Morgunblaðið - 07.12.2000, Síða 16

16 FIMMTUDAGUR 7. DESEMBER 2000
MORGUNBLAÐIÐ
AKUREYRI
Fundur kennarafélaganna í framhaldsskólunum á Akureyri
Astandið er óþolandi
Morgunblaðið/Kristján
Kennarar fjölmenntu á fund sem kennarafélögin í framhaldsskólunum á Akureyri efndu til á fimmtudagskvöld.
FRAMSÖGUMENN á fundi sem
kennarafélögin í Menntaskólanum á
Akureyri og Verkmenntaskólanum á
Akureyri héldu á þriðjudagskvöld
voru á einu máli um að bæta þyrfti
kjör kennara og að það ástand sem
skapast hefði vegna vinnudeilu
kennara við viðsemjenda sinn, ríkið
væri óþolandi. Fram kom á fundin-
um að framhaldsskólamir tveir hafa
mikla þýðingu fyrir bæjarlífið á Ak-
ureyri en nemendur eru um 1.600
talsins og kennarar um 150.
Kvíði, óvissa og óróleiki
Alls voru flutt níu framsöguerindi
og reið Asgeir Magnússon formaður
bæjarráðs á vaðið og fjallaði m.a. um
þau áhrif sem það hefði á bæinn að
skólastarf væri lamað, t.d. á verslun
og þjónustu en slíkt væri hjóm eitt
þegar horft væri til þess hve skelfi-
leg áhrif verkfallið hefði á nemendur
sem flestir ættu ekki auðvelt með að
halda sér að lestri. Verkfallið hefði í
besta falli þau áhrif á nemendur að
nokkurra vikna töf yrði á námi
þeirra en í versta falli hættu þeir
námi og mætti gera ráð fyrir að tölu-
vert yrði um slíkt nú.
Ásrún Ösp Jónsdóttir, nemi í MA,
sagði kvíða, óvissu og óróleika best
lýsa líðan sinni og eflaust deildu
flestir framhaldsskólanemar þeirri
tilfinningu með sér. Það aðhald sem
nema skortir nú bitnaði verst á þeim
sem höllustum fæti stæðu og hætta á
ofnotkun áfengis- og vímuefna ykist í
ástandi sem þessu. Þá gerði hún út-
gjöld nema af landsbyggðinni að um-
talsefni og lýsti einnig áhyggjum sín-
um yfir því að erfiðara en ella gæti
orðið fyrir nemendur 10. bekkjar að
komast að í framhaldsskólunum
næsta haust því margir hefðu ákveð-
ið að hverfa frá námi nú og byrja á
nýjan leik haustið 2001.
Framhaldsskólarnir
til sveitarfélaganna
Sigríður Stefánsdóttir flutti erindi
fyrir hönd foreldra og gerði m.a. að
umtalsefni það aðhald og festu sem
öllum, ekki síst ungu fólki, væri
nauðsynlegt. Við það byggju ungl-
ingarnir ekki nú, flestum gengi illa
að halda sig að námi og margir hefðu
snúið sólarhringnum við. „Astandið
sem nú ríkir er óþolandi," sagði Sig-
ríður og sagði að sér ofbyði það virð-
ingarleysi sem stjórnvöld sýndu
kennurum hvað launakjör þeirra
varðar. Hún hafði að lokum eftir syni
sínum þá ósk að kennarar gengu ekki
að svo lélegum samningum nú að þeir
færu innan tíðar á ný í verkfall.
Jón Bjömsson, sparisjóðssstjóri í
Sparisjóði Norðlendinga, ræddi um
upplýsingaþjóðfélagið, alþjóðlegt
vinnuumhverfi og samkeppni um
hæft starfsfólk í sínu erindi. Hann
sagði minna máli nú en áður skipta
hvar fólk byggi en margir veldu bús-
etu með tilliti til möguleika á fjöl-
breyttri menntun barna sinna.
Framtíðarmöguleikar Akureyrar
væru því góðir en í bænum væru öll
skólastig, frá leikskóla upp í háskóla,
í boði. Jón sagði rekstur skóla ekki
frábrugðinn öðrum rekstri og nauð-
synlegt væri að umbuna þeim sem
stæðu sig vel í starfi, segja þyrfti
meðalmennskunni stríð á hendur.
Velti hann því fyrir sér hvort næsta
skref gæti orðið að flytja rekstur
framhaldsskólanna og háskólans yfir
til sveitarfélagsins og lýsti þeirri
skoðun sinni að stefna bæri að slíku
markmiði.
Þorlákur Axel Jónsson framhalds-
skólakennari ræddi um þá stöðu sem
nú er uppi og sagði lítið að marka
fagurgala stjómvalda um gildi
menntunar, m.a. í ljósi þess að kenn-
arar hefðu í 18 mánuði reynt að fá
ríkisvaldið til viðræðu um nýja
samninga. Hann sagði fráleitt að
kennarar þyrftu að fara í verkfall til
að fá stjórnvöld til að hefja við sig
viðræður en það lýsti kannski best
afstöðu valdsherrana til framhalds-
skólakennara. Hann nefndi að það
væri yfirlýst stefna fjármálaráð-
herra að bæti þyrfti laun kennara,
„og nú er stóra stundin komin,“
sagði hann.
Þorlákur Axel spurði af hverju
lægri laun væm greidd fyiir að
kenna unglingum en önnur störf sem
unnin væru í þágu stjórnvalda og af
hveiju kennarar þyrftu að fara út í
svo harðar aðgerðir til að fá leiðrétt-
ingu sinna launa. Hann sagði kenn-
ara bera ábyrgð gagnvart samfélag-
inu en þeir hefðu einnig ábyrgð
gagnvart eigin fjölskyldum og það
væri spuming hvort það bæri vott
um ábyrgð gagnvart henni að gegna
starfi framhaldsskólakennara.
Trúi því að deilan
leysist í vikunni
Svanfríður Jónasdóttir, Samfylk-
ingu, sagði m.a. að því fólki fjölgaði
sem einungis hefði grunnskólapróf
og ætti það sinn þátt í því að hag-
vöxtur hefði stöðvast en hann væri
m.a. undir því kominn að sem flestir
útskrifuðust úr framhaldsskólum.
Hún sagði aukið brottfall einnig vera
alvarlegt mál sem og skort á fjöl-
breyttara námsefni þannig að sem
flestir fyndu eitthvað við sitt hæfi.
Vænti Svanfríður þess að samið yrði
fljótlega og þá á þeim nótum að ekki
þyrfti að koma aftur til verkfalls
framhaldsskólakennara.
Valgerður Sverrisdóttir iðnaðar-
ráðherra sagði þær aðstæður sem nú
ríktu vera óþolandi og í raun ættu
svona hlutir ekki að geta gerst, allir
væm óánægðir með þessa stöðu.
Valgerður sagði að bæta þyrfti kjör
kennara og efla virðingu fyrir stétt-
inni. Hún sagði að kennarar hefðu
spennt bogann of hátt í upphafi og
sjálfsagt mætti segja að þeir hefðu
mætt þvermóðsku af hálfu stjórn-
valda vegna krafna sinna en menn
hlytu að mætast á miðri leið. Spum-
ingin væri bara hvenær. Kvaðst ráð-
herra vonast til að deilan leystist í
þessari viku og sagðist hafa trú á að
svo yrði.
Áhuga- og skeytingarleysi
Steingrímur J. Sigfússon, Vinstri
- grænum sagði alla sammála um
hvað þyrfti að gera til að bæta þyrfti
kjör kennara og því skildi hann ekki
hvers vegna verkfall þyrfti til að far-
ið væri að skoða málið. Sagði Stein-
grímur kennara hafa mætt ótrúlegu
áhuga- og skeytingarleysi hjá stjórn-
völdum hvað varðar að koma viðræð-
um í gang. Steingrímur sagði það
óhrekjandi að laun kennara hefðu
dregist aftur úr viðmiðunarhópum á
síðustu þremur árum og væri erfitt
að skilja hvers vegna sami vinnuveit-
andi hefði sett einn hóp skör lægra
en aðra. Þá nefndi Steingrímur í er-
indi sínu þann flótta sem væri úr
stéttinni, sér í lagi meðal raun-
greinakennara en í þann hóp væri
hætt að bætast fólk. Loks nefndi
hann að of lítið fé væri sett til
menntamála á Islandi en samstöðu
þyrfti að ná um að færa aukið fé til
málaflokksins.
Tómas Ingi Olrich, Sjálfstæðis-
flokki sagði umræðu hafa farið stig-
vaxandi síðustu fjögur ár um að
kennarar væna á eftir sínum viðmið-
unarhópum, rúmum 30% miðað við
dagvinnu og rúmum 10% hvað heild-
arlaun varðar. Kennarar væru
óánægðh’ með hátt hlutfall yfu-vinnu
í sínum launum og vildu breytingar
en ríkisvaldið vildi sjá uppstokkun á
vinnutilhögun kennara á móti. Vinna
við slíkar breytingar tæki tíma,
þarfnaðist mikillar yfirlegu en Tóm-
as Ingi vænti þess að deilendur
myndu innan skamms mætast á
miðri leið.
Hver ber ábyrgð?
Umræður að loknum framsöguer-
indum snerust að nokkru leyti um
hver bæri ábyrgð á ástandinu og
vildu nokkrir fyiárspyrjendur meina
að Valgerður væri að firra sig
ábyrgð þar sem hún sagði í svari við
fyrirspurn að málið væri ekki á sínu
borði. Hún aftók það en kennarar
sem voru meðal fyrirspyrjenda vildu
samt að hún gæfi meðráðherrum sín-
um góð ráð, slíkt tíðkaðist í elskurík-
um fjölskyldum.
Launamálin bar að sjálfsögðu á
góma í fyrirspurnum en einn kenn-
aranna sagði laun þeiira ekki hafa
verið lægri í þrjá áratugi og því væri
undarlegt að heyra ráðamenn tala
um að kennarar væru í skýjunum
þegar beðið væri um leiðréttingu.
Tómas Ingi taldi baráttu kennara á
sínum tíma fyrir verkfallsrétti ekki
hafa verið gæfuspor, launin hefðu
verið betri á meðan þau voru ákveðin
í kjaradómi. Þorlákur Axel sagði þá
leið ónýta, kjaradómur hefði svo gott
sem hafnað kennurum og lítið viljað
af þeim vita.
Steingi-ímur svaraði fyrh-spurn
um ástandið á Norðausturlandi en
þar þyrftu foreldrar að verja miklum
fjái-munum til að senda böm sín í
framhaldsskóla, þau væru nú flest
komin heim aftur en margir þyrftu
samt sem áður að borga leigu annars
staðar. Hann sagði farsælla að
byggja upp nám í heimabyggð til 18
ára aldurs líkt og tíðkaðist víða. Einn
fundarmanna beindi þeh-ri spurn-
ingu til þingmanna hvort þeim þætti
réttlátt að kennarar hefðu sama
kaup og þeir og var svo að skilja sem
þeir væra því ekki mótfallnir. „Ég er
til í að borga kennuram þingfarar-
kaup,“ sagði Steingrímur.
Óhappstjörn. MorRunblaði/BFH
* # *
Ohapp við Ohappstjörn
Morgunblaðið/Benjamín
Karlotta Dögg Jónasdóttir, Sólveig Baldursdóttir myndhöggvari og
Ingólfur Jóhannsson garðyrkjumaður við Maríulíkneskið.
Mývatnssveit - Fólksbíll á austurleið
lenti útaf þjóðvegi og fram af kanti í
hálku þar sem heitir Óhappstjöm í
landi Kálfastrandar. Fjögur ung-
menni voru í bílnum og sluppu
ómeidd, bíll skemmdist lítið. Þarna
er bugðóttur vegur og þörf á að-
gæslu, ekki síst á hálu svelli svo sem
nú er víða.
Óhappstjörn er skammt frá Kálfa-
strönd og liggur þjóðvegur á tjamar-
bakkanum. Þar var áður hraunræsi
eða tröð austan að tjöminni og lá
þvert á reiðgötur og náði vatn tjarn-
arinnar þar inn. Þegar breiður vegur
var lagður þama hvarf hrauntröðin
undir veg að mestu. Tjörnin er einkar
falleg, í henni er lítill hólmi og stærð-
ar hraunklettur landfastur.
Gömul sögn lifir í Mývatnssveit og
segir þar að þama átti prestur Mýva-
tnsþinga leið um endur fyrir löngu á
hesti sínum frá messu í Reykjahlíð og
var nokkuð við skál. Steyptust báðir í
hrauntröðina og fórast þar maður og
hestur. Síðan hét þar Óhapp sem
ræsið var, en nú minnir aðeins nafn
tjamarinnar á þessa gömlu sögu.
Maríu-
líkneski
afhjúpað við
Munkaþverá
MARÍULÍKNESKI var afhjúpað í
kirkjugarðinum á Munkaþverá síð-
astliðið sunnudagskvöld, en kirkjan
var í árdaga helguð Maríu Guðs-
móður.
Líkneskið sem er höggvin í
marmara er eftir Sólveigu Baldurs-
dóttur myndhöggvara á Akureyri.
Ingólfur Jóhannsson garðyrkju-
maður hannaði umhvcrfi og hellu-
lagði stíga um garðinn að styttunni.
Athöfn var í kirkjunni áður en
styttan var afhjúpuð og þar töluðu
sóknarpresturinn, sr. Hannes Örn
Blandon og formaður sóknarnefnd-
ar, Reynir Björgvinsson. Mæðgurn-
ar Þurfður Baldursdóttir og Auð-
rún Aðalsteinsdóttir sungu dúetta
við undirleik Þórdísar Karlsdóttur.
Ebba Karen Garðarsdóttir og Jóna
Maren Magnadaóttir léku á þver-
flautur. Þá las María Gunnarsdóttir
Ijóð eftir sr. Einar í Eydölum og
Vilhjálmur Sigurðsson lék á tromp-
et. Eftir athöfnina var boðið upp á
kaffi í safnaðarhúsinu. Veður var
með ágætum og athöfnin öll hin há-
tíðlegasta.