Morgunblaðið - 16.12.1997, Blaðsíða 38

38 ÞRIÐJUDAGUR 16. DESEMBER 1997
MENNTUN
MORGUNBLAÐIÐ
Tölvuver í Varmahlíðarskóla
Morgunblaðið/Helgi Bjamason
UNNUR Erla Sveinbjömsdóttir og Svanhildur Pálsdóttir leið-
beina nemendum 2. og 3. bekkjar í tölvuveri Varmahlíðarskóla.
Tölvunám í
öllum bekkjum
Kennslu frá upphafi grunn-
skólanáms er markviss í Varmahlíðarskóla.
Helgi Bjamason skoðaði nýtt og vel búið tölvu-
ver skólans og ræddi við skólamenn.
VARMAHLÍÐARSKÓLI í
Skagafirði hefur fengið
fyrirtaksaðstöðu til tölvu-
kennslu við það að sett
hefur verið upp tölvuver með tólf
öflugum tölvum sem allar eru tengd-
ar Netinu. Jafnframt hefur verið
mörkuð stefna um markvissa upp-
byggi.ngu tölvunámsins, allt frá því
bömin hefja þar nám í fyrsta bekk
og þar til þau útskrifast.
Góð fjárfesting
Páll Dagbjartsson, skólastjóri
Varmahlíðarskóla, segir að skólinn
hafí átt gamlar og úreltar tölvur og
vélritun hafí verið kennd á ritvélar
sem nemendumir lögðu sér til sjálf-
ir. Hafí verið til umræðu í nokkur
ár að tölvuvæða skólann og sveitar-
félögin sem að honum standa ákveð-
ið að ráðast í það síðastliðið vor.
Komið var upp töluvustofu með
öflugum tölvubúnaði auk þess sem
keypt hafa verið flest þau kennslu-
forrit sem eru á markaðnum. Kostn-
aður við tölvustofuna er um 2 millj-
ónir kr.
„Ég sé ekki eftir því að hafa beð-
ið aðeins með að tölvuvæða skólann.
Skólar hafa verið að fara í þetta á
ýmsum tímum og keypt mismunandi
búnað. Sumsstaðar hafa mistök orð-
ið. Nú er alveg ljóst að PC-einka
tölvukerfíð hefur orðið ofan á og þó
þróunin haldi áfram eru ekki sjáan-
legar kollsteypur á allra næstu árum.
Ég held því að nú hafí verið rétti
tíminn til framkvæmda og að tölvu-
verið sé góð fjárfesting,“ segir Páll.
Mörkuð stefna í tölvumálum
Kennarar skólans voru misvel í
stakk búnir til að nýta sér tölvuver-
ið við kennslu. Því var Salvör Gissur-
ardóttir, lektor við Kennaraháskóla
íslands, fengin til að halda nám-
skeið fyrir þá í haust. „Mikilvægt
er að ýta öllum kennurunum af stað
í einu og það eykur líkurnar á að
tölvustofan nýtist við almenna
kennslu. Allir kennarar þurfa að
geta nýtt aðstöðuna, ekki er nóg að
hafa einn sérfræðing í tölvumálum,"
sagði Svanhildur Pálsdóttir tölvu-
kennari þegar hún sýndi blaðamanni
tölvuverið en þá voru þar að störfum
nemendur 2. og 3. bekkjar, flestir í
slönguspili sem notað er til að kenna
grundvallaratriði í stærðfræði. Börn-
in komast áfram í spilinu þegar þau
hafa leyst þrautir sem tengjast nám-
inu.
I tengslum við tölvunámskeið
kennaranna mótuðu þeir og skrifuðu
niður stefnu Varmahlíðarskóla í
tölvumálum. í stefnuskránni kemur
meðal annars fram að stefnt er að
því að nemendur læri að umgangast
tölvur og tileinki sér jákvæða af-
stöðu gagnvart tölvunotkun. Við lok
grunnskólans er ætlast til þess að
þeir hafí yfir að ráða undirstöðuþekk-
ingu og fæmi í tölvunotkun sem
nýtist við áframhaldandi nám og
störf. Talað er um að kennarar skól-
ans nýti tölvur markvisst í starfí og
kennslu sem flestra námsgreina og
að skólinn sýni sig á veraldarvefnum.
Fjölbreytt úrval forrita
Til þess að ná þessum markmiðum
eru sérstakir tölvutímar I öllum
bekkjum skólans, frá fyrsta til tí-
unda, auk þess sem kennarar nota
tölvustofuna við kennslu annarra
greina. Svanhildur segir að tölvuver-
ið sé mikið notað, suma daga séu
allir tímar bókaðir.
Hún segir að til sé fjölbreytt úr-
val kennsluforrita fyrir yngstu nem-
endur grunnskólans. Það eru teikni-
forrit, leikir, lestrar- og skriftarfor-
rit, stærðfræði, forrit til að læra á
klukku og margt fleira. Skólinn
reynir að kaupa sem flest forritanna
um leið og þau eru gefín út. Svan-
hildur segir Námsgagnastofnun hins
vegar fátækari af forritum til
kennslu eldri nemenda en vonandi
standi það til bóta.
Verkefni á Veraldarvefnum
Eins og kennararnir hafa nemend-
ur og foreldrar mismunandi mikla
þekkingu á tölvum. Svanhildur segir
að yngri bömin séu mjög fljót að
yfirstíga alla þröskulda í tölvuheim-
inum. Hins vegar séu eldri börnin
hræddari. Segir hún að það hafí
komið sér á óvart. Sömu sögu er
að segja af foreldrunum. Skólinn
bauð foreldrum barna í átta neðstu
bekkjum skólans að koma í tölvuver-
ið til að sjá hvað börnin eru að gera
þar og segir Svanhildur að það hafí
mælst vel fyrir. Fyrirhugað er að
bjóða þeim aftur í tölvuverið seinna
í vetur.
Þá segir hún að stöðugt fjölgi
verkefnum á Veraldarvefnum sem
hægt sé að nota við kennslu. Nefnir
sem dæmi að kennari 4. og 5. bekkj-
ar hafí nýtt sér Landnám íslands
sem kennari og nemendur í Vest-
mannaeyjum hafí sett út á vefínn.
„Við erum að hefja vinnu við verk-
efni af þessu tagi, um norræna
matarsiði, í samstarfí við Byggða-
safn Skagfírðinga og með styrk frá
norrænum sjóði. Safnið vinnur texta
sem við notum til að gera verkefni
í tengslum við efnið. Ætlunin er að
nemendurnir eigi samskipti við
starfsmenn Byggðasafnsins með
aðstoð Netsins og vinni verkefnið
sem mest á Netinu, þannig að þeir
þjálfist í að nota tölvurnar í þessu
umhverfi," segir Svanhildur. Þegar
verkefninu er lokið eiga aðrir skólar
að geta notið góðs af starfínu í
V armahlíðarskóla.
MEÐ opnum nýs tölvu-
vers er Varmahíðar-
skóli orðinn mjög vel
búinn til kennslu. Páll
Dagbjartsson skólastjóri segist
þó Ieggja mesta áherslu á vand-
aða kennslu, hún verði að hafa
forgang en ekki ýmis konar
aukaatriði sem fengið hafi of
mikið rúm og tekið mikinn tíma
frá kennurum. Starfið virðist
skila árangri því Varmahlíðar-
skóli kom betur út úr samræmdu
prófunum síðastliðið vor en aðrir
grunnskólar á Norðurlandi.
ÁHERSLAN Á
GÓÐA KENNSLU
Morgunblaðið/Björn Blöndal
GUÐJÓN Guðmundsson, Sambandi sveitarfélaga á Suður-
nesjum, Ellert Eiríksson, Reylg'anesbæ og Björn Bjarnason.
Miðstöð símenntunar
MIÐSTÖÐ símenntunar á Suður-
nesjum er fræðslustöð handa
fullorðnum og var stofnuð 11.
desember síðastliðinn. Markmið
hennar er að efla endur- og sí-
menntun Suðurnesjamanna,
samstarf atvinnulífs og skóla og
tengsl grunn- og endurmenntun-
ar.
Stofnendur miðstöðvarinnar
eru Samband sveitarfélaga á
Suðumesjum, Fjölbrautaskóli
Suðumesja, félög launafólks á
Suðurnesjum, félög vinnuveit-
enda á Suðurnesjum og Reykja-
nesbær.
Hugmyndin er að bjóða ein-
staklingum, fyrirtækjum og
stofnunum námskeið sem ekki
heyra beint undir formlegt náms-
framboð skóla. Kennslan er mið-
uð við fullorðna.
Lengi beðið eftir íþróttahúsi
Varmahlíðarskóli var
stofnaður árið 1973 með
samningum tíu sveitarfélaga í
Skagafirði og
menntamálaráðuneytisins um
uppbyggingu heimavistarskóla í
Varmahlíð og tók til starfa
haustið 1975. Páll Dagbjartsson
hefur verið skólastjóri frá
upphafi. Hann kom að beru
skólahúsnæði þar sem flest
vantaði. Eigendur skólans og
starfsfólk hafa síðan smám
saman verið að byggja upp
aðstöðu og skólastarf. „Eg var
búinn að bíða lengi eftir
íþróttahúsi, það var slæmt að
reka heimavist án þess,“ segir
Páll. Sá draumur rættist fyrir
tveimur árum. Auk þess má
nefna að við skólann er stór
útisundlaug, vel búið
kennslueldhús,
handmenntastofur o.fl., auk nýja
tölvuversins. Þriðjungur
nemenda skólans stundar nám í
Tónlistarskóla Skagafjarðar,
jafnframt grunnskólanáminu.
I skólanum eru nemendur í
öllum bekkjum grunnskóla. í
yngstu árgöngunum eru
nemendur úr þremur
sveitarfélögum, Seylu-, Staðar-
og Skarðshreppi, en síðan
safnast í Varmahlíð nemendur
úr fjórum öðrum sveitaskólum
til að ljúka grunnskólaprófi.
Nemendum hefur farið fækkandi
vegna fækkunar fólks í
sveitunum. Nú eru rétt innan við
100 nemendur í skólanum, lengi
vel voru þeir nálægt 130 en urðu
flestir 165. Skólinn er eini
heimavistarskólinn á
Norðurlandi vestra ogþangað
sækja nemendur víða að, til
Morgunblaðið/Helgi Bjarnason
NÁTTÚRUGRIPASAFN Skagafjarðar er í Varmahlíðarskóla.
Páll Dagbjartsson stendur hér við „fuglabjarg i Drangey" og
fyrir gesti er Ieikin hljóðupptaka úr bjarginu.
dæmis eru þar þrír nemar úr
Hrísey. Páll segir að lok og
upphaf kennslu um helgar falli
ágætlega að áætlun Norðurleiðar
og Hríseyjarfeijunnar og séu
Hríseyingarnir ekki mikið
lengur að komast heim en
nemendur skólans sem koma úr
Fljótum.
námsgreinarnar hafa verið mjög
útundan og í raun eins og
aukaatriði sem er sorglegt. Ég
hef reynt í mínu starfi að hafa
áhersluatriðin í öfugri röð - fyrst
er það kennslan og síðan
aukaatriðin, “ segir Páll.
Vel menntað starfsfók
nær árangri
Páll segir að aldrei hafi verið
vandamál að fá kennara með
full réttindi að skólanum,
yfirleitt hafi verið hægt að velja
úr kennurum. Hann segir að
góðan árangur nemenda skólans
í samanburði við aðra megi skýra
með þessu, gott og vel menntað
starfsfólk nái einfaldlega betri
árangri. Lögð er áhersla á góða
reglu og aga.
„Kennslan sjálf er alltaf í
brennidepli hjá okkur. Hún
skiptir mestu máli í öllu
skólastarfi, ekki allskonar
aukaatriði sem fengið hafa allt
of mikið rúm í
skólamálaumræðunni nú hin
síðari ári og taka of mikinn tíma
hjá kennurum. Þar má nefna
mikil fundahöld og fræðilega
fyrirlestra og umfjöllun sem
reynslan sýnir að er heldur
haldlítil þegar á vígvöllinn
kemur. Mér finnst oft sem
umræða og umfjöllun
skólaspekinga okkar um
skólastarf almennt fjarlægist
meir og meir raunveruleikann
sem við er að fást dags daglega
í skólunum. Kennslan sjálf og
Ásgeir
Guðmundsson.
Heiðurs-
félagi ICEM
DAGANA 11. og 12. nóvember
síðastliðinn var aðalfundur
ICEM, International Council
fo'r Educational Media, haldinn
í Lissabon í Portúgal. Aðild að
samtökunum eiga 30 þjóðir
sem eiga þar sameiginlegan
vettvang fyrir fundi, ráðstefn-
ur, tölvusamskipti og kaup og
sölu á fræðslumyndum og
hvers konar fræðsluefni í tölvu-
tæku formi. Siðastliðin fímm
ár hefur
Ásgeir
Guðmunds-
son, for-
stjóri
Náms-
gagn-
fistmar,
ggnt for-
mennsku í
amtökunu
m og jafnf
ramt verið
aðalfulltrúi íslands í þeim. Alls
eru 10 skráðir félagar í ICEM
á íslandi, flestir fulltrúar
menntastofnana eða framleið-
endur fræðsluefnis.
Á fundinum lét Ásgeir af
formennsku ICEM og um leið
af starfi aðalfulltrúa Islands.
Við formennskunni tók Dr. Ric-
hard Cornell frá University of
Central Florida, en aðalfulltrúi
íslands hjá samtökunum verður
nú Tryggvi Jakobsson, deildar-
stjóri í Námsgagnastofnun. Um
leið og formannaskiptin fóru
fram kunngerði hinn nýi for-
maður einróma samþykkt aðal-
fundarins um að Ásgeir hefði
verið kjörinn heiðursfélagi
ICEM i þakklætisskyni fyrir
óeigingjarnt starf hans að mál-
efnum samtakanna undanfarin
ár.
í tengslum við aðalfundinn
var haldinn ráðstefna á vegum
Universidade Aberta í Lissabon
undir yfírskriftinni Education
for Media. Á ráðstefnunni voru
haldnir fjölmargir fyrirlestrar
um nýbreytni á sviði kennslu
um fjölmiðla, kvikmyndir og
margmiðlun og hvernig þessir
miðlar eru nýttir í fræðslu- og
skólastarfi. Næsti stóri við-
burður á vettangi IECM er
kynningar- og kaupstefnan
Media Week, sem að þessu
sinni verður haldin í Luleá í
Svíþjóð í byijun mars 1998.