Morgunblaðið - 08.10.1998, Blaðsíða 32

32 FIMMTUDAGUR 8. OKTÓBER 1998
LISTIR
MORGUNBLAÐIÐ
NAFNIÐ Ashkenazy er bundið ís-
lensku tónlistarlífí - og menningar-
lífi almennt - traustum böndum.
Lengst af hefur Vladimir, píanóleikari og
hljómsveitarstjóri í fremstu röð í heiminum,
verið mest áberandi en nú er næsta kynslóð,
synir þeirra Þórunnar Jóhannsdóttur,
Vovka og Dmitri, farnir að bera merkið með
föður sínum. Verða þeir gestir Sinfóníu-
hljómsveitar Islands á tónleikum hennar í
kvöld. Stjórnandi verður Michael Christie
frá Bandaríkjunum.
Þeir láta ekki mikið yfír sér bræðumir,
Vovka og Dmitri, þar sem þeir taka á móti
blaðamanni og ljósmyndara Morgunblaðsins
í Skrúði Hótels Sögu. Þessir menn berast
ekki á. Það er líka stutt í brosið, eins og sést
þegar þeir bregða á leik fyrir ljósmyndar-
ann. Blaðamaður veitir því athygli að þeir
tala saman á ensku. „Enska er fjölskyldumál
okkar enda hefur pabbi aldrei lært íslensku,
þótt hann skilji pínulítið," segir sá eldri,
Vovka, á lýtalausri íslensku, sem hann hefur
augljóslega haldið vel við en tveir áratugir
eru síðan hann flutti af landi brott. „Eg tala
íslensku við ömmu mína. Þess vegna er ég
svona forn í máli,“ bætir hann við og hlær.
Dmitri reynist einnig tala prýðilega ís-
lensku, þótt hann hafi ekki verið nema níu
ára þegar hann flutti frá Islandi. Dmitri er
búsettur í Sviss en Vovka í Angouléme í
Frakklandi, þar sem hann nýbúinn að fá
kennarastöðu við tónlistarháskólann.
Vovka, sem er píanóleikari, leikur nú í
annað sinn með Sinfóníunni en Dmitri, sem
leikur á klarínettu, þreytir frumraun sína í
íslenskum tónleikasölum. Leggjast tónleik-
arnir ákaflega vel í þá. „Það er spennandi að
spila í fyrsta sinn á Islandi og kynnast
hljómsveitinni sem spilar ákaflega vel,“ seg-
ir Dmitri en svo skemmtilega vill til að hann
á afmæli í dag.
Og ekki spillir það fyrir að uppselt er á
tónleikana. „Það er virkilega ánægjulegt.
Helst hefðum við viljað spila á tvennum tón-
leikum eins og stefnt var að í upphafí. Ein-
hverra hluta vegna var hins vegar horfið frá
því,“ segir Vovka. „Vonandi fáum við tæki-
færi tO að koma fljótt aftur!“
Tónlist hefur verið snar þáttur í lífi
bræðranna frá blautu bamsbeini. For-
eldrar þeirra era báðir píanóleikarar
og snemma hófu þeir sjálfir nám í þeim
fræðum. Það var aftur á móti ekki fyrr en á
unglingsárum að þeir ákváðu að leggja tón-
listina fyrir sig. „Tónlistin hefur mikla þýð-
ingu í fjölskyldu okkar og mikið er um hana
rætt - tónlistin er okkar annað tungumál,"
segir Vovka. „Það var eigi að síður ekki
sjálfgefíð að við yrðum tónlistarmenn. Við
eigum þrjár systur og engin þeirra hefur
lagt tónlistina fyrir sig, þótt allar hafi þær
lært á hljóðfæri. Þetta var því sjálfstæð
ákvörðun okkar bræðra - við vildum feta
þessa braut.“
Bræðumir segja föður sinn hafa gert
þeim ljóst þegar í upphafi að þeir þyrftu að
leggja hart að sér - starf atvinnutónlistar-
manns væri vinna og aftur vinna. „Hann hef-
ur alla tíð verið mjög hvetjandi en um leið
gætt þess að trana okkur ekki fram. Hann
vill að við spjörum okkur sjálfir - á okkar
forsendum," segir Vovka.
Bræðumir segja það bæði hafa kosti og
galla fyrir þá sem tónlistarmenn að vera
synir Vladimirs Ashkenazy. „Nafnið er
þekkt en á móti kemur að kröfurnar era
meiri,“ segir Dmitri. „Sennilega er þetta þó
erfíðara fyrir bróður minn því hann leikur á
sama hljóðfæri og pabbi." Vovka samsinnir
því. „Þegar ég kem fram er eftirvæntingin
óneitanlega meiri af því að eftirnafn mitt er
Ashkenazy."
Dmitri byrjaði raunar líka að læra á pí-
anó en þar sem báðir foreldrar hans
og bróðir léku á hljóðfærið, fannst
honum ástæða til að prófa eitthvað annað.
„Mér þótti klarínettan spennandi, hljóðið er
svo fallegt."
Bræðurnir hafa gert víðreist sem einleik-
arar en spila líka töluvert saman, bæði tveir
og með kammersveitinni ESE, sem Dmitri
stofnaði ásamt félögum sínum um árið. „Það
era á bilinu 5 til 20 manns í sveitinni, eftir
atvikum, en hugmyndin er að spila allt milli
himins og jarðar," segir hann en nokkrir
sveitarmeðlima koma úr ungmennahljóm-
sveit Evrópusambandsins. Blaðamaður álp-
ast þá til að spyrja hvort Dmitri hafi verið í
henni?
„Ertu frá þér? íslendingur búsettur í
Sviss - ég hefði aldrei fengið inngöngu,"
segir hann og hlær. Hann var hins vegar um
tíma í virtri ungmennahljómsveit sem kennd
er við Gustav Mahler.

Morgunblaðið/Kristinn
DMITRI og Vovka Ashkenazy hlakka til tónleikanna í kvöld og vonast til að leika oft á Islandi í framtíðinni,
Tónlistin er
okkar annað
tungumál
Bræðurnir Vovka og Dmitri Ashkenazy koma fram
------------------------------7-
sem einleikarar á tónleikum Sinfóníuhljómsveitar Is-
lands í Háskólabíói í kvöld. Orri Páll Ormarsson kom
að máli við bræðurna sem ekki hafa búið hér á landi í
tvo áratugi en eru samt og verða íslendingar,
HINN ungi stjórnandi, Michael Christie, á æfingu með Sinfóníunni.
Við slaghörpuna er Vovka Ashkenazy.
Bræðurnir hafa líka leikið dálítið með föður
sínum, auk þess sem Dmitri efnir stundum
til tónleika með eiginkonu sinni sem líka er
píanóleikari. Sannarlega ekki hörgull af því
góða fólki í fjölskyldunni.
Vbvka hefur ennfremur unnið töluvert
með Sigurði Bragasyni barítonsöngv-
ara og hafa þeir meðal annars hljóð-
ritað geislaplötuna Songs of the Master Pi-
anists. Mest hafa þeir hins vegar komið fram
erlendis. „Við héldum tónleika á Akureyri
fyrir þremur áram en höfum aldrei komið
fram saman í Reykjavík. Ur því verður bætt
í Norræna húsinu í nóvember eða desem-
ber.“
Dmitri vonast líka til að geta leikið meira
á íslandi í framtíðinni. „Það sem háir mér er
að ég þekki svo fáa íslenska tónlistarmenn.
Vonandi rætist úr því. Eg myndi til dæmis
hafa mikla ánægju af því að leika með Einari
Jóhannessyni klarínettuleikara - hann er
frábær tónlistarmaður.“
ísland er bræðrunum kært - um það er
ekki að villast. Þeir leggja líka áherslu á að
rækta tengsl sín við landið. „Við eram og
verðum Islendingar," segir Vovka. „Efth- því
sem maður eldist verður Island manni líka
kærara. Þetta er eins og með vinina, því
eldri sem maður verður, því færri verða vin-
irnir - en betri!“
/
Atónleikunum í kvöld verður Vovka ein-
leikari í Píanókonsert George Gersh-
wins en Dmitri í Klarínettukonsert
Aarons Coplands. Önnur verk á efnisskránni
era Ash eftir Michael Torke og sinfónískir
dansar úr West Side Story eftir Leonard
Bernstein.
Hinn ungi bandaríski hljómsveitarstjóri
Michael Christie, 23 ára, vakti athygli á sér
fyrir þremur áram þegar honum var veitt
sérstök viðurkenning í alþjóðlegu hljóm-
sveitarstjórakeppninni í Helsinki sem kennd
er við Jean Sibelius. I framhaldi af því bauð
Daniel Barenboim honum að vinna með
Chicago hljómsveitinni í þjálfunarskyni og
síðar um þriggja mónaða skeið með Berlín-
aróperanni. Hann starfaði á þessum tíma ná-
ið með Barenboim. Frammistaða Christies í
Sibeliusar-keppninni leiddi ennfremur til
þess að honum var boðin staða aðstoðar-
hljómsveitarstjóra við fílharmóníuhljómsveit
Helsinkiborgar.
Christie hefur stjórnað Los Angeles fíl-
harmóníuhljómsveitinni og ýmsum af þekkt-
ustu hljómsveitum Norðurlanda, eins og
Lahti-hljómsveitinni, Tampere-fílharmóní-
unni og finnsku útvarpshljómsveitinni auk
Binningham-hljómsveitarinnar og Konung-
legu skosku hljómsveitarinnar á Bret-
landseyjum.
Christie starfar nú í Zurich í Sviss sem að-
stoðarhljómsveitarstjóri við óperuhúsið þar í
borg og mun stjórna sem gestastjórnandi í
Evrópu og Bandaríkjunum á þessu starfsári.