Morgunblaðið - 29.10.2000, Blaðsíða 37

MORGUNBLAÐIÐ
SUNNUDAGUR 29. OKTÓBER 2000 37
HUGVEKJA
Krossfánar
Norðurlanda
Krossfánar Norðurlanda bera, að mati
Stefáns F riðbjarnarsonar, vltni um
sameiginlegan menningar- og trúararf
norrænna þjóða.
Á ÞEIM tímum er kristni barst
fyrst til Norðurlanda var „svæði“
norrænnar menningar annað en
það er í dag. Það spannaði Noreg
og Svíþjóð, utan nyrstu svæði
þessara landa í dag, Danmörku
alla, hluta Bretlandseyja og nor-
ræn landnám í Færeyjum, á ís-
landi og Grænlandi. Samar í
norðri og Finnar í austri greindu
sig frá norrænum mönnum um
tungumál, lífshætti og samfé-
lagsgerð.
í grein Hjalta Hugasonar í
Sögu Norðurlanda 1397-1997,10
ritgerðir (Norræna ráðherra-
nefndin 1997), segir m.a. að
kristin áhrif hafi bor-
izt til Norðurlanda
úr þremur áttum: 1)
Frá Bretlandseyj-
um, 2) Frá megin-
landi Evrópu, 2) Frá
Rússlandi (grísku
rétttrúnaðaridrkj-
unni), einkum til
Finnlands og land-
anna umhverfis
Eystrasalt. Kristni
haslaði sér völl á
Norðurlöndunum á
tímabilinu frá 800 til
1200. Til nyrstu hér-
aða Noregs, Svíþjóð-
ar og Finnlands
barst hún síðar.
Kristni hefur verið
ráðandi trú á Norð-
urlöndunum í þús-
undár.
Krossfánar Norð-
urlanda (Danmerk-
ur, Finnlands, Færeyja, Noregs,
Svíþjóðar og Islands) bera vitni
um sameiginlegan menningar-
og trúararf þeirra. Samstarf nor-
rænna þjóða hefur alltaf verið -
og er enn í dag - mikið og far-
sælt. Og kirkjur Norðurlanda
eru greinar af sama meiði. Sú
spurning er áleitin, hvort kristin
viðhorf norræna þjóða gegn um
aldirnar eigi ekki drýgstan þátt-
inn í því, að almenn velferð og
samhjálp mótar hagi fólks á
Norðurlöndum ríkulegar en ann-
ars staðar í veröldinni.
Þegar vikið er að norrænu
samstarfi verður ekki hjá því
komizt að minna á Kalmar-
sambandið, sterkt pólitískt sam-
band Norðurlanda í rúm 140 ár
(1380 til 1523). Þá ríkti sami kon-
ungur yfir öllum þeim svæðum
Norðurlanda þar sem ríkisvald
hafði myndast. Esben Al-
brectsen segir í Sögu Norður-
landa um mörk þessa norræna
ríkjasambands: „í austri lágu
landamæri Svíþjóðar og Finn-
lands að rússnesku borginni
Novgorod (Hólmgarði) og Nor-
egi tilheyrðu Grænland, Island,
Færeyjar Orkneyjar og Hjalt-
land. Landamærin í suðri vóru í
fyrstu við Egðu eða Konungaá,
eftir því hver valdahlutföllin
vóru. Árið 1460 var norræna
sambandið sameinað Slésvík og
Holtsetalandi og upp frá því vóru
landamærin í suðri við Saxelfi.
Með öðrum orðum: Kalmar-
sambandið tengdi vilta skóga
Finnlands við regnsamar og
grænar eyjar Atlantshafsins og
frjósamt láglendi Danmerkur og
Norður-Þýzkalands við skóg- og
fjalllendi Skandinavíuskagans
sem teygir sig frá dalverpi til
dalverpis allt norður að Ishaf-
inu.“
Kirkjur Norðurlanda eru
keimlíkar, þótt blæbrigðamunur
sé einhver á kristnihaldi þeirra.
Tengsl norrænu kirknanna þarf
að efla og treysta til langrar
framtíðar. Hjalti Hugason, pró-
fessor, segir í grein sinni í Sögu
Norðurlanda:
„Þá er áhugavert að hugleiða
hvernig hinar stóru evangelísk-
lútersku kirkjur á Norðurlönd-
um muni í framtíðinni haga sam-
skiptum sínum hver við aðra sem
og tengslum við grannkirkjur ut-
an Norðurlanda. Eina vísbend-
ingu er að finna í samþykkt sem
kennd er við boreina Porvoo í
Finnlandi og undirrituð var
haustið 1996. Þar gerðu allar
evangelísk-lútersku kirkjurnar á
Norðurlöndum og í Eystrasalts-
ríkjunum, að dönsku kirkjunni
undanskilinni, formlegt sam-
komulag við biskupakirkjuna í
Englandi, Skotlandi, Wales og á
írlandi. Það fól í sér að kirkjurn-
ar axla sameiginlega ábyrgð á
öllum félögum sínum og veita
þeim rétt til þátttöku í stjórn
þeirrar kirkju sem þeir lifa og
starfa í á hverjum tíma. Þá vilja
þær stuðla að greiðari leið fyrir
djákna, presta og jafnvel biskupa
til að starfa að minnsta kosti
tímabundið innan annarra
kirkna en þeirra sem þeir hlutu
vígslu í. Með vissum hætti má því
segja að sú framtíðarsýn sem við
blasir í lok 20. aldar líkist þeim
aðstæðum sem ríktu snemma á
miðöldum þegar kirkjur Norður-
landa tengdust innbyrðis með
margháttuðu móti en vóru jafn-
framt í nánu sambandi við
kristnilíf á Bretlandseyjum."
Samstarf Norðurlanda hefur
verið og er mjög mikilvægt fyrir
norrænar þjóðir, ekki sízt hinar
smærri. Það sannar reynslan,
sem ólygnust er, rækilega. Svo-
kölluð Evrópuþróun gerir þetta
norræna samstarf enn mikilvæg-
ara en fyrr, nánast ómissandi.
Samstarf kirknanna á Norður-
löndum - og kristins fólks vítt og
breitt um veröldina - getur og
haft mjög jákvæð áhrif til góðs á
þróun mála í veröldinni. Þess-
vegna er mikilvægt að standa
trúan vörð um íslenzku þjóð-
kirkjuna. Megi krossfánar Norð-
urlanda blakta við hún á 21. öld-
inni sem tákn um fullveldi þeirra
og þann mikilvæga trúai-arf, sem
vera þarf vegvísir okkar inn í
framtíðina.
Elzta Kristmynd Norðurlanda: Jalangurs-
steinninn á Suður-Jótlandi, sem Haraldur
blátönn reisti í lok 10. aldar.
FRÉTTIR
Samþykkt
að segja
upp hús-
næði LÍV
FRAMKVÆMDASTJÓRN Lands-
sambands íslenskra verslunar-
manna, LÍV, hefur ákveðið að segja
upp leigusamningi um skrifstofu-
húsnæði sambandsins. Ingibjörg R.
Guðmundsdóttir, formaður Lands-
sambands íslenskra verslunar-
manna, segir að árs uppsagnar-
frestur sé á húsnæðinu og því sé
rúmur tími til að skipuleggja málið
með öðrum hætti.
Sent verði formlegt erindi til Al-
þýðusambands Islands þar sem
óskað verði eftir því að taka á leigu
húsnæði fyrir skrifstofu- og funda-
aðstöðu fyrir LÍV. Jafnframt verð-
ur óskað eftir svörum frá ASÍ hvort
Alþýðusambandið geti tekið að sér
innheimtu skatta fyrir LIV, al-
menna símsvörun, bókhald, viðhald
tölvukerfa og gegn hvaða gjaldi.
Framkvæmdastjórnin setti á
laggirnar vinnuhóp til að skoða
hvaða leiðir væru færar til að starf-
rækja sambandið áfram verði skrif-
stofu þess lokað og dregið úr starf-
seminni. Hópurinn skilaði
niðurstöðu á fundi stjórnarinnar í
síðustu viku og var hún samþykkt
samhljóða. Framkvæmdastjórnin
samþykkti einnig tillögu um að
skipa nefnd til að undirbúa breyt-
ingar á samþykktum LÍV varðandi
þing/ársfundi, þ.e. fulltrúafjölda, at-
kvæðavægi, skattgreiðslur o.fl.
Nefndin á að leggja tillögur þar að
lútandi fyrir þing LÍV vorið 2001.
Breytingarnar eiga að taka mið af
fyrirhuguðum breytingum á lögum
ÁSÍ sem verða til umræðu á ASÍ-
þingi í nóvember.
Ingibjörg segir að reksturinn hafi
ekki verið kostnaðarsamur. „Það er
sjálfsagt að skoða hvort hægt sé að
draga úr kostnaði og gera þetta á
hagkvæmari hátt,“ sagði Ingibjörg.
-----4-»-»---
Mótmæla
uppsögnum
á Siglufírði
FUNDUR verslunarmannadeildar
Verkalýðsfélagsins Vöku mótmælir
þeim vinnubrögðum sem Matbær
ehf. viðhefur í starfsmannamálum í
versluninni Strax á Siglufirði, seg-
ir í fréttatilkynningu frá verslun-
armannadeild Verkalýðsfélagsins
Vöku.
Þar segir einnig: „Þau birtust
fyrst í uppsögn á starfsmanni sem
helgað hefur forverum Strax-versl-
unarinnar starfskrafta sína um
áratuga skeið. Því næst með upp-
sögnum á starfsmönnum þ.m.t.
uppsögn á félagskjörnum trúnað-
armanni starfsmanna. Þá með upp-
sögn á verslunarstjóra sem reynt
hefur að verja hagsmuni starfs-
manna sinna og síðast en ekki síst
með afskaplega ósmekklegum
auglýsingum eftir starfsfólki.
Orðalag þeirra auglýsinga hefur
vakið mikla reiði þeirra sem fylgst
hafa með málinu, enda ekki undar-
legt að hugsað sé sem svo að frá-
farandi starfsmenn séu án þeirra
kosta sem þar eru upptaldir.
Ekki er hægt að sleppa því að
minnast á þjónustu við viðskipta-
vini verslunarinnar, sem fer hrak-
andi m.a. vegna færra starfsfólks.
Eini ljósi punkturinn í þeim breyt-
ingum sem komu í kjölfar Strax-
verslunarinnar, sem er lengri af-
greiðslutími, dökknar þegar hillur
verslunarinnar standa tómar, eng-
inn kaupir það sem ekki er til.
Verslunarmannadeild Vöku hef-
ur um nokkurra ára bil staðið fyrir
auglýsingaherferð og ýmsum að-
gerðum á jólaföstu undir kjörorð-
inu „Verjum störfin - verslum
heima“. Hér með er samþykkt að
slagorðið í ár verði „Verjum störf-
in - verslum við heimamenn“.“
9fútt JréttaSréf
/
Heimsklúbbur Ingólfs & PRÍMA senda ykkur öllum
kœrar haustkveðjur og þakka frábœr viðskipti það
sem af er árinu 2000: Metári i sögu Heimsklúbbsins
í 20 ár, með tvöföldun viðskipta frá fyrra ári. Margir
spyrja: „Hver er ástœðan?“
Nú bjóðum við þér, lesandi góður, að kanna ástœður
þess, að ferðir Heimsklúbbsins & PRÍMU njóta slíkra
vinsœlda að sístækkandi hópur ánœgðra farþega tekur
ferðir okkar fram yfir allar aðrar. Dregið verður úr
bestu svörum og að lauttum eru vegleg:
VÐRtÐLflmL
2ja viíqia AusturCandaferðfyrir 2
að verðmæti (f. 200pús.
Svör berist fyrir 5. nóv. 2000 Merkt: „Heimsklúbburinn
ferðavai 2000-2001“, Pósthólf 140, 121 Reykjavík.
Réttur áskilinn til að vitna í svörin í auglýsingu.
NÝJAR FERÐAFRÉTTIR:
Enn sem fyrr var ferðin
Listatöfrar ítafíu 13.-2S. ág.
sú ferð, sem vakti mesta hrifhingu:
„Sannkallaður dýrgripur ferðaminninga, sem tekur öllu fram í reynslu
okkar, undir einstakri leiðsögn Ingólfs." (Umsögn) endurtekin 2001.
Mesta œvintýri 9vtiðjarðarfafs: 23.sept.-8.oif.
70 farþegar: Sigling á „ VICTORIU" um austanvert
Miðjarðarhaf í 2 vikur ttieð viðkomu á öllum helstu eyjum og borgunt á
þessum sögufrœgu slóðum undir leiðsögn Sigurðar A. Magnússonar.
„Fróðlegasta og skemmtilegasta ferð okkar á sjó. “ (Umsögn)
endurtekin 2001.
Œjjyptaíand - Landið heíga - ‘BiStíuferð
23. sept. -10 d. 90 farþegar
Seldist strax upp. „í þessari ferð varð ég fyrir dýpri og varanlegri áhrifum
en nokkurri annarri. Frábærir fararstjórar, Hróbjartur Ámason og
sr. Bjami Karlsson áttu sinn stóra þátt í því.“ (Umsögn)
endurtekin 2001.
/Jfo - toppur titverunnar“ -15.-23. okt.
Heimsklúbburinn er mjög stoltur af hinum stóra hópi farþega, um 460
manns í ‘Río de Janeiro -fegurstu boyj Fteims, parsem sótin fititrar,
6tóðið óifiar aflífsfiíeði. ,,‘Við dáumst að vati
IttfióCfs og sSqpuCafii. - Ófileymaníefit!" (umsögn).
,/Töfrar 1001 ncetur í LLusturtöndum"
45 manna hópur undir fararstjóm Ásgeirs Guðmundssonar
og Sigríðar konu hans er núna staddur í forundran i
„Höll gylltu hestanna“, einu glæsilegasta hóteli heims,
og senda kærar kveðjur og þakkir til Heimsklúbbsins,
úr ferð, sem seldist upp strax í vor. Endurtekin 2001.
,fLinn dagur sem fúsund ár“ -
dCnattreisa 2000
4. hnattreisan seldist upp í ársbyrjun. 41 þátttakandi hefur 30 daga hring-
ferð um hnöttinn á suðurhveli jarðar hinn 5. nóv. Eftirvæntingin er mikil
í þessum hópi sem er að hefja mesta ferðaævintýri sem um getur. Ferðin
verður undir stjóm Ingólfs. Heimsklúbburinn þakkar traustið og óskar
þátttakendum góðrar ferðar. Endurtekin 2002.
CFerðaíqjnninfj sunnud. 29. oíf.
í Jð-saíOdóteCSöfju Cf. 15.00. dusturCönd
sem aldrei fyrr: Glæsilegt úrval ferða til THAILANDS,
MALASÍU OG BALI fyrir og eftir áramót.
Verð ffá kr. 99.800 í 2 vikur, ef pantað er og staðfest núna. Skrifstofan
Austurstr. 17 opin frá kl. 14-17 í dag fyrir nýjar pantanir.
MISSIÐ EKKI AF FRABÆRRI KYNNINGU
í MÁLI OG MYNDUM.
Mætið snemma! - Ókeypis aðgangur, en húsið fyllist fljótt.
Staðfestar pantanir teknar á staðnum.
PÖNTUNARSÍMI
562 0400
Útvalin í alþjóðleg samtök ferðaskrifstofa:
EXCELLENCE IN TRAVEL
fyrir frábærar ferðir og skipulagningu.
FERÐASKRIFSTOFAN
HEIMSKLÚBBUR INGÓLFS
■Austurstraeti 17. 4. hæð. 101 Reykjavík. sími 562 0400. fax 562 6564.
netfang: prima@heimsklubbur.is, heimasíða: http://www.heimsklubbur.is