Morgunblaðið - 19.09.1999, Blaðsíða 8

8 SUNNUDAGUR 19. SEPTEMBER 1999
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR

^ PN.
____ Þorskstofninn
réttir úr kútnum ''il|
D SEIÐAVÍSITALA þorsks hér við land
' er sú langhæsta sem mælst hefur frá
því mælingar hófust árið 1970.
Til hamingju, þér hafið eignast enn fleiri milljarða, herra
Þverá leigð
til 2005
VEIÐIFELAGIÐ Sporður hefur
endurleigt stangaveiðiréttindi í
Þverá og Kjarrá til og með ársins
2005. Sporðsmenn hafa haft ána á
leigu undanfarin ár, en hún er í
röð bestu laxveiðiáa landsins. Er
t.d. hæst á landsvísu á þeirri ver-
tíð sem nú er að ljúka, með 2.140
laxa. Hækkun á leigu frá fyrri
samningum bænda og sporðs-
manna nemur 14% og heildarverð
til bænda árið 2000 nemur 46,5
milljónum króna. Inni í þeirri upp-
AEG
hæð er hlutur landeigenda við ána
uppkaupa netaveiðiréttinda
bænda við Hvítá.
Alls er veitt á fjórtán stangir í
ánni, sjö á neðra svæðinu sem
nefnist Þverá og sjö á efra svæðinu
sem nefnist Kjarrá. Litla-Þverá er
inni í samningunum en fylgir neðra
svæðinu. Síðan 1974 hafa mest
veiðst 3.558 laxar á svæðinu árið
1979, en fæstir 1.082 laxar árið
1984. Meðalveiði í Þverá/Kjarrá ár-
in 1974-1998 er 1.906 laxar.
Laxi landað í Kirkjustreng í
Þverá á liðnu sumri.
Örugg þjónusta

Heiti Brútto Lítrar Hæð sm. Breidd sm. ii Körfur sem fylgja Læsing Einangrun þykkt i mm. Rafnotkun m/v 18°C umhv.hita kWh/24 klst. Tilboðsverð stgr.
HF 120 132 86 55 61 1 Nei 55 0,60 29.900
HFL230 221 86 79 65 1 Já 55 0,84 33.900
HFL290 294 86 100 65 1 Já 55 1,02 35.900
HFL390 401 86 130 65 2 Já 55 1,31 39.900
EL 53 527 86 150 73 3 Já 60 1,39 46.900
EL 61 607 86 170 73 3 Já 60 1,62 53.900

MliAmciTn
Æ Ð U R N I R
Patreksfirði
d: Hljómsýn, Akranesi. Kf. Borgffrðinga, Borgamesi. Blómsturvellir,
i. Rafverk, Bofungarvík. Straumur, ísafiröi. Pokahornið, Tálknafiröi. I
RMSSON RáDiOK^sr
Lógmúla 8 • Sími 530 2800 Gelslagötu 14 • Sími 462 1300
Heílissandi. Guöni
..............ii Hallgrimsson, Grundarfiröl. Ásubúð, Búöardal. Vostflrðir Geirseyrarbúðin,
M. Norðurtand: Radionaust, Akureyri. Kf. Steingrimsfjarðar; Hólmavfk. Kf. V-Hún., Hvammstanga.
. Auaturtand: Sveinn Guömundsson, Egilsstööum. Kf. Vopnafiröinga, Vopnafirði. Kf. Stööfiröinga.
(fn, KASK Djúpavogi. Suðurtand: Mosfell, Hellu. Árvlrklnn, Selfossi. Rás, Þortákshöfn. Brimne3,
Grlndavfk.
Norræn ráðstefna um kjör ungs fólks
Miklar breyt-
ingar hafa orðið
Ráðstefna um kjör
ungs fólks í stór-
borgum hefst í
dag með opnunarhátíð í
Ráðhúsi Reykjavíkur þar
sem Ingibjörg Sólrún
Gísladóttir borgarstjóri
heldur ræðu. Ráðstefn-
unni verður svo fram
haldið á vinnutíma á
Hótel Sögu til hádegis á
miðvikudag. Þátttakend-
ur eru 190 frá borgum á
öllum Norðurlöndum,
fólk sem vinnur að æsku-
lýðsmálum. Dr. Gestur
Guðmundsson er einn af
þremur aðalfyrirlesurum
á ráðstefnunni. Hann var
spurður hvað hann ætlaði
að fjalla um í sínum fyrir-
lestri.
„Eg ætla að fjalla um
breytingar á æskulýðsstai'fi í
ljósi þjóðfélagsbreytinga síðustu
áratuga."
- Hverjar hafa þær breytingai•
helstar verið?
„Fólk fyrri tíma fæddist inn í
sína stöðu í lífinu en nú verður
fólk í miklu ríkara mæli að finna
hana sjálft. Og þó að félagslegur
arfur skipti miklu máli þá er hin
endanlega ábyrgð á hverjum ein-
staklingi að finna sér sinn farveg
í lífinu. Þótt skólinn sé megin-
stofnun samfélagsins til þess að
styðja við þessa leit þá gerir
hann það aðeins í samspili við
marga aðra aðila og félagssam-
tök ungs fólks skipta miklu
minna máli í dag en þau gerðu
fyrir nokkrum áratugum."
-Getur þú útskýrt þetta með
félagssamtökin nánar?
„Hluti af því er að þessi leið til
fullorðinsára er orðin miklu ein-
staklingsbundnari. Menn fara
ekki lífsbrautina eins mikið í hóp-
um og t.d. var í ungmennafélög-
um, kristilegum félögum, verka-
lýðsfélögum og ungliðahreyfing-
um stjórnmálaflokka.“
- Hvernig brýtur ungt fólk sér
braut í dag?
„Það koma miklu fleiri aðilar að
þessum málum í dag. Svo sem
allir þeir aðilar sem vinna í gegn-
um markaðinn, fjölmiðlar, aug-
lýsingar og þeirra ímyndir, dæg-
urmenning og tíska. Alla áratug-
ina eftir seinna stríð hefur óform-
leg unglingamenning haft mikla
þýðingu til þess að vinna úr öll-
um þessum mismunandi áhrifum.
Þar er unglingurinn bæði einn af
hópnum og líka einstaklingur. I
þessari flóru fær æskulýðsstarf
sem rekið er á vegum sveitarfé-
laga það hlutverk að horfa á til-
veru ungs fólks sem eina heild og
spyrja sig; hvað vantar? Hvar er
pottur brotinn í áhrifum annarra
aðila?“
-Hvers vegna telur þú að
þessar breytingar hafí orðið?
„Þetta er nútíminn - þjóðfélags-
breytingar sem hafa farið yfir all-
an hinn vestræna heim en hafa
kannski gerst óvenju-
lega hratt hér á landi.
Við erum að fara úr
þjóðfélagi þar sem
kyrrstaða ríkti og
stéttaskipting inn í
þjóðfélag sem er á
stöðugri hreyfingu og hver ein-
staldingur ber ábyrgð á sjálfum
sér.“
- Menn geta sem sagt núí rík-
ari mæli en áður orðið sinnar
gæfu smiðir í efnahagslegu og
stéttarlegu tilliti?
„Félagslegar rannsóknir sýna að
félagslegur arfur vegur gífurlega
þungt en einstaklingar upplifa
Gestur Guðmundsson
►Gestur Guðmundsson fæddist
1951 í Reykjavík. Hann lauk
stúdentsprófi frá Menntaskól-
anum í Reykjavík 1971 og dokt-
orsprófi í félagsfræði frá Kaup-
mannahafnarháskóla 1991.
Hann hefur starfað við kennslu
hjá Kaupmannahafnarháskóla
1981 til 1987 en eftir það hefur
hann starfað jöfnum höndum á
íslandi og á Norðurlöndum við
rannsóknir og kennslu á há-
skólastigi. Nú er hann að vinna
að rannsóknum á rokkmenn-
ingu með tilstyrk Norræna vís-
indasjóðsins. Gestur er kvænt-
ur Kristínu Ólafsdóttur félags-
fræðingi og eiga þau tvö börn
en Gestur á einnig einn upp-
kominn son.
Úr kyrrstöðu
í stöðuga
hreyfingu
það þannig að þeir séu sinnar
eigin gæfu smiðir. Þeir eni það
aðeins að litlum hluta. En um leið
gerir þessi félagslegi arfur okkur
ekki að hópum og heildum eins
og hann gerði áður.“
- Hvaða félagslegi arfur skilar
mönnum mestu?
„Sá sem skilar mönnum mestu er
sá arfur þar sem fer saman efna-
hagslegur og menningarlegur arf-
ur og þá á ég við menningu sem
stendur sterk í okkar samfélagi.“
- Hvernig hefur æskulýðsstarf
lagað sig aðþessum breytingum?
„Skipulagt æskulýðsstarf á
Norðurlöndum hófst á vegum
borgaryfirvalda í öllum stærri
borgum upp úr seinni heims-
styrjöld. Framan af miðaði
þetta starf að því að koma í veg
fyrir að ungt fólk lenti á glap-
stigum. Þá voru bast- og tága-
vinnunámskeiðin, og mótorista-
og morsnámskeið. En síðan má
segja að æskulýðsstarf hafi ver-
ið í vaxandi samkeppni við
markað og hina óformlegu ung-
lingamenningu. Snar þáttur er
forvarnarstarf og vinna gegn
misnotkun áfengis og annarra
vímuefna. Vaxandi áhersla er
lögð á að bjóða upp á skapandi
starf, það er lítið pláss fyrir það
í skólum og helmingur allra á
aldrinum 16 til 25
ára eru utan skóla.
Það sem einkennir
allra síðustu árin í
unglingastarfi er
......... áhersla á réttindi og
skyldur ungs fólks
sem uppvaxandi þjóðfélags-
þegna. Lögð er vaxandi áhersla
á að fólk taki þátt í að móta um-
hverfi sitt en ungt fólk hefur
mjög fáa farvegi til þess því það
á ekki heimili, er ekki í fastri
vinnu. Þess vegna skiptir miklu
máli í unglingastarfi að ungt
fólk fái að prófa sig áfram við að
móta sitt umhverfi."