Morgunblaðið - 17.06.1998, Qupperneq 11

MORGUNBLAÐIÐ
MIÐVIKUDAGUR 17. JÚNÍ 1998 11
FRÉTTIR
Fundur í Bonn um gróðurhúsalofttegundir og Kyoto-bókunina
Vaxandi skilningur varðandi
stór verkefni í litlum ríkjum
Morgunblaðið/Þorkell
ÚR ÁLVERI Norðuráls á Grundartanga. Álverið er talið munu valda
aukningu á útblæstri gróðurhúsalofttegunda, sem nemur 4,6% af
heildarlosun slíkra lofttegunda hér á landi árið 1996. Verði álverið
stækkað í fulla stærð yrði útblástursaukningin tæplega 14%. ísland má
aðeins auka útblástur um 10%, samkvæmt Kyoto-bókuninni.
Lítill árangur náðist í
heild á fundi aðildar-
ríkja loftslagssamnings
Sameinuðu þjóðanna í
Bonn, þar sem fjallað
var um ýmis mál, sem
ekki voru leyst á
Kyoto-ráðstefnunni.
-->-------------------
Olafur Þ. Stephensen
komst þó að því að ís-
lenzka sendinefndin
telur að sjónarmið sín
hafi átt vaxandi skiln-
ingi að fagna.
ÁHERZLA íslands á að tekið verði
sérstakt tillit til áhrifa stórra fram-
kvæmda í litlum ríkjum á útblástur
gróðurhúsalofttegunda á vaxandi
skilningi að fagna á meðal aðildar-
ríkja loftslagssamnings Sameinuðu
þjóðanna. Þetta er mat Halldórs
Þorgeirssonar, formanns íslenzku
samninganefndarinnar á fundi und-
irnefnda loftslagssáttmálans, sem
haldinn var í Bonn 2.-12. júní.
Fundurinn í Bonn var fyrsti fund-
ur aðildarríkja samningsins eftir að
Kyoto-bókunin um bindandi tak-
markanir á útblæstri gróðurhúsa-
lofttegunda var samþykkt í desem-
ber í fyrra. Á fundinum var fjallað
um texta Kyoto-bókunarinnar og
rætt um ýmis mál, sem enn eru óút-
kljáð og taka þarf ákvarðanir um á
næstu ráðstefnu aðildarríkja lofts-
lagssamningsins, sem haldin verður í
Buenos Aires fyrir lok ársins.
Á meðal þeirra mála, sem eru óút-
kljáð, eru nokkur sem snerta ís-
lenzka hagsmuni, t.d. að hve miklu
leyti binding ^koltvísýrings í gróðri
fær að koma í stað samdráttar út-
blásturs, hvernig fyrirkomulag á
verzlun með útblásturskvóta verður
og hvort tekið verður tillit til stórra
framkvæmda í litlum ríkjum.
íslenzk tillaga um stórar
framkvæmdir í litlum ríkjum
Hvað síðastnefnda atriðið varðar
var í lokaákvörðun Kyoto-ráðstefn-
unnar ákvæði um að skoða ætti það
vandamál sérstaklega. Islenzk
stjórnvöld hafa bent á að bygging
einnar nýrrar verksmiðju geti orðið
þess valdandi að aukning losunar
gi’óðurhúsalofttegunda á Islandi fari
fram úr því, sem Kyoto-bókunin
heimilar. Island hefur haldið því
fram að þetta vinni gegn markmið-
um samningsins, því að á Islandi séu
endurnýjanlegir orkugjafar notaðir
til iðnaðarframleiðslu en væri sama
verksmiðja byggð annars staðar
yrði hún líklega knúin með kolum
eða olíu. Á Bonn-fundinum var þetta
ákvæði lokaákvörðunarinnar í fyrsta
sinn tekið til efnislegrar umfjöllun-
ar.
Stórframkvæmdir utan
bókhalds um losun?
Á fundi undirnefndar um vísinda-
og tæknilega ráðgjöf í Bonn lagði Is-
land fi-am tillögu þess efnis að ein-
stökum stórframkvæmdum megi
halda utan við bókhaldið um losun
gróðurhúsalofttegunda ef þær í
fyrsta lagi leiði til þess að losun
gróðurhúsalofttegunda aukist um
sem nemur 5% af heildarlosun við-
komandi ríkis; í öðru lagi séu notaðh-
endurnýjanlegir orkugjafar, þannig
að engin losun gróðurhúsaloftteg-
unda verði við öflun orkunnar; og í
þriðja lagi sé losun frá iðnaðarferlum
(t.d. málmbræðslu) haldið í lágmarki
með beztu fáanlegu tækni.
í frásögn Earth Negotiations Bul-
letin af fundinum kemur fram að
Bandaríkin og samtök lítilla eyríkja
(AOSIS) hafí lýst áhyggjum af
ákveðnum atriðum í tillögunni. Full-
trúar Evrópusambandsins hafí sagt
að þegar hefði verið tekið á mismun-
andi samdrætti í losun gróðurhúsa-
lofttegunda eftir ríkjum (í Kyoto-
bókuninni er Islandi veitt mest svig-
rúm allra iðnríkja til að auka losun
sína) og ekki væri ástæða til að veita
frekari undanþágui- vegna einstakra
verkefna. Þá taldi fulltrúi Sviss að
yrði tillagan samþykkt yi'ði trúverð-
ugleika Kyoto-bókunai’innar ógnað.
I framhaldi af þessu endurskoð-
uðu Islendingar tillögu sína og bættu
við, til þess að koma til móts við
sjónarmið Sviss, skilgreiningu á litl-
um hagkerfum. Miðað er við að í við-
komandi riki sé losun gróðurhúsa-
lofttegunda ekki meiri en 0,05% af
heildarlosun iðnríkjanna 1990. Hall-
dór Þorgeirsson, formaður íslenzku
sendinefndarinnar, segir að þetta
eigi einungis við um Island, Mónakó
og Liechtenstein.
Málið áfram til umræðu
Halldór segir að jafnframt hafi
verið bætt við tfilöguna ákvæði um
að eingöngu verði hægt að halda ein-
stökum framkvæmdum utan við los-
unarbókhaldið ef fyrirsjáanlegt sé að
þær leiði til þess að viðkomandi ríki
fari yfn- þau heildarlosunarmörk,
sem Kyoto-bókunin heimilar því.
Bandaríkin hafi haft áhyggjur af að
ella gætu lítil ríki fengið svo mikið.
svigrúm að þau gætu farið að selja
losunarkvóta.
Undirnefndin samþykkti að taka
málið aftur til umræðu á næsta fundi
sínum. Halldór segh' að eftir að Is-
land endurskoðaði tillögu sína hafi
Sviss fallið frá andstöðu sinni. „Við
ætluðum okkur ekki lengra á þess-
um fundi. Þetta er í fyrsta sinn, sem
málið er til umfjöllunar og Evrópu-
sambandið þarf til dæmis lengri tíma
til að skoða það,“ segir hann. „AI-
mennt má segja að efth' því, sem
menn skoða þetta betur, þeim mun
meh-i skilning hafa þeir á málinu.
Hins vegar er mikið starf eftir til að
fá þessar tillögur samþykktar. Það
byggist fyrst og fremst á velvild ann-
arra ríkja. Við erum ekkert stórveldi
og getum ekki þrýst á niðurstöðu í
okkar málum. Við höfum reynt að
vinna þetta á faglegum forsendum
og benda á að þarna sé raunverulegt
vandamál á ferðinni. Verði ekki tekið
á því, megi færa rök fyrir því að
frekari nýting á endurnýjanlegri
orku á íslandi verði mjög erfið í
framkvæmd.“
Tekið verði tillit
til landgræðsiu
Halldór segir að samkvæmt
Kyoto-bókuninni sé ljóst að tillit
verði tekið til þess ef ríkjum tekst að
binda koltvísýring í gróðri og sú
binding komi þá til frádráttar því,
sem þau þurfa að skera niður losun
sína á gróðurhúsalofttegundum.
Hins vegar hafi verið deilt um hvaða
tegundir uppgræðslu komi til greina
í þessu tilliti. Sum ríki vilja eingöngu
taka tillit til skógi’æktar en Marokkó
og Island lögðu á Bonn-fundinum til
að landgi'æðsla yi'ði einnig tekin með
í reikninginn. Niðurstaða þessa máls
er enn í óvissu.
Sama má segja um eitt af aðalmál-
um fundarins, þ.e. hvernig hátta ætti
viðskiptum með losunarkvóta.
Kanada lagði fram tillögu um kerfi
kvótaviðskipta fyrh’ hönd átta ríkja,
þar á meðal Islands, sem funduðu
um málið í Reykjavík fyrir stuttu.
Engin niðurstaða náðist í því máli.
Lítið um að mál verði kláruð
í Buenos Aires
Aðspurður hvernig honum hafi
þótt fundurinn í Bonn takast á heild-
ina litið, segir Halldór: „Þetta er
fyrsti fundur undirnefnda eftir
Kyoto-ráðstefnuna og segja má að
hluti vinnunnai- hafi bara farið í að
skýra niðurstöðu ráðstefnunnar og
undirbúa næsta aðildarríkjaþing í
Buenos Ah'es. Mikið af þeirri um-
ræðu, sem mönnum fannst kannski
skila litlu, hefði þurft að fara fram
hvorf sem er þannig að ég er þeirrar
skoðunar að menn hafi ekki átt að
gera sér of miklar vonir um árangur
í Bonn.“
Undirnefndir loftslagssamnings-
ins munu ekki hittast að nýju fyrr en
í Buenos Aires í lok ársins. Halldór
segir að ekki sé heldur við því að bú-
ast að óleyst mál varðandi samdrátt í
losun gi’óðurhúsalofttegunda leysist
þar. „Það er gert ráð fyrir að lítið
verði um að mál kiárist í Buenos
Ah'es,“ segir hann.
ÚTSKRIFTARHÓPUR Lögregluskólans í Reykjavík.
LÖGREGLUSKÓLA ríkisins
var slitið 15. maí síðastliðinn.
Að þessu sinni útskrifuðust 16
nemendur frá skólanum. Grím-
ur Hergeirsson, lögreglumaður
frá Selfossi, hlaut hæstu ein-
kunn, 9,29. Grímur hlaut viður-
kenningu frá kennurum sem
lögreglumaður skólans, en sú
viðurkeiming er veitt einum
nemanda á hverju ári. Sveinn
Ægir Árnason sem einnig kem-
ur frá Selfossi var annar hæst-
ur með 8,59 og í þriðja sæti var
Aðalsteinn Júlíusson frá Húsa-
vík með 8,41. Islenskubikarinn
Lögreglu-
skólanum
slitið
sem veittur er fyrir hæstu ein-
kunn í íslensku hlaut Ágústa
Pétursdóttir úr Reykjavík.
Við skólaslitin flutti Grímur
Hergeirsson, dúx, ávarp fyrir
hönd nemenda og aflienti skól-
anum 30.000 króna gjöf frá út-
skriftarhópnum sem renna á til
bókasafns skólans. Einnig fluttu
ávörp þeir Þórhallur Ólafsson,
aðstoðarmaður dómsmálaráð-
herra, og Guðmundur Guðjóns-
son, yflrlögregluþjónn í Reykja-
vík.
Arnar Guðmundsson skóla-
stjóri sagði í ræðu sinni að mik-
il umsvif hefðu verið á vorönn
skólans. Haldin voru þrjú sí-
menntunarnámskeið fyrir starf-
andi lögreglumenn auk fjölda
sérnámskeiða og sóttu liðlega
500 manns þessi námskeið.
COSMO
CCCÖ
Gangur lífsins