Morgunblaðið - 12.02.1999, Blaðsíða 40

*40 FÖSTUDAGUR 12. FEBRÚAR 1999
MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ
VALGERÐUR
ÁRNADÓTTIR
+ Valgerður
Árnadóttir
fæddist á Vopna-
firði 8. desember
1918. Hún lést á
Sjúkrahúsi Reykja-
víkur 4. febrúar síð-
astliðinn. Foreldrar
Valgerðar voru:
Árni Jónsson, rit-
stjóri og alþingis-
maður frá Múla, f.
24.8. 1891, d. 2.4.
1947 og kona hans,
Ragnheiður Jónas-
dóttir, húsfreyja frá
Brennu í Reykjavík,
f. 16.11. 1892, d. 27.11. 1956.
Þau áttu fimm börn og var Val-
gerður þeirra elst. Systkini Val-
gerðar eru: Jón Múli, fv. út-
varpsþulur, f. 31.3. 1921, Jónas,
rithöfundur og alþingismaður, f.
28.5. 1923, d. 5.4. 1998, tvíbura-
systurnar Guðríður, húsfreyja í
Reykjavík, f. 26.5. 1925, d.
21.10. 1988 og Ragnheiður
Nicholas, húsfreyja í Bandaríkj-
unum, f. 26.5. 1925. Hinn 22.
nóvember 1941 giftist Valgerð-
ur Óla Hermannssyni, lögfræð-
ingi, f. 18. september 1914 á
Bakka á Tjörnesi. Þau skildu ár-
ið 1952. Óli lést 7. júní 1997.
Foreldrar hans voru: Hermann
Stefánsson, bóndi á Bakka, f.
24.7. 1887, d. 27.10. 1957 og
kona hans Fríðný Óladóttir, f.
5.1. 1887, d. 1.2. 1964. Valgerð-
ur og Óli eignuðust 7 börn, þau
eru: 1) Árni Ólason, málmiðnað-
armaður í Reykjavík, f. 10.3.
1942. Áður kvæntur Lenu Há-
konardóttur, forstöðumanni, f.
30. 10. 1946. Þeirra
dóttir er Valgerður
Árnadóttir, verslun-
armaður, f. 3.7. 1979,
unnusti hennar er Jó-
hann E. Sveinbjörns-
son verslunarm., f.
31.5. 1980. Stjúpdótt-
ir Árna og dóttir
Lenu af fyrra hjóna-
bandi er Þórunn
Brandsdóttir, f. 27.3.
1968. 2) Margrét Val-
gerðardóttir, sjúkra-
liði í Reykjavík, f.
11.5. 1943, gift Leifi
Á. Aðalsteinssyni,
framkvæindastjóra, f. 30.11.1943.
Börn þeirra eru: Helgi Leifsson, f.
18.10. 1963, verkfræðingur. Kona
hans er Hafdís Þórisdóttir,
sjúkraliði, f. 13.9. 1966 og eiga
þau tvær dætur, Örnu og Sylvíu.
Áðalsteinn Leifsson, stjórnmála-
fræðingur, f. 17.6. 1967. Kona
hans er Ágústa Þ. Jónsdóttir, líf-
fræðingur, f. 25.6. 1970. Dóttir
Aðalsteins er Helena Aðalsteins-
dóttir. Jóhanna Ursula Leifsdótt-
ir, starfsmaður í leikskóla, f. 26.1.
1975. 3) Ragnheiður Helga Óla-
dóttir, verkakona í Reykjavík, f.
6. 11. 1944. Áður gift Bjarna B.
Péturssyni, bifvélavirkja, f. 3. 3.
1942. Þeirra börn eru: Bjarni
Bjarnason, rithöfundur, f. 9.11.
1965 og Valgerður Bjarnadóttir,
nemi í Svíþjóð, f. 19.2. 1967.
Sambýlismaður Ragnheiðar er
Elías R. Sveinsson, trésmiður, f.
10.1. 1952. 4) Hermann Ólason,
nemi í Svíþjóð, f. 30.1. 1946. Son-
ur hans er Davíð Hermannsson, f.
25.4. 1974. 5) Bijánn Árni Ólason,
Elskuleg tengdamóðir mín, Val-
gerður Ámadóttir, er látin eftir
langt sjúkdómsstríð. Kynni okkar
hófust fyrir tæpum aldarfjórðungi
þegar ég var að byrja að eltast við
yngstu dóttur hennar, Guðrúnu.
Fyrstu kynni okkar eru mér
ógleymanleg, því hún virkaði á mig
svo ótrúlega stór og sterk og virðu-
leg. Ég fékk að heyra það að á þessu
heimili væra tengdasynir ekki sér-
lega eftirsóknarverðir, enda ættu
dætur aldrei að giftast, en hins veg-
ar væra tengdadætur mjög æskileg-
Utfararstofa íslands sér um:
Útfararstjórí tekur að sér umsjón útfarar
1 samráði við prest og aðstandendur.
- Flytja hinn látna af dánarstað í líkhús.
- Aðstoða við val á kistu og líkkiæðum.
- Undirbúa lík hins iátna i kistu og
snyrta ef með þarf.
Útfararstofa íslands útvegar:
- Prest.
- Dánarvottorð.
- Stað og stund fyrir kistulagningu
og útför.
- Legstaö i kirkjugarði.
- Organista, sönghópa, einsöngvara,
einleikara og/eöa annað listafólk.
- Kistuskreyfingu og fána.
- Blóm og kransa.
- Sálmaskrá og aðstoðar við val á
sálmum.
- Líkbrennsluheimild.
- Duftker ef likbrennsla á sér stað.
- Sal fyrir erfidrykkju.
- Kross og skilti á leiði.
- Legstein.
- Hutning á kistu út á land eða utan af
landi.
- Flutning á kistu tll landsins og frá
landinu.
Sverrir Einarsson, Sverrir Olsen,
útfararstjóri útfararstjóri
Útfararstofa (slands - Suðurhlíð 35
- 105 Reykjavfk. Sími 581 3300 -
allan sólarhringinn.
ar í þessa fjölskyldu! Ég, feiminn
strákurinn, varð hálf smeykur, og
kom varla upp orði þrátt fyrir að
Gunna væri búin að vara mig við að
hún myndi ábyggilega taka mig ör-
lítið í bakaríið svona upp á grín. En
óttinn hvarf undur fljótt enda var
hún okkur Leifi, svila mínum, sér-
staklega kær tendamóðir og sýndi
okkur báðum alveg einstaka alúð og
hlýju alla tíð. Vala var ekki bara stór
og sterk og virðuleg, heldur líka sér-
staklega hlý og afar skemmtileg
kona sem alltaf átti síðasta orðið,
enda ríkulega gædd þessum ein-
staka Brennuhúmor sem engan á
sér líkan og ættmenn hennar flestir
geta státað af. Hún laðaði að sér
allskonar fólk, smáa sem háa, en
eina manntegund átti hún þó bágt
með að sætta sig við en það voru rol-
ur og skoðanaleysingjar, og þurftu
þeir þá ekkert endilega að vera
sömu skoðunar og hún. Bara ef þeir
höfðu skoðun, það var nóg. Sjálf var
hún eldheitur sósíalisti, verkalýðs-
sinni og herstöðvarandstæðingur
alla sína tíð. Hún var ekki bara
mamma okkar allra, félagi og vinur
bamanna sinna og tengdabama,
heldur ekki síður félögum og vinum
bama sinna og mörgu öðra sam-
ferðafólki sem hún kynntist á lífs-
leiðinni. Með sinni óbilandi bjartsýni
og dugnað að vopni kom hún upp
krökkunum sínum sjö ein og óstudd
og byggði yfir þau húsið sitt í Ás-
garðinum þar sem hún bjó í tæp 40
ár. Þrælaði oft í mörgum störfum í
einu til að sjá sér og sínum farborða
og kvartaði aldrei eða lét bilbug á
sér finna, enda eymd og volæði ekki
til í hennar orðabók. En þrældómur-
inn tók líka sinn toll þvi um miðjan
aldur missti hún starfsgetuna vegna
heilsubrests, en hvorki trúna á lífið
eða tilveruna. Tók þá við hlutverki
þarfásta þjónsins, ömmunnar, því
hún passaði öll bamabörn sín í
lengri eða skemmri tíma. Kenndi
sjómaður í yestmannaeyjum, f.
13.6. 1947. Áður kvæntur Dag-
mar Gunnarsdóttur, f. 24.6.
1957 og eru synir þeirra: Jón
Hjörtur Bijánsson, f. 1.10. 1981
og Gunnar Óli Brjánsson, f. 7.5.
1991. Sambýliskona Bijáns er
Jóhanna Finnbogadóttir, _ f.
12.12. 1948. 6) Guðrún Kr. Óla-
dóttir, varaform. Sóknar í
Reykjavík, f. 28.10. 1950, gift
Birni V. Gunnarssyni, iðnverka-
manni, f. 30.12. 1949. Dóttir
þeirra er Margrét Helga Björns-
dóttir, skrifstofumaður, f. 28.5.
1974. Sambýlismaður Margrét-
ar Helgu er Ingimar Kr. Jóns-
son, sjómaður, f. 29. 3. 1970 og
er þeirra sonur Dagur Logi. 7)
Hrólfur Ólason, prentari í
Reykjavík, f. 25. 11. 1952. Áður
kvæntur Hjördísi R. Jónsdóttur,
blómaskreytingameistara, f.
22.6. 1954, Þeirra börn eru Mel-
korka Hrólfsdóttir, nemi, f. 18.4.
1978 og Hrafn Árni Hrólfsson,
nemi, f. 8.7. 1981. Unnusti Mel-
korku er Einar Garðarsson, raf-
virki, f. 13.4. 1975. Stjúpsonur
Hrólfs og sonur Hjördísar er
Ragnar Blöndal, f. 4.2. 1972.
Valgerður fluttist fimm ára
gömul með foreldrum sínum frá
Vopnafirði til Reykjavíkur og
þaðan til Seyðisfjarðar þar sem
fjölskyklan bjó um nokkurra
ára skeið uns hún fluttist til
Reykjavíkur aftur á unglingsár-
um Valgerðar og bjó hún í
Reykjavík upp frá því. Lengst
bjó Valgerður að Ásgarði 29
eða í tæp 40 ár. Jafnframt hús-
móðurstörfum vann Valgerður
alla tíð við ýmis verslunar- og
verkamannastörf en varð að
hætta störfum vegna heilsu-
brests um miðjan aldur.
Valgerður verður til grafar bor-
in frá Fossvogskirkju í dag og
hefst athöfnin klukkan 13.30.
þeim margt og mikið í leik og fræð-
um sem og því að beita tusku og sóp
á réttan hátt. Það var auðvelt að
gleðja hana Völu, því hún hafði gam-
an af að ferðast, spila og dansa, eins
og ég. Var alltaf tilbúin í ferðir
hvenær sem maður hringdi og litla
brúna ferðataskan beið alltaf tilbúin
inni í skáp með farangi-i til nokkurra
nátta. Ég minnist með þakklæti
allra ferðanna sem hún fór í með
okkur vítt og breitt um landið, til
staða þar sem hún þekkti hvern bæ
og fjall og sögur af ábúendum fyrr
og síðar, jafnvel þótt hún hefði
aldrei komið þar áður og miðlaði
hún okkur samferðafólki sínu af
þekkingu sinni. Aðfangadagskvöld-
anna hjá okkur á Framnesveginum
og jólaferðanna mörgu í sumarbú-
staði. Þá var dansað og spilað á spil,
hlegið og skemmt sér og ungviðinu
kennd sporin í gömlu dönsunum. Ég
á eftir að sakna hennar Völu sárt
eins og við öll sem stóðum henni
næst, en ég er viss um að þegar við
hittumst hinum megin heilsar hún
mér eins og hún var vön að gera:
„Ert þetta þú, Bjössi minn? En
gaman að sjá þig. Elsku fáum okkur
nú kaffi og sígarettu." Þangað til,
kæra Vala mín, hvíl í friði.
Björn V. Gunnarsson.
í dag verður borin til grafar frá
Fossvogskirkju tengdamóðir mín,
sómakonan Valgerður Árnadóttir.
Mér er enn í fersku minni okkar
fyrstu kynni. Ég var þá 19 ára og
kom til að eiga stefnumót við elstu
dóttur Valgerðar, Margréti. Ég
barði að dyrum að Ásgarði 29, þar
sem Valgerður bjó með bömin sín
sjö. Valgerður kom sjálf til dyra,
svipti upp hurðinni og spurði hvasst:
Hver ert þú? Þessi bröttu kynni
komu nokkuð flatt upp á mig. Ég
stundi upp nafni og erindi og fannst
hún heldur treg til að hleypa mér
inn. „Það ert þá þú sem ert alltaf í
símanum og ekki stundlegur friður
fyrir þér!“ Valgerður gat virst hvöss
því hún fór ekki í kringum hlutina
og óvægin vegna þess að hún var
alltaf hreinskilin. Fljótt kynntist ég
mannkostum hennar, hugrekki og
gamansemi. Fólk laðaðist að henni,
bæði börn og fullorðnir, því hún var
skemmtileg, sjálfsörugg og áreiðan-
leg. Valgerður var einstaklega
skemmtileg manneskja og vel að sér
í bókmenntum, heimsmálum og ætt-
fræði. Hún sagði vel frá og var öll-
um stundum góður félagsskapur.
Umburðarlyndið var mikið en hún
þoldi illa óákveðni og rolugang. Hún
vai’ traustur og áreiðanlegur vinur.
Valgerður var hörkudugleg. Hún
sá fyrh' börnunum sínum með
verkamannavinnu í Reykjavík, stóð
oftar en einu sinni alla vertíðina í
Sænska frystihúsinu frá morgni til
kvölds. Með miklum dugnaði og
bjaiTsyni tókst henni að kaupa sér
hús og koma upp fallegu heimili.
Valgerður veiktist um miðjan aldur.
Veikindin komu ekki í veg fyrir að
hún gæti verið með fjölskyldu sinni
og ferðast um landið. Allra síðustu
ár ágerðust veikindin sem drógu
hana til dauða 3. febrúar síðastliðin.
Ég er þakklátur fyrir vináttu Val-
gerðar og íyrir að hafa átt tækifæri
til að vera hjá henni síðustu stund-
ina hennar í þessu lífi. Ég þakka allt
það sem Valgerður hefur gert fyrir
mig og fjölskyldu mína öll þau 37 ár
sem era liðin frá því ég bai'ði fyrst
að dyram í Ásgarðinum. Þeim fjöl-
mörgu sem báru hlýhug til Valgerð-
ar sendi ég samúðarkveðjur.
Leifur Aðalsteinsson.
Elsku amma Vala, nú ertu farin.
Ég mun ávallt minnast þín eins og
þú varst þegar ég bjó hjá þér þessa
tvo vetur sem unglipgur. Ég var í
Réttó og þú bjóst í Ásgarðinum svo
ekki var langt fyrir mig að fara í
skólann, og það var ekki heldur
langt fyrh' mig að koma til þín í
hverjum einustu frímínútum þótt
þær væra ekki nema tíu mínútur að
lengd, þá mátti ég samt til með að
fara heim til þín í spjall. Ég minnist
þess líka hvað við áttum góðar
stundir í spilamennskunni, þú, ég og
hún Jóhanna frænka. Þú kenndh'
okkur að spila Olsen-Olsen þegar
við vorum agnarlitlai'. Seinna kom-
um við oft til þín saman og það var
sama hvað við spiluðum, þú þóttist
ekki kunna spilið, en vannst okkur
alltaf. Einnig man ég eftir því að
þegar ég eða hún Jóhanna frænka
áttum afmæli þá fengum við alltaf
báðar afmælisgjafir og alltaf varð
það að vera eins, þetta skildir þú
manna best. Mér þótti svo vænt um
hvað þú varst alltaf hrifin af honum
Degi Loga, syni mínum, sem þú
kallaðir óhikað Morgunroða. Þegar
hann heimsótti þig bað hann þig
alltaf um súkkulaðirúsínur sem
hann vissi að þú áttir alltaf til handa
honum. Undir það síðasta fannst
mér orðið ei-fitt að koma til þín, bara
allt í einu varstu orðin gömul, þreytt
og veik.
Þakka þér fyiir allt elsku amma
mín, þú varst vinur minn og verður
alltaf. Ég gleymi aldrei öllum
ánægjustundunum okkar saman.
Nú kveð ég þig með söknuð í hjarta,
elsku Vala amma mín. Guð geymi
þig-
Þín
Margrét Helga.
Heilræðavísur ömmu minnar,
Valgerðar Ámadóttur, eru mér
minnisstæðari en klassískur kveð-
skapur Hallgríms Péturssonar, enda
ekki síðri. Amma kenndi að ganga
úr sæti fýrir eldra fólki í strætó þótt
enginn annar gerði það, gefa með
sér þótt ekki væri mikið til skiptana
og skila alltaf fullkomnu verki þótt
enginn sæi til eða kynni að meta
það. Hún bar meiri virðingu fyrir
góðum verkamanni en sæinilegum
þjóðhöfðingja, hún mat gjafmildi
fram yfir ríkidæmi og velvild yfir
völd. Hógværð, heiðarleiki og stað-
festa voru kostir sem hún kunni að
meta. Tilgerð, væl og leti var henni
lítt að skapi. Valgerður var pólitísk
og lagðist alltaf á sveif með þeim
sem minna máttu sín og þeim sem
kröfðust réttlætis. Orð ömmu sátu
eftir og það sem hún gerði entist
lengi. I afmælisgjafir frá henni fékk
ég orðabækur og rit um þjóðmál.
Valgerður var vel að sér um margt
og sagði skemmtilega frá. Hún var
víðlesin, hafði lifað margt og ferðast
víðar en flestir af hennar kynslóð. Af
spjalli við hana vaknaði áhugi á
sögu, bókmenntum og pólitík. Þar
gilti að vera samkvæmur sjálfum
sér og hugsjónum sínum, hvar sem
maður stæði í flokki. Margt sem
amma sagði situr greipt í hugann.
„Það er til nóg af bömum í heimin-
um, en það vantai' fleiri foreldi'a,"
sagði hún við mig fyrir skömmu. I
heimi sem amma stjórnar þyrfti
enginn að líða hungur eða þola
óréttlæti.
Aðalsteinn Leifsson.
Nú er hún amma mín í Ásgarði
orðin engill. Mikið er erfitt að vera
án hennar. Amma mín hefur alltaf
verið klettur í mínu lífi, að eiga
svona ömmu eins og hana eru for-
réttindi, fyrir utan að vera alltaf til
staðar þá kenndi hún mér svo
margt. Minningin um að sitja hjá
henni og hlusta á rás 1 og sauma út
er eitthvað sem ég mun ylja mér við
alla ævi. Minningar hennar voru
margar og misjafnar, margar voru
erfiðar en þessar skemmtilegu stóðu
upp úr og hún hafði alltaf tíma til að
segja mér frá. Mér fannst alltaf gott
að koma til hennar ömmu minnar
þegai' ég var lítil og þegar ég var
orðin stór. Það var alveg sama hvað
ég sagði, hún dæmdi mig aldrei, það
var frekar þannig að hún hafði eitt-
hvað líkt að segja mér. Elsku amma
mín, takk fyrir að vera amma mín,
fyrir að elska mig eins og ég er. Þú
verðir alltaf í hjarta mínu og perlan
sem þú gafst mér verður alltaf hjá
mér.
Blessuð sé minning ömmu minn-
ar.
Jóhanna Úrsúla Leifsdóttir.
Hún Vala var alltaf fastur punktm-
í tilveranni. Hún var frambyggi í rað-
húsunum eins og foreldrai' okkar.
Bamahópurinn var stór eins og hjá
flestum í hverfinu og hún var vinkona
okkar. Frá bamsaldri heimsóttum
við Völu, fýi'st til að sækja eitthvað
eða skila fyrir mömmu, seinna til að
tala við hana um það sem var að ger-
ast í heiminum. Og hún hjálpaði til
við að prjóna hæl eða tá á skólasokka
og dró að landi við margt fleira. Vala
og mamma fóru saman í húsmæðra-
orlof og fyrii' heimavinnandi húsmóð-
ur með fullt hús bama var vítamín-
sprauta að eiga Völu fyrir vinkonu.
Og þegar ljúffengar, hnoðuðu tert-
umar hennar Völu birtust vora jólin
öragglega að koma.
Við uxum úr grasi og áfram heim-
sóttum við Völu til að tala við hana
um lífið og tilverana. Þá hellti hún
upp á kaffi og sótti öskubakka og
svo var sest inn í stofu og skrafað
um pólitík, verkalýðsbaráttu og
gamla tíma. Vala sagði okkur frá
ævintýrum sem hún upplifði þegar
hún var ung, frá hjólatúram ungra
kvenna til Þingvalla og í Borgarnes.
Ovenjulegt, jafnvel í dag, en svona
var Vala alltaf, sjálfstæð og sterk.
Hún var í Englandi ung stúlka þeg-
ar seinni heimsstyrjöldin skall á.
Þar hófust kynni fjölskyldu okkar
og Völu en amma og afi voru búsett
þar um tíma með sín böm.
Við kveðjum góða vinkonu, um
leið og við þökkum fyrir allt og allt.
Ásdís, Margrét,
Þórhildur og Guðrún.
Elsku Vala mín.
I minningum mínum varstu alltaf
jákvæð, hress og skemmtileg. Nú
35 árum eftir að við kynntumst
hugsa ég oft um það hvernig þér
tókst það. Einstæð sjö barna móðir
keypti fokhelt raðhús eftir að hafa
mátt ganga frá Heródesi til Pílatus-
ar til að eignast það. En það tókst
og í Ásgarðinum var alltaf fullt af
fólki, mikil glaðværð en aldrei frið-
ur. Vala vann erfiðisvinnu, en hún
kvartaði aldrei. Alltaf var samt tími
til að setjast niður og hlusta á mig.
Þú hafðir einstakt lag á að gera gott
úr öllu. Styrkur þinn og vinátta jók
sjálfstraust mitt. Aidrei baðstu um
neitt, þú vildir ekkert. Mér fannst
þú eiga allt, samt vissi ég að þú áttir
fátt veraldlegra gæða.
Minning þín er raér ei gleymd
mína sál þú gladdir