Morgunblaðið - 04.11.1999, Blaðsíða 67

MORGUNBLAÐIÐ
BREF TIL BLAÐSINS
FIMMTUDAGUR 4. NÓVEMBER 1999 67 C
Siðmenning óskast
Frá Magnúsi Jónssyni:
ARIÐ 1996 heimtaði borgarstjórinn
í Reykjavík afgjald af Landsvirkjun
og bæjarstjórnin á Akureyii tók
undir fegins hendi. Ekki stóð á
hæstvirtum iðnaðairáðheira að
verða við óskum þeirra, þessir þrír
aðilar sem eru fulltrúar eigendanna,
(okkar) Landsvirkjunar, gerðu með
sér samkomulag um að á næstu 7
árum skyldi Landsvirkjun greiða
eigendum sínum hvorki meira né
minna en fjóra milljarða. Svo sögðu
þau okkur, sauðsvörtum almúgan-
um, að á næstu 7 árum myndi raf-
orkuverð til neytenda (okkar) lækka
vei-ulega (að raungildi), það væri svo
bjart framundan. Munið þið ekki
eftir þessu?
Síðan eru liðin 3 ár - og hvað
haldið þið? Var ekki verið að hækka
rafmagnið á okkur? Mér er spurn:
Hve mikill hluti af þessari hækkun
stafar beinlínis vegna afgjaldsins til
áðurnefndra aðila?
Afgjald þetta átti að vera lágt til
að byrja með en hækka síðan í
áföngum. Árið 1997 skyldi afgjaldið
vera 193 milljónir, 1998 átti að greiða
200 milljónir, 1999 á að greiða 334
milljónir og svo koll af kolli þar til að
Landsvirkjun greiddi um það bil 600
milljónir kr. á ái'i sem skiptist
þannig milli eigenda að Reykjavíkur-
borg fær 44,5%, til Akureyrarbæjar
fara 5,5% og ríkissjóður er með 50%.
Þessi hlutföll eru eignarhlutar.
Á árinu 2000 skyldi síðan stefnt að
því að lækka orkuverð um 3% (að
Frá Sigurði G. Tómassyni:
EINN mesti vágestur í skógarreit-
um landsmanna seinustu árin er
sveppafárið, ryðsveppirnir sem nú
herja á ýmsar þær tegundir sem
hvað mestar vonir hafa verið bundn-
ar við eins og ösp og lerki. Þá telja
margir að sveppurinn stórskaði gljá-
víði, sem hefur prýtt margan garð-
inn undanfarna áratugi. Sem betur
fer eigum við góðan hóp ötulla vís-
indamanna sem brugðust við og
lögðu á ráðin um rannsóknir. Og svo
kom Skógarsjóðurinn til sögunnar.
Stjórn hans lagði fram, að eigin
frumkvæði, fimm hundruð þúsund
krónur í styrk til hóps vísindamanna,
sem hefur hrundið af stað rannsókn
sem beinist að því að finna varnir
Ö, vér
gamlir leik-
húsgestir!
Frá Guðrúnu Kristínu
Magnúsdóttur:
ÞEGAR Þjóðleikhúsið var opnað var
ég lítil telpa sem mætti í sparikjól á
leiksýningu sem „leikhúsgestur".
Virðulega trítlaði ég um salina með
mömmu mér við hönd. Við vorum
„leikhúsgestir“!
Orð breytast en ég er gamaldags.
Ég er svo gömul og gamaldags að
ég nota alltaf orðið „viskustykki", og
finnst það eitthvert virðulegasta orð
í málinu. Samt veit ég að orð breyt-
ast, fara og koma, og það kallast
bara málþróun.
Mútur heita „hagsmunafé" í bók-
haldi. Enginn selur vel nema með
pínulítilli sölumannssnilld, og svo
þarf að kunna að telja fram. í róman
(ástarsögu) þýddri úr ensku stóð:
„Hann hitti döðlurnar sínar á
ströndinni“.
Oft er stofnanamálið svo tyrfið að
ég - sem er með greindarvísitölu of-
an frostmarks og reiði vit og virð-
ingu fyrir hinu ástkæra ylhýra í
þverpokum - verð á stundum að tví-
lesa.
Þessu öllu verðum við bara að
taka með karimennsku.
En ég get ekki kyngt því að vera
„handhafi aðgöngumiða" þegar ég
fer með barnabörnin í Þjóðleikhúsið.
Ekki gera mér þetta!
GUÐRÚN KRISTÍN
MAGNÚSDÓTTIR,
Skarphéðinsgötu 2, Reykjavík.
Afgjalds-
skattar
raungildi). Er það ekki skrýtin til-
viljun að í sumarbyrjun árið 1999
þurfti að hækka rafmagnsverð til al-
mennings um 3%? Stórnotendur eins
og álverin greiða raforkuverð sem er
hlutfall af heimsmarkaðsverði á áli
og eim þess vegna undanskildir slík-
um hentistefnuhækkunum.
Ingibjörg Sólrún Gísladóttir borg-
arstjóri lét hafa það eftir sér í Morg-
unblaðinu 30. október 1996, að hún
væri sátt við niðurstöðuna, gerðar
væru ríkari kröfur en áður og þar
með væru hagsmunir Reykvíkinga
betur tryggðir. Það nægði Ingi-
björgu og R-listanum ekki að hafa
sett nýtt Reykjavíkurmet í afgjalds-
hækkunum árið 1995 þegar afgjald
Rafmagnsveitu Reykjavíkui- var
hækkað úr 484 milljónum árið 1994 í
676 milljónir árið 1995 og afgjald
Hitaveitu Reykjavíkur úr 420 millj-
ónum árið 1994 í röskar 800 milljón-
ir árið 1995 sem eru met sem standa
enn þegar þessi orð eru rituð.
Annar afgjaldsskattur sem við er-
um látin greiða er símaafgjalds-
skattur, sem er eins og stjórnarfor-
maður símans, Þórarinn V. Þórar-
insson, orðaði það; íslandsmet í af-
greiðslum, vel á annan milljarð á ári.
Mér er spurn: Er það til hagsbóta
gegn þessum sjúkdómum. Þetta fé
dugar til þess að koma rannsókninni
af stað en afar mikilvægt er að hún
hefjist sem fyrst, því rannsóknartím-
inn er nokkur ár.
Þessi styrkur er aðeins einn af
mörgum sem Skógarsjóðurinn hefur
veitt á stuttum starfstíma sínum.
Flestir eru þessir styrkir til skóg-
ræktar, í öllum landsfjórðungum, en
einnig nokki-ir til rannsókna. Það
mun vera einsdæmi um sjóð, sem
sótt er í um styrki, að hann veiti öll-
um nokkra úrlausn, sem á annað
borð senda honum umsóknh' sem
falla að yfirlýstu markmiði hans.
Þetta á við um Skógarsjóðinn. Allt
skógræktarfólk sem sótti um styrk í
sjóðinn síðastliðið sumar, hlaut
styrk. Að mati okkar sem höfum
fyrir almenning að breyta fyiirtækj-
um í eigu almennings í hlutafélög,
stórhækka síðan gjaldskrár þeirra
þannig að þau geti greitt milljai'ða í
arð og segja síðan við eigenduma
(okkur) að þetta sé hagræðing í op-
inberum rekstri og allt fyrir ykkur
gert?
Landsvirkjun, Rafmagnsveitan,
Hitaveitan og Landssíminn voru
stofnuð og rekin fyrir almannafé
ekki til að okra á landsmönnum
heldur til að þjónusta landsmenn á
sem hagkvæmastan hátt. Sú ósvífni
sem stjórnmálamenn sýna almenn-
ingi með álagningu afgjaldsskatta er
þeim mun furðulegi'i ef tekið er tillit
til þess að þeir eiga jú að heita full-
trúar fólksins í landinu og ef þeir
telja að landsmenn vilji borga sífellt
meira fyrir þjónustu sem ætti að
vera eins ódýr og nokkur kostur er
á, þá tel ég að þeir séu að misskilja
umboð það sem þeir fengu í kosn-
ingum og ættu að finna sér annan
starfsvettvang en þann að ráðskast
með almannafé, því þann teldi ég
betri stjórnmálamann sem nýtti vel
það fé sem hann hefur til umráða, en
eyddi ekki öllum sínum kröftum og
tíma í það að reyna að fela það að
hann eða hún valdi ekki því sem þau
eiga að vera að gera með því að upp-
hugsa nýjar leiðir til að auka skatt-
byrðar þein'a sem greiða þeim
kaupið.
MAGNÚS JÓNSSON,
verktaki, Logafold 49, Reykjavík.
tengst sjóðnum var líka löngu kom-
inn tími til að leggja því fólki lið sem
hefur á undanförnum áratugum
reynt að bæta fyrir syndir fortíðar-
innar og klæða landið skógi. Um allt
land má sjá árangurinn af þessu
óeigingjarna starfi. Það var því sér-
stakt gleðiefni stjómar Skógarsjóðs-
ins að unnt skyidi vera að veita öllum
einhvern styrk sem til hans leituðu.
Það voru góð viðbrögð almennings
við fjáröflun Skógarsjóðsins í sumar
sem gerðu þetta kleift. Nú hefur
sjóðurinn lagt af stað með
gírótombóluna í annað sinn. Ég vil
hvetja landsmenn til þess að taka
þessu vel og styðja Skógarsjóðinn og
leggja þannig sitt af mörkum til
skógræktar.
SIGURÐUR G. TÓMASSON,
framkvæmdastjóri Skógræktarfélags
Reykjavíkur.
Frá Sveini Kristinssyni:
ÁRIÐ 1975 var sagt í fréttum, að í
fyrsta sinn í langan tíma væri
hvergi styrjöld háð á „Hótel jörð“.
Nú hefur heldur betur ræst úr því.
Erfitt er að kasta nákvæmri tölu á
vopnaðar erjur
milli þjóða eða
mannskæðar
innanlandsóeirð-
ir víðsvegar á
þessum annars
ágæta hnetti.
Virðast litlar lík-
ur til þess að hið
tiltölulega frið-
samlega ástand
frá 1975 endur-
taki sig í bráð.
Líklega er engin einstök lausn
finnanleg til að greiða úr núverandi
ófremdarástandi í þessum efnum.
Vel hefði mátt hugsa sér, að sívax-
andi upplýsingastreymi milli
heimsálfa og þjóða mundi draga úr
líkum á styrjaldaátökum. Fer ekki
menntun jarðarbúa jafnt og þétt
vaxandi? Svo mun vera talið. Fylg-
ir ekki siðmenningin með í því
munstri? Ef svo er ekki, hvar er þá
blessuð siðmenningin niður komin?
Kannski er sjálft fæðingarvottorð
hennar óljóst?
Eigi er því að neita, að þótt frið-
samlegra kunni að hafa verið 1975,
þá ólguðu víða undir óróavaldar.
„Kalda stríðið" var enn í fullum
gangi, og gjöreyðingartækjum var
hampað, ef þurfa þótti. I raun má
segja að allt frá 1914, að minnsta
kosti, hafi styrjaldir, af breytileg-
um hitastigum, verið fyrirferðar-
miklar á jörðinni.
I upphafi þessarar aldar ríkti
víðsvegar talsverð bjartsýni um
það, að mannkynið væri á góðri
leið með að sigrast á styrjaldar-
plágum. Alllangt var þá liðið frá
síðustu stórstyrjöld, og menn vildu
trúa því, að stórstígar vísinda- £
framfarir mundu „efla alla dáð“.
Líka þá dáð, að menn hættu að
drepa meðbræður sína. Við bíðum
ennþá eftir því, að sú trú eða ósk-
hyggja rætist.
Vísindin sýnast á þessari öld
hafa beinst meira í þá átt að efla
tækni ýmiskonar fremur en sið-
gæði. Sumir voru að vona, að við
ófarir kommúnismans víða um
lönd, hin síðari árin, yrði fljótlega
friðsamlegra um að litast. Ekki er
hægt að merkja, að sú hafi orðið
raunin, í neinum teljandi mæli, enn ,
sem komið er, að minnsta kosti.
Þjóðernisofstæki hefur víða leyst
af hólmi, með brambolti miklu,
óbilgjarna alþjóðahyggju kommún-
ismans. Öfgarnar hafa skipt um
vörumerki, en friðsamlegt ástand
lætur á sér standa.
„Þjóðernishreinsanir"
Undirritaður er ekki alls kostar
sáttur við frásagnir ýmissa ís-
lenskra fjölmiðla af styrjaldarátök-
um og voðaverkum á seinni árum.
Þótt einn þjóðflokkur reyni svo
gott sem að útrýma öðrum, nú til
dags, þá vekur það ekki meiri
hneykslun eða fordæmingu margra
fjölmiðla en svo, að þeir kalla það -
gjarnan „þjóðernishreinsun". Ég
held að nístandi þögn væri skárri
kostur, heldur en samsamast svona
málfarslega slátrurunum, sem telja
víst hryðjuverkin mjög svo þarf-
legt hreinsunarstarf.
íslensk tunga býr svo vel að eiga
„ágæt“, kjarngóð orð yfir glæpi og
níðingsverk, og þarf því ekki á
neinni tæpitungu eða rósamáli að
halda í þeim sökum.
Mest um vert er þó, að fæðingar-
vottorð siðmenningar skjóti upp ^
kollinum hið allra fyrsta.
SVEINN KRISTINSSON,
Þórufelli 16, Reykjavík.
Höfum opnað verslun
að Vegmúla 2
(horni Suðurlandsbrautar og Vegmúla).
Gott úrval af antikhúsgögnum, t.d.:
• Borðstofusett • Standklukkur
• Skrifborð • Sófaborð
• Skápar og ýmislegt fleira
• Skenkar
Góðar vörur - gott verð
ANTIK GALLERY
Vegmúla 2, sími 588 8600.
(Opið virka daga kl. 12-18, helgar kl. 12-16 ^
J RADGREIÐSLUR
ESTEE LAUDER
Lesið í liti
Nú geturðu látið greina húðlit þinn.Jljótt, auðveldlega og
nákvæmlega. Estée Lauder nýtir sér tölvutæknina til að lesa í
húðliti eins og spákona í lófa.
Litgreinirinn les á augabragði hvaða litur af Estée Lauder andlits-
farðanum fer hverri konu best.
Líttu inn og láttu sannfærast.
Estée Lauder býður viðskiptavinum
sínum þessa þjónustu í Hrund
í dag frá kl. 13-18.
HRUND
Ve r s1u n &
snyrtistofa
Sími 554 4025
Á
Styrkið Skógarsjóðinn!
Sveinn
Kristinsson