Morgunblaðið - 07.01.2000, Blaðsíða 24

24 FÖSTUDAGUR 7. JANÚAR 2000
ERLENT
MORGUNBLAÐIÐ
Orsakir lestaslyssins í Noregi eru enn óljósar
Rannsóknin beinist
að hugsanlegum mis
tökum lestarstjóra
AP
Borís Jeltsín skálar við eiginkonu Ezers Weizmans, forseta Israels, í há-
degisverðarboði í Jerúsalem í gær.
Jeltsín í heimsókn í Landinu helga
Segir Rússa hafa
snúið baki við and-
gyðinglegri fortíð
Jerúsalem. AP, Reuters.
RANNSÓKNIN á lestaslysinu í
Noregi á þriðjudag beinist nú eink-
um að því hvers vegna önnur lestin
ók framhjá rauðum Ijósum við lest-
arstöðina í Rustad, um fimm km
sunnan við slysstaðinn.
Lestin var á norðurleið og átti að
bíða í Rustad eftir annarri lest, hrað-
lest frá Prándheimi til Óslóar. Hún
lagði hins vegar af stað u.þ.b. fjórum
mínútum á undan áætlun og flest
bendir til þess að lestarstjórinn hafi
annaðhvort ekki séð rauða ljósið eða
virt það að vettugi af einhverjum
ástæðum.
Samkvæmt tímaáætlun lestanna
áttu þær að mætast á lestarstöðinni í
Rustad klukkan 13.10 og sporskipti-
búnaður hafði þegar verið settur upp
til að beina hraðlestinni frá Þránd-
heimi inn á hliðarspor. „Ef spor-
skiptibúnaðurinn er í slíkri stöðu á
útakstursljósið fyrir aðalsporið alltaf
að vera rautt,“ sagði talsmaður
norska járnbrautafyrirtækisins.
Lestin fór samt framhjá ljósunum
og yfír teinamótin.
,jUlt bendir til þess að merkja-
kerfin hafí starfað eðlilega," sagði
Ingolf Pederssen, talsmaður nefnd-
ar sem stjórnin hefur skipað til að
rannsaka slysið. „Annar lestarstjór-
anna hlýtur að hafa ekið yfir á rauðu
ljósi,“ sagði Steinar Killi, forstjóri
norska lestafyrirtækisins.
Sérfræðingar telja ólíklegt að erf-
itt hafí verið fyrir lestarstjórann að
sjá ljósin.
Norska dagblaðið Verdens Gang
RUSSNESKIR kommúnistar til-
nefndu í gær flokksleiðtogann
Gennadí Zjúganov frambjóðanda
þeirra í forsetakosningunum sem
framundan eru í Rússlandi, þrátt
fyrir að útlit sé fyrir að hann eigi
litla möguleika vegna mikilla vin-
sælda Vladimírs Pútíns, sem eftir
óvænta afsögn Borís Jeltsíns gegnir
nú bæði embætti forsætisráðherra
og forseta til bráðabirgða. Ákveðið
hefur verið að kosningarnar fari
fram sunnudaginn 26. marz.
Stjórnarmenn í kommúnista-
flokknum, sem ákváðu að útnefna
Zjúganov, sögðust vongóðir um sig-
ur hans þrátt fyrir að hann hefði
beðið ósigur fyrir Jeltsín í síðari um-
segir að lestin, sem fór frá Rustad,
hafí þrýst sporskiptibúnaðinum upp
áður en hún fór yfir á brautarsporið
til Ásta þar sem lestirnar rákust
saman.
Um það bil mínútu áður en lestin
fór frá lestarstöðinni í Rustad hafði
hraðlestin frá Þrándheimi lagt af
stað frá bænum Rena í átt að Rust-
ad. Hún var þá 6-7 mínútum á eftir
áætlun.
Talið er mjög líklegt að hraðlestin
hafi verið komin á brautarsporið að
Ásta áður en hin lestin lagði af stað
frá Rustad.
Ástæðan óljós
Rannsóknarmenn lögreglunnar
og norsku járnbrautanna hafa ekki
fundið neina skýringu á því hvers
vegna lestin fór yfír teinamótin og
beið ekki eftir hraðlestinni frá
Þrándheimi eins og venjulega. Þá
hefur ekki verið skýrt hvers vegna
lestin lagði af stað frá lestarstöðinni í
Rustad fjórum mínútum á undan
áætlun.
Ef til vill verður þessum spurning-
um aldrei svarað til fulls. Lestar-
stjórinn er á meðal þeirra sem er
saknað eftir slysið og lögreglan telur
að yfirgnæfandi líkur séu á að hann
hafí farist.
Sérfræðingar hafa rannsakað um-
ferðarljósin og tækjabúnað á lestast-
öðinni í Rustad og hljóðupptökur og
gögn umferðarstjóra í Hamar, sem
fylgdust með ferðum lesta á þessum
slóðum. Hermt er að sérfræðingarn-
ferð síðustu forsetakosninga, árið
1996. Kommúnistar geta treyst á
stuðning um fjórðungs kjósenda, en
þeir hafa ekki getað aukið fylgi sitt
neitt umfram það á undanförnum
árum.
„Ég tek útnefningunni með þökk-
um,“ hefur ínterfax-fréttastofan
eftir Zjúganov í gær. Staðfesta þarf
útnefninguna á flokksþingi, sem
koma á saman um miðjan mánuðinn.
Búizt er við að Eining, flokkurinn
sem vann góðan sigur í þingkosn-
ingunum í desember, ekki sízt út á
að njóta yfirlýsts stuðnings hins vin-
sæla forsætisráðherra, muni fljót-
lega formlega tilnefna Pútín sem
forsetaframbjóðanda sinn.
ir hafi ekki fundið neitt sem bendi til
þess að slysið hafí orðið vegna tækni-
legra annmarka eða bilana.
Umferðarstj órarnir
urðu felmtri slegnir
Umferðarstjórarnir í Hamar átt-
uðu sig fljótlega á því að árekstur var
yfirvofandi á brautarsporinu milli
Rustad og Rena. Þeir eru sagðir hafa
orðið felmtri slegnir þegar þeir upp-
götvuðu að lestirnar voru á sama
sporinu. Þeir reyndu strax að ná
farsímasambandi við lestarstjórana
en án árangurs.
Að sögn norskra fjölmiðla kann
ástæðan að vera sú að umferðar-
stjórarnir hafi stuðst við úreltan lista
yfír farsímanúmer norskra lesta.
Sjónvarpið NTB sagði að farsímarn-
ir færðust oft á milli lesta þannig að
listamir væni sjaldan réttir.
Á flestum jámbrautarleiðum Nor-
egs hefur verið komið upp öryggis-
kerfi sem gerir umferðarstjóram í
nálægum bæjum kleift að stöðva
lestir þegar hætta er á árekstri.
Slíku kerfí hafði ekki verið komið
upp á leiðinni þar sem slysið varð.
Lestirnar vora ekki heldur búnar
talstöðvum, þannig að umferðar-
stjóramir í Hamar urðu að reiða sig
á farsíma til að ná sambandi við lest-
arstjórana.
Stein Erik Olsen, öryggismálafull-
trúi stéttarfélags norskra lestar-
stjóra, sagði í gær að þeir myndu
neita að nota brautarsporið þar sem
slysið varð uns komið yrði upp nýju
öryggiskerfi og allar litlu lestai--
stöðvarnar á leiðinni yrðu mannaðar.
Olsen sagði að brautai'sporið yrði
lokað í nokkra daga þar til lestirnar
hafa verið fjarlægðar og lestarstjór-
arnir myndu ekki nota það þar til
gengið yrði að kröfum þeirra. Það
gæti tekið nokkra mánuði að koma
upp nýju öryggiskerfi á brautarspor-
inu.
24 lestir fóru yfir
á rauðu á síðasta ári
Lestaslysið hefur vakið mikla um-
ræðu í Noregi um öryggismál
norskra lesta. Dagblaðið Bergens
Tidende skýrði frá því í gær að fram
kæmi í skýrslu lestafyrirtækis
norska ríkisins að 24 lestir hefðu far-
ið framhjá rauðum ljósum á síðasta
ári.
Olsen sagði að svo virtist sem
blaðið gerði of mikið úr þessum upp-
lýsingum. „Menn fara stundum einn
eða tvo metra framhjá rauðu ljósun-
um, aðeins vegna þess að þeir hemla
örlítið of seint. Slík tilvik eru skráð
sem akstur framhjá rauðum ljósum."
BORÍS Jeltsín er nú staddur í heim-
sókn í Landinu helga til að taka þar
þátt í jólahátíðahöldum grísk-kaþ-
ólsku rétttrúnaðarkirkjunnar. I gær
var Jeltsín, sem sagði af sér sem for-
seti Rússlands í síðustu viku, veitt í
Jerúsalem ein æðsta viðurkenning
rétttrúnaðarkirkjunnar.
Sagði Jeltsín eftir komuna til
Jerásalem, þar sem tekið var á móti
honum í fyrrakvöld með öllum þeim
virktum sem þjóðhöfðingja sæmir,
að hið nýja lýðræðislega Rússland
hefði sagt skilið við andgyðinglega
fortíð sína og sæktist eftir friðsam-
legum tengslum við allar þjóðir
heims.
Táknrænt gildi
Heimsóknin er hlaðin tákurænu
gildi fyrir Jeltsín, fyrsta lýðræðis-
lega kjörna forseta Rússlands sem
endurreisti hina 1000 ára gömlu rétt-
tránaðarkirkju Rússlands eftir ára-
tuga guðleysi Sovétstjórnarinnar.
Jeltsín sat hádegisverð með Ezer
Weizman, forseta ísraels, en áður
var hann sæmdur, ásamt þjóðarleið-
togum sex annarra Austur-Evrópu-
ríkja, „orðu hinnar heilögu grafar“,
sem hann þáði úr hendi gríska patrí-
arkans Díodorasar við athöfn í húsa-
kynnum grísk-kaþólska patríarka-
tsins í gömlu borginni í Jerásalem.
Orðan er kennd við „Kirkju hinnar
heilögu grafar“, sem kristin hefð
segú að sé byggð yfir gröf Krists.
,Á 2000. ári kristninnar er ég
staddur í fyrsta sinni í Landinu
helga,“ sagði Jeltsín, sem var aug-
ljóslega hrærður við athöfnina. „Það
gleður mig að sjá, að við höfum getað
haft einhver áhrif hér. Við erum að
sjálfsögðu með stöðugar áhyggjur af
klofningi landa og kirkna," sagði
hann.
Kristna rétttránaðarkirkjan
skiptist niður í 15 kirkjudeildir, eftir
þjóðríkjum og þjóðabrotum. Deilur
hafa staðið um tilraunir Bartóló-
meusar, patríarkans af Konstantín-
ópel, til að sameina kirkjudeildirnar
undir sinni stjórn.
Viðstaddur jólamessur
Síðdegis hélt Jeltsín til Betlehem,
þar sem hann hitti Yasser Arafat,
forseta heimastjórnar Palestínu-
manna. í gærkvöldi, aðfangadags-
kvöld að tímatali rétttránaðarkirkj-
unnar, tók Jeltsín þátt í messu í
grísk-kaþólsku dómkirkjunni í Jerá-
salem og í dag verður hann viðstadd-
ur jólamessu í Fæðingarkirkju Jesú í
Betlehem.
Krókó-
dflar bana
tveim á dag
í Malaví
KRÓKÓDÍLAR verða að
minnsta kosti tveim að bana á
hverjum degi í dal í suðurhluta
Malaví, að þvi er breska ríkis-
útvarpið, BBC, hefur eftir at-
vinnuveiðimanni sem hefur
kannað málið.
Er þessi háa dánartala talin
tengjast því, að Malaví hefur
skrifað undir alþjóðasamkomu-
lag um dýr í útrýmingarhættu,
þar sem ákvæði era um tak-
markanir við krókódílaveiðum.
Hefíu’ fjöldi krókódílanna auk-
ist verulega undanfarið. Lík-
legt þykir að fleiri verði í raun
krókódílunum að bráð, því fólk
sé hætt að tilkynna öll tilfelli.
HÓTEL- OG
GISTIHCSAEIGENDUR
Hótel-innréttingar, -stólar, -rúm.
Hótel-gluggatjöld og -rúmteppi.
Hótel-ráðstefnustólar og -borð
Getum enn afhent allt í hótel- eða gistiherbergið fyrir vorið
Veíur chf.
Skólavörðustíg 25 - sími 5522980 - Fax 5522981
Sérverslun með
hótelvörur í 10 ár
F ormleut fram-
boð Zjuganovs
Moskvu. AP, Reuters.