Morgunblaðið - 07.12.2000, Blaðsíða 63

M()R'GtÍNBLAÍ)IÐ
FIMMrttÖ'AGlfR' 77 DEGFMBER'2000 6|

UMRÆÐAN
birtar greinar á innlendum vett-
vangi en þeir. Þeir eiga sumir
hverjir ekki annarra kosta völ en
leita til alþjóðlegra tímarita með
greinar sínar, þar sem samkeppni
er oft mjög hörð og erfitt að koma
greinum að. Auk þess eiga þeir þess
engan kost að skrifa söluvænlegar
bækur um fræðasvið sitt fyrir
innanlandsmarkað og þiggja ritlaun
fyrir. Því er maklegt að greinar sem
þeir birta á alþjóðlegum vettvangi
séu metnar hátt, enda er til í dæm-
inu að menn þurfi að greiða ýmiss
konar kostnað við birtingu greina á
slíkum vettvangi.
Ég er hins vegar sammála Þór
um það að vandaðar fræðibækur
eru of lágt metnar í því matskerfi
sem hér er til umræðu. Það á þó
ekkert frekar við fræðibækur skrif-
aðar á íslensku en fræðibækur á
öðrum málum. En það er ekki alveg
einfalt mál að bæta úr þessu á
sanngjarnan hátt að því er varðar
bækur gefnar út á íslensku. Ástæð-
an er sú að lítið sem ekkert gæða-
mat er innbyggt í útgáfu fræðibóka
hér á landi. Eg veit t.d. ekki betur
en Háskólaútgáfan gefi í raun út
hvað sem er og þar fari sjaldnast
fram fræðilegt mat á því sem óskað
er útgáfu á. Hjá sumum alþjóðleg-
um forlögum þurfa fræðibækur aft-
ur á móti að ganga í gegnum býsna
nákvæma skoðun og endurskoðun
til að fást útgefnar. Þeir fræðimenn
Islenskir sem hafa gefið út bækur
hjá slíkum forlögum gætu þess
vegna haldið því fram að þeirra
bækur ættu að vera metnar hærra
en bækur gefnar út hjá Háskólaút-
gáfunni til dæmis. Ég veit þó ekki
til þess að þeir hafi gert það. En
gott væri ef Þór gæti bent á skyn-
samlega aðferð til að meta fræði-
bækur að verðleikum í þessu kerfi.
Það er aftur á móti tóm vitleysa
hjá Þór þegar hann segir að í nú-
gildandi kerfi þurfi íslenskur pró-
fessor „sem vill einbeita sér að ritun
fræðibóka ... að rita 13-75 fræði-
bækur ó starfsævi sinni til að kom-
ast í efsta launaflokk prófessora".
Þessi útreikningur stenst ekki.
Þetta væri því aðeins rétt að pró-
fessorinn hefði ekki lokið kandídats-
eða meistaraprófi, ekki lokið dokt-
orsprófi, aldrei birt grein í fræði-
legu tímariti, aldrei skrifað kafla í
fræðibók, aldrei flutt erindi á vís-
indaráðstefnu, aldrei skrifað fræði-
legan ritdóm, aldrei birt fræðslurit
fyrir almenning, aldrei flutt erindi á
vísindaráðstefnu, aldrei verið boðið
að flytja fyrirlestur við erlendan há-
skóla, aldrei starfað í ritnefnd vís-
indatímarits, aldrei verið ritstjóri
vísindatímarits og aldrei hefði verið
vitnað til rita hans á alþjóðlegum
vettvangi. Því betur held ég að
þetta eigi ekki við um neinn íslensk-
an prófessor. Þeir hafa allir sinnt
einhverjum þessara þátta og margir
þeirra hafa sinnt flestum eða öllum
þáttunum af kostgæfni, auk þess að
fást við kennslu og stjómun. Og þar
erum við reyndar komin að kjarna
málsins: Háskólakennarar hafa
margvíslegar skyldur. Þeir hafa
skyldur við nemendur sína, skyldur
við þá stofnun sem þeir vinna hjá og
skyldur við fræðasvið sitt. Fræða-
sviðið er yfirleitt alþjóðlegt í eðli
sínu. Þess vegna eiga þeir að taka
virkan þátt í hinu alþjóðlega samfé-
lagi fræðimanna, auk þess að miðla
fræðum sínum á innlendum vett-
vangi og sinna öllum skyldum sín-
um. Matskerfið stuðlar að því og
það er kostur.
Höfundur er háskólakennari.
trúlegt
tilboð!
1000 SNUNINGA ÞVOTTAVEL

■
HEKLA
RAFTÆKJAV E R S L U N
HEKLUHÚSINU • LAUGAVEGI 172 • 105 REYKJAVÍK • SÍMI 569 5770

'é s.
Fasteignir á Netinu
Glæsilegt gölfefnaúrYal á írábæru Yerði. Jölatilboð og góð greiðslukjör.
Mottur...
Marqarstaer
...og að sjálfsöqðu
teppi oq dúkar
íúrvali.
SuOurlandsbraut 26 s: 668 1950