir langt
og farsælt starf heldur lífið áfram.
Hér í götunni minni á Hvolsvelli eru
lítil barbaböm Þóris, sem Sara og
Aron heita og era börn Gerðar og
Lars. Ég horfi á eftir Margréti dótt-
ur minni tipla yfir götuna til að
passa þessi fallegu börn. Þannig
heldur lífið áfram. Á fjórða áratugn-
um var faðir minn skólabróðir Þóris
heitins í Laugarvatnsskóla. Þannig
spinna lífsþræðimir þennan óræða
lífsvef. í dag drúpum við höfði og
þökkum Guði fyrir að hafa fengið
að kynnast öðlingnum og mannvin-
inum Þóri á Laugarvatni. Eigin-
konu, bömum, tengdabörnum og
bamabörnum sendir fjölskylda mín
dýpstu samúðarkveðjur. Minningin
lifir um gegnheilan heiðursmann.
ísólfur Gylfi Pálmason.
Bjartur sumardagur rennur upp
eins og þeir gerast fegurstir á Laug-
arvatni. Fjöllin prýdd grænum
skógi, spegilslétt vatn, fuglasöngur.
Síminn hringir, Þórir Þorgeirsson
er látinn. Getur þetta verið rétt,
hann sem var svo lifandi mitt í
hringiðunni á meðal okkar. Ég horfi
út um gluggann - og ekki ber á
öðra, sólin heldur áfram að skína
og lífíð iðar allt um kring. Samt fæ
ég á tilfínninguna að ekkert verði
eins og áður hér á Laugarvatni -
svo snar þáttur var hann í mannlífi
sveitarinnar. Að leiðarlokum er mér
efst í huga þakklæti fyrir vináttu
og samstarf í áratugi, sem aldrei
bar skugga á. Þar ber hæst í mínum
huga umhyggju hans fyrir leikskóla
Laugardalshrepps og öflugan stuðn-
ing við það starf er þar fór fram.
Hann leit oft inn, heilsaði upp á
bömin og fóstramar, hrósaði því
sem honum fannst vel gert og stríddi
okkur með því að þykjast ekkert
geta sinnt kvabbi okkar um fjárveit-
ingu til hinna ýmsu hluta, sneri sér
svo við í dyrunum kíminn á svip og
sagði: „Við sjáum nú til“. Þá vissum
við að málum var borgið. Sem odd-
viti sveitarstjórnar var Þórir drif-
fjöður í mikilli uppbyggingu í sveit-
arfélaginu. Þótt ekki væri hann inn-
fæddur Laugdælingur sýndi hann
áræði og metnað í að vernda gömul
hús sem eiga sér langa sögu tengda
lífi, starfi og menningu fólksins í
Laugardal. Nefni ég þar Miðdals-
kirkju sem nú er friðlýst og Lindina
sem byggð var á sínum tíma fyrir
Ragnar Ásgeirsson, jgarðyrkjuráðu-
naut Búnaðarfélags Islands, en hús-
ið var síðar stækkað fyrir starfsemi
Húsmæðraskóla Suðurlands er var
þar til húsa um árabil. Árið 1991
var stofnað félag til verndar þessa
húss og var Þórir þar frá upphafí
öflugur félagi og beitti sér í hrepps-
nefnd ásamt „sínum mönnum", eins
og hann nefndi þá félaga sína, fyrir
myndarlegri endurbyggingu Lind-
arinnar. Það gustaði oft um hann í
þessum málum en sjálfur var hann
aldrei í vafa um að þarna bæri að
standa vel að verki og hafa fag-
mennsku í fyrirrúmi. Þórir sá húsið
fyrir sér byggt upp í áföngum eftir
efnum og ástæðum. Lokið er endur-
byggingu elsta hluta hússins og þar
er nú rekinn gullfallegur veitinga-
staður. I yngri hluta hússins er
starfræktur leikskóli Laugardals-
hrepps. Húsið er í hjarta Laugar-
vatns umvafið yndislegum garði
sem félagar í Lindarfélaginu hafa
unnið við að fegra á hveiju vori.
Daginn áður en Þórir lést áttum við
langt og gott samtal. Það snerist
nær eingöngu um þessi hugðarefni
okkar, leikskólann, Lindina alla og
garðinn í kring. Sem ég nú skrifa
þessar línur sé ég hann lifa áfram
á meðal okkar í þessum fósturböm-
um sínum og þar verður hans minnst
um ókomin ár. í öllum verkum stóð
Esther við hlið hans, ómetanlegur
félagi og lífsföranautur. Hjá henni
og þeirra elskulegu börnum er hug-
ur okkar í dag í einlægri samúð er
við nú kveðjum okkar mann, Þóri
Þorgeirsson.
Margrét Gunnarsdóttir.
Ungur ákvað ég að gerast kenn-
ari og þá helst íþróttakennari líka.
Mun þar mestu hafa ráðið uppeldis-
legar aðstæður. Þetta fór eftir.
Haustið 1965 fór ég með áætlunar-
bifreið Ólafs Ketilssonar til Laugar-
vatns til að stunda nám við ÍKÍ
ásamt 13 öðrum, ungu fólki af báð-
um kynjum. Þar tók við strangt nám
þar sem áhersla var lögð á líkam-
legt atgervi og uppeldislega þætti
kennslu. Þar kynntumst við Þóri
Þorgeirssyni sem nú er kvaddur.
Hann kenndi okkur leikfimi, sund
og skyndihjálp. Ég hefði ekki fyrir
nokkurn mun viljað missa af þessum
kynnum okkar. Þórir var einkar lag-.
inn við að laða fram eiginleika hvers
og eins í þeim greinum sem hann
kenndi okkur og við fengum að
reyna ýmislegt sem okkur hefði
ekki órað fyrir að við gætum fram-
kvæmt. Mörgum þótti nóg um allar
„360“ armsveiflumar sem hann lét
okkur strákana gera í leikfiminni,
en ég er sannfærður um og fer
ekki ofan af þeirri skoðun að hin
hefðbundna leikfimi sem hann
kenndi okkur er sú besta og mest
mótandi sem alhliða líkamsþjálfun.
Því miður hefur hún farið halloka á
undanfömum áram og áratugum í
skólum landsins með þeim afieiðing-
um að margt ungt fólk í dag er
meira og minna bakveikt og illa
haldið vegna lélegrar líkamsþjálf-
unar.
Allir tímarnir hjá Þóri era eftir-
minnilegir vegna þess að þeir voru
hressilegir, engin lognmolla en samt
enginn æsingur. Allt gekk eins og
vel smurð vél og uppbyggingin
markviss til að ná því besta út úr
hveijum einstaklingi. Myndirnar frá
þessum árum rifja upp góðar minn-
ingar. Við sem nutum leiðsagnar
Þóris að þessu ieyti urðum að stælt- . -
um og reistum mönnum eftir alla
þá þjálfun sem sundið og leikfimin
gaf okkur. Að því höfum við búið
hingað til.
Fimm áram eftir að ég lauk námi
við ÍKÍ var ég ráðinn sem kennari
að skólanum. Var mér ætlað að
kenna leikfimi og sund meðal ann-
arra greina, einmitt þær greinar
sem Þórir hafði kennt um áratuga
skeið. Mér er ekki grunlaust um að
honum hafí þótt að sér vegið með
þessari ráðningu, en aldrei, hvorki
fyrr né síðar, lét hann mig gjalda
þess. Hann var mér alltaf sem besti
faðir og félagi og tók mér alltaf
jafn ljúfmannlega. Að feta í fótspor
hans við ÍKÍ var ekki létt verk, en 'tt
það að hafa notið hans handleiðslu
áður, nýtt þá þekkingu við kennslu
í fjögur ár og síðan aflað viðbótar-
menntunar auðveldaði starfið. Ég
held samt að megingrunnurinn í
minni kennslu hafí verið það sem
Þórir kenndi mér á sínum tíma og
alla tíð hef ég haldið uppá armsveifl-
urnar, músikæfíngarnar, staðæfing-
arnar og skipulagsæfingamar sem
hann kenndi okkur strákunum. Það
er margt sem mótar manninn. Ég
held að það sé ekki á neinn hallað
þótt ég segi hér og nú að líkamlega
og starfslega séð hafi enginn mótað
mig og þroskað betur til starfsins
en Þórir Þorgeirsson. Hafðu þökk
fyrir.
Samúðarkveðjur frá íjölskyldu
minni fylgja þessum fátæklegu
kveðjuorðum, til Esterar, barna,
tengdabama og barnabama.
Páll Ólafsson.
HALLUR
HERMANNSSON
+ Hallur Hermannsson fædd-
ist á Skútustöðum 31. maí
1917. Hann lést í Reykjavík 20.
júní síðastliðinn og fór útför
hans fram frá Dómkirkjunni
27. júní.
Með söknuði kveðjum við afa
okkar Hall Hermannsson sem ný-
lega er látinn. Við vorum svo lán-
samar að kynnast og eiga með
honum ótalmargar góðar og gef-
andi stundir frá barnæsku fram á
fullorðinsár.
Einkennandi fyrir afa var ein:
mitt hversu gefandi hann var. í
hveiju spjalli lærðum við eitthvað
merkilegt eða nytsamlegt því hann
var sérlega víðlesinn og fróður
maður. í stuttri heimsókn á skrif-
stofu hans hjá Ríkisskipum gat lít-
ið spjall eftir feluleik við skrifborð-
ið endað með mikilli landafræðilex-
íu. Hann var ómetanleg aðstoð við
lærdóm og þá sérstaklega íslensku
og sögu.
Afa og Sísí ömmu var alltaf
gott að heimsækja enda stutt að
fara frá Hjaltabakka í Dverga-
bakka. Honum var oft skemmt
yfir uppátækjum okkar systra eins
og þegar ein okhar átti það til að
stelast út um miðja nótt í heimsókn
til hans þegar aðrir voru í fasta-
svefni.
Þegar við hugsum til afa sjáum
við hann helst fyrir okkur sitjandi
makindalega í sófa með spenntar
greipar yfir kviðinn fléttandi
þumalfingrum á meðan hann sagði
okkur sögur. Afi hafði mjög
skemmtilegan og góðsaman frá-
sagnastíl enda kunnur fyrir frá-
bæra ræðumennsku.
Við höfum alltaf verið mjög
stoltar af afa okkar og við erum
þakklátar fyrir allt sem hann gerði
fyrir okkur systurnar og þann
stuðning og áhuga sem hann sýndi
lífi okkar og fjölskyldum.
Það gleður okkur að afi átti tvær
fjölskyldur sem unnu honum heitt
og nutu kærleiks hans. Með ömmu
okkar Ólöfu Hrefnu Eyjólfsdóttur
átti hann um 12 ára hjónaband j
þegar hann var að koma undir sig
fótunum og eignuðust þau föður
okkar Hauk Hallsson sem síðar
giftist móður okkar Elínu Ragnars-
dóttur, megi guð gefa þeim styrk
í sorg þeirra.
Með Sísí ömmu átti hann sitt
síðara hjónaband og enn stærri
fjölskyldu. Við viljum votta Sísí
ömmu og fjölskyldu okkar dýpstu
samúð.
Afi lifði mjög innihaldsríku lífi
og áorkaði miklu á ferli sínum.
Elsku afi við söknum þín og
minningin um þig mun ávallt lifa
í hjarta okkar.
Megi guð varðveita þig.
Hrefna Hauksdóttir,
Guðrún Rósa Hauksdóttir,
Halla Hauksdóttir. ^