Morgunblaðið - 13.10.1999, Síða 16

16 MIÐVIKUDAGUR 13. OKTÓBER 1999
MORGUNBLAÐIÐ
HÖFUÐBORGARSVÆÐIÐ
Grasagarðurinn hlýtur viðurkenningu sveitarfélaga á höfuðborgarsvæðinu
Flóra lands-
ins orðin
fjölbreyttari
Laugardalur
GRASAGARÐURINN í
Laugardal hlaut á dögunum
viðurkenningu Samtaka sveit-
arfélaga á höfuðborgarsvæð-
inu fyrir merkt framlag til um-
hverfis-, útivistar- og skipu-
lagsmála. Viðurkenningin er
veitt árlega og hafa yfir 20 ein-
staklingar, stofnanir og sveit-
arfélög hlotið þessa viður-
kenningu. I garðinum er að
finna yfir 4.000 tegundir er-
lendra gróðurtegunda auk
þess sem garðurinn geymir
um 350 íslenskar tegundir.
Eitt meginmarkmiðið með
starfseminni er að kanna
hvaða gróðurtegundir geta
þrifist hér á landi og hafa fjöl-
margar vinsælar garðplöntur
og trjágróður í íslenskum
görðum komið upphaflega úr
Grasagarðinum.
Upphaf garðsins má rekja
til ársins 1961 þegar hjónin
Katrín Viðar og Jón Sigurðs-
son skólastjóri gáfu borginni
200 lifandi íslenskar plöntur
sem þau höfðu safnað víðs
vegar um landið og plantað við
sumarbústað sinn við Þing-
vallavatn. Þótti eðlilegast að
varðveita safnið í Laugardal
og fól Hafliði Jónsson, þáver-
andi garðyrkjustjóri, Sigurði
Albert Jónssyni safnið til
varðveislu með þeim orðum að
í framtíðinni ætti hann að
auka við safnið og byggja utan
um það grasagarð. Sigurður,
sem verður sjötugur 25. októ-
ber nk., hefur síðan þá verið
forstöðumaður garðsins en
lætur nú af störfum um næstu
áramót.
I upphafi fékk Sigurður til
umráða 700 fermetra skika en
í dag er garðurinn um tveir og
hálfur hektari að stærð. Garð-
urinn gegnir margþættu hlut-
verki í dag. Þangað er safnað
íslenskum jurtum og þær
hafðar til sýnis. í safninu eru
nú um 300-350 tegundir af
u.þ.b. 485 háplöntum sem telj-
ast til íslensku flórunnar. Eitt
af meginmarkmiðum er síðan
að kanna hvaða erlendar
plöntur og tré geta þrifist við
íslenskar aðstæður. Sigurður
segir starfsfólkið sífellt vera
að gera tilraunir með hvaða
plöntur lifi hér á landi. Arang-
urinn sjáist vel núna þegar
komnar séu á legg yfir 4.000
erlendar tegundir í garðinum.
Morgunblaðið/Eiríkur P.
Grasagarðurinn í Laugardal er sannkallaður sælureitur fyrir unnendur útivistar og gróðurs.
Sigurður Albert Jónsson hefur verið forstöðumaður
Grasagarðsins frá upphafi. Garðurinn hlaut nýlega viður-
kenningu Samtaka sveitarfélaga á höfuðborgarsvæðinu
og fékk af því tilefni verðlaunagrip sem listamennirnir
Kolbrún Björgúlfsdóttir (Kogga) og Magnús Kjartansson
hönnuðu. Gripurinn sést á myndinni og á að tákna samspil
mannsins við umhverfi sitt og náttúru.
Hann segir að fáliðuð íslensk
flóran sýni fyrst og fremst hve
landið sé einangrað, en ís-
lenskar tegundir eru innan við
500 með grösum og arfateg-
undum.
Margir leggja leið
sína í garðinn
Sigurður segir að garðurinn
fái fræ víða að, enda fara fram
fræskipti við rúmlega 400 að-
ila erlendis, grasagarða, skóg-
ræktarstofnanir og aðra sem
vinna að ræktun víðs vegar í
heiminum. Gerðar hafa verið
tilraunir með yfir 10.000 plönt-
ur og segist Sigurður hafa
upplifað ýmislegt í þeim efn-
um. Margar jurtirnar drepast
fljótt, en Sigurður segir að
hver planta sem lifir sé viss
sigur í þeirri viðleitni að auka
plöntulífið hérlendis.
Óhætt er að segja að Grasa-
garðurinn sé gott athvarf fyrir
þá sem vilja njóta útivistar
innan um fjölbreyttan gróður í
kyrrlátu umhverfi. Að sögn
Sigurðar er mikil aðsókn að
garðinum og þá sérstaklega
yfir sumartímann. A veturna
koma einnig margir og hafa
með sér nesti til að snæða í
garðskálanum sem er opinn
allt árið. í skálanum eru rúm-
lega 100 plöntutegundir, aðal-
lega tré, runnar og klifur-
plöntur sem eiga það sameig-
inlegt að þola ekki íslenskan
vetur.
í dag starfa við Grasagarð-
inn, auk Sigurðar, Jóhanna
Þormar, Ingunn Óskarsdóttir,
Jakobína Kristjánsdóttir og
Auður Óskarsdóttir garð-
yrkjufræðingar ásamt Dóru
Jakobsdóttur líffræðingi. Nú
er starfsfólkið að safna fræj-
um, bæði innan og utan garðs-
ins, sem síðan eru þurrkuð og
sett í geymslu. Þá er útbúin
skrá yfir fræin sem aðiir
grasagarðar panta úr. Grasa-
garðurinn fær sams konar
skrár erlendis frá og pantar
starfsfólkið fræ víðs vegar að,
sem sáð verður í Grasagarðinn
á næsta ári. Þá reynir á hvort
að plantan lifu- af íslenskt veð-
urfar.
Skipt um gras
á KR-velli
Vesturbær
VERIÐ er að skipta um gras
á KR-vellinum þessa dagana.
Lúðvík Jónsson vallarstjóri
sagði í samtali við Morgun-
blaðið að grasið á vellinum
hefði verið orðið lélegt og
tími hefði verið kominn til að
skipta. Gamla grasið var því
tætt upp með jarðvegstætara
og nýtt gras á rúllum fengið
til að selja á í staðinn.
Lúðv/k segir að það þurfi
stöðugt að vera að dytta að
knattspymuvöllum en það sé
þó ekki oft sem skipt sé um
allt grasið á þennan hátt.
Fjo-ir nokkmm ámm hafi
verið fengið nýtt gras á
miðju vallarins en það hafi
ekki dugað til og því hafi
verið ákveðið að skipta um
allt grasið núna. Völlurinn
var líka missiginn og í leið-
inni verður hann réttur af.
Vellirnir tveir sem yngri
flokkarnir æfa á vom teknir
í gegn á þennan hátt í vor og
í sumar og er því bara stóri
völlurinn eftir. Hann segir
framkvæmdir ganga vel þó
Morgunblaðið/Rax
að rigningin sé nú samt svo-
lítið ergjandi.
Heilbrigðisráðuneytið, borgin og SÁÁ í samstarf um forvarnarstarf 1 vesturbæ
Samvinna er mikilvæg
í öllu forvarnarstarfí
Vesturbær
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Helgi Hjörvar forseti borgarstjórnar Reykjavíkurborgar, Ingibjörg Pálmadóttir heil-
brigðisráðherra og Einar Gylfí Jónsson forvarnarfulltrúi SÁÁ undirrituðu í gær sam-
starfssamning um forvarnarstarf í vesturbænum.
FORVARNARDEILD SÁÁ
og heilbrigðisráðaneytið
bjóða sveitarfélögum sam-
vinnu í forvamarstarfi fyrir
börn og unglinga. Mörg
sveitarfélög víðsvegar um
landið hafa tekið þátt í sam-
vinnu af þessu tagi og í gær
undirrituðu Ingibjörg
Pálmadóttir heilbrigðisráð-
herra, Helgi Hjörvar forseti
borgarstjómar Reykjavíkur
og Einar Gylfi Jónsson for-
vamarfulltrúi SÁA samning
um slíkt samstarfsverkefni í
vesturbæ.
Hverfisbundið samstarf
um forvarnir hefur áður gef-
ist vel og er verkefnið Gra-
varvogur í góðum málum,
sem hófst haustið 1996
dæmi um verkefni sem skil-
aði góðum árangri.
Markmið verkefnisins í
vesturbænum eru meðal
annars þau að hverfið
marki sér heildstæða og
margþætta stefnu í for-
vörnum og að forvarnir
verði efldar á forsendum
hverfisins með samstarfi
þeirra aðila sem sinna mál-
efnum barna og unglinga
þar. Einnig að sú þekking
sem hljótist af handleiðslu
SÁÁ nýtist til áframhald-
andi þróunar forvarnar-
starfs og að fram fari mat á
árangri fornvarnarstarfsins
sem verði svo grundvöllur
til endurbóta.
Umburðarlyndi gagnvart
u nglingadrykkj u
Stýrihópur verkefnisins
hélt námsstefnu í gær þar
sem meðal annars voru
kynntar niðurstöður stöðu-
mats sem fór fram í hverfinu
á þessu ári. I stöðumatinu
var meðal annars talað við
fulltrúa skólanna, heilsu-
gæslunnar, kirkjunnar, fé-
lagsþjónustunnar, lögregl-
unnar, ITR, Rauða krossins,
skátanna, KR og foreldra og
þeir beðnir um mat sitt á
stöðu þessara mála í hverf-
inu.
Guðrún Arna Gylfadóttir
forstöðumaður í Frosta-
skjóli er verkefnisstjóri
stýrihópsins og sagði hún í
samtali við Morgunblaðið að
helstu niðurstöður þessa
stöðumats væru þær að
vandinn virðist ekki al-
mennt vera þekktur.
„Það kom í ljós að vandinn
er ekki almennt þekktur í
hverfinu og því er mjög mik-
ilvægt að fræða bæði ung-
linga og fullorðna. Við-
horfskönnun leiddi í ljós að
nokkuð umburðarlyndi virð-
ist ríkja gagnvart neyslu-
venjum unglinga á áfengi."
Hún segir ennfremur að
meðal þeirra aðila sem rætt
var við sé sterkur vilji fyrir
því að breyta viðhorfi til
unglingadrykkju. Einnig
virðist þeir hafa góða þekk-
ingu á forvamarverkefnum
og vilja til að framkvæma
slík verkefni.
Á námsstefnunni var
framkvæmd verkefnisins
rædd og var ákveðið að þrír
þættir verði teknir sérstak-
íega til athugunar í upphafi.
I fyrsta lagi það umburðar-
lyndi sem virðist ríkja gagn-
vart unglingadrykkju, í öðru
lagi eftirlitsleysi með böm-
um og unglingum og í þriðja
lagi auðvelt aðgegni ung-
linga að áfengi. Guðrún seg-
ir samvinnu af þessu tagi
gífurlega mikilvæga í öllu
forvarnarstarfi og segist
hún bjartsýn á að góður ár-
angur hljótist af verkefninu.