Morgunblaðið - 26.03.2000, Blaðsíða 48

f#8 SUNNUDAGUR 26. MARS 2000
MORGUNBLAÐIÐ
4-
Hundalíf
ES VARfi Aéi LJUKA Vlt) SKYRSLUNA SEM
-^•^AESKOMMEfiHnM
Ferdinand
Þctta cr dúkkan m£n Sjáiði hvemig hún helduur höndunum En hvemig ætti ég
sem biður bænir. saman. Guð hlýtur að vera ánægður svo sem að vita það.
með hana, held ég.
BREF
TEL BLAÐSINS
Kringlunni 1 103 Reykjavík • Sími 569 1100 • Símbréf 569 1329
Lifí þjóðernis-
kenndin!
Frá Arnari Gíslasyni:
HINN MIKLI fjöldi innflytjenda á
undangengnum árum hefur skapað
mikið vandamál hér á landi sem
ekki sér fyrir endann á. Vandamál
sem nauðsynlegt er að taka á sem
fyrst svo ekki fari illa fyrir okkar
fögru þjóð. Þetta vandamál er kyn-
þáttahatur.
Fyrir skemmstu veitti Magnús
Þorsteinsson, bóndi í Vatnsvegi,
okkur innsýn í hugarheim sinn hér
á síðum Morgunblaðsins, hugar-
heim hugsjónamanns og ættjarðar-
vinar. Hann útlistar þar skoðanir
sínar á málum aðfluttra Islendinga
og reynir að skýra fyrir okkur les-
endum hvers vegna hann sé betur
til þess fallinn að halda uppi sóma
og heiðri Islands en þeir sem ekki
eru hér fæddir, uppaldir og gagn-
teknir af hinum hreina og fagra ar-
íska hugsunarhætti. Svo virðist
sem Magnús telji sig, sökum lita-
rafts síns og þess tungumáls sem
hans útvalda þjóð hefur yfir að
ráða, hafa forgang á þessari litlu
eyju sem við búum á. Helstu rök
Magnúsar og annarra sem deila
hugsjónum hans eru þau að fólk
sem hingað flyst frá öðrum heims-
álfum, svo og A-Evrópu, eigi erfitt
með að aðlagast tungumáli og lifn-
aðarháttum og hafi að auki meiri
hug á að sækja gull í greipar hinna
innfæddu í krafti glæpa og afætu-
búskapar á okkar félagslega ör-
yggisneti. Fólkið kemur sumsé
ekki hingað til að búa fjölskyldu
sinni bjartari framtíð en í heima-
landi sínu, sem í mörgum tilfellum
eru ríki þar sem réttindi fólks eru
engu meiri en kindanna hans
Magnúsar, heldur til að blóðmjólka
okkar dásamlega ísland, stela
störfum okkar og nauðga hrein-
leika kynstofnsins.
Eitt er það sem virðist skolast til
í meðförum Magnúsar, sem og
annarra skoðanabræðra og -systra
hans. En það er túlkun hans á or-
sakatengslum. Getur verið að bág-
borin kjör aðfluttra á Islandi og
annars staðar í V-Evrópu og há
glæpatíðni þeirra á meðal séu ekki
tilkomin vegna meðfæddrar leti og
kynþáttabundinnar glæpahneigð-
ar? Er hugsanlegt að ástæðan fyr-
ir þeim vandamálum sem tengjast
innflytjendum sé vanhæfni samfé-
lagsins og þeirra sem telja sig
„sanna“ íslendinga til að aðlagast
nýjum hópum og gefa þeim tæki-
færi á að aðlagast okkur? Mikið
vildi ég að Magnús hefði þennan
möguleika í huga næst þegar hann
ætlar sér að leysa vanda okkar ís-
lendinga með útúrsnúningslegum
túlkunum sínum á vísindarann-
sóknum. Það er annars allrar at-
hygli vert hversu fljótir ofstækis-
menn eru að tileinka sér
niðurstöður slíkra rannsókna þeg-
ar þær benda til þeirra eigin yfir-
burða gagnvart öðrum þjóðfélags-
hópum. En þegar vísbendingar um
hið gagnstæða koma fram virðast
þær ekki eiga jafn greiða leið að
eyrum þeirra.
Mér þætti vænt um það ef öfga-
hópar sem kjósa að breiða út kyn-
þáttahatur sem fagnaðarerindið
væri létu af því að bendla ófögnuð
sinn við ættjarðarást og göfug-
lyndi. Græðgi og fáfræði má finna
betri stað í orðabókum okkar.
ARNAR GÍSLASON,
Baldursgötu 10, Reykjavík.
Kauðalegt mál
Frá Auðunni Braga Sveinssyni:
SAGT hefur verið, að svo megi
brýna deigt járn, að bíti um síðir.
Þetta er einn af mörgum málshátt-
um í íslensku máli, sem segir býsna
mikið. Týnum við málsháttum úr
málinu verður það fátæklegra en
ella. Annars kemur þetta ekki mikið
því málsefni við, sem ég hyggst nú
koma inn á - það er notkun okkar
ágæta móðurmáls.
Nokkrum sinnum hef ég í blaða-
greinum bent á þá áráttu blaða-
manna og annarra sem sífellt eru að
skrifa, að slengja orðunum „að það“
inn í setningar, að því er virðist að
þarflausu. Viðtengingarháttur er
nefnilega einkenni á íslensku máli,
góðu heilli. En til þess að lesendur
fái einhvern forsmekk af þessari
málnotkun, tilfæri ég dæmi. í dag-
blaði stendur þetta nýlega: „Margir
halda því fram, að það væri áhuga-
vert að sameina Landsbanka og
Búnaðarbanka...“ Hvemig hefði
þetta mátt fara betur málfarslega?
Með því að sleppa þessu „að það“, og
orða setninguna upp á nýtt: „Margir
telja, að áhugavert væri að sameina
Landsbanka og Búnaðarbanka..."
Og síðar í greininni má lesa þetta:
„Viðskiptaráðherra segir, að vissu-
lega sé verið að skoða hagræðingu í
bankakerfinu, en það hafi hins vegar
engin ákvörðun verið tekin um, að
íslandsbanki og Landsbanki skuli
sameinast frekar en Landsbaki og
Búnaðarbanki."
Hvað er þarna að málinu? Jú, orð-
inu „það“ hefur verið skotið inn í
málsgreinina, algjörlega að þarf-
lausu. Lagfæring: „... hins vegar hafi
engin ákvörðun verið tekin um, að
....“. íslenskan er fagurt mál, sé
rétt með það farið.
Ég tel ekki ástæðu til að nefna
fleiri lík dæmi. Þau eru hins vegar
óteljandi í blöðum og öðru lesmáli.
Mig furðar á, að málnotkun sú, sem
ég hefi nú gert að umræðuefni og
oftar, skuli enga umfjöllun hafa
fengið hjá þeirri ágætu nefnd, sem
staðið hefur að málkynningu á
mjólkurfernum á liðnum árum. Ef
til vill er ekki sama, hver á frum-
kvæðið að slíku. Með kveðju til allra
unnenda íslensks máls.
AUÐUNN BRAGI SVEINSSON,
Hjarðarhaga 28,
Reykjavík.
Allt efni sem birtist í Morgunblaðinu og Lesbók er varðveitt í upplýsinga-
safni þess. Morgunblaðið áskilur sér rétt til að ráðstafa efninu þaðan, hvort
sem er með endurbirtingu eða á annan hátt. Þeir sem afhenda blaðinu efni
til birtingar teijast samþykkja þetta, ef ekki fylgir fyrirvari hér að lútandi.
1
+