Morgunblaðið - 04.11.1999, Blaðsíða 37

MORGUNBLAÐIÐ
FIMMTUDAGUR 4. NÓVEMBER 1999 37
LISTIR
Að syngja
fyrir Krist
TONLIST
C e i s I a p I ö t u r
GJAFIR ANDANS / ÍS-
LENSK KIRKJU-
TÓNLIST
Margrét Bóasdóttir sópran. Björn
Steinar Sólbergsson orgel.
Hljóðritað í Akureyrarkirkju.
Upptökur fóru fram 29. mars til 4.
apríl 1998. Hljóðritun: Stafræna
hljóðupptökufélagið efh. Upp-
tökustjóri: Sveinn Kjartansson.
Islensk tónverkamiðstöð.
„ÍSLAND má raunar kallast
einslags stórt hrúgald af
grjóti,“ er haft eftir Jóni Ólafs-
syni úr Grunnavík, og endaþótt
þjóðin sjálf fengi ekki hlýlegri
kveðju hjá fræðimanninum
(uppi á 18. Öld), ber hann þó
ábyrgð á því „að kynna þjóðum
heims það sem allir vildu kveð-
ið hafa,“ hið undursamlega
trúarljóð Eysteins munks As-
grímssonar (uppi á 14. öld),
Lilju. Jón Grunnvíkingur raul-
aði kvæðið fyrir Johann nokk-
urn Ernst, sem skráði niður og
afhenti það nemanda Rameaus
í París, sem gaf það út 1780.
Óþekktur bragarhátturinn er
kenndur við kvæðið sjálft og
kallast Liljulag. Hér gefur að
heyra „Lilju“ og tvö önnur lög
forn, allt í útsetningu Þorkels
Sigurbjörnssonar, í upphafi
þessa yndislega hljómdisks. Og
ekki er byrjunin dónaleg (eins-
og Skaftfellingar hefðu orðað
það), og ekki heldur útsetning-
ar Þorkels. Satt að segja man
ég ekki til þess að mér hafi áð-
ur hlýnað svo mjög um feitt
hjartað og þegar ég hafði
hlustað á fjögur fyrstu lögin á
þessum hljómdiski (það 4. eftir
Jón Leifs: Vertu Guð faðir, fað-
ir minn) í flutningi sem hæfir
efinu fullkomlega. Næst komu
tvö lög eftir Jón, Allt eins og
blómstrið eina og Faðir vor,
sem ég hef ekki heyrt áður og
mun áhrifameira en vinsælt lag
égmanekkieftirhvern (best er
þó bænin án lags!), allt bar höf-
undi og flytjendum fagurt
vitni. - Og síðan Toccata Jóns
Nordals fyrir orgel. Flott verk,
hvernig sem á það er litið, í fín-
um flutningi Björns Steinars
Sólbergssonar. Orgel Akureyr-
arkirkju hljómar hér mjög vel.
Ekki ætla ég nú að tíunda öll
verkin á þessum merka
hljómdiski, sem er hvað tónlist
varðar innblásinn og innilegur í
senn. Svo er og um flutning á
þessu fallega, vel valda og vel
niður raðaða efni. Mig langar
að vitna í orð Sigurbjörns Ein-
arssonar biskups í umslagi með
plötunni: „Á seinni árum hefúr
skapandi tónlistargáfa fengið
stórum aukin tækifæri innan
íslensku kirkjunnar. Frábærir
hæfileikar til túlkunar á tón-
verkum hafa einnig öðlast nýja
aðstöðu til að njóta sín og
auðga aðra. Margrét Bóasdótt-
ir hefur þjálfað og helgað mikla
gáfu. Rödd hennar er meðal
hinna fegurstu sem á vorum
dögum syngja fyrir Krist á Isl-
andi.“ Þetta tek ég undir, heils
hugar. Má ég einnig bæta við:
organistinn er frábær - ekki
aðeins í „virtúósaverkum" Jóns
Nordals (Toccata) og Páls Is-
ólfssonar (Ostinato et Fug-
hetta), hann er einnig svo fínn í
samvinnu við söngkonuna að
maður gleymir næstum að
hann sé að leika á orgel. Allt
prógramið, sem tekur meira en
klukkustund, er meira eða
minna samsafn af perlum
(mætti ég minnast á Himna
rós, kóralforspil eftir Ragnar
Björnsson, Jesú mín morgun-
stjarna, kóralforspil eftir Jón
Þórarinsson, og Ef eftir Jónas
Tómasson - sem er með „öfug-
um formerkjum" við lög Jóns
Leifs, en samt jafn fallegt.
Mig minnir að ég hafi ein-
hverntíma haft efasemdir um
hljómburð Akureyrarkirkju í
sambandi við hljóðritun á tón-
listarflutningi. Það tek ég allt
aftur - að minnsta kosti hljóm-
ar kirkjan dýrlega í þessari
hljóðritun, sem Sveinn Kjart-
ansson er ábyrgur fyrir.
Vandaður bæklingur fylgir,
en þar höfum við textana og
raunar allt efni einnig á ensku
og þýsku.
Oddur Björnsson
Gönguferð
í a-moll
MYNDLIST
11)1 gallerí
HLJÓÐVERK
PÁLLTHAYER
Sýningin er opin á verslunartíma
og stendur til 9. nóvember.
YFIRSKRIFT sýningar Páls
Thayer í 101 gallerí í bakhúsinu við
Laugaveg 48 er „Inni í a-moll“ og
má segja að þar sé komin fullkomin
lýsing á verkinu. I sýningarrýminu
hefur verið komið fyrir þremur há-
tölurum sem eru hljóðir þar til
gestur kemur í salinn. En um leið
og gengið er inn nemur lítil mynda-
vél návist manns og sendir skilaboð
til tölvu sem síðan spila tón í ein-
hvern hátalarann, allt eftir því hvar
maður stendur. Saman mynda tón-
arnir þrír sem hátalararnir gefa frá
sér hljóminn a-moll sem heyra má
ef staðið er í miðju rýminu.
Verk Páls er ekki flókið þótt ef-
laust liggi mikil forritunarvinna að
baki innsetningunni, og því er
greinilega ekki ætlað að bera neinn
djúpan boðskap. Hér er aðeins um
að ræða einfaldan leik að þeim
möguleikum sem tæknin býður til
upplifunar á hljóði og rými. Tölvan
gerir sjálft rýmið vikrt og áhorf-
andann að geranda í verkinum - að
eins konar tómsmið sem framkallar
sjálfur verkið með hreyfingum sín-
um í sýningarsalnum. Tæknin sem
Páll beitir mun vera afrakstur af
forritunai'vinnu hollenskra hug-
vitsmanna og býður greinilega upp
á óþrjótandi möguleika í úrvinnslu.
Páli hefði líklega verið í lófa lagt að
breyta sýningarsalnum í einhvers
konar gagnvirkan tölvuleik með
ljósasýningu og myndbanda-effekt-
um, en hann kýs þess í stað einfalt
og aðgengilegt tjáningarform: a-
mollinn. Það er þessi ögun sem ger-
ir það að verkum að sýningin er list
en ekki bara tölvuleikur.
Jón Proppé
OPNUM í KRINGLUNNI
Name it
0-2 ára.
áður nú
Viva kjóll I79tT.- 990.-
Martin peysa 249tf.- 1490.-
Smekkbuxur + bolur J98tf.- 2490.-
Jakkapeysa + buxur + bolur i&Tt).- 3490.-
Stelpur
2-8 ára.
áður nú
Rum buxur LMtf- 1290.-
jamie 34901- 1990-
jogginggalli
Buxur + swtj:- 3490-
flíspeysa
Strákar 2-8 ára. áður nú
Stick peysa 249tf- 1490-
Fóðraðarbuxur &4S6'- 3490-
+ panne peysa
Gallabuxur + Z4Ttf- 4490-
flíspeysa + bolur
Stelpur
8-14 ára.
áður nú
Danya peysa 249Ö- 1490-
Peysa + buxur 498lf- 2990-
Úlpa + buxur Í407Ó- 6990-
+ bolur
Strákar
8-14 ára.
áður nú
Cargo bolur 249tf- 1490-
Flíspeysa 59fltf- 3990-
+ buxur
Peysa + buxur 848tf- 4490-
EXIT
Athugið að sömu tilboð gilda einnig á Laugavegi 95.
Og fleiri opnunartilboð
Opið sunnudag 13-17 við hliðina áVero Moda • sími 568 4344