Morgunblaðið - 29.08.2000, Side 53

MORGUNBLAÐIÐ
ÞRIÐJUDAGUR 29. ÁGÚST 2000 53
_________UMRÆÐAN______
Grimmd markaðarins
MARKAÐURINN
á að ráða, hann trygg-
ir best almenna vel-
ferð og hamingju alls
almennings segja
margir. En hvað ger-
ist fái markaðurinn að
vera frjáls og tak-
markalaus? Þurfum
við ekki að hugsa þá
hugsun til enda?
Samkeppnin á að
vera alls ráðandi. Á
hverju byggist hún?
Heilbrigð samkeppni
byggist á góðri og
vandaðri þjónustu,
vörugæðum og verði.
En þegar frjálshyggj-
an tekur völdin í samkeppninni
breytist þetta. Auðveldast er fyrir
neytandann að mæla verðið. Það
verður því ráðandi afl. Til að ná
niður verði er þrýst á framleiðend-
ur að lækka kostnað sinn. Þá verð-
ur dregið úr gæðum bæði vöru og
þjónustu. Stór kostnaðarþáttur í
framleiðslunni eru laun. Hörð sam-
keppni þrýstir á lækkun þeirra.
Það hefur í för með sér sára fá-
tækt fjölda fólks, barnaþrælkun og
atvinnuleysi. Til þess að ná einok-
unartökum á verði framleiðenda
sameinast dreifmgarfyrirtækin í
stærri og stærri einingar, smærri
fyrirtækin detta út og þau stóru
einoka síðan bæði innkaupsverð og
söluverð. Þetta erum við farin að
horfa á hér á okkar smáa markaði.
Markaðurinn
Eigi markaðurinn að koma öllum
til góða þarf hann mikið aðhald.
Ekki aðeins almennings heldur
einnig stjórnvalda. Neytendasam-
tök þurfa að vera sterk og virk.
Þau verða að vera
meira en „buddusam-
tök“ sem falla í þá
gryfju að eltast við
verðlagið eitt en
hugsa minna um gæð-
in. Gæði vöru og þjón-
ustu tryggja betri
heilsu og lífsfyllingu
en lélega varan og
verður fjárhagslega
hagkvæmari þegar
upp er staðið.
Verðkannanir
Verðkannanir eru
gerðar við og við og til
þess ætlast að þær
veiti markaðnum að-
hald. Þær virðast aðallega taka til
verðs vöru. Taki þær ekki tillit til
gæða, þar með aldurs, vörunnar og
Viðskipti
Við sjáum það víðs-
vegar í heiminum, segir
Páll Daníelsson, að
óheftur markaður
er varasamur.
séu ekki nákvæmlega sömu vörur
bornar saman eru kannanir ekki
marktækar. Þá er það grundvall-
aratriði að verslanir frétti ekki fyr-
irfram um gerð verðkannana, einn-
ig að verðkannanir lendi ekki í
kerfi sem markaðurinn lærir á.
Þess vegna er nauðsynlegt að fela
hlutlausum fagaðilum að gera
verðkannanir, velja tíma þeirra og
fólk til starfanna.
Stjórnvöld
Stjórnvöld verða að hafa virkt
aðhald. Það yrði einkum fólgið í
því að setja strangar reglur um
gæði vörunnar. Þá þarf að leggja
þá ábyrgð á söluaðila að valdi hann
neytanda tjóni, tímabundnu eða
varanlegu, líkamlegu eða að dóm-
greind skerðist þá sé söluaðila
skylt að bæta skaðann. Síðasti
söluaðili verður að bera ábyrgðina,
annað er of langsótt fyrir neyt-
andann. Þetta er mikil og þung
ábyrgð en nauðsynleg til að vernda
neytandann enda mun slík ábyrgð
knýja seljandann til að standa sig í
starfi og skipta með góða og ör-
ugga vöru. Við sjáum það víðsveg-
ar í heiminum að óheftur markað-
ur er varasamur. Mikill auður
safnast á fáar hendur og sár fá-
tækt og örbirgð á móti. Þetta er
mikill bölvaldur og veldur óöld
átaka og blóðsúthellinga. Hér er
því mikið verk að vinna fyrir hinn
siðmenntaða mann. Hinn samsafn-
aði auður þarf að fara að nýtast
þeim sem undir hafa orðið í kapp-
hlaupinu um gæðin sem búið hefur
til hópa fólks sem enga möguleika
hafa til að komast upp úr baslinu
og hljóta eðlilega menntun og lífs-
möguleika. Fyrirtæki á óheftum
markaði stækka og lenda fyrr eða
síðar inn á einokunarbrautina vilj-
andi eða óviljandi, útrýma smærri
keppendum og verða að óskapnaði.
Frelsi er það sem við viljum hafa
en til þess að það sé fullkomið
þurfum við á leikreglum að halda
sem virða jafnan rétt fólks og
stuðning við þá sem minna mega
sín.
Höfundur er viðskiptafræðingur.
Páll V.
Daníelsson
AFSLATTUR
Flymo L47
Létt loftpúðavél. Atvinnutæki fyrir
brekkur, stórar lóðir og erfiðar
aðstæður. 4 hp tvígengismótor.
MTD GE45
3,75 hp B&S bensínmótor.
Sláttubreidd 45 sm.
80 lítra safnkassi.
Verðáðurkr. 38.900,
AFSLATTUR
Husqvarna 245R vélorf
Atvinnutæki sem slær kanta, grasbrúska og illgresi. 2.7 hp benstnmótor, 8.6 kg.
Flymo E330
Turbo Light
Létt loftpúðavél fyrir litlar
lóðir. 1150 W rafmótor.
Verð áður kr. 68.200,
MTD bensfnvél
3.5 hp bensínmótor. Sláttubreidd 51 sm.
Stál sláttudekk.
Verð áður kr. 17.900,
©Husqvarna
Þrjú góð fyrirtæki
1. Þjónustumiðstöð við þjóðveginn rétt hjá Reykjavík sem er
með bensínsölu (umboðslaunin greiða kaupverðið á nokkrum
árum), sælgætissölu, skyndibitasölu og matvörur. Stórt fyrir-
tæki í viðskiptum og vaxandi íbúðarkjami sem nýtir vel þessa
þjónustu ásamt sveitarheimilum og stóru sumarbústaðasvæði.
Sífellt vaxandi viðskipti og umferðarstraumur.
2. Skyndibitastaður í Reykjavík sem selur mest kjúklinga og
hamborgara. Frábær rekstur, öll leyfi til alls og mjög fullkomið
og gott eldhús með einstakri hreinlætisaðstöðu. Sæti fyrir 24
manns og í hádeginu er seldur heimilismatur á hlaðborði með
sjálfsafgreiðslu. Er [ stóru vaxandi íbúðarhverfi umvafið ótelj-
and i stórum blokkum.
3. Sælgætisframleiðsla. Allar vélar til ákveðinnar sælgætis-
framleiðslu sem getur verið hvar sem er á landinu. Auðveld
framleiðsla sem hver og einn getur unnið. Góð fjöldkylduvinna.
Tilbúin til afhendingar strax.
Mikið af litlum og stórum fyrirtækjum á skrá.
Upplýsingar aðeins á skrifstofunni.
upplysinqar aöeins a skrifstofunm.
SUÐURVE R I
SfMAR 581 2040 OG 581 4755, REYNIR ÞORGRÍMSSON.
Heimeier
Hágæða ofnlokar
þýsk nákvæmni
• Fínstilling "meö einu handtaki”
• Auðvelt að yfirfara stillingu
• Lykill útilokar misnotkun
• Mlnnstu rennslisfrávik
• Hagkvæm rennslistakmörkun
©
F-exakt lokahúsin með innbyggðri
nákvæmnisfínstillingu hæfa öllum Heimeier
hitastillihausum og fjarstillihausum.
Auðvelt er að fínstilla gegnumstreymið
nákvæmlega með lykli. Stilligildið er sýnilegt
á efri hluta lokahús-hettunnar.
Aðeins fagmaður getur stillt með lyklinum
eða breytt stlllingu. Útilokað er að
óviðkomandi geti breytt stillingu án verkfæra.
Heimeier - þýsk nákvæmni
TCflGI
Smiðjuvegi 11 • 200 Kópavogur
Sími: 5641088 • Fax: 5641089 • tengi.is
|§>mb l.is
I A.LL.TAf= eiTTH\SA£> A/ÝT7
Fréttir á Netinu