Morgunblaðið - 12.10.2000, Blaðsíða 21

MORGUNBLAÐIÐ
FIMMTUDAGUR 12. OKTÓBER 2000 21
NEYTENDUR
Meira en lielmingur bruna í fyrra var af völdum rafmagns
Aðgæsluleysi og bilað-
ur rafbúnaður orsök
89% rafmagnsbruna
AÐGÆSLULEYSI og gamall og
bilaður rafbúnaður orsökuðu 89%
þeirra bruna sem urðu af völdum
rafmagns árið 1999, að því er
kemur fram í skýi-slu rafmagns-
öi-yggisdeildar Löggildingarstofu
um bruna af völdum rafmagns.
Löggildingarstofa tók þátt í
127 brunarannsóknum með lög-
reglu árið 1999 og af þeim reynd-
ust 75 brunar hafa orðið af völd-
um rafmagns, eða 59%.
Helmingur rafmagnsbruna í
einbýlis- og tvíbýlishúsum
Tveir þriðju hlutar rafmagns-
bruna árið 1999, eða 50, urðu á
heimilum, þar af nær helmingur í
einbýlis- og tvíbýlishúsum. 25
þeirra urðu af völdum gamals eða
bilaðs rafbúnaðar, en röng notk-
un tækja orsakaði 25 þeirra.
I skýrslunni segir að af þeim 25
brunum sem urðu á heimilum af
völdum rangrar notkunar tækja,
hafi 23 þeirra orðið í eldhúsum og
þá einkum vegna eldavéla.
Fólk gleymir að slökkva
á eldavélinni
Helsta ástæða þeirra virðist
vera sú að fólk gleymi að slökkva
á eldunartækjum að notkun lok-
inni.
Þegar brunar á heimilum eru
bornir saman við bruna í öðru
Orsök bruna út frá hitatækjum, vélum og hreyflum fyrir heimili og skrifstofur árið 1999 . pf’* bilaoureða í Röng gallaður i 1 notkun Dúnaður Sanitals %
Hitatæki, matargerð ails: 23 4 27 52
Hitaplötur ogofn 22 1 23 44
iðnnur rafhitunartæki í eldhúsi 1 3 4 T)

Hitatæki alls: 3 9 12 23]
Rafmaansofn 0 4 4 8
Aðrjr ofnar 0 1 1 2 !
Önnur hitatæki 3 4 7 13
Kælar, þvottav. og fleira alls: 0 13 13 251
Kælir og frystir 0 1 1 2
iÞvottavél 0 7 7 13 |
Þurrkari, þurrkskápur 0 2 2 4
lUppþvottavél 0 3 3 6 i
húsnæði, vekur það athygli að
heimilin skera sig verulega úr
hvað varðar aðgæsluleysi og
ranga notkun rafmagnstækja.
Eins og áður sagði varð helm-
ingur rafmagnsbruna á heimilum
af völdum rangrar notkunar
tækja en af þeim tuttugu og fimm
rafmagnsbrunum sem urðu ann-
ars staðar en á heimilum urðu að-
eins 4 vegna rangrar notkunar
tækja.
Oinnpakkað sælgæti í verslunum
Seljendur eiga að
geta veitt upplýsingar
uminnihald
Nýtt iðnfyrirtæki á Siglufírði með nýjungar í matargerð
Framleiðir brauð-
og kökublöndur
SÁ HÁTTUR hefur gjarnan verið
hafður á hin síðari ár að börn eigi
sinn sérstaka „nammidag" í viku
hverri. Þá fá þau gjarnan smápen-
inga frá forráðamönnum, fara í
söluturna og kaupa sér sælgæti
sem yfirleitt er óinnpakkað. Eng-
ar innihaldslýsingar né geymslu-
þolsmerkingar blasa við á ílátum
sem höfð eni undir óinnpakkað
sælgæti.
„Erfitt getur verið að nálgast
upplýsingar um innihaldslýsingar
á óinnpökkuðu sælgæti,“ segir
Svava Liv Edgarsdóttir, matvæla-
fneðingur á matvælasviði Holl-
ustuverndar ríkisins.
Seljandinn á að geta veitt
kaupandanum upplýsingar um
innihald á súkkulaði- og sælgætis-
vörum sem dreift er án umbúða
enda eiga innihaldslýsingar að
vera á þeim umbúðum
sein vörunum er
dreift í í verslan- jmj,
irnar að sögn
Svövu.
„Nú er að
verða æ al-
gengara að
sjá sælgæt-
isrekka í
verslun-
um þar
sem sæl-
gætið er
selteftir 'v*
vig^; og
neytandinn
velur sér sjálf- ur **
í pokann. I slíkum til- vikum
er upplagt að líma innihaldslýs-
inguna á lokin á boxunum," segir
hún.
Þarf samþykki framleiðanda
eða dreifanda
Þá skal tekið fram að seljanda
er ekki heimilt að ijúfa neytenda-
umbúðir og selja vöruna óinn-
pakkaða í stykkjatali nema með
samþykki framleiðanda eða dreif-
anda. Meginreglan er alltaf sú að
neytandinn á að geta fengið upp-
lýsingar um innihald vörunnar á
staðnum.
„Samkvæmt merkingar-
reglugerð númer 588/1993 um
merkingu, kynningu og auglýs-
ingu matvæla er ekki skylt að gefa
upp nettóþyngd fyrir kakó- og
súkkulaði vörur sem vega minna
en 50 grömm. Það sama gildir um
sykur og sykurvörur," segir
Svava og bætir við að ekki sé skylt
að gefa upp nettóþyngd vöru sem
seld er í stykkjatali eða vigtuð að
kaupandanum viðstöddum.
Morgunblaðið/Þorkell
Seljanda er ekki hcimilt að
ijúfa neytendaumbúðir og selja
vöruna óinnpakkaða í stykkja-
tali nema með samþykki fram-
leiðanda eða dreifanda.
Ekki skylt að
geymsluþolsmerkja
Hvað geymsluþols-
merkingar varðar er
ekki skylt að til-
greina geymsluþol
þegar um er að ræða
kakó- og súkkulaði-
vörur eða sælgæti
sem nær einvörðungu
er gert úr bragðbætt-
um og/eða lituðum
sykri.
Það sama á við um tyggigúmmí
eða hliðstæðar tyggivörur.
„Ekki er heldur skylt að til-
greina geymsluþol þegar um er að
ræða einstaka einingar af ís þar
sem geymsluþol kemur fram á ytri
uinbúðum."
NÝLEGA hóf nýtt iðnfyrirtæki,
F-61, starfsemi á Siglufirði en fyr-
irtækið er þessa dagana að kynna
nýjungar í brauð- og kökugerð.
„Um er að ræða brauð- og köku-
blöndur og engu þarf að bæta við
nema vatni,“ segir Baldvin Ingi-
marsson, bakari og annar tveggja
eiganda F-61. „Að baki liggur mik-
ið rannsókna- og þróunarstarf en
alfarið er byggt á íslenskum upp-
skriftum og er íslenskt hráefni
notað að eins miklu leyti og hægt
er.“
Kornax sér um sölu og dreifingu
á blöndunum og þessa dagana er
verið að ganga frá samningum á
sölu þeirra í allar helstu matvöru-
verslanir landsins.
Lyftistöng fyrir atvinnulífið
Eigendur F-61 eru hjónin Bald-
vin Ingimarsson bakari og Hrefna
Svavarsdóttir. „Starfsmenn fyrir-
tækisins eru þrír en þeim mun
væntanlega fjölga fái framleiðslan
góðar viðtökur," segir Baldvin og
bætir við að hann vonist til þess að
F-61 reynist lyftistöng fyrir at-
vinnulífið á Siglufirði.
I byrjun verða á boðstólum
þrjár gerðir af brauðblöndum;
fjallabrauð, jöklabrauð og ítalskt
brauð en ætlunin er að bjóða upp á
fleiri gerðir af brauðblöndum í ná-
innþframtíð.
„Aður þurfti fólk að vigta sex til
tíu tegundir í brauðvél en nú er allt
í einum og sama pokanum, það
eina sem vantar er vatnið. Hver og
einn getur síðan bragðbætt brauð-
in eftir eigin höfði, t.d. með þurrk-
uðum tómötum, sveppum, ólífum
eða hvítlauk."
Fyrir þá sem ekki eiga brauðvél
er hægt að baka brauðið eða boll-
Stór
Humar
Fiskbúðin Vör
Höfðabakka 1
sími 587 5070
urnar í venjulegum bökunarofni
þótt það kosti aðeins meiri vinnu.
Bæklingm- mun vera gefinn út um
það sérstaklega.
„Kökublöndurnar sem verða í
boði eru súkkulaðibitakaka, brún-
kaka, marmarakaka, jólakaka og
sódakaka. Um er að ræða hefð-
bundnar formkökur en formið
fylgir með í pakkanum ásamt öll-
um þurrefnum og olíu. Innihaldinu
er hrært saman við vatn, deiginu
hellt í formið og því stungið í bök-
unarofn."
á Grand HÓtel Íí da§
Olíugjald í stað þungaskatts
Hvers vegna er olíugjald á dísilolíu skynsamlegra en
þungaskattur? Hvers vegna eru ríkið og olíufélögin svona
treg til að breyta? Hvaða áhrif hefur upptaka olíugjalds
varðandi mengun, rekstur lítilla dísilbíla, vörudreifingu út á
land eða jeppaflotann? Hvernig á að innheimta olíugjaldið?
Frummælendur:
• Umhverfislegur ávinningur:
Þórður H. Ólafsson, Umhverfisráðuneytinu.
• Olíugjald eða þungaskattur - kostir og gallar:
Eyrún Ingadóttir, Samtökum landflutningamanna.
• Litun dísilolíu og kostnaður vegna þess:
Greg J. Thorne, Rohm & Haas.
• Framfarir í smíði dísilvéla: Ásgeir Þorsteinsson, Fræðslum. bílgr.
• Neikvæð áhrif þungaskattsins: Runólfur Ólafsson, FÍB.
• Innheimta olíugjalds: Jón Guðmundsson, íjármálaráðuneytinu.
Fyrirspurnum verður svarað úr sal að loknum framsöguerindum.
Fundarstjóri: Árni Sigfússon, formaður FlB.
Olíugjald í stað þungaskatts
Grand Hótel, í dag fimmtudag
12. október ld. 14-17.
Allir velkomnir.