Morgunblaðið - 18.10.1997, Blaðsíða 8

8 LAUGARDAGUR 18. OKTÓBER 1997
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Morgunblaðið/Sigurður Aðalsteinsson
Vélstjórar boða verkfall frá 1. janúar
Vilja aukinn hlut
á stærri skipunum
VÉLSTJÓRAR á fiskiskipum hafa
samþykkt að boða til verkfalls frá
og með 1. janúar nk. og mun það
ná til 79 skipa með aðalvél 1501 kW
og stærri.
Atkvæðagreiðsla um verkfalls-
boðun hefur staðið yfir að undan-
fbrnu, en samkvæmt talningu at-
kvæða í gær greiddu 197 atkvæði
með verkfalli, 36 voru á móti og
auðir og ógildir seðlar voru fimm.
A-flokkar f Reykjanesbæ
Sameiginlegt
framboð
ALÞÝÐUFLOKKSFÉLÖGIN í
Keflavík og Njarðvík hafa sam-
þykkt að bjóða fram sameiginlega
með Alþýðubandalagi og Oháðum
við sveitarstjómarkosningamar í
vor.
Að sögn Reynis Ólafssonar verð-
ur fjölgað í samstarfsnefndinni, sem
starfað hefur hingað til og er nefnd-
inni ætlað að velja listabókstaf og
undirbúa kosningamar.
Á kjörskrá vom 358, en atkvæði
greiddu samtals 238 eða 65% af at-
kvæðabærum mönnum.
Að sögn Helga Laxdal, formanns
Vélstjórafélags íslands, var þátt-
takan í atkvæðagreiðslunni mjög
góð miðað við starfandi vélstjóra
og benti niðurstaða atkvæða-
greiðslunnar til þess að menn vilji
og ætli að fylgja kröfum sínum eft-
ir og hafi ekki í hyggju að hvika frá
þeim. Meginkrafa vélstjóra er auk-
inn skiptahlutur til vélstjóra, sem
starfa á stærri skipum, með 1501
kW eða stærri aðalvél.
Samningar hafa verið
lausir frá áramótum
Að sögn Helga hafa útvegsmenn
ekki viljað hlusta á þær kröfur
ennþá, en síðustu samningafundir
hefðu farið fram á vordögum.
Verkfall þarf að boða með þriggja
vikna fyrirvara. 1. janúar væri í
sjálfu sér ekkert vem en hver ann-
ar dagur enda væri flotinn þá hvort
sem væri í höfn vegna áramóta.
Samningar við vélstjóra hafa verið
lausir frá síðustu áramótum.
Sár eftir
átök
fengi-
tímans
Vaðbrekku, Jökuldal.
FENGITÍMI hreindýra stendur
nú yfir. Mikil barátta er milli
tarfanna um að helga sér kúa-
hópa og stendur ávallt stærsti
tarfurinn þar uppi sem sigurveg-
ari, nokkrir minni tarfar sveima
síðan kringum hópinn og bíða
færis. í átökum tarfanna meiðast
og heltast sumir þeirra enda
hornin sem þeir hafa að vopni
engin smásmíði.
Einn tarfur sem meiðst hafði í
átökunum sást nýlega við
Hölknárfoss í Vaðbrekkuheiði
ekki langt frá um það bil hundr-
að dýra hópi. Var hann haltur og
heldur sig til hlés meðan hann er
að gróa sára sinna og víst er að
hann verður ekki meira til nytja
fyrir kýrnar þetta haustið, en
kemur aftur fflefldur næsta
haust, þá orðinn stærri og eldri.
Er nú Ijögurra vetra en verður
fimm vetra á næsta fengitíma ef
hann fellur ekki fyrir kúlu veiði-
manns fyrir fengitímann næsta
haust.

Indónestsk fágun ogfínleiki
Gegnheilt mahóní. Sófi og tveir stólar. 174.230 kr.
I
Útgáfa fornrita og ferðasögu frá 1858
Úr skókassa í Mtinch-
en í bókaskápinn
að Bessastöðum
Kurt Schier
FERÐASAGA Kon-
rads Maurers, þýzks
fræðimanns sem var
vinur Jóns Sigurðssonar
forseta og ferðaðist vítt og
breitt um ísland árið 1858,
kom út í fyrsta sinn síðast-
liðinn mánudag. Ferðafélag
Islands gefur bókina út í ís-
lenzkri þýðingu, og er þetta
í fyrsta sinn síðan hún var
skráð að hún birtist á
prenti. Sagan á bak við
þessa útgáfu er löng og æv-
intýraleg á köflum, en Kurt
Schier, prófessor í norræn-
um tungumálum og menn-
ingu við háskólann í
Múnchen, sem nú er kom-
inn á eftirlaun, á stóran
þátt í því ævintýri. Morgun-
blaðið náði tali af Schier á
meðan hann dvaldi hér í til-
efni af útkomu ferðasögunnar, en
eins og í ljós kom í spjalli blaða-
manns við Schier er hann með
mörg járn í eldinum eftir að hann
hætti kennslu við háskólann.
„Handritið að ferðasögunni
fannst í skókassa í kjallaranum
hjá einum afkomanda Maurers
árið 1972, eftir mikla leit sem ég
og Kládía Róbertsdóttir höfðum
ráðizt í, þar sem við vissum úr
bréfum Jóns Sigurðssonar að
Maurer hefði skrifað söguna og
ætlað að gefa hana út, sem svo
aldrei varð. Fyrsta ljósritið að
handritinu fékk Knstján Eldjám,
þáverandi forseti Islands, fært að
gjöf 1973. Þá var hafizt handa við
að vélrita upp handritið með það
fyrir augum að fá það útgefið, en
það reyndist erfitt að finna útgef-
anda í Þýzkalandi.
Hreinritun handritsins tók
langan tíma, en Stefanie Wúrth,
sem var aðjúnkt við háskólastofn-
unina í Múnchen fí norrænum
fræðum, þar sem Schier var pró-
fessor] og hafði einnig starfað við
Amastofnun um skeið, lagði
ómælda vinnu í að fullgera fyrsta
tölvutæka handritið, með ættar-
töflum og öðm tilheyrandi.
Fyrsta hreinritaða eintakið af
handriti ferðasögunnar fékk Vig-
dís Finnbogadóttir að gjöf. Og
núna, 25 áram eftir að upprana-
legt handrit sögunnar fannst í
skókassa í Múnchen, fékk Ólafur
Ragnar Grímsson forseti fyrsta
prentaða eintak bókarinnar að
gjöf.“
- Hvemig kom það til að
Ferðafélagið gerðist útgefandi
bókarinnar?
„Það var að mínu mati fyrst og
fremst Jóhanni J. Ólafssyni að
þakka að skriður komst á undþ-
búningsvinnu að útgáfu ferða-
sögu Maurers hér á landi. Fyrir
tveimur áram var haldinn hér við
háskólann fundur um Maurer þar
sem ég og Sigurður Líndal og
Árni Björnsson meðal annarra
héldu erindi. í kjölfar þess tókst
loks að semja við Ferðafélagið
um útgáfuna, og ritnefnd var sett
á fót. Félagið minnist
70 ára afmælis síns
með útgáfunni. Baldur
Hafstað hefur unnið
stórvirki við þýðingu
bókarinnar. Ég er mjög
þakklátur þessum
mönnum, það er stórkostlegt
hvað þeir hafa áorkað.“
- Nú þegar þessi bók, sem
hefur fylgt þér í 25 ár, er loks
komin á prent, hvað tekur við hjá
þér?
„Nú ætla ég að reyna að fá
tækifæri til að gefa út bréf
Maurers, að minnsta kosti bréfa-
skipti hans og Jóns Sigurðssonar,
en helzt líka bréf Jóns Ámasonar
►Kurt Schier fæddist árið 1929 í
Súdetahéruðum Bæheims. Fjöl-
skylda lians var hrakin þaðan í
lok síðari heimsstyrjaldar og
settist að í Bæjaralandi 1946.
Schier kom fyrst til íslands sum-
arið 1951 og réðst til sumarvist-
ar í sveit á Hegranesi í Skaga-
firði. Þá stundaði hann nám í ís-
lenzku, þjóðfræði og þjóðsögum
við Háskóla Islands einn vetur,
en hélt svo áfram námi við há-
skólann í M"unchen. Þangað
réðst hann sem kennari 1955.
1971 varð hann forstöðumaður
deildarinnar, Institut f'ur nor-
dische Philologie, sem fæst við
rannsóknir á tungumálum og
menningu Norðurlandaþjóða.
Hann fór á eftirlaun 1995. Schier
hefur komið oft til íslands og
ferðast meðal annars um þær
slóðir sem Konrad Maurer fór í
íslandsför sinni 1858.
og Guðbrands Vigfússonar til
Maurers, og ef til vill líka bréf
Maurers til Gustavs Storms [pró-
fessors í Ósló], en sú útgáfa yrði
á þýzku.
Og svo ætla ég að skrifa ævi-
sögu Maurers, sem Universitáts-
archiv í Múnchen ætlar að gefa
út. Ég hef fengizt svo lengi við
verk Konrads Maurers að mér
finnst ég þekkja hann vel. Það er
spennandi að sjá hvers konar
maður hann var, hvað hann hugs-
aði og gerði. Þetta langar mig að
taka saman í bók.“
Þar að auki tek ég þátt í stóru
verkefni sem Diederichs-forlagið
i Múnchen hefur ráðist í, en það
er yfirgripsmikil útgáfa á íslenzk-
um miðaldabókmenntum, undir
yfirskriftinni Saga - Bibliothek
der altnordischen Literatur.
Ritröðin hóf göngu sína fyrir
nokkrum árum. Nú era komin út
fjögur bindi, það er Egils saga,
sem kom út í fyrra, Laxdæla
saga, sem er nýútkomin, og
nokkrar riddarasögur tókum við
saman í eina bók, Trójumanna
sögu, Alexanders sögu og Breta-
konungasögu. Hún kom einnig út
í fyrra. Síðan er nýút-
komið bindi með
nokkrum hinna
svokölluðu fomaldar-
sagna Norðurlanda -
Ásmundar saga
kappabana, Ragnars
saga loðbrókar og fleiri. Áformað
er að gefa út alls 30 bindi í ritröð-
inni, sem nýtur engra styrkja.
Tilgangurinn er ekki sízt sá að
sýna hinum þýzkumælandi heimi
að miðaldabókmenntir hér á ís-
landi voru ekki aðeins „frysti-
skápur germanskrar arfleifðar"
heldur stóðu þær í nánu sam-
bandi við bókmenntir Vestur-
Evrópu.“
„Þýzk ritröð
íslenzkra forn
bókmennta í
smíðum“