Skírnir - 01.01.1903, Qupperneq 57

Rússar og Japanir
59
á þann hátt, að þeir hlóðu 12 gufuskip grjóti og hjeldu þeimumbjart-
an dag gegnum skothríðina frá virkjum Rússa og inn í hafnarmynnið,
þar sem það var þrengst, og sprengdu skipin þar undir sjer. Engum
var skipað i glæfraför þessa, en bæði foringjar og liðsmenn buðu sig
fram af eigin hvötum, enda komust mjög fáir lifs af.
Snemma í ófriðinum höfðu Japanir tekið hafnarborgirnar Mesampó
og Eúsan sunnan á Kóreuskaga. Frá Fúsan er járnbraut norður til
höfuðborgarinnar, Söul, en þaðan lögðu nú Japanir járnbraut til Ping-
yangborgar, norðan til á skaganum, og drógu þar saman aðalher sinn
á landi. Kóreukeisari varð skelkaður þegar herlið Japana fór að nálg-
ast Söul og flýði á náðir franska sendiherrans. Um miðjan apríl höfðu
Japansmenn alla Kóreu á valdi sínu.
Aðalher sínum hjeldu þeir nú vestur að Yalúfljóti og settust þar
i borgirnar Widsjú og Tsjangsjeng. Stendur Widsjú skammt ofan við
fljótsmynnið, en Tsjangsjeng er nokkru norðar. Á verstri bökkum
fljótsin8 höfðu Rússar búist um og höfðu þar mikinn her. Þar er
borgin Antung á vestari fljótsbakkanum niðri við sjó. Á hæðum þar
meðfram fljótinu voru austustu vígstöðvar Rússa; höfðu þeir búist þar
um lengi og hugðu sig eiga þar örugg vigi. Þar heitir Kíú-lien-tsjang
sem vígstöðvar Rússa voru.
25. apríl fóru Japanir að leita á að komast vesturyfir fljótið og
lögðu fallbyssubátum upp i fljótsmynnið. Þar i fljótsmynninu eru eyjar
nokkra og áttu Rússar þar vígi. Japönum tókst að hrekja þá burt af
eyjunum og reyndu þeir síðan að leggja þar flotabrýr yfir fljótið. Þetta
tókst 30. april og fluttist þá her þeirra vestur yfir fljótið. Daginn eft-
ir, 1. maí, stóð fyrsta höfuðorustan á landi og var barist af miklum á-
kafa þann dag allan. Yfirforingi Japana þarna heitir Kúroki, en liers-
höfðingjar Rússa Sassulitsj og Castólinskí. Orustunni lauk svo, að
Rússarbiðu aigerðan ósigur, en Japanirnáðu vígstöðvum þeirra öllum, og
tóku þar fjölda af fallbyssum og öðru herfangi. Fjöldi liðs fjell af
hvorumtveggju, þvi Rússar þóttu berjast af mikilli hreysti, þótt undan
yrðu að iáta. Ftyði nú her Rússa vestur til Feng-hjúan-tsjang. þvi þar
voru næstu vigstöðvar Rússa. En 7. maí var Kúrokí einnig kominn
þangað með Japanaher. Rússar hjeldu þá undan alla leið til Liaó-
yang, en sú borg er við járnbrautina, sem iiggur frá Port Arthúrnorð-
ur eftir Mansjúríu,