Morgunblaðið - 11.02.1998, Qupperneq 19

MORGUNBLAÐIÐ
MIÐVIKUDAGUR 11. FEBRÚAR 1998 19
VIÐSKIPTI
Jeffrey D. Sachs
á afmælisráð-
stefnu FVH
FÉLAG viðskiptafræð-
inga og hagfræðinga
heldur upp á sextíu ára
afmæli sitt á fostudag-
inn kemur, 13. febrúar,
með ráðstefnu um
framtíð íslands í ljósi
þróunar atvinnu- og
efnahagsllfs á alþjóða-
vettvangi. Ráðstefnan
ber heitið Horft til
framtíðar - ísland í
samfélagi þjóðanna á
nýrri öld.
Sérstakur gestur
ráðstefnunnar og aðal-
fyrirlesari er dr.
Jeffrey D. Sachs, pró-
fessor í alþjóðaviðskiptum við Har-
vard háskóla og forstjóri Alþjóða-
þróunarstofnunar Harvard háskóla.
Jeffrey Sachs er sérfræðingur um
alþjóðaefnahagsmál og hann er
mikill talsmaður markaðshagkerfis.
Hann hefur verið ráðgjafi margra
ríkisstjórna, m.a. Rússlands og Pól-
lands og ýmissa ríkja í Suður-Am-
eríku, Asíu og Afríku. Sachs hefur
jafnframt verið ráðgjafi alþjóða-
stofnana, m.a. Alþjóðagjaldeyris-
sjóðsins, Alþjóðabankans og
OECD. Hann hefur skrifað á annað
hundrað greina og fjölda bóka um
skipulag hagkerfa og alþjóðavæð-
ingu. Þrátt fyrir að Jeffrey Sachs sé
aðeins 44 ára gamall er hann talinn
einn áhrifamesti og þekktasti hag-
fræðingur í heiminum í dag.
Alþjóðaþróunarstofnun Harvard
háskóla hefur undir forystu dr.
Jeffrey Sachs rannsak-
að samkeppnisstöðu og
samkeppnishæfni
þjóða. I því sambandi
hefur áhugi dr. Sachs
beinst að samhengi
hagvaxtar, staðhátta
og náttúruauðlinda.
Morgunblaðið birtir
ítarlegt viðtal við Sachs
í blaðinu á morgun og
jafnframt grein um
Sachs eftir Þorvald
Gylfason prófessor.
Aðrir fyrirlesarar á
ráðstefnunni eru Hörð-
ur Sigurgestsson, for-
stjóri Eimskipafélags
Islands sem ræðir um áhrif alþjóða-
væðingar á innlent atvinnulíf og fyr-
irtæki, Friðrik Pálsson, forstjóri
Sölumiðstöðvar hraðfrystihúsanna
sem fjallar um vaxtarmöguleika í
sjávarútvegi á alþjóðavettvangi,
Rannveig Rist, forstjóri íslenska ál-
félagsins sem ræðir um framtíð iðn-
aðar á Islandi, Bjami Armannsson,
forstjóri Fjárfestingarbanka at-
vinnulífsins sem talar um fjármála-
þjónustu á nýrri öld og dr. Þorvald-
ur Gylfason, prófessor við Háskóla
Islands sem fjallar um hagstjórn og
rekstur fyrirtækja við upphaf nýrr-
ar aldar.
Davíð Oddsson forsætisráðherra
mun flytja ávarp og Geir Haarde al-
þingismaður verður ráðstefnustjóri.
Ráðstefnan hefst kl. 13:30. með
setningu sem er í höndum Kristjáns
Jóhannssonar formanns FVH.
Dr. Jeffrey D. Sachs
Verðlaunaveiting til ríkisstofnunar í annað sinn
Svæðisskrifstofa fatlaðra
til fyrirmyndar
SVÆÐISSKRIFSTOFA málefna
fatlaðra á Reykjanesskaga hlaut
sérstök verðlaun nefndar á vegum
fjármálaráðherra fyrir að skara
fram úr og vera til fyrirmyndar í
starfsemi sinni. Friðrik Sophusson
fjármálaráðherra afhenti Þór Þór-
arinssyni, framkvæmdastjóra
Svæðisskrifstofunnar, viðurkenn-
inguna í gær við hátíðlega athöfn í
Listasafni Islands í gær og er
myndin tekin við það tækifæri.
Þetta er í annað sinn sem slík við-
urkenning er veitt en fyrir tveim-
ur árum hlaut Kvennaskólinn í
Reykjavík slík verðlaun. Allar rík-
isstofnanir komu til greina og
fengu senda sérstaka Iista með
spurningum um gæðamál o.fl. 32
stofnanir svöruðu spurningunum
og ákvað nefndin að taka fimm
þeirra til nánari skoðunar. Þær
voru auk Svæðisskrifstofunnar:
Fjölbrautaskóli Vesturlands, Iðn-
tæknistofnun íslands, Rikisspítalar
og skattrannsóknastjóri ríkisins.
Áhersla á altæka
gæðastjórnun
f niðurstöðu nefndarinnar segir
m.a. að Svæðisskrifstofan byggi
starfsemi sína á þeirri grunnhug-
mynd að til þess að veita megi
fólki með fötlun og aðstandendum
þeirra góða þjónustu þurfi starfs-
menn að vera í stakk búnir til að
gefa af sjálfum sér. Hver starfs-
maður beri skilgreinda ábyrgð á
þjónustu við þjónustuþega sem
byggist á metnum þörfum þeirra.
í niðurstöðu nefndarinnar kemur
einnig fram að í stjórnun stofnun-
arinnar sé mikil áhersla lögð á al-
tæka gæðastjórnun, rýni og úrbæt-
ur og að liðsvinna sé byggð inn í
hið opna skipulag og þann metnað-
arfulla menningarbrag sem tekist
hafi að skapa. Markmiðasetning
og eftirfylgni verkefna sé til mik-
illar fyrirmyndar og stofnunin nýti
í senn aðferðir og hugmyndafræði
úr einkarekstri og bestu fræðileg-
ar aðferðir, kenningar og viðmið.
I verðlaunanefndinni voru Páll
Kr. Pálsson framkvæmdastjóri •
Nýsköpunarsjóðs atvinnulffsins,
formaður, Arney Einarsdóttir
framkvæmdastjóri Gæðastjórnun-
arfélags íslands, Erna Gísladóttir
framkvæmdastjóri Bifreiða- og
landbúnaðarvéla hf., Kristinn
Briem blaðamaður við viðskipta-
blað Morgunblaðsins og Svafa
Grönfeldt lektor við viðskiptadeild
Háskóla íslands og forstöðumaður
starfsmannaráðgjafar GALLUP.
Með nefndinni störfuðu Haukur
Ingibergsson forstöðumaður
Hagsýslu ríkisins og Gísli Þór
Magnússon stjórnsýslufræðing-
ur.
Svipuð afkoma hjá Þróunarfélaginu milli ára
Hlutafjárútboði fslandsflugs lokið
Hagnaðurinn nam
425 milljónum króna
Hlutafé aukið
um 45 milljónir
HAGNADUR Þróunarfélags íslands
nam 424,8 milljónum króna á síðast-
liðnu ári, en 437,6 milljónum árið áð-
ur, og minnkaði hagnaðurinn því um
3% á milli ára. Innifalinn í hagnaðin-
um er óinnleystur gengishagnaður
hlutabréfa að fjárhæð 353 milljónir
ki’óna. Fjármunatekjur jukust um
5% og námu 673 milljónum króna á
síðastliðnu ári en fjármagnsgjöld
lækkuðu um 3% og námu 43 milljón-
um. Arðsemi eigin fjár var 28% hjá
félaginu á árinu.
í frétt frá Þróunarfélaginu kemur
fram að raunávöxtun allra hluta-
bréfa í eigu félagsins nam 46,7% á
síðasta ári. Gengishagnaður hluta-
bréfa nam alls 593 milljónum króna
og þar af var innleystur hagnaður
vegna sölu hlutabréfanna á árinu 240
milljónir og óinnleystur gengishagn-
aður 353 milljónir.
ÁVÖXTUNARKRAFA húsbréfa
lækkaði um 4 punkta í gær og hefur
krafa bréfanna aldrei verið lægri
frá því farið var að gefa bréfin út.
Stóð krafan í 5,13% við lokun í gær
en áður hafði hún lægst farið í 5,15 í
janúar sl.
Þá lækkaði ávöxtunarkrafa verð-
tryggðra spariskírteina á lengri
endanum um 4 punkta. Nam ávöxt-
unarkrafa 20 ára spariskírteina
4,69% við lokun í gær og á 10 ára
spariskírteinum var krafan komin
niður í 5,1% í gær.
Þeir sérfræðingar á verðbréfa-
markaði sem Morgunblaðið ræddi
við í gær sögðu greinilegt að yfir-
vofandi útboð Landsvirkjunar á
skuldabréfum hefði haft þó nokkur
Þróunarfélagið keypti hlut í 41 fé-
lagi að fjárhæð 322 milljónir króna á
árinu og seldi hlutabréf fyrir samtals
422 milljónir í 33 félögum. í árslok
átti félagið hlutabréf í 67 fyrirtækj-
um. 33 þeirra eru skráð á aðallista
Verðbréfaþings íslands, eitt er skráð
á vaxtarlista þingsins, 14 fyrirtæki
eru á Opna tilboðsmarkaðnum og 19
eru óskráð. Heildareignir félagsins
námu 2.292 miHjónum króna í árslok
og þar af eru 77% eigna í hlutabréf-
um, 21% í skuldabréfum og 2% í öðr-
um eignum.
í árslok nam eigið fé Þróunarfé-
lagsins 1.899 milljónum króna eða um
83% af heildareignum. Hlutafé þess
er um 1.100 milljónir og var það aukið
um 250 milljónir eða 29% með útgáfu
jöfnunarhlutabréfa á árinu. Hlutabréf
félagsins hækkuðu um 31% á árinu að
teknu tilliti til útgáfu jöfnunarhluta-
áhrif á markaðinn. Tilboð í umsjá
með útboðinu verða opnuð í dag og
virðist sem aðilar hafi boðið nokkuð
hátt í útboðið, þ.e. að ávöxtunar-
krafa þess verði nokkuð lág.
Viðskipti gærdagsins hafi því
nokkuð einkennst af vangaveltum
um framhaldið. Fari svo að ávöxt-
unarkrafan í útboði Landsvirkjunar
verði lág og auðveldlega gangi að
selja það, þá sé fyrirsjáanlegt að
frekari vaxtalækkanir séu framund-
bréfa og 10% arðgreiðslu. Hluthafar
voru 230 í ársbyijun en í árslok voru
þeir orðnir 360 talsins.
Afkoma ræðst af gengi
hlutabréfa
Búist er við því að afkoma félags-
ins á þessu ári ráðist að töluverðu
leyti af þróun á hlutabréfamarkaðn-
um enda eru markaðsskráð hluta-
bréf 71% af heildareignum félagsins.
Aðalfundur Þróunarfélagsins
verður haldinn 9. mars næstkomandi
en ársreikningur félagsins mun
liggja frammi á skrifstofum þess
viku fyrir aðalfund. Stjórn félagsins
leggur til að hluthöfum verði greidd-
ur 7% arður af hlutabréfaeign sinni í
félaginu. Arðgreiðslur nema 77 millj-
ónum króna í ár en árið áður var
greiddur 10% arður að fjárhæð 85
milljónir.
an. Þetta hafi því hleypt vaxtalækk-
unum af stað í gær.
Þá spili hér einnig inn í að nokk-
urri óvissu hafi verið aflétt með
þeirri yfirlýsingu ríkisstjórnarinnar
að hún hygðist setja lög á sjó-
mannaverkfall. í framhaldinu hafi
gengi krónunnar hækkað nokkuð
og þúist sé við frekari styrkingu
þess, sem yfirleitt leiði til vaxta-
lækkana.
Viðskipti voru mjög mikil á Verð-
HLUTAFJÁRÚTBOÐI íslands-
flugs lauk í gær og liggur fyrir að
hlutafé félagsins verður aukið um 45
milljónir króna að nafnvirði. Þetta
er um 15 milljónum króna meira að
nafnvirði en upphaflega var áætlað
að auka hlutafé um. Fimm nýir fjár-
festar koma inn í félagið og eru
þeirra á meðal Sjóvá-AImennar og
Eignarhaldsfélagið Alþýðubankinn,
en hið síðarnefnda keypti 17 milljón-
ir króna að nafnvirði, eða rúm 10%
af heildarhlutafé.
Að sögn Ómars Benediktssonar,
framkvæmdastjóra íslandsflugs,
verður þetta fé notað til að styrkja
fjárhagsstöðu félagsins og fjár-
magna þann vöxt sem áætlaður er á
þessu ári. Kaupverð bréfanna er
ekki gefið upp en Ómar staðfestir
að það liggi á bilinu 2-3 og því Ijóst
að markaðsvirði útboðsins er ekki
lægra en 90 milljónir króna.
bréfaþingi í gær, alls rúmir 3 millj-
arðar króna. Mest ásókn var í ríkis-
víxla og námu viðskipti með þá tæp-
um 1.200 milljónum króna. Áð auki
áttu sér stað viðskipti að fjárhæð
rúmlega 670 milljónir króna með
bankavíxla. Ávöxtunarkrafa ríkis-
víxla var hins vegar óbreytt frá síð-
asta viðskiptadegi.
Viðskipti á gjaldeyrismarkaði
voru einnig umtalsverð í gær og
hélt gengi krónunnar áfram að
styrkjast. Búist er við auknu gjald-
eyrisinnstreymi í kjölfar lagasetn-
ingar á sjómannaverkfall og hefur
krónan nú styrkst um 0,7% frá því
tilkynning ríkisstjórnarinnar um
lagasetningu var gefin út á mánu-
dag.
Ómar segir að auk hlutafjár-
aukningarinnar hafi félagið tekið
ný lán og því komi nýtt fjármagn
upp á 150 milljónir króna inn í
rekstur þess nú. „Vöxtur félagsins
á síðasta ári var mikill og fjárfest-
ingar okkar voru umtalsverðar.
Hluti af þessu fjármagni fer því í að
greiða niður skammtímaskuldir,“
segir Ómar.
„Áhugaverður
Q árfestingarkostur “
Heildarhlutafé íslandsflugs eftir
þessa aukningu nemur 165 milljón-
um króna að nafnvirði og er hlutur
Eignarhaldsfélagsins Alþýðubank-
ans sem fyrr segir 10,3%. Gylfi Arn-
bjömsson, framkvæmdastjóri Eign-
arhaldsfélagsins, segir að forsvars-
menn íslandsflugs hafi leitað til
þeirra og kynnt stjórn félagsins
áætlanir og rekstur félagsins.
„Eftir að hafa skoðað málið ákvað
stjórn Eignarhaldsfélagsins að
kaupa hlut í félaginu enda um
áhugaverðan fjárfestingarkost að
ræða.“
Ómar segir að fjárhagsleg staða
fyrirtækisins eftir þessa hlutafjár-
aukningu sé mjög góð. Engan bil-
bug sé að finna á félaginu í þeirri
hörðu samkeppni sem verið hefur í
áætlunarflugi innanlands undan-
farna mánuði.
Ómar segir greinilegt að ný
verðskrá félagsins hafi fengið góð-
ar viðtökur. „Janúar og febrúar
eru yfirleitt mjög lélegir mánuðir
en við finnum hins vegar greinileg-
an meðbyr. Við ákváðum að hækka
gjaldskrá okkar lítið og treysta á
að fólk myndi styðja við bakið á
okkur og það er greinilegt að sú
ákvörðun hefur fallið vel i kramið
hjá fólki.“
Nokkrar vaxtalækkanir í viðskiptahrinu á Yerðbréfaþingi í gær
*
Avöxtunarkrafa hús
hréfa aldrei lægri