Morgunblaðið - 16.07.2000, Qupperneq 23

MORGUNBLAÐIÐ
SUNNUDAGUR 16. JÚLÍ 2000 23
Ljósmynd/Amþór Ragnarsson

Morgunblaðið/Þorkell
Áhöfn Bestu sem sigldi skútunni til íslands.
Ljósmynd/Arnþór Ragnarsson
Land fyrir stafni. Þegar nær íslandi dró varð bjart allan sólarhringinn.
Sólin kemur upp á síðasta degi á leið til Reykjavíkur.
Ljósmynd/Sjöfn Evertsdóttir
Áhöfnin sem sigldi til Frakklands í Paimpol. Áhöfnin stillir sér upp í
miðbæ Paimpol. í baksýn Restaurant L’Islandais. Friðrik Ingi, Baldvin
Björgvinsson skipstjóri, Jóhannes B. Bjarnason Emil Pétursson, Am-
þór Ragnarsson, Efri röð frá vinstri Magdalena Ásgeirsdóttir, Ragnar
Hilmarsson, Áskeil Fannberg, og tílfur Hróbjartsson.
Ljósmynd/Amþór Ragnarsson
Brunað í átt að Frakklandsströndum. Frá vinstri Ingvar
(greinarhöfundur), Magnús, Baldvin skipstjóri á stýrinu, Friðrik Ingi,
og fremst Jói B.
hagstæðum vindi vorum við fljót að ná þeim og
komast einum 130 mílum fram úr. Við vorum
vel útbúin, vorum með gervihnattasíma og
tölvu og gátum tengst netinu í gegnum Radíó-
miðun og fengið allar nýjustu veðurspámar.
Þessar upplýsingar voru settar inn í siglingar-
forritið Max Sea og þannig unnt að sigla sem
hagstæðasta leið með tilliti til veðurs, vinds og
strauma. Einnig var sjálfvirkur staðsetningar-
búnaður um borð í öllum skútunum. Búnaður-
inn sendi staðarákvaðnir til keppnisstjórnar,
sem gat þannig fylgst með skútunum allan tím-
ann og birti jafnóðum á Netinu. Við fréttum að
ein skútan hefði neyðst til að hætta keppni og
snúa til írlands með brotið stýri eftir átökin við
Norður-Atlantshafið.
Land fyrir stafni!
Það var stórkostlegt þegar við sigldum upp
að landinu aðfaranótt mánudagsins 26. júní eft-
ir 8 sólarhringa í hafi. Það var bjart alla nóttina
og himinn fagur rauður. Sólin lyfti sér yfir land-
ið, höfrungar syntu með bátnum og súlur, máv-
ar og lundar þöndu vængi í kappi við skútuna.
Það var ekki dansað á dekki en spennan og
kátínan um borð var ósvikin, þetta eru þær
stundir sem lifa í hugum okkar. Vosbúðin og
barningurinn að baki - nú ríkti sigurgleðin ein.
Við höfðum alltaf ætlað að auka forskotið þegar
á heimavöllinn væri komið - stinga Frakkana
endanlega af á Faxaflóanum sem er okkar leik-
völlur í siglingum. En enn einu sinni kom hið
óútreiknanlega íslenska veðui’ á óvart - við
lentum í logni! Þokuðumst að vísu aðeins nær -
óþarflega nærri Akranesi á tímabili en síðan
löturhægt í átt að Reykjavík.
Úti við sjóndeildarhringinn birtist segl -
franskt segl á skútunni Gravlinga sem við viss-
um að væri næst á eftir okkur. Þeir voru greini-
lega í góðum byr og geystust áfram. Fljótlega
fengum við þennan byr einnig í okkar segl og
tókum endasprettinn. Móttökurnar voru stór-
kostlegar - fullt af fólki um allar fjörur og
mannfjöldi á hafnarbakkanum. Það var ekki
laust við að upp tæki sig meðfædd feimni. Okk-
ur hafði tekist það sem við ætluðum okkur; að
vera fyrst í mark.
Til baka til Paimpol
Það var tilkomumikið þegar keppendur voru
ræstir frá Reykjavík hinn 5 júlí. Eg reikna með
að það hafi verið púðurskot í fallbyssunni sem
var notuð en henni var miðað út á sundin og
nægur var hávaðinn. Það var frekar léttur vind-
ur á móti, Besta er best undan vindi en ekki
eins góð á beitingunni. Það var því Gravlinga
sem tók forystuna.
Eftir að við komum fyrir Reykjanesið var
vindurinn í bakið alla leið til Frakklands! Fljót-
lega fórum við framúr Gravlinga og jukum síð-
an forskotið jafn og þétt alla leið til Frakklands.
Framan af var léttur hliðarvindur og við sigld-
um á 8-10 sjómílna hraða. Á aðeins tveimur sól-
arhringum vorum við komnir tæpar 400 mílur.
Við Rockall gátum við síðan farið að sigla
beggja skauta byi’, vindhraðinn jókst og við
þurftum að rifa seglin. Á tímabili var stórseglið
með fjórrifað og stormfokka uppi, vindhraðinn
var 30 til 40 hnútar og við flugum áfram á 12-16
sjómflna hraða og skútan planaði eins og sagt
er þegar loft myndast undir henni og hún lyftist
að stórum hluta upp úr sjónum. Oldumar lyftu
einnig undir bátinn, það er stórkostleg tilfinn-
ing að renna (sörfa) á öldunum, mesti hraði var
22,3 sjómflur, þá stóð áhöfnin öskrandi af gleði
aftast í stýrisrýminu.
Tveir síðustu sólarhringar reyndu á áhöfn-
ina, svona sigling tekur sinn toll. Ein vindhvið-
an keyrði bómuna í sjóinn svo festingar slitn-
uðu. Eftir það feyktist bóman þvert yfir
„kúventist" og auka afturstag (runner), slitn-
aði. Ef einhver hefði orðið fyrir bómunni hefði
ekki þurft að spyrja að leikslokum, svona atvik
hafa kostað mannslíf. Einnig er algengt að
mastrið eða bóman hreinlega brotni við slíkar
aðstæður. En sem betur fer sluppum við með
skrekkinn og eftir smálagfæringar og með að-
eins minni segl uppi brunuðum við áfram í
svarta myrkri í átt að lokamarkinu.
En Ægir konungur minnti enn einu sinni á
sig þegar hann sendi stórt brot yfir bátinn.
Stýrisrýmið aftast fylltist af sjó allir sem þar
voru stóðu í sjó upp að hnjám. Stýrimaðurinn
keyrðist upp að stýrinu en slapp án meiðsla.
Sem betur fer komst ekkert vatn niður í káetu,
en byrði aftast í bátnum gaf sig og rýmið undir
stýrisrýminu fylltist af sjó. Allar lensidælur í
skútunni voru rafknúnar nema þessi eina og
urðum við að handdæla stanslaust úr því allt
þar til keppninni lauk.
Komið í mark
Það voru þreyttir en stoltir Islendingar sem
stóðu í stafni þegar við nálguðumst mai-kið. Á
móti okkur kom lijörgunarbátur, sem var ekki
kominn til að bjarga okkur heldur flutti fjöl-
miðlafólk að mai-klínunni. Yann vinur okkar úr
keppnisstjórninni og fleira fólk var komið til að
fagna okkur. Það er mjög mikið fjallað um sigl-
ingar í Frakklandi og þessi keppni vakti greini-
lega mikla athygli. Það var skrifað um komu
okkar í blöðunum og viðtöl í útvarpi og sjón-
varpi. Talað var um að við hefðum sett hraða-
met og til að finna sambærilegan árangur þarf
að leita til ársins 1985. Það var í hinni heims-
þekktu Whitbread-keppni kringum jörðina
sem ein skútan fór hraðar en Islendingarnir
gerðu í þetta sinn.
Gleði okkar var ósvikin og reyndar ákveðinn
feginleiki líka. Töfraorðin þrjú; rúm, sturta og
steik og lífið brosir við manni.
Við höfum ekki bara tekið þátt í siglingar-
keppni heldur höfum við öll sem þátt höfum
tekið í þessu ævintýri upplifað eitthvað miklu
meira og stærra. Fyrirfram vissum við ekki
hvað við vorum að fara út í - kannski verður
upplifunin enn sterkari fyrir bragðið. Ég hafði
reyndar heyrt um franska sjómenn á íslands-
miðum, franska spítalann, Frakkastíg o.s.frv.
en nú hef ég upphfað þessa sögu af eigin raun.
í sland hefur verið mikill örlagavaldur í lífi fólks
á þessu svæði eins og kemur fram í Fransí
Biskví, bók Elínar Pálmadóttur:
„Þó hafa skapast viss tilfinningatengsl fólks-
ins í litlu fiskiþorpunum á norðurströnd Frakk-
lands, sem gerðu út til íslands, til þessa lands
norður í höfum. Þar höfðu orðið eftir og horfið á
Íslandstímanum um fjögur hundruð skip. Og
um 4.000 franskir fiskimenn höfðu hlotið þar
vota gröf eða hvíldu í litlum kirkjugarði hjá
þessu fólki, sem þama bjó, eða í skriðu við ein-
hvern fjörðinn. Þrátt fyrir sorgir og harðræði,
átti það sína á eða við ísland. Sú taug er enn
ekki slitin í bæjum Islandsfaranna, hjá afkom-
endum þessara fiskimanna. Og er nú farið að
rækta þau tengsl með ýmsu móti, gagnkvæm-
um heimsóknum og upprifjun á kynningarsýn-
ingum og í bókum.“
Við höfum svo sannarlega fundið fyrir þess-
um tilfinningatengslum hér í Paimpol. Við er-
um stolt og ánægð með að hafa lagt okkar af
mörkum til að rækta þau.
Daginn fyrir upphaf keppninnar var haldið
upp á sautjánda júní í Paimpol með mikilli salt-
fisk- og sfldarveislu í stórum tjöldum á hafnar-
bakkanum. Hvarvetna blakti íslenski fáninn við
hún og þjóðin átti sína fulltrúa á staðnum.
Það stendur til að halda þessa keppni aftur
eftir þrjú ár og við erum ákveðin í að taka þátt í
henni. Vonandi verða fleiri áhafnir frá íslandi
þá með.
■ Nánari upplýsingar er hægt að nálgast á
heimasíðu skútunnar á Netinu, en slóðin er
www.besta.is.