Morgunblaðið - 22.05.1999, Blaðsíða 34

MORGUNBLAÐIÐ
s
Eg er ekki
aumingi!
Sýningar á Hellisbúanum eru nú orðnar
-------------------7---
tæplega 150 talsins, um 50 þúsund Islend-
ingar hafa séð verkið og virðist ekkert lát
á aðsókn. Sveinn Guðjónsson brá sér
baksviðs á einni sýningunni, spjallaði við
Bjarna Hauk Þórsson og fylgdist með
viðbrögðum áhorfenda.
BJARNI Haukur situr íyrir
framan stóran spegil og er
að bera á sig andlitsfarða.
Engin förðunardama sjá-
anleg og raunar engin sála í þessum
stóra kjallara undir Gamla bíói,
nema leikarinn. „Eg hélt að það
væru alltaf útlærðir förðunarmeist-
arar í þessu,“ segir blaðamaðurinn
og lítur spyrjandi í kringum sig.
„Eg er útlærður förðunarmeist-
ari,“ svarar Bjami og heldur áfram
að mála sig. „I Ameríku sjá leikarar
um þetta sjálfir og raunar er það
hluti af leildistarnáminu. Ég held
líka að þetta sé ekkert óalgengt hér
heima, Gísli Rúnar til dæmis, gerir
þetta alltaf sjálfur eftir því sem ég
best veit...“
Bjami Haukur hleypti ungur
heimdraganum og nam leiklistina í
New York: „Ég fór beint í nám úti,
sótti ekki einu sinni um leiklistar-
skólann hér heima,“ segir hann og
gefur enga nánari skýringu á því.
- Það er rólegt hérna baksviðs...?
„Já, enda er ég eini leikarinn i
sýningunni. Þetta var nú samt ekki
svona rólegt þegar við vomm með
miðnætursýningar á eftir Carmen
Negra í fyrra. Þá var æpandi fólk
hlaupandi hér um allt, berar stelpur
að fara í bað og mikið í gangi. Þú
hefðir átt að koma þá...“
- Þú virðist mjög afslappaður, og
aðeins hálftími í sýningu. Ertu ekki
með sviðsskrekk?
„Nei, ekki get ég nú sagt það. Ég
veit nokkurn veginn að hverju ég
geng.“
Ef svo fer fram sem horfir stefnir
í aðsóknarmet á Hellisbúann.
Bjami Haukur játar að hafa átt von
á að verkinu yrði vel tekið, en aldrei
látið sig dreyma um þvílíkar undir-
tektir. Aðspurður kveðst hann ekki
vera orðinn leiður á rullunni, þótt
sýningar á Hellisbúanum séu nú
orðnar um 150 talsins:
,Að vísu kemur það stundum fyr-
ir, þegar ég er á leiðinni hingað nið-
ur eftir, að mér finnst ég ekki vera í
stuði, en svo kemur það allt af sjálfu
sér þegar ég er kominn á sviðið. Þú
getur rétt ímyndað þér. Alltaf fullt
hús. Það eru auðvitað forréttindi að
fá að taka þátt í þessu. Reyndar
ætla ég að taka mér sumarfrí í júní,
en svo hefjum við aftur sýningar í
júlí.“
- Hver er skýringin á þessum
miklu vinsældum að þínu mati?
„Ég held að það sé sannleikurinn
sem verkið endurspeglar. Það er
skrifað á svo hjartnæman og fynd-
inn hátt að fólk uppliflr fjölmörg at-
riði, sem það þekkir úr sínu eigin
lífi. Menn sjá hina skoplegu hlið á
sjálfum sér, maka sínum og fólki
sem þeir þekkja og þetta bara hittir
svona í mark. Samt sem áður er ég
alveg gáttaður á þessum gífurlegu
vinsældum. Þetta er auðvitað ekki
normalt...“
- Nú hef ég ekki séð verkið enn-
þá, en hef heyrt að margir karlar
telji að verið sé að pota dálítið í kon-
ur, og öfugt, að konum fínnist að
verið sé aðgera lítið úr körlum?
„í rauninni er verið að gera
stólpagrín að báðum kynjum í þessu
verki og þeim er ekki mismunað á
neinn hátt hvað það varðar. Það er
bara verið að benda á að munurinn
er talsverður á konum og körlum,
Morgunblaðið/Halldór
Menn sjá hina
skoplegu hlið á
sjálfum sér,
maka sínum og
fólki sem þeir
þekkja
ekki bara líffræðilegur heldur
einnig í hugsunarhætti. Og boð-
skapurinn er í stórum dráttum sá,
að bæði kynin viðurkenni þennan
mun, sætti sig við hann og taki tillit
hvort tO annars í ljósi þess.“
Eru karlmenn ömurlegir?
Nú hringja bjöllur og leikaranum
er ekki til setunnar boðið. Blaða-
maður og ljósmyndari koma sér fyr-
ir á hliðarsvölum, með gott útsýni
yfir bæði svið og sal. Og það er í
rauninni ekki síður skondið að fylgj-
ast með viðbrögðum áhorfenda úti í
sal en sjálfum Hellisbúanum á svið-
inu. Þarna má sjá fólk á öllum aldri,
konur og karla, gefa hvort öðru oln-
Draumvísa
DRAUMSTAFIR Kristjáns Frímanns
Mynd/Kristján Kristjánsson
FORLÖG koma ofan að.
VIÐ ERUM sagna þjóð og nútíma
sögumaður notar GSM-símann til
að ausa úr og í sagnabrunninn. I
myndrænum heimi draumsins er
hið sagða orð frekar fáheyrt, nema
sem upphrópunar- og viðvörunar-
orð, en á móti eru vísur áberandi í
draumum manna gegnum tíðina.
Þar er um að ræða stökur til
ábendingar, álögukviðlinga eða
ljóðrænan fróðleik um draummann-
inn sem birtist og vilja hans til
dreymandans. Þama skarast raun-
veruleikinn með draumnum, því
vísan sem dreymd er kemur líkt og
GSM-röddin á öldum ljósvakans frá
öðrum enda tímans sem sögn um
eitthvað ákveðið. Þegar ég eyddi
löngum nóttum árið 1991 við samn-
ingu draumabókar og átti einn hnút
óhnýttan að ljúka henni, kom í
draumi til mín maður ljós yfírlitum,
klæddur mórauðum fótum og flutti
mér þessa vísu með handapati
miklu en hvarf svo:
Forlög koma ofan að
örlög kring um sveima
álögin úr illum stað
en ólög feðast heima.
Vísan fannst mér draga saman
hugmynd mína um bókina í fjórar
línur og birti ég hana því í bókinni
undir mínu nafni. Löngu seinna var
mér bent á það af frómum
manni að vísan væri nauða-
lík vísu eftir Pál Ólafsson.
Hvort þama var um fjar-
hrif draumsins að ræða og
Páll hafi komið sjálfur til
mín með visuna mér til full-
tingis, skal ég ekki sverja
fyrir en hitt er víst að
GSM-tækni draumsins fer
létt með að ná sambandi
milli heima, yfir geima og í
annað tímatal.
Draumar „lillu“
Það eru draumar sem
hafa valdið mér hugarangri.
Sá fyrsti; ég er stödd í
Mjódd ásamt vinkonu minni
og eru með okkur böm okk-
ar sem bæði eru á áttunda
ári. Mér verður litið upp, í
áttina að Fellunum og með-
an ég horfi kemur flóð-
bylgja sem ber hátt við
himin og stefnir niður
brekkuna. Mín fyrsta hugs-
un er sú að forða okkur, en
ekki inn í verslanimar því
þar era svo stórir gluggar
með gleri sem öragglega
muni brotna og slasa okkur, heldur
fóram við inn í hús sem stóð þar
nærri. Þetta var eldra hús klætt
gulri klæðningu að utan. Við fóram
inn og var þar fullorðin kona sem
ég þekkti ekki en hún var afar vin-
samleg. Við sluppum öll
ósködduð.
Draumur nr. tvö. Ég er
stödd í fjöra, fyrir aftan
mig nær landi era lágir
klettar en fyrir utan nokk-
ur sker sem láta þó frekar
lítið yfir sér. Þá sé ég að
flóðalda er á leið til lands
og fer hækkandi eftir því
sem nær dregur. Ég ákveð
að vaða útí og fara upp með
flóðbylgjunni frekar en að
verða undir henni og finn
hvernig hún hefur mig upp
og ég horfi niður á húsin
eins og smákubba á strönd-
inni, eins á fólk á hlaupum.
Ég berst með flóðinu upp
eftir ströndinni og inn á
landið þar til hún fjarar út
og finnst mér ég ganga
þurram fótum í land.
Draumur nr. þrjú. Ég
var stödd á æskuheimili
mínu, sem ég síðar keypti
af foreldrum mínum en hef
selt og bý nú sjálf í öðram
landshluta. Ég man þann
draum ekki eins skýrt og
hina nema það var óveður
og þakið byrjaði að leka. Lekinn óx
jafnt og þétt og veðrið versnaði.
Það byrjaði að fjúka af þakinu og
allt skalf og nötraði. Síðan fór allt
að fjúka. Það var kominn dagur og
veðrið var gengið yfir. Ég var að
skoða verksumerki og voru aðeins
uppistandandi útveggir og þakið
var horfið, ekkert var eftir nema
rasl og þótti mér verst að leikfong
dóttur minnar virtust vera týnd, en
mundi þá eftir að við höfðum sett
mikið af dótinu hennar í kassa og
sett í geymslu. (I raunveraleikan-
um.) Ég gekk í kringum húsið og
niður í fjöra og var að finna ýmis-
legt sem mér þótti fengur í, bæði
leikföng og fatnað en fann ekki fyr-
ir neinum söknuði yfir að eitthvað
hefði glatast og var mjög ánægð að
finna fjólubláa peysu sem dótth
mín átti þegar hún var minni. I
draumunum fann ég hvorki fyrir
hræðslu né annarri vanlíðan, heldur
hugsaði ég mjög rökrétt sbr. að
fara ekki inn í búðirnar og að fara
frekar útí en að lenda undir en að
lenda undir öldunni frá hafi.
Ráðning
Við fyrstu sýn mætti ætla að
draumarnir tengdust öðram
draumum sem spá fyrir um vá nátt-
úrahamfara í byrjun 21. aldar en
þegar rýnt er í draumana og táknin
kemur annað í ljós. Hér er kastljós-
inu beint að þér og miklu uppgjöri