Morgunblaðið - 16.12.1997, Blaðsíða 6

6 ÞRIÐJUDAGUR 16. DESEMBER 1997
MORGUNBLAÐIÐ
FRETTIR
Morgunblaðið/Porkell
ATKVÆÐI um kjarasamning lækna voru talin í gær. Þátttaka í atkvæðagreiðslunni var mjög góð og mest á
Sjúkrahúsi Reykjavíkur þar sem samningurinn var felldur.
Læknar SHR felldu
kj arasamninginn
Læknar á Sjúkrahúsi Reykjavíkur felldu
nýgerðan kjarasamning með tveggja
atkvæða mun. Sjúkrahúslæknar á öðrum
spítölum samþykktu samninginn.
Blóð úr Breta með Creutzfeldt-Jakob-
sjúkdóm notað í greiningarefni
Aldrei sýnt
fram á smit
við blóðgjöf
„ALDREI hefui- verið sýnt fram á
að Creutzfeldt-Jakob sjúkdómur
smitist við blóðgjöf, né við svipaðar
aðstæður og hér um ræðir,“ segir
Olafur Olafsson landlæknir. Grein-
ingarefni sem unnið er úr blóð-
plasma var innkallað þegar í ljós
kom að sjúkdómurinn Creutzfeldt-
Jakob dró breskan mann til dauða,
en blóð úr honum var notað við gerð
efnisins. Guðrún S. Eyjólfsdóttir,
forstöðumaður Lyfjaeftirlits ríkis-
ins, segir að greiningarefnið verði
ekki notað af siðferðilegum ástæð-
um, en tekur undir með landlækni
að mjög ólíklegt sé að sjúkdómur-
inn geti smitast með þessum hætti.
Creutzfeldt-Jakob sjúkdómurinn
veldur andlegri hrörnun og sjúk-
lingurinn missir stjóm á vöðva-
hreyfingum með þeim afleiðingum
að hann heldur ekki jafnvægi. Sjúk-
dómurinn getur einnig valdið blindu
og málleysi. Það getur tekið sjúk-
dóminn áratugi að koma fram, en
eftir að einkenni koma í Ijós dregur
hann menn til dauða á þremur mán-
uðum til ári.
Lyfjaeftirlit ríkisins fékk upplýs-
ingar frá útlöndum 18. nóvember sl.
um að Creutzfeldt-Jakob heila-
hrörnunarsjúkdómurinn hefði
greinst í breskum manni, en sjúk-
dóminn er ekki hægt að greina með
óyggjandi hætti nema með krufn-
ingu. „Bretar hafa mjög öruggt
kerfi, svo hægt er að rekja allar
blóðgjafir," segir Guðrún. „Þessi
UM tuttugu manns, íbúar í grennd
við fyrirhugaða staðsetningu fjar-
skiptamasturs, mættu á fund með
byggingafulltrúa Reykjavíkurborgar
og aðstandendum Islenska farsíma-
félagsins, sem vilja reisa mastrið á
lóð við Síðumúla 28. Ákvörðun um
hvort mastrið verður reist á þessum
stað verður tekin á fundi bygginga-
nefndar næstkomandi fimmtudag.
Alls höfðu 99 íbúar á svæðinu
skrifað undir mótmælaskjal gegn
byggingu mastursins.
„Við kynntum fólkinu málavöxtu
og hvað væri búið að gera. Staðsetn-
ingu mastursins hefur verið breytt.
maður reyndist hafa verið bióðgjafi
til margra ára og blóð úr honum
hafði verið notað í greiningarefni,
sem notað er við ísótóparannsóknir.
Við könnuðum hvort eitthvað af
þessu efni væri til hér á landi og
reyndist svo vera. Það hefur nú ver-
ið afturkallað. Sú afturköllun bygg-
ist á siðferðilegum grunni, því það
er mjög ólíklegt að sjúkdómurinn
geti smitast með þessum hætti. Það
er erfitt að rannsaka þetta, því með-
göngutími Creuzfeldt-Jakob getur
verið nokkrir áratugir.“
Ekki ástæða til að
elta sjúklingana uppi
Landlæknir sendi frá sér frétta-
tilkynningu í gær, þar sem segir að
heilbrigðisyfirvöld hafi fylgst með
þessu máli í samvinnu við heilbrigð-
isyfirvöld annarra landa. „Efnið var
innkallað hér á landi og annars
staðar en í ljós kom að um 35
hettuglös höfðu verið notuð af þeim
50 sem tilheyrðu þeim tveimur lot-
um sem höfðu verið fluttar til lands-
ins,“ segir í tilkynningunni. „Hér
var fyrst og fremst um varúðarráð-
stöfun að ræða. Ekki hefur verið
talin ástæða til að elta uppi þá sjúk-
linga sem hafa fengið efnið þar sem
aldrei hefur verið sýnt fram á að
Creutzfeldt-Jakob sjúkdómur smit-
ist við blóðgjöf, né við svipaðar að-
stæður og hér um ræðir.
Heilbrigðisyfirvöld munu áfram
fylgjast með málinu.“
Einnig voru rædd mál eins og hætta
frá geislun og bréf frá Geislavörnum
ríksins en stofnuninni er ekki kunn-
ugt um hættu frá farsímakerfum.
Menn skiptust almennt á skoðunum
um málið,“ sagði Magnús.
Ibúðabyggð er ekki í Síðumúla en
mótmælin koma frá íbúum í Fells-
múla og við Háaleitisbraut. Mastrið
er í 58 metra fjarlægð frá húsi í
Fellsmúla þar sem styst er milli þess
og íbúðabýggðar.
Magnús kveðst hafa beðið fulltrúa
umsækjenda um byggingu masturs-
ins að flytja mastrið tÖ og verður það
tekið til skoðunar.
ÓLJÓST er hvemig samningsaðil-
ar, þ.e. Læknafélagið og Reykja-
víkurborg, bregðast við þessari
stöðu. Ingibjörg Sólrún Gísladóttir
borgarstjóri segist ekki sjá hvað
Reykjavíkurborg geti gert fyrir
lækna á Sjúkrahúsi Reykjavíkur,
umfram aðra sjúkrahúslækna í
landinu.
Atkvæði um kjarasamninginn
voru greidd í femu lagi. Samning-
ur sem Læknafélagið gerði við rík-
ið var samþykktur með 55% at-
kvæða, en þátttaka í atkvæða-
greiðslunni var 87,5%. Samningur
við Reykjalund var samþykktur
með 75% atkvæða og þátttaka var
70,5%. Þá samþykktu læknar við
St. Fransiskusspítalann í Stykkis-
hólmi með öllum greiddum at-
kvæðum. Samningur sem Reykja-
víkurborg gerði við Læknafélagið
fyrir hönd lækna sem vinna á
Sjúkrahúsi Reykjavíkur var hins
vegar felldur með 86 atkvæðum
gegn 84. 90,4% lækna á spítalanum
tóku þátt í atkvæðagreiðslunni.
Samtals var 601 læknir á kjörskrá
og greiddu 530 atkvæði.
Vantar herslumuninn
Guðmundur Bjömsson, formað-
ur Læknafélags íslands, sagði að
þessi niðurstaða sýndi að sú meg-
instefna sem var lögð í kjarasamn-
ingnum nyti stuðnings meirihluta
lækna. Það vantaði hins vegar
herslumuninn til þess að hann nyti
meirihlutastuðnings á Sjúkrahúsi
Reykjavíkur. Vera kynni að breyt-
ingar á vinnutíma- eða vinnufyrir-
komulagi nægðu til að hægt væri
að fá samninginn samþykktan þar.
Hann sagði að næsta skref í málinu
væri að skoða hvaða þættir samn-
ingsins yllu mestri óánægju og
hvaða möguleika menn hefðu til að
laga þá.
Samninganefnd ríkisins kemur
ekki með beinum hætti að gerð
kjarasamnings fyrir lækna á
Sjúkrahúsi Reykjavíkur heldur er
samningsgerð í höndum Reykja-
víkurborgar, sem á spítalann. Óll
laun, sem eru ákvörðuð í nýjum
samningi, eni hins vegar greidd úr
ríkissjóði. Gunnar Bjömsson, for-
maður samninganefndar ríkisins,
sagði að þeir sem bæru ábyrgð á
ríkissjóði yrðu tæplega viljugir til
að leggja spítalanum til meiri fjár-
muni svo hann gæti greitt hærri
laun en greidd eru til lækna sem
vinna á öðrum spítölum. Ef
Reykjavíkurborg gerði samning
sem fæli í sér aukin launaútgjöld
myndi ríkið trúlega gera kröfu til
þess að spítalinn skæri niður út-
gjöld á móti.
Æ erfiðara fyrir
borgina að eiga SHR
Ingibjörg Sólrún kvaðst ósátt við
niðurstöðu atkvæðagreiðslunnar á
Sjúkrahúsi Reykjavíkur. „I raun-
inni sé ég ekki hvað við getum gert
fyrir lækna þar, umfram aðra
sjúkrahúslækna. Við eigum ekki
margra kosta völ miðað við fjár-
hagsstöðu sjúkrahússins.“
Borgarstjóri sagði ómögulegt að
segja til um hvað hefði valdið því
að læknar á Sjúkrahúsi Reykjavík-
ur hefðu einir fellt samninginn.
„Læknar hafa búið við sömu launa-
kjör á öllum spítölum. Það kann að
vera að almenn óánægja með að-
búnað á sjúkrahúsinu skipti máli,
því það hefur búið við þröngan
kost. Atburðir undanfarið renna
fleiri stoðum undir þá skoðun mína
að það verði æ erfiðara fyrir borg-
ina að eiga og reka þennan spítala.
Við erum háð fjárveitingavaldinu
með framlög til hans. Nú er fyrir-
séð að við eigum ekki fyrir óbreytt-
um rekstri og því ljóst að við höf-
um ekkert svigrúm til að gera bet-
ur við lækna þar en annars staðar,“
sagði Ingibjörg Sólrún.
Uppsagnir ungra
lækna á SHR standa
Helgi H. Helgason, formaður
Félags ungra lækna, sagði að fé-
lagið væri undirfélag Læknafélags
íslands og ætti því ekki formlega
aðild að kjarasamningnum. „Mér
þykir líklegt miðað við þessa niður-
stöðu að unglæknar á Sjúkrahúsi
Reykjavíkur muni standa við upp-
sagnir sínar, sem flestar taka gildi
í þessari viku,“ sagði hann. „Hins
vegar er óljóst hvað unglæknar á
Landspítalanum gera. Ég bendi
líka á, að það eru ekki eingöngu
unglæknar sem eru óánægðir með
stöðu sína því læknar á minni
sjúkrahúsunum eru margir mjög
ósáttir.“
Félag ungra lækna hélt félags-
fund í gærkvöldi þar sem farið var
yfir stöðu mála. „Fundurinn tekur
ekki afstöðu til uppsagna
unglækna enda eru þær persónu-
bundnar. Hins vegar er sjálfsagt
að menn hittist og ræði saman.“
Minni stofur borga sig ekki
í kjarasamningnum er svokallað
helgunarálag hækkað úr 17% í
30%, en það fá þeir læknar sem
eingöngu vinna á sjúkrahúsum.
Mun fleíri læknar á Sjúkrahúsi
Reykjavíkur eru einnig með
læknastofur samhliða störfum á
spítalanum en á Landspítalnum.
Þetta er talið eiga mikinn þátt í að
samningurinn var felldur á SHR.
Sérfræðingur, sem Morgunblað-
ið talaði við, sagði að ef læknir
stundaði fáa sjúklinga á stofu sinni
myndi borga sig fyrir hann að
hætta þeirri starfsemi og fá helg-
unarálagið. „Einungis þeir, sem
sinna mjög mörgum sjúklingum á
stofu, sjá sér hag í að halda því
áfram,“ sagði sérfræðingurinn,
sem ekki vildi láta nafns síns getið.
Hann kvaðst smeykur um að helg-
unarálagið gæti haft það í fór með
sér að margir hættu að reka stofur.
„Sjúklingarnir verða þá að leita á
göngudeildir sjúkrahúsanna, þar
sem ekki er aðstaða til að taka á
móti þeim öllum. Auk þess eru
göngudeildirnar ekki reknar á jafn
hagkvæman hátt og einkastofur."
Sérfræðingurinn sagði að svo
gæti farið að læknar myndu skipt-
ast í tvo hópa, þá sem fyrst og
fremst væru á eigin stofum og þá
sem störfuðu á spítölum. „Þetta
væri andstætt faglegri þróun.
Læknar á stofum myndu einangr-
ast frá kollegum sínum og sjúkra-
húslæknar gætu ekki fylgt sjúk-
lingum sínum eftir. Það væri alvar-
legast í tilfelli sjúklinga með
langvarandi sjúkdóma, eins og
gigt, lungna- og hjartasjúkdóma."
Skipst á skoðunum
um fj arskiptamastri ð