Morgunblaðið - 12.08.2000, Blaðsíða 20

20 LAUGARDAGUR 12. ÁGÚST 2000
MORGUNBLAÐIÐ
VIÐSKIPTI
Vísitala neysluverðs lækkar um 0,5% milli mánaða
Sumarútsölur og
lækkun bensínverðs
höfðu mest áhrif
VÍSITALA neysluverðs miðuð við
verðlag í ágústbyrjun 2000 lækkaði
um 0,5% frá fyrra mánuði. Lækkun
vísitölunnar á þessu tímabili var 0,7%
ef húsnæðisliðurinn er ekki tekinn
með. Síðastliðna 12 mánuði hefur vísi-
talan hækkað um 4,7% en án húsnæð-
is er hækkunin 3,1%. Þetta kemur
fram í fréttum frá Hagstofu Islands.
Liðurinn föt og skór í vísitölu
neysluverðs hafði mest áhrif til lækk-
unar á vísitölunni en hann lækkaði
um 8,9% milli mánaða og voru vísi-
töluáhrifin af þeirri lækkun 0,49%. Þá
Iækkaði bensín og olíur um 3,2% og
voru vísitöluáhrifin af þeirri lækkun
0,16%. Liðurinn matur og drykkjar-
vörur lækkaði um 0,5%, sem hafði í
för með sér 0,09% áhrif til lækkunar á
vísitölunni. Mest munar þar um lækk-
un á sykri, súkkuiaði, sælgæti og
fleiru sem lækkaði um 2,2% vegna
lækkunar á vörugjöldum á þessum
vörum. Áhrif þess á vísitöluna var
0,04% lækkun. Húsnæði, hiti og raf-
magn hækkaði um 0,4% milli mánaða
og voru vísitöluáhrifn 0,08% af þeirri
hækkun. Þá ber að nefna að liðurinn
tryggingar hækkaði um 9,8% og voru
vísitöluáhrifin af því 0,07%.
Lækkunin meiri
en f lestir höfðu spáð
Eiríkur Guðnason seðlabankastjóri
segir að lækkun neysluverðsvísitöl-
unnar frá júh til ágúst sé góð tíðindi.
Þessi lækkun rými reyndar ekki við
spá Seðlabankans frá síðustu viku.
„Því má hugsanlega segja að spá
Seðlabankans hafi verið svartsýnis-
spá. Við eigum hins vegar eftir að
skoða þetta ofan í kjölinn en þama
kunna að vera skýringar, eins og til
dæmis þær að sumarútsölur hafi ráð-
ið miklu um þessa lækkun vísitölunn-
ar nú. Það er breyting sem gengur til
baka. Ef það er meginskýringin sjá-
um við ekld ástæðu til að endurskoða
okkar spá fyrir árið. En engu að síður
eru þetta góð tíðindi," segir Eiríkur.
Þórður Friðjónsson, forstjóri Þjóð-
hagsstofnunar, segir að vísitalan
lækki meira milh mánaða en flestir
hafi áætlað. „Flestir gerðu ráð fyrir
að breytingin yrði í kringum eða rétt
neðan við núllið en 0,5% er mjög af-
gerandi lækkun. Þess vegna eru þetta
góð tíðindi." Þórður segir rétt að
vekja athygli á því að þegar htið sé á
samræmingu við aðra aðila þá lækki
sambærilegar verðbólgutölur fyrir
ísland úr 5,1% í júh í 3,9% í ágúst.
„Hins vegar verður að hafa í huga
eins og jafnan áðm- að þetta er mæl-
ing fyrir einn mánuð og þama em
inni liðir sem em óvenjulegir eins og
sumarútsölur, lækkun á bensíni og
fleira í þeim dúr. Engu að síður, þeg-
ar htið er yfir þessar breytingar í
heildina, þá era þetta góðar fréttir og
er enn ein vísbendingin í þá átt að það
kunni að vera að slakna á þenslu,"
segir Þórður.
Spár bankanna frá 0,3%
lækkun til 0,1% hækkunar
Bankar og verðbréfafyrirtæki
spáðu fi’á 0,3% lækkun vísitölu
neysluverðs milh júh og ágúst til 0,1%
hækkunar. Kaupþing spáði 0,3%
lækkun vísitölunnar, Búnaðarbank-
Breytingar á vísitölu neysluverðs
Frá janúar til ágúst 2000 IJSSSS Maí 1988=100
01 Matur og óáfengar drykkjarvörur (17,0%) (3 -0,5%
0116 Ávextir (1,0%) fSP | | -3,3%
0118 Sykur, súkkulaði, sælgæti (1,6%j -. □ -2,2%
02 Áfengi og tóbak (3,2%) +0,0%
03 Föt og skór (5,1 %) iHIÍi I
04 Húsnæði, hiti og rafmagn (19,5%) 0+0,4%
0451 Rafmagn(1,6%) g +2,5%
05 Húsgögn, heimilisbúnaður o.fl. (5,2%) A 0 -0,3%
06 Heilsugæsla (3,0%) iŒ E I -0,2%
07 Ferðir og flutningar (19,5%) L7 U.,,1 Ó -0,5%
072 Rekstur ökutækja (8,0) flí □ -1.9%
0722 Bensín og olíur (4,8%) WjHf I I -3,2%
08 Póstur og sími (2,5%) | +0,1%
09 Tómstundir og menning (12,2%) 1 +0,6%
10 Menntun (1,0%) 0,0%
11 Hótel og veitingastaðir (5,3%) [] -0,6%
12 Aðrar vörur og þjönusta (6,5%) | +1,1%
124 Tryggingar (0,8%) +9,8% |
VÍSITALA NEYSLUVERÐS í ÁG.: 199,1 stig breyting 0 -0,5%
inn 0,2-0,3% lækkun, íslandsbanki-
FBA 0,2% lækkun en Landsbankinn
spáði hins vegar 0,1% hækkun vísitöl-
unnar milh júlí og ágúst.
Verðbólga í ríkjum EES frá júní
1999 til júní 2000, mæld á samræmda
vísitölu nejsluverðs, var 2,1% að
meðaltali. Á sama tíma var verðbólg-
an 2,4% í helstu viðskiptalöndum Is-
lendinga en 4,7% hér á landi. Sam-
bærilegar verðbólgutölur fyrir ísland
em 5,1% í júlí og 3,9% í ágúst 2000,
mælt á þennan samræmda mæh-
kvarða.
Mæhng Hagstofunnar á þeim hð-
um sem neysluverðsvísitalan byggist
á var að þessu sinni framkvæmd fyrir
verslunarmannahelgina en til saman-
burðar fór mælingin fram eftir hana í
fyrra.
Hlutabréfasjóðurinn hf.
Hagnaður eftir
skatta minnk-
ar um 71%
Fjármálastjóri Telia rekinn rétt fyrir hlutauppg;iör
Fj ölmargir S víar hafa
tapað á bréfunum
Reuters
Þessir Svíar stóðu í biðröð í byijun júnf til þess að skrá sig fyrir bréfum
Telia en gengi bréfanna hefur fallið verulega síðan þá.
HLUTABRÉFASJÓÐURINN hf.
skilaði í gær afkomutölum fyrir
fyrri hluta ársins. I tilkynningu frá
sjóðunum segir að reksturinn hafi
verið í samræmi við þá verðþróun
sem verið hafi á innlendum og er-
lendum verðbréfamörkuðum á
tímabilinu.
Hreinar fjármunatekjur minnk-
uðu um 64% milli ára og vora 165
milljónir króna nú miðað við 459
milljónir í fyrra. Hagnaður fyrir
skatta lækkaði um 69% og var 135
milljónir króna og hagnaður eftir
skatta lækkaði um 71% og var 95
milljónir króna.
Samtala hagnaðar eftir skatta og
breytingar óinnleysts geymslu-
hagnaðar á árinu lækkaði um 72%
og var 68 milljónir króna í ár miðað
við 247 milljónir króna í fyrra.
Eigið fé sjóðsins í lok júní á þessu
ári var 11% lægra en í fyrra, eða 4,7
milljarðar króna miðað við 5,3 millj-
arða í fyrra. Niðurstaða efnahags-
reikningsins hljóðaði upp á 7,8 millj-
arða króna, sem er 31% aukning frá
fyrra árið þegar niðurstaðan var 5,9
milljarðar króna.
Aukin skattaleg
stýring
Vægi erlendra verðbréfa af heild-
areignum Hlutabréfasjóðsins hf. er
19% og þar af er rúmlega þriðjung-
ur í erlendum hlutaþréfasjóðum.
Verðbréfamarkaður Islandsbanka
hf. sér um rekstur Hlutabréfasjóðs-
ins og að sögn Selmu Filippusar-
dóttur, framkvæmdastjóra sjóðsins,
tók sjóðurinn erlent lán í júní og
hyggst nú einbeita sér að því að
fjárfesta meira í einstökum félögum
til að nýta sér skattalegt hagræði
þess, en skattareglur gera ráð fyrir
að greiddir séu skattar af gengis-
hækkun í sjóði á því ári sem hún
verður, en skattar era ekki greiddir
af söluhagnaði vegna sölu í einstök-
um félögum nema þegar bréfin era
seld og þá má fresta greiðslunni
með því að fjárfesta á ný. Fyrir utan
aukna skattastýringu sjóðsins segir
Selma að með erlendu lántökunni sé
stefnt að því að hafa gjaldeyrisjöfn-
uð í sjóðnum og að nýta vaxtamun
milli Islands og annarra landa.
Fjárfestingarstefna sjóðsins ger-
ir ráð fyrir að vægi erlendra verð-
bréfa aukist aftur frá því sem nú er
og að 50% séu í innlendum hluta-
bréfum, 30% í erlendum verðbréf-
um og 20% í innlendum skuldabréf-
um.
Vægi sjóðsins í innlendum hluta-
bréfum var 38% í lok júní. Stærstu
eignarhlutirnir vora í Opnum kerf-
um hf., íslandsbanka FBA hf.,
Eimskipafélagi íslands hf., Trygg-
ingamiðstöðinni hf. og Þormóði
ramma - Sæbergi hf. Hlutabréfa-
sjóðurinn átti samtals í 28 innlend-
um hlutafélögum í lok júní.
Stjórn Hlutabréfasjóðsins hf.
skipa Baldur Guðlaugsson, formað-
ur, Jón Halldórsson, Stanley Páls-
son, Kristján Óskarsson og Rafn F.
Johnson, en til vara era Bragi
Hannesson og Haraldur Sumarliða-
son.
HREINAR fjármunatekjur Vaxt-
arsjéðsins hf. snerust úr því að
vera neikvæðar um 5 milljónir
króna í að vera jákvæðar um
tæpar 12 milljónir. Svipaður við-
snúningur varð á hagnaði fyrir
og eftir skatta. f fyrra var tæp-
lega 6 milljóna króna tap en nú
var rúmlega 8,9 milljóna króna
hagnaður. Samtala hagnaðar eft-
ir skatta og breyting óinnleysts
geymsluhagnaðar á árinu hækk-
aði um 22% og var 34,6 milljónir
króna nú.
Eigið fé í lok tímabils hækkaði
um 7% í 514 milljónir króna og
SÆNSKA ríkið bauð 30% af hlutafé
sínu í sænska farsímarisanum Telia
almenningi og fjárfestum til kaups í
júní í sumar og þúsundir Svía nýttu
sér tækifærið og notuðu sparifé sitt
til þess að kaupa bréf, segir í sænska
blaðinu Aftonbladet. Sú fjárfesting
hefur ekki reynst vænleg: útboðs-
gengið í júní var 85 sænskar krónur
en nú er gengi bréfanna komið niður
í 77 sænskar krónur en eftirspum
eftir hlutabréfunum var fjórfalt
meiri en framboðið.
Fjármálastjórinn látinn fara
Anders Báck, fjármálastjóri Telia,
sem átti stóran þátt í að skipuleggja
útboðið, hefur nú verið látinn taka
pokann sinn og er það talið tengjast
slæmu gengi Telia á verðbréfamark-
aðnum í Svíþjóð en þykir auk þess
benda til þess að niðurstöður úr
fyrsta hlutauppgjöri Telia eftir
hlutafjárvæðinguna, sem kynna á í
næstu viku, verði ekki til þess að
styrkja stöðu félagsins. Þegar hefur
verið ráðinn nýr fjármálastjóri í stað
Bácks en það er Bo Jacobsen, að-
stoðarframkvæmdastjóri Scancem.
„Ef litið er til skamms tíma er ég
ekki mjög bjartsýnn á afkomu Telia
enda þótt gengi bréfanna ráðist að
efnahagsreikningur stækkaði um
9% og var 558 milljónir króna í
lok júnf sfðast liðins.
Samkvæmt frétt frá Vaxtar-
sjóðnum hf. er tilgangur hans að
fjárfesta í hlutafé skráðra og
óskráðra fyrirtækja sem talin eru
eiga verulega vaxtar- og/eða
hagnaðarmöguleika innanlands
eða utan eða eru álitin vanmetin
á hlutabréfamörkuðum.
Megnið af erlendri
hlutabréfaeign i deCode
í lok júní átti Vaxtarsjóðurinn
hlutabréf í 15 innlendum félög-
miklu leyti af því hvernig fyrrver-
andi einokunarfyrirtækjum á sviði
fjarskipta Evrópu vegnar,“ segir
verðbréfasérfræðingurinn Hákan
Persson í viðtali við sænska blaðið
Dagens Industri. „Fjárfestingar
Telia hafa verið miklar og arðsemin
lítil enn sem komið er. Þá má og
nefna að Telia Mobile hefur þurft að
um, mest í Opnum kerfum hf., ís-
landsbanka FBA hf., Trygginga-
miðstöðinni hf. og Granda hf. í
erlendum hlutabréfum átti sjóð-
urinn 65 milljónir króna, þar af
53 milljónir króna, eða 82%, í
deCode Genetics.
í stjórn Vaxtarsjóðsins hf. sitja
Baldur Guðlaugsson, formaður,
Jón Halldórsson, Stanley Pálsson,
Krislján Óskarsson og Rafn F.
Johnson og varamenn eru Bragi
Hannesson og Haraldur Sumar-
liðason.
Verðbréfamarkaður íslands-
banka hf. sér um rekstur sjóðsins.
lækka gjaldskrá sína og mun raunar
innan skamms tíma neyðast til
lækka hana enn frekar og það mun
koma niður á tækjuflæðinu." Henrik
Sandell, sérfræðingur hjá Swede-
bank, er sama sinnis og Hákan. „Að
mínu viti mun verða áframhaldandi
óróleiki í kringum Telia á næstu
mánuðum. Gengi bréfa í félaginu er
hátt þegar tekið er mið af því hveijar
tekjur þess era nú.“
Uppboðið í Þýskalandi
hefur víðtæk áhrif
Gengi bréfa í fjarskiptafyrirtækj-
um í Svíþjóð lækkaði mikið í vor og
svo virðist sem áhyggjur fjárfesta
þar og í Evrópu af miklum kostnaði
samfara fjárfestingu þessara félaga í
þriðju kynslóðar farsímaleyfum sé
helsta ástæðan. Sérfræðingar segja
að gengi bréfa í fjarskiptafyrirtækj-
um kunni að ráðast að miklu leyti af
því hvernig uppboðið í Þýskalandi
fer. „Ef verðið fyrir leyfin í Þýska-
landi verður í lægri kantinum mun
það hafa jákvæð áhrif á markaðinn
en það er því miður ekkert sem
bendir til þess að svo fari,“ segir einn
sérfræðinganna í samtali við Dagens
Industri.
Viðsnúningur hjá Vaxtarsjóðnum