Morgunblaðið - 08.08.1999, Blaðsíða 29

MORGUNBLAÐIÐ
SUNNUDAGUR 8. ÁGÚST 1999 29
efni 3 og fékk gullverðlaun með öðr-
um _sem náðu 43 stigum.
„I landskeppninni í eðlisfræði í
Rússlandi varð ég númer tvö en svo
fengum við þjálfun í samtals 6 vikur
hjá fararstjórunum og það hjálpaði
mér við lausn verkefnanna á Olymp-
íuleikunum," segir Konstantin hóg-
vær. „Ég útskrifaðist frá Liseum-
menntaskólan-
um í Moskvu í
vor og verð
næsta vetur við
nám í Eðlis- og
tæknifræði-
stofnun við rík-
isháskólann í
Moskvu þar
sem fararstjór-
ar rússneska
liðsins kenna,“
segir Konstant-
in með hjálp fé-
laga síns, sem
talar betri
ensku en hann.
„Ég ætla að
læra eðlisfræði
við eðlisfræði-
og orkudeildina en ég hef engar
ákveðnar hugmyndir um hvort ég
muni starfa við rannsóknir, kennslu
eða framleiðslu eða eitthvað enn ann-
að.'“
Faðir Konstantins vinnur sem sér-
fræðingur í eðlis- og stærðfræði við í
rannsóknarstofu ríkisháskólans í
Moskvu en móðir hans er heimavinn-
andi. Þótt eðlisfræðin eigi hug hans
allan á hann sér samt áhugamál. „Ég
eyði miklum tíma i rafeindarásir og
er þá að búa til hljóðkort. Svo spila
ég fyrir sjálfan mig á gítar og stund-
um spila ég borðtennis við félagana,“
segir þessi unglingslegi afreksmaður
að lokum.
Ólympíuleikarnir í eðlisfræði 2001
verða í Tyrklandi
Konstantin Kra-
vtsov, 16 ára, er
yngri en meiri-
hluti keppenda.
Samt varð hann
langefstur með
49,8 stig af 50
mögulegum.
STRÖHG
FYRIRGJÖF
í PADOVA
segir Ibrahim Gunal, sem sæti á í
framkvæmdanefndinni
IBRAHIM Gúnal, varaforseti eðlis-
fræðiskorar Mið-austur tækniháskól-
ans í Ankara, er fararstjóri tyrk-
neska liðsins.
,jSkipulag
Olympíuleik-
anna hér er
mjög gott þó
klukka Italanna
sé ekki alveg
rétt stillt, gangi
skrykkjótt á
stundum. En ég
get tvímæla-
laust mælt með
Miðjarðarhafs-
fæði,“ sagði
Ibrahim. Hann
sagði að verk-
efnin hefðu í
heild ekki verið
eins þung og þau voru á 29. Olympíu-
leikunum á Islandi og hefði það
væntanlega valdið því að erfíðara
hefði verið fyrir dómnefndina nú að
gera upp á milli keppenda en ella,
sérstaklega hvað tilraunaþáttinn
varðar. „I bæði verklegu og kenni-
legu fannst mér fyrirgjöf dómnefnd-
arinnar vera ströng. Það var hart
tekið á augljósum talnaritvillum og
einnig á afleiðingarvillum, það er ef
rangt tölulegt svar eins liðar var not-
IBRAHIM Gunal
undirbýr Ólymp-
fuieikana af
kappi sem verða
í Tyrklandi eftir
tvö ár.
að síðar í öðrum liðum á réttan hátt
fannst mér einkunnargjöfín ekki vera
í samræmi við það, hegningin var of
stór. En að þessu frátöldu er ég þó
ánægður með fyrirgjöfína."
Olympíuleikarnir í eðlisfræði árið
2001 verða haldnir i borginni Antalya
í Tyrklandi, sem er þekktur ferða-
mannastaður á suðurströndinni, og
sagði Ibrahim að undirbúningur væri
þegar hafinn. „En framkvæmda-
nefndin, sem ég á sæti í, hefur einnig
það hlutverk að undirbúa Ólympíu-
leikana í tölvufræðum sem haldnir
verða í Tyrklandi í haust, nánar til-
tekið í október, og einnig Ólympíu-
leikana í líffræði sem verða þar á
næsta ári þannig að það eru annasöm
ár framundan," sagði Ibrahim Gúnal.
Halldór Póll Halldórsson, annar íslensku fararstjóranna
FARARSTJÓRARNIR Viðar Ágústsson og Halldór Páll Hallddrsson
þýddu verkefnin nóttina fyrir hvorn keppnisdag í tölvum sem inni-
héidu íslenska stafrófið.
GÓÐUR ÁRANGUR
ÍSLENSKA LIÐSINS
ÞETTA hefur verið mikil törn en
ánægjuleg. Nú í lok samræmingar
með dómnefnd, á áttunda degi ferð-
ar, erum við orðnir ansi þreyttir
enda hefur verið lítið um svefn vegna
þýðinga á verkefnum á nóttunni og
yfirferðar úrlausnanna,“ sagði Hall-
dór Páll Halldórsson framhalds-
skólakennari og deildarstjóri við
Pjölbrautaskóla Suðurlands á Sel-
fossi, annar fararstjóra íslenska
Ólympíuliðsins. ,Árangur piltanna
nú er góður en lausnir þeirra bera
keim af því að þeir töldu verkefnin
mun þyngri en þau voru í raun,“
sagði Halldór. „Ég er stoltur af því
að Island skuli eiga svona verðuga
fulltrúa sem þeir eru. Þeir munu búa
lengi að þessari reynslu, undirbún-
ingnum í HI í sex vikur fyrir keppn-
ina og þátttökunni hér í Padóva. Sú
reynsla þeirra mun opna þeim mörg
hlið í framtíðinni og einnig létta þeim
róðurinn í upphafi raunvísindanáms í
háskóla.“
í alþjóðlegu samhengi, með hlið-
sjón af Ólympíuleikunum í eðlis-
fræði, eru íslenskir nemendur fyrir
neðan meðallag en Halldór Páll
sagði að með nýrri aðalnámskrá
grunnskóla væri meiri áhersla lögð á
kennslu og nám í náttúruvísindum.
„Það er lykillinn að auknum áhuga
nemenda á náttúruvísindum og
bættri stöðu menntunar á íslandi að
nemendur læri og þjálfíst í vísinda-
legum hugsunarhætti og öguðum
vinnubrögðum snemma á námsferli
sínum. Ég nefni náttúruvísindanám í
grunnskóla því grunnur nemenda í
þeim fræðum hefur verið of lítill
hingað til þegar í framhaldsskóla er
komið. Ef grunnurinn er traustur
getur byggingin orðið hærri og
traustari en ella,“ sagði Halldór.
Hann sagði nýja aðalnámskrá
framhaldsskóla líka boða breytta
tíma en gæta yrði þess þó að þeir
nemendur sem verða með áherslu á
eðlisfræði og stærðfræði á verðandi
náttúrufræðibraut fái alls ekki minni
kennslu í stærðfræði og eðlisfræði
en nú er á eðlisfræðibraut. Halldór
sagði að þegar í framhaldsskóla væri
komið reyndi meira á námsaga og
vinnubrögð en einn af vejkari hlekkj-
um menntakerfisins á íslandi væri
að margir nemendur hefðu ekki
nægan aga í námi. „Einbeiting,
skipulag og agi er styrkur þeirra
sem í Olympíulið í eðlisfræði veljast.
Nefna má líka að það hefur verið
feimnismál á íslandi lengi vel að
veita efnilegum nemendum í námi
aukin tækifæri, aukna þjálfun og
aukna kennslu í því sem þeir skara
fram úr. Þeir sem hafa sérstaka
hæfileika, á hvaða sviði sem er fá, að
mínu mati, of sjaldan nægilega örv-
un eða aðstoð. Hættan er sú að þeir
séu látnir sjá um sig sjálfir. Þeir
þarfnast oft á tíðum sérkennslu sem
að sjálfsögðu kostar fjármuni. En
þeim peningum yrði vel varið. Þeir
skila því til baka til þjóðfélagsins, í
einu formi eða öðru, þó síðar verði.
Islendingar eru nefnilega einnig með
afburðafólk á öðrum sviðum en
íþróttum. Kastljós þjóðfélagsins og
fjölmiðla hefur lengi vel verið of
þröngt og það dofnar ekki þó það sé
víkkað ef meiri straum er veitt í ljós-
gjafann, svo ég noti eðlisfræðilegt
líkingamál," sagði Halldór Páll.
„Áhugi landsmanna og ekki síður
fjölmiðla á því sem vel er gert í
menntun og menntamálum og örvun
til handa þeim sem á þeim vettvangi
standa sig vel hefur mikil áhrif til
framfaraáttar. Með viija, metnaði og
faglega traustum grunni þeirra sem
að menntamálum starfa eru okkur
allir vegir færir. Brons, silfur og
jafnvel gull á Ólympíuleikum í eðlis-
fræði verður þá árlegt brauð,“ sagði
Halldór Páll Halldórsson fararstjóri.
Yngsti keppandinn á leikunum
var bandarísk stúlka
FJÓRTÁN ÁRA
MEÐ SILFUR
Innritast í MIT í haust
YNGSTI keppandinn á Ól-leikunum í
Padóva vai- Natalía Toro frá Colorado
í Bandaríkjunum. Hún er fædd 1984
og er tæplega 15 ára gömul. „Ég hafði
alltaf mikinn áhuga á stærðfræði í
bamaskóla og í framhaldi af því vakn-
aði áhugi hjá mér á eðlisfræði. Það var
boðið upp á hraðferð í námi í skólan-
um, sem ég tók, og þegar ég var komin
í framhaldsskóla tólf ára tók ég jafn-
hliða námskeið í stærðfræði al-
gebrunnar og almennri eðlisfræði sem
Stanford-háskóli bauð upp á en þau
námskeið eru sérstaklega skipulögð
fyrir hraðferðanemendur," sagði Na-
talía.
Hún hefur einnig samhliða námi
sínu í fram-
haldsskóla tekið
nokkra kúrsa í
stærðfræði og
eðlisfræði fyrir
nemendur Stan-
ford-háskóla.
„Þjálfun okkar
fyrir Ól-leikana
fór þannig ft’am
að við í liðinu
NATALÍA Toro vorum 1 vlk“-
fer í háskóla í ÞJalfun hJá ha‘
haust og má því
ekki taka aftur
þátt. í Ólympíu-
leikum þrátt fyr-
ir ungan aldur.
skólakennm’um
og fengum síðan
verkefni sem við
unnum yfir
mánaðartíma
hvert fyrir sig
heima hjá sér. Við vorum í sambandi
innbyrðis þann tíma og höfðum einnig
aðgang að þjálfurum okkar gegnum
síma og Netið. Eftir þann mánuð var
þjálfun í verklegu í nokkra daga.“
Natalía sagði að verkefnin á Ól-leik-
unum í Padóva hefðu ekki verið eins
þung og hún bjóst við. „En ég veit
samt um nokkur mistök, sérstaklega í
verklega þættinum,“ sagði hún.
Natalía fer í eðlisfræði í Massachu-
setts Instutute of Tecnology (MIT) í
haust, 15 ára, en segist ekki vita enn á
hvaða sviði eðlisfræðinnar hún ætlar
að sérhæfa sig. „Það að taka þátt í
Ólympíuleikunum í eðlisfræði hér í Pa-
dóva hefur verið mikil reynsla og af-
skaplega skemmtilegt. En því miður
má ég ekki taka þátt aftur því ég verð
komin í háskóla í haust,“ sagði Natalía
Toro, 14 ára. Nefna má að Natalía
fékk silfur á Ól-leikunum með rúm
80% af bestu lausn.
Páll Melsted var einn af íslensku
keppendunum
HEFÐI ÁTT AÐ
VINNA MEIRA
í FYRSTA
DÆMINU
„ÞETTA hefur verið góð reynsla, gott
að kynnast landi og þjóð,“ sagði Páll
Melsted einn af liðsmönnum íslenska
Ólympíuliðsins.
„Ég er að keppa
í annað skiptið á
Ólympíuleikum
og því er ekki að
neita að þetta er
mjög góð æfing
fyrir eðlisfræð-
ina sem ég
stefni beint á í
háskóla.“
Páll sagðist
hafa kynnst öðr-
um keppendum
nokkuð, þó sér-
staklega^ keppn-
isliði Ástralíu.
„Þetta hefur
verið mjög gaman og þá sérstaklega
að koma til Feneyja og Dolomita-fjall-
anna, en hitinn hefur verið óbærileg-
EFTIR þriðja ár
í menntaskóla er
Páll Melsted, 19
ára, að taka þátt
í Ólympíuleikumí
annað sinn.
Páll var mjög nálægt því að ná heið-
ursviðurkenningu en hann vantaði ein-
göngu 0,3 stig upp á. „En ég verð að
taka því að ég gerði ákveðin mistök í
kennilega þættinum. Ég einblíndi of
mikið á dæmi þrjú og eyddi í það
þremur tímum. Síðan tók ég þá
ákvörðun að hella mér út í dæmi tvö
sem voru mistök því ég notaði nálægt
tveimur klukkustundum í það. Þannig
að ég átti ekki nema nokkrar mínútur
eftir í dæmi eitt en ég sá eftir á að þar
hefði ég getað náð í mörg stig. En
þetta er búið og gert og ég verð að
sætta mig við það.“
Páll taldi að hjá þeim löndum sem
stæðu sig best hæfist kennsla í eðlis-
fræði mun fyrr en á Islandi. „Maður er
að kynnast hlutunum oft í fyrsta sinn
þegar í menntaskóla er komið en það
er nauðsynlegt að hafa fengið smjör-
þefinn af eðlisfræðinni áður,“ sagði
Páll.
Hann sagði að aðaláhugamál sín
væru, fyrii- utan eðlisfræðina, tölvur
og forritun. „Það hljómar auðvitað
mjög illa að hafa eðlisfræði og tölvur
sem aðaláhugamál en þetta er ekki svo
slæmt. Auðvitað hef ég áhuga á þessu
klassíska, tek í fótbolta, hlusta á tón-
list og les bækur. Svo var ég fimm ár í
frjálsum hjá Ármanni en ég fómaði
þvi fyrir námið,“ sagði Páll Melsted.
31. Ólympíuleikarnir í eðlisfræði
verða í Englandi
PÖNTUDUM
FALLEGASTA
ÁRTALIÐ
Cyril Isenberg heldur leikana í ann-
að sinná 14 árum
31. Ólympíuleikamir í eðlisfræði
verða 8.-16. júlí á næsta ári í Leicester
á Englandi. Undirbúningur er langt
kominn en það var ekki fyrr en í síð-
asta mánuði að Ijóst var að fjármagn
væri tryggt þegar breska mennta-
málaráðuneytið lýsti því yfir að það
tæki þátt í helmingi kostnaðar sem
áætlaður er 700 þúsund dollarar. Cyril
gerir ráð fyrir að þátttökugjöld standi
undir 25% af kostnaði og að síðustu
25% komi frá fyrirtækjum og stofnun-
um sem ýmist leggja fram fé eða fría
aðstoð. „Þátttakendur verða hýstir í
stúdentagörðum og margt er til
dægradvalar milli keppnisdaga," segir
Cyril Isenberg, sem er prófessor við
háskólann í Kent, Canterbury. „Skoð-
unarferðir verða famar til Oxford,
Cambridge, Stratford upon Avon og
London. Keppendur munu sækja fyr-
irlestra um athyglisverð eðlisfræðifyr-
irbæri og við vonumst til að heims-
fræðingurinn Stephen Hawking geti
ávarpað þátttakendur."
Englendingar héldu Ólympíuleik-
ana 1986 og hlupu þá í skarðið fyrir
Frakka sem guggnuðu á þátttöku í
leikunum og á gestgjafahlutverkinu.
Þá var Cyril framkvæmdastjóri leik-
anna eins og hann mun verða á næsta
ári en einnig verkefnahöfundur og fyr-
irlesari eins og þá. En af hverju að
halda leikana svo fljótt aftur þegar
mögulega áttu 100 þjóðir tilkall til að
halda leikana áður en aftur kæmi að
Englendingum?
„Fyrir átta ámm voru þátttökuþjóð-
irnar í leikunum tregar til að skrifa sig
fyrir gestgjafahlutverkinu á næstu
öld. Mér datt í hug að sækja um falleg-
asta ártalið sem laust var á næstunni
og skapa eftirspum eftir ártölum á
næstu öld. Þetta gekk eftir og nú er
öllum ámm til 2015 ráðstafað til landa
sem áköf vilja halda Ólympíuleikana í
eðlisfræði. Það fer vel á því að Eng-
lendingar skuli halda Ólympíuleikana
á eftir Itölum af því að Newton fædd-
ist árið sem Galíleó dó,“ segir Cyril að
lokum og hlær við.
Þrjú lönd í viðbót hafa óskað eftir
aö fá að taka þátt
BRASILIA hefur
hug á að taka
þátt í næstu
Ólympíuleikum.
O/.imar Pereira
fylgdist með
framkvæmdinni
á Italíu til að
undirbúa þátt-
tökuna.
OLYMPIULEIK-
ARNIR ERU
GÍFURLEGA
HVETJANDI
BRASILÍA, Pakistan og Úzbekistan
hafa ekki tekið þátt í Ólympíuleikun-
um í eðlisfræði hingað til en þessi lönd
sendu áheyrnar-
fulltrúa á 30.
Ólympíuleikana
í eðlisfræði til að
undirbúa það að
senda keppn-
islið á næstu
Ólympíuleika.
Ozimar Per-
eira er prófess-
or við Eðlis-
fræðistofnunina
í Háskólanum í
St. Paul og hann
telur mjög mik-
ilvægt að Brasil-
ía fari að taka
þátt í Ólympíu-
leiknum. „Dokt-
orsritgerð mín
fjallaði meðal
annars um gildi
keppni í námi og þá hvatningu sem
hún veitir inn í skólana,“ sagði Ozimar
um ástæðu þess að hann væri áheym-
arfulltrúi í Padova. „Við höfum í skóla-
stefnu okkar lagt mikið upp úr sam-
vinnu nemenda til að þeir efldust í
námi en mín niðurstaða er að keppni
sé ekki síður góð til að stuðla að fram-
förum einstaklinganna. Okkur vantar
þá hvatningu inn í eðlisfræðikennsluna
í Brasilíu sem þátttaka í Ólympíuleik-
unum í eðlisfræði gefm’.“
Ozimar Pereira hélt landskeppni í
eðlisfræði í fyrsta sinn í Brasilíu í
fyrra með þátttöku 40 þúsund nem-
enda að fyrirmynd Landskeppni i
stærðfræði sem haldin hefur verið þai-
í landi í 20 ár. Brasilía tekm- árlega
þátt í Ólympíuleikunum í stærðfræði
og einn brasilísku keppendanna í ár
fékk gullverðlaun fyi-ir frammistöðu
sína.
„Við erum reiðubúnir að axla gest-
giafahlutverldð ef við fáum inngöngu á
lympíuleikana í eðlisfræði. Eðlis-
fræðifélag Brasilíu og einkaskólamir
sem nemendumir koma frá munu
skipta á milli sín kostnaðinum. Við eig-
um góða eðlisfræðiprófessara í 27 sýsl-
um Brasilíu sem samið geta krefjandi
verkefni. Með hæfilegri bjartsýni vona
ég að Ólympíuleikarnir verði haldnir í
Brasilíu árið 2016, sem er næsta lausa
ár,“ segir Ozimar Pereira brosandi.