Morgunblaðið - 27.08.1997, Blaðsíða 23
MORGUNBLAÐIÐ
MIÐVIKUDAGUR 27. ÁGÚST 1997 23
AÐSEIMDAR GREINAR
Nýr kj arasamningur
kennara og sveitarfélaga
Vilhjálmur Þ.
Vilhjálmsson
TÖLUVERÐ um-
ræða hefur átt sér
stað í fjölmiðlum að
undanfömu í tengsl-
um við gerð nýs kjara-
samnings kennara og
sveitarfélaga. Eins og
kunnugt er tóku sveit-
arfélögin við öllum
rekstri grunnskólans
1. ágúst 1996. Yfir-
takan gekk vel fyrir
sig og á síðasta skóla-
ári mátti sjá ýmsar
breytingar til góðs í
innra starfi grunn-
skólanna og jafnframt
auknar fjárveitingar
sveitarstjórna til
stofnkostnaðar og reksturs grunn-
skólans. Óhætt er að fullyrða að
almenn viðhorf sveitarstjórnar-
manna og kennara séu þau að
rekstur grunnskólans á síðasta
skólaári hafi gengið mjög vel og
engir sérstakir hnökrar komið upp.
Sveitarstjórnarmenn eru vel með-
vitaðir um þá miklu ábyrgð sem
felst í því að stjórna öllum rekstri
grunnskólans. Það kemur ekki síst
fram í þeirri staðreynd að málefni
grunnskólans eru forgangsverk-
efni sveitarfélaganna í dag og
verða vonandi um alla framtíð.
Undanþágur fyrir
leiðbeinendur í grunnskólum
Meiri umræða hefur farið fram
um fjölda undanþága fyrir leið-
beinendur í grunnskólum í ár en
oftast áður. Ekki er ósennilegt að
sú umræða tengist gerð nýs kjara-
samnings kennara og sveitarfé-
laga. Það er að sjálfsögðu áhyggju-
efni hve undanþágurnar eru marg-
ar og full ástæða til að leita allra
leiða til að fjölga kennurum með
full réttindi. Fjöldi umsókna nú
virðist þó stefna í það að vera
heldur færri en síðastliðin ár eða
uþb. 500. Vegna skólaársins
1995/1996 komu til afgreiðslu hjá
undanþágunefnd 547 umsóknir og
vegna skólaársins 1996/1997 af-
greiddi nefndin 559 umsóknir. í
fyrra voru 183 leiðbeinendur sam-
þykktir með stúdentsmenntun og
minni menntun eða 32,8%. Af þeim
256 leiðbeinendum sem þegar hafa
verið samþykktir er sambærilegur
fjöldi 58 eða 23%. Líklegt er þó
að þetta hlutfall verði hærra þegar
endanleg niðurstaða Iiggur fyrir.
Fyrsti heildarkjarasamningur
kennara og sveitarfélaga
Þegar grunnskólinn fluttist til
sveitarfélaganna tóku þau við
kjarasamningi ríkisins og kennara
sem undirritaður var í mars 1995.
Sveitarfélögin hafa aldrei gert
heildarkjarasamning við grunn-
skólakennara en eru nú í fyrsta
sinn að vinna að gerð slíks samn-
ings. Kjör kennara í dag taka því
mið af kjarasamningi þeirra við
ríkið en ekki sveitarfélögin. Það
má síðan velta því fyrir sér hversu
sanngjarnt það sé að gremja for-
ystumanna kennara vegna lítils
árangurs að þeirra mati í samning-
um ríkis og kennara bitni nú á
sveitarfélögunum.
Sameiginleg markmið
í skammtímasamningi kennara-
samtakanna og Launanefndar
sveitarfélaga frá 20. mars sl.voru
aðilar sammála um að mikilvægt
væri að leita nýrra leiða varðandi
gerð nýs kjarasamnings. I skamm-
tímasamningnum segir í 3.gr.: ,Að-
ilar munu á samningstímanum
endurskoða núverandi fyrirkomu-
lag á röðun launaflokka, skipulagi
vinnutíma, störfum skólastjóra og
greiðslum sveitarfélaga til kennara
og skólastjóra sem ekki rúmast
innan gildandi kjarasamnings.
Markmið þessarar
vinnu er að einfalda
kjarasamninga aðila
og auka skilvirkni og
gæði í skólastarfi
þannig að báðir aðilar
njóti þess ávinnings
sem slík vinna skilar.
Til að ná framan-
greindum markmiðum
munu samningsaðilar
skoða eftirfarandi leið-
ir:
1. Að auka mögu-
leika skólastjóra til að
skipuleggja vinnu
kennara innan skóla.
2. Að koma á nýju
vinnutímafyrirkomu-
lagi sem rúmi þau störf sem til
falla í skólastarfi og samrýmast
verksviði kennara og skólastjóra.
3. Að auka sveigjanleika á vin-
nutímafyrirkomulagi kennara.
4. Að fella greiðslur fyrir störf
s.s. leiðréttingu verkefna og um-
sjón með bekk inn í grunnlaun.
5. Að endurskoða fyrirkomulag
endurmenntunar kennara og
skólastjóra.
Ég tel mikilvægt að
samningaaðilar einbeiti
sér að því að ná settum
markmiðum, segir Vil-
hjálmur Þ. Vilhjálms-
son, og þar með brjót-
ast út úr samningaferli
ríkis og kennara.
6. Að endurskilgreina störf
skólastjóra s.s. stjórnunarábyrgð,
hlutverk skólastjóra í kennslu og
rekstrarlega ábyrgð.
7. Að endurskoða núverandi fyr-
irkomulag á röðun kennara og
skólastjóra í launaflokka m.a. með
tilliti til grunn- og framhalds-
menntunar, ábyrgðar og reynslu í
starfi.
8. Að endurskoða launakerfi
kennara og skólastjóra þannig að
það taki mið af ofangreindum lið-
um 1-7.“
Gildandi kjarasamningur
flókinn
Gildandi kjarasamningur við
kennara er ótrúlega flókinn og á
margan hátt torveldur yfirferðar
fyrir þá sem ekki komu beinlínis
að samningagerðinni sjálfri. Það
hlýtur því að vera keppikefli samn-
ingsaðila við gerð fyrsta kjara-
samnings kennara og sveitarfélaga
að einfalda samningsgerðina þann-
ig að endanlegur samningur verði
skýrari og skiljanlegri en hann er
í dag. Það er greinilegt að samning-
ar ríkis og kennara hafa einkennst
af því að hækka grunnlaunin lítið
en þess í stað bæta sifellt við fjölda
verkefna sem greitt er sérstaklega
fyrir. í hvaða tilgangi þetta var
gert verða fulltrúar þeirra sem
BOKHALDSHUGBUNAÐUR
fyr/r WINDOWS
Á annað þúsund
notendur
H KERFISÞRÓUN HF.
01 Fákafeni 11 - Sími 568 8055
þennan samning gerðu að svara
fyrir. Jafnframt bættum launakjör-
um kennara ber að leggja áherslu
á að fyrirkomulag og gerð kjara-
samnings kennara og sveitarfélaga
auðveldi samskipti þessara aðila og
bæti og styrki innra starf grunn-
skólans.
Ný vinnubrögð nauðsynleg
Ég tel afar mikilvægt að samn-
ingaaðilar einbeiti sér að því að ná
settum markmiðum og þar með
bijótast út úr því samningaferli rík-
is og kennara sem virðist a.m.k.
að mati kennara ekki hafa skilað
miklum árangri í að bæta launakjör
þeirra. Ég er einnig sannfærður um
að ef þetta tekst mun það skila sér
í markvissara og árangursríkara
skólastarfi og góðum samskiptum
kennara, sveitarstjóma og foreldra
en slikt samstarf er mikilvæg for-
senda þess að grunnskólinn eflist.
í þessu sambandi vil ég taka undir
orð Eiríks Jónssonar, formanns
Kennarasamtaka íslands, sem fram
komu í grein hans í Sveitarstjómar-
málum 2. tbl. 1996 i tilefni af yfir-
færslu grannskólans þar sem hann
sagði: „Einungis með samstilltu
átaki getum við vænst þess að yfir-
færslan skili okkur betri skóla og
það hlýtur að vera sameiginlegt
markmið allra sem að málinu
koma.“ Ljóst er að metnaður sveit-
arstjómarmanna í málefnum
grunnskólans er mikill. Það sýna
stóraukin fjárframlög og fram-
kvæmdir sveitarfélaganna í þágu
grannskólans m.a. í þeim tilgangi
að einsetningu hans verði lokið inn-
an fárra ára. Það er hins vegar
ekki hægt að ætlast til þess að
sveitarfélögin bæti kennurum upp
í einni svipan þau lélegu launakjör
sem þeir telja sig búa við úr vist-
inni hjá ríkinu. Sveitarstjómarmenn
gera sér vel grein fyrir því hve
kennarastarfið er mikilvægt og vilja
ganga eins langt og þeim er fram-
ast unnt í að bæta kjör og vinnuskil-
yrði kennara. Grundvöllur þess er
faglegar viðræður aðila byggðar á
gagnkvæmu trausti en ekki upp-
hrópanir og skylmingar í fjölmiðl-
um.
Höfundur er borgurfuUtrúi og
formaður Sambands íslenskra
sveitarfélaga.
Draumavél
heimilanna!
Vegleg brúðargjöf!
fsaumuð svunta
með nöfnum og
brúðkaupsdegi fylgir!
5 gerðir - margir litir
60 ára frábœr reynsla.
gffgff Einar
MSM j Farestvett&Co.M.
Borgartúni 28 TT 562 2901 og 562 2900
KANARI
veisla Heimsferða
í vetur frá kr.
39.932
Fáðu spennandi ferðaáætlun Heimsferða til
Kanaríeyja og Brasilíu í vetur í beinu vikulegu
flugi. Aldrei fyrr hafa viðtökumar verið svona
stórkostlegar, nú þegar uppselt á mörgum
gististöðum og jólaferðin 23. desember uppseld.
Þú getur valið um þá ferðalengd sem þér best
hentar og nýtur þjónustu okkar reyndu fararstjóra
á meðan á dvölinni stendur. Beint flug með
glæsilegum Boeing 757 vélum án millilendingar
og við kynnum nú
glæsilega nýja gististaði í
Ensku strandarinnar og
aldrei verið lægra en nú í
Fyrstu ferðirnar
uppseldar
Nú eru fyrstu
ferðirnar
uppseldar til
Kanarí í vetur og
aldrei fyrr hefur
jafnmikiö verið
bókað.
sasí*
90.000 W.
4maS^'dU
10.000 W.
tssS4*
hjata
verðið hefur
vetur.
Lenamar Gististaðir á ensku ströndinni.
Verðlækkun frá því í fyrra
39.932
Verð kr.
Vikuferð til Kanarí 30.des., hjón með 2 börn,
Tanife.
Verð kr.
49.932
Ferð í 3 vikur, 13.janúar, m.v. hjón með 2
börn, Tanife ef bókað er fyrir lú.sept.
Verð kr. 64 ■ 960
M.v. 2 í smáhýsi, Green Sca, 3. mars, 2 vikur
ef bókað er fyrir 16. sept. Innifalið í verði.
Flug, gisting, ferðir til og frá flugvelli, íslensk
fararstjórn, flugvallarskattur.
Fáðu beeklinginn
sendan fyrir
ló.sept.
Brottfarir
í vetur
Veldu ferðina sem
hentar þér best
22. október
18. nóvember
16. desember
23. desember - uppselt
30. desember
6. janúar
13. janúar
3. febrúar
10. febrúar
24. febrúar
3. mars
17. mars
24. mars
31. mars
7. apríl
14. apríl
21. apríl
I VÍSA
Sigurður
Austurstræti 17,2. hæö • Sími 562 4600 Guðmundsson
WICANDERS
GUMMIKORK
í metravís
• Besta undiriagið fyrir trégólf
og linoleum er hljoðdrepandi,
eykur teygjanleika gólfsins.
• Stenst hjólastólaprófanir.
• Fyrir þreytta fætur.
GUMMIKORK róor góHin niðurl
PÞ
&co
Í rúllum - þykktir 2.00 og 3.2 mm.
Þ. ÞORGRÍMSSON & CO
ÁRMÚLA 29 • PÓSTHÓLF 8360 • 128 REYKJAVlK
SÍMI 553 8640 568 6100