Morgunblaðið - 30.06.2000, Blaðsíða 37

MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
FÖSTUDAGUR 30. JÚNÍ 2000 37
ftt'i
\
Erfíðara að fá þýðingar erlendra bókmennta til að berá sig
Danska stjórnin á að marka
skýra þýðingastefnu
Kaupmannahöfn. Morgunblaðið.
HVERNIG fer með þýðingar fag-
urbókmennta þegar æ fleiri lesa
ensku? Og er nóg að hið opinbera
leggi fram meira fé til slíkra þýð-
inga? Ymis dönsk bókaforlög hafa
fundið fyrir að sala á þýddum bók-
um hefur minnkað. Astæðuna álíta
þau vera þá að þeir sem hafi á ann-
að borð áhuga á að lesa þær hafi
oft þegar lesið þær á ensku. Spurn-
ingin er þá hvert stefni.
I viðtali við Berlingske Tidende
nýlega segir Merete Ries útgefandi
að hið opinbera verði að gera upp
við sig hvað gera beri í þessu efn-
um. Það verði að marka ákveðnari
stefnu varðandi þýðingarstyrki.
Metsölubækur á ensku
ryðja öðru efni út
Þegar Merete Ries liggur eitt-
hvað á brjósti er hlustað í Dan-
mörku. Hún stofnaði á sínum tíma
forlagið Rosinante sem hefur gefið
út fjöldamargar danskar og þýddar
bækur. Hjá henni hafa höfundar
eins og Peter Hoeg fengið bækur
sínar gefnar út og hún þykir sinna
rithöfundum sínum vel, styrkja þá
með ráðum og dáð og gefa þeim
góðar leiðbeiningar og uppbyggi-
legar athugasemdir.
Þó að danska menningarráðu-
neytið hafi nýlega tvöfaldað styrki
sína til þýðinga á erlendum fagur-
bókmenntum álítur Ries það öld-
ungis ekki nóg. Að hennar mati
verða stjórnvöld að gera upp við
sig hvers konar bókum Danir eigi
að eiga aðgang að. Hvort það sé
nóg að láta það ráðast af metsölu-
bókum og öðrum tímabólum eða
hvort sjá eigi til þess að á dönsku
séu til helstu bókmenntir á hverju
tíma.
Af útgefendum hefur Ries engar
áhyggjur. Þeir læri að aðlaga sig
að markaðnum og þeir sem geri
það ekki hverfi af sjónarsviðinu.
Það eru því ekki hagsmunir bóka-
útgefendasem Ries lætur sig
skipta heldur að til sé sem fjöl-
breyttast úrval fagurbókmennta á
dönsku. I þeim efnum verði menn
að átta sig á að lögmál markaðar-
ins geti ekki átt við um allt á öllum
sviðum og þá einmitt ekki um bók-
menntir.
Eins og málin horfa við núna
segir Ries að sökum þess að út-
gefendur leitist eðlilega við að gefa
út bækur sem seljist sé tilhneiging-
in til að gefa aðeins út metsölu-
bækur á ensku. Reynslan sýni að
Danir kaupi annars vegar slíkar
bækur, hins vegar danskar bækur.
Fagurbókmenntir þýddar af öðrum
málum verða fyrstar fyrir barðinu
á samdrætti að sögn Ries.
Ekki nóg að líta á bókmenntir
sem útflutningsiðnað
Það er þessi skekkja sem Ries
vill að hið opinbera leiðrétti. Ekki
af því að forlögin þurfi á hjálp að
halda heldur af því að ella verði
ekkert þýtt nema bókmenntalegt
léttmeti. Hið opinbera eigi mark-
visst að styrkja þýðingar á bók-
menntum sem höfði ekki til fjöld-
ans því þannig sé fjölbreytninni
haldið á lofti.
Danska bókmenntaráðið hefur
nýlega sent frá sér skýrslu þar sem
kemur fram að mikið hefur verið
um umsóknir til útgáfu fagurbók-
mennta en ráðið fjallar um þær
umsóknir. Styrkir til erlendra bók-
mennta hafa verið hækkaðir úr 600
þúsund dönskum krónum í 1,2 mil-
ljónir eða tólf milljónir íslenskra
króna.
Um fjörutíu prósent þeirrar upp-
hæðar fer í að þýða bækur á
dönsku en sextíu prósent fara í að
þýða danskar bókmenntir á önnur
tungumál.
Evrópusambandið veitir styrki
til þýðinga á bókmenntum land-
anna en Ries bendir á að undan-
farin ár hafi þessir styrkir farið
lækkandi því fé hafi verið veitt í
aðra menningarstarfsemi á kostnað
bókmennta. Þetta stafi af því að æ
meira fé fari í margvíslegar menn-
ingarlegar uppákomur sem dragi
að sér athygli meðan bókmenntirn-
ar lifi kyrrlátu lífi og bjóði sjaldn-
ast upp á neinar flugeldasýningar.
Heima fyrir hafa fjárveitingar til
að vekja athygli á verkum danskra
höfunda erlendis farið hækkandi.
Ries segir að því beri að fagna en
þar sem sú starfsemi sé nánast
nokkurs konar útflutningsiðnaður
gagnist það ekki dönskum lesend-
um.
Allt beri því að sama brunni.
Danskir lesendur eigi ekki að vera
afskiptir heldur eiga kost á því
besta sem bókmenntir heimsins
hafi upp á að bjóða. Þá viðleitni
eigi hið opinbera að styrkja.
VAUDC
A.
tiöld
CvaupC^
primusar
gðnguskor
cmspi
Italskir
gæðagönguskór
bakpokar)
m

sm
50 lítra Bakpokar
frá: imm I
svefn
okar
Á'
(VAUD€)

Faxafeni
12
Söluaðilar um allt land
Fuglalífíð á Tjörninni
kveikir hugmyndir
ERNA G. Sigurðardóttir opnar
sýningu í Galleríi Sævars Karls,
Bankastræti, á laugardag, kl. 14.
Erna stundaði nám í MHÍ 1985
og við The Slade School of Fine
Aart í London 1990-92. Hún hefur
haldið nokkrar einkasýningar og
tekið þátt í samsýningum.
„Útskomir fuglar sem pabbi
minn, Sigurður Einarsson, hefur
skorið út og ég hef síðan málað,
eru uppspretta af þeim hugmynd-
um sem ég er að vinna að í listinni
núna. Ég er að skoða manneskj-
una og mannlífið innávið og útávið
og leik mér með margræðni hug-
mynda, myndflatar og tákna. Það
sem virðist er ekki endilega það
sem er. Ég mála eftir fyrirmynd-
um, tek þær úr samhengi og læt
þær í nýtt.
Fuglalífið á Tjöminni í Reykja-
vík er uppspretta hugmynda
minna. Ég sé fuglalífið þar sem
microcosmo-macrocosmo af því
mannlífi og umhverfi sem ég lifi í,“
segir Erna um sýningu sína.
Sýningin stendur til 20. júlí.